نگرشی به مستندات برنامه چهارم

• سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ بعد از سه‌ ماه‌ اجازه‌ توزيع‌ مجموعه‌ دو جلدي‌ مباني‌ نظري‌ و مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه‌ را صادر كرد. اين‌ مجموعه‌ دوجلدي‌ همزمان‌ با بررسي‌ برنامه‌ چهارم‌ در مجلس‌ منتشر شده‌ بود اما سازمان‌ مديريت‌ به‌ دليل‌ مخالفت‌ نمايندگان‌ مجلس‌ از توزيع‌ آن‌ خودداري‌ كرد.احمد توكلي‌، رييس‌ مركز پژوهش‌هاي‌ مجلس‌ روح‌ حاكم‌ بر برنامه‌ چهارم‌ را با استناد به‌ بخشي‌ از مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ امريكايي‌ توصيف‌ كرده‌ و برخي‌ نمايندگان‌ نيز بخاطر آنچه‌ انتشار مطالب‌ را خلاف‌ منافع‌ ملي‌ مي‌خواندند به‌ انتقاد از حميدرضا برادران‌ شركا، رييس‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ريزي‌ پرداختند.



January 6, 2005 08:12 PM

سايت جمهوری - گروه خبر:

• سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ بعد از سه‌ ماه‌ اجازه‌ توزيع‌ مجموعه‌ دو جلدي‌ مباني‌ نظري‌ و مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه‌ را صادر كرد. اين‌ مجموعه‌ دوجلدي‌ همزمان‌ با بررسي‌ برنامه‌ چهارم‌ در مجلس‌ منتشر شده‌ بود اما سازمان‌ مديريت‌ به‌ دليل‌ مخالفت‌ نمايندگان‌ مجلس‌ از توزيع‌ آن‌ خودداري‌ كرد.احمد توكلي‌، رييس‌ مركز پژوهش‌هاي‌ مجلس‌ روح‌ حاكم‌ بر برنامه‌ چهارم‌ را با استناد به‌ بخشي‌ از مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ امريكايي‌ توصيف‌ كرده‌ و برخي‌ نمايندگان‌ نيز بخاطر آنچه‌ انتشار مطالب‌ را خلاف‌ منافع‌ ملي‌ مي‌خواندند به‌ انتقاد از حميدرضا برادران‌ شركا، رييس‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ريزي‌ پرداختند.

اشتباهات‌ برنامه‌ چهارم‌

سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ بعد از سه‌ ماه‌ اجازه‌ توزيع‌ مجموعه‌ دو جلدي‌ مباني‌ نظري‌ و مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه‌ را صادر كرد. اين‌ مجموعه‌ دوجلدي‌ همزمان‌ با بررسي‌ برنامه‌ چهارم‌ در مجلس‌ منتشر شده‌ بود اما سازمان‌ مديريت‌ به‌ دليل‌ مخالفت‌ نمايندگان‌ مجلس‌ از توزيع‌ آن‌ خودداري‌ كرد.احمد توكلي‌، رييس‌ مركز پژوهش‌هاي‌ مجلس‌ روح‌ حاكم‌ بر برنامه‌ چهارم‌ را با استناد به‌ بخشي‌ از مستندات‌ برنامه‌ چهارم‌ امريكايي‌ توصيف‌ كرده‌ و برخي‌ نمايندگان‌ نيز بخاطر آنچه‌ انتشار مطالب‌ را خلاف‌ منافع‌ ملي‌ مي‌خواندند به‌ انتقاد از حميدرضا برادران‌ شركا، رييس‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ريزي‌ پرداختند.در پي‌ افزايش‌ مخالفت‌ها، سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ جلوي‌ توزيع‌ اين‌ مجموعه‌ را گرفت‌ تا بلكه‌ با گذشت‌ زمان‌ راهي‌ براي‌ توزيع‌ پنج‌ هزار نسخه‌ منتشر شده‌ اين‌ كتاب‌ پيدا شود. اكنون‌ بعد از سه‌ ماه‌، سازمان‌ مديريت‌ در برخي‌ صفحات‌ مهرهايي‌ زده‌ و مسووليت‌ آن‌ را به‌ عهده‌ كارشناسان‌ گذاشته‌ است‌.در مهر قرمز رنگ‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ريزي‌ آمده‌ است‌: مجموعه‌ حاضر حاوي‌ مطالبي‌ با عنوان‌ مطالعات‌ پايه‌ براي‌ تدوين‌ برنامه‌ چهارم‌ توسعه‌ است‌ كه‌ ديدگاه‌هاي‌ كارشناسي‌ را در اين‌ ارتباط‌ مطرح‌ مي‌ سازد و لزوما بيانگر نظرات‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ريزي‌ نيست‌. اين‌ مجموعه‌ دوجلدي‌ 1396 صفحه‌ يي‌ بر مبناي‌ چشم‌ انداز بيست‌ ساله‌ توسعه‌ اقتصادي‌، اجتماعي‌ و فرهنگي‌ تهيه‌ شده‌ كه‌ به‌ تاييد رهبر معظم‌ انقلاب‌ رسيده‌ است‌. بخش‌ اصلي‌ انتقادات‌ نمايندگان‌ مجلس‌ به‌ مقاله‌يي‌ با عنوان‌ «چشم‌ انداز قدرت‌ بين‌المللي‌ ايران‌» بر مي‌گردد كه‌ به‌ وضعيت‌ نامطلوب‌ ايران‌ در عرصه‌ بين‌الملل‌ اشاره‌ دارد. نويسنده‌ اين‌ مقاله‌ با اميد به‌ اينكه‌ جمهوري‌ اسلامي‌ بتواند در يك‌ دوره‌ بيست‌ ساله‌ با مديريت‌ سياست‌ خارجي‌ و منابع‌ موؤر قدرت‌، به‌ سطح‌ قابل‌ قبولي‌ در سطح‌ منطقه‌يي‌ دست‌ يابد، تصويري‌ از وضعيت‌ فعلي‌ ايران‌ ارايه‌ داده‌ است‌.تلاش‌هاي‌ آيت‌الله‌ اكبر هاشمي‌رفسنجاني‌ و سيدمحمد خاتمي‌، روساي‌ جمهوري‌ سابق‌ و حاضر ايران‌ در اين‌ جهت‌ ارزيابي‌ شده‌ اما به‌ عقيده‌ نويسنده‌، توجه‌ به‌ عرصه‌هاي‌ اقتصادي‌ از سوي‌ رفسنجاني‌ و بسنده‌ كردن‌ به‌ اظهارات‌ شفاهي‌ توسط‌ خاتمي‌، هم‌ عرصه‌ داخلي‌ را آسيب‌ پذير ساخته‌ و هم‌ به‌ بي‌اعتمادي‌ خارجي‌ نسبت‌ به‌ جمهوري‌ اسلامي‌ انجاميده‌ است‌.بر اساس‌ اين‌ مقاله‌، پايگاه‌ اقتصادي‌ ايران‌ به‌ تركيه‌، بخش‌ تجاري‌ و ترانزيتي‌ به‌ امارات‌ متحده‌ عربي‌، پيشتازي‌ مسائل‌ ديني‌ به‌ عربستان‌ و منزلت‌ نظامي‌ به‌ پاكستان‌ منتقل‌ شده‌ است‌ و در صورت‌ عدم‌ تغيير وضعيت‌، عراق‌ به‌ همراه‌ تركيه‌ و پاكستان‌ منزلت‌ هژمونيك‌ شرق‌ دنياي‌ اسلام‌ را در سه‌ حوزه‌ عربي‌، ترك‌ و حوزه‌ فرهنگي‌ سابق‌ ايران‌ عهده‌ دار شده‌ و بطور فزاينده‌ يي‌ ايران‌ به‌ حاشيه‌ رانده‌ خواهد شد.رييس‌ مركز پژوهش‌ هاي‌ مجلس‌ با انتقاد از بخش‌هايي‌ از كتاب‌ گفته‌ است‌: اين‌ كتاب‌ بهترين‌ نقش‌ را براي‌ ايران‌، پليس‌ منطقه‌ تحت‌ لواي‌ سلطه‌ طلبي‌ امريكا مي‌ داند. توكلي‌ گفت‌: آيا اين‌ مفاهيم‌ بيانگر تبعيت‌ از قوانين‌ و قواعد، استانداردها و هنجارهاي‌ بين‌المللي‌ تنظيم‌ شده‌ توسط‌ ابرقدرت‌ امريكا و قدرت‌ هاي‌ بزرگ‌ نيست‌? آيا اين‌ چيزي‌ جز پذيرش‌ نظم‌ نوين‌ اقتصادي‌ و سياسي‌ امريكايي‌ است‌?اشاره‌ توكلي‌ به‌ بخش‌ هايي‌ از اين‌ مقاله‌ بود كه‌ برنامه‌هاي‌ ايران‌ براي‌ مقابله‌ با امريكا و اسراييل‌ با وجود مشكلات‌ اقتصادي‌ بي‌ نتيجه‌ توصيف‌ شده‌ و خواستار اصلاح‌ رويه‌ موجود است‌. نويسنده‌ ناشناس‌ مقاله‌ از برنامه‌هاي‌ اجرا شده‌ در سياست‌ خارجي‌ و تلاش‌ دولتمردان‌ در دو دهه‌ گذشته‌ براي‌ يافتن‌ شركاي‌ قابل‌ اعتماد انتقاد كرده‌ است‌. در كتاب‌ مذكور با صراحت‌ از سه‌ برنامه‌ پنج‌ ساله‌ توسعه‌ بعد از انقلاب‌ و كساني‌ كه‌ در تهيه‌ آن‌ نقش‌ داشتند انتقاد شده‌ است‌. به‌ نوشته‌ اين‌ كتاب‌، ايران‌ در حال‌ حاضر به‌ عنوان‌ يك‌ قدرت‌ داخلي‌ بحران‌ زده‌ مطرح‌ است‌ و به‌ دلايل‌ گوناگوني‌ نتوانسته‌ از سرمايه‌گذاري‌هاي‌ هنگفت‌ خود در آسياي‌ مركزي‌، قفقاز و افغانستان‌ بهره‌ گيرد.شرايط‌ موجود جهان‌، نظم‌ ناشي‌ از آن‌ و قواعد و مناسبات‌ سياسي‌، اقتصادي‌ و بين‌المللي‌ بخشي‌ از مطالب‌ اين‌ مجموعه‌ است‌ و اينكه‌ در چه‌ شرايطي‌ و چگونه‌ كشورها مي‌ توانند از فرصت‌ هاي‌ آن‌ بهره‌ گيرند. در بخشي‌ از جلد اول‌ فضاي‌ امروز جهان‌ و تحولات‌ ناشي‌ از جهاني‌ شدن‌ در كنار مسائل‌ و مشكلات‌ موجود در منطقه‌ خاورميانه‌ مورد بررسي‌ قرار گرفته‌ و الزام‌هاي‌ موجود در نظم‌ نوين‌ جهاني‌ در عرصه‌ اقتصادي‌ مطرح‌ شده‌ است‌.يكي‌ از نمونه‌هاي‌ مطرح‌ شده‌، عضويت‌ در سازمان‌ تجارت‌ جهاني‌ است‌ كه‌ از جمله‌ اهداف‌ استراتژيك‌ درازمدت‌ در برنامه‌ريزي‌هاي‌ اقتصادي‌ ايران‌ به‌ حساب‌ مي‌آيد اما به‌ دليل‌ مخالفت‌ هاي‌ امريكا، ايران‌ از ورود به‌ آن‌ باز مانده‌ است‌.در كنار اين‌ موضوع‌، تهيه‌ كنندگان‌ كتاب‌ با اشاره‌ به‌ الزام‌ها و قانونمندي‌هاي‌ سياست‌ بين‌الملل‌ نوشته‌اند: رعايت‌ اصول‌ و مباني‌ حقوق‌ بشر به‌ صورتي‌ كه‌ موافق‌ هنجارهاي‌ بين‌المللي‌ باشد اكنون‌ بيش‌ از پيش‌ مورد تاكيد قرار گرفته‌ و كشورهايي‌ كه‌ از اين‌ قواعد پيروي‌ نكنند ناگزير با فشارهاي‌ بين‌المللي‌ مواجه‌ خواهند شد. نويسندگان‌ كتاب‌ سازمان‌ مديريت‌ و برنامه‌ ريزي‌ با انتقاد از برنامه‌هاي‌ پيشين‌ در زمينه‌هاي‌ اقتصادي‌ و سياست‌ خارجي‌ خواستار روي‌ آوردن‌ به‌ سياست‌هاي‌ نوين‌ در اين‌ زمينه‌ شده‌اند.





کاوه امیدوار
روزنامه اعتماد
دوشنبه 14 دی 1383