علائق ايران،‌ سوريه و حزب‌الله لبنان

• حزب‌الله در آغاز دهه ۱۹۸۰ ، دقيقتر بگوييم در سال ۱۹۸۲، به وسيله ايران بنيان نهاده شد. سفير آن موقع ايران در دمشق پدرو بنيان‌گذار حزب‌الله بود. يعنى در اينجا فورا محورى را مىبينيم كه تشكيل شده است از تهران، دمشق وبيروت. حزب‌الله هم در ارتباطى نزديك با جمهورى اسلامى ايران است و هم ارتباطى نزديك با سوريه دارد. براى هر دو قدرت ايران و سوريه حزب‌الله به مثابه نوك نيزه‌اى در مبارزه با اسراييل بوده است. از اين نظر كار اين محور براى مدت زمانى موفقيت‌آميز هم بوده است. به نظر من رابطه نزديك سياسى و نظامى ميان علائق ايران،‌ سوريه و حزب‌الله وجود دارد.



March 7, 2005 09:34 PM

سايت جمهوری - گروه خبر:

• حزب‌الله در آغاز دهه ۱۹۸۰ ، دقيقتر بگوييم در سال ۱۹۸۲، به وسيله ايران بنيان نهاده شد. سفير آن موقع ايران در دمشق پدرو بنيان‌گذار حزب‌الله بود. يعنى در اينجا فورا محورى را مىبينيم كه تشكيل شده است از تهران، دمشق وبيروت. حزب‌الله هم در ارتباطى نزديك با جمهورى اسلامى ايران است و هم ارتباطى نزديك با سوريه دارد. براى هر دو قدرت ايران و سوريه حزب‌الله به مثابه نوك نيزه‌اى در مبارزه با اسراييل بوده است. از اين نظر كار اين محور براى مدت زمانى موفقيت‌آميز هم بوده است. به نظر من رابطه نزديك سياسى و نظامى ميان علائق ايران،‌ سوريه و حزب‌الله وجود دارد.

دولت سوريه زير فشار بين‌المللى پذيرفت كه به تدريج نيروهاى نظامى خود را از لبنان خارج كند. اين نيروها از سال ۱۹۷۶ در لبنان حضور داشته‌اند. حزب‌الله لبنان و دولت ايران به اين برنامه واكنشى تند نشان داده، آن را طرحى امريكايى خواندند. صداى آلمان براى درك واكنش حزب‌الله و ايران و رابطه ميان اين دو و سوريه از پروفسور اودو اشتاين‌باخ Udo Steinbach، مدير انستيتوى شرق‌شناسى آلمان در هامبورگ دعوت به مصاحبه كرد.

دويچه وله: آقاى پروفسور اشتاين‌باخ، از امروز قرار است كه نيروهاى سورى در لبنان گامى به سوى عقب‌نشينى بردارند. شيخ حسن نصرالله، رييس حزب‌الله لبنان مخالف است و علت را هم مخالفت با دخالت خارجى اعلام كرده است. چه منافعى حزب‌الله را با سوريه پيوند مى‌دهد؟

اودو اشتاين‌باخ: حزب‌الله در آغاز دهه ۱۹۸۰ ، دقيقتر بگوييم در سال ۱۹۸۲، به وسيله ايران بنيان نهاده شد. سفير آن موقع ايران در دمشق پدرو بنيان‌گذار حزب‌الله بود. يعنى در اينجا فورا محورى را مىبينيم كه تشكيل شده است از تهران، دمشق وبيروت. حزب‌الله هم در ارتباطى نزديك با جمهورى اسلامى ايران است و هم ارتباطى نزديك با سوريه دارد. براى هر دو قدرت ايران و سوريه حزب‌الله به مثابه نوك نيزه‌اى در مبارزه با اسراييل بوده است. از اين نظر كار اين محور براى مدت زمانى موفقيت‌آميز هم بوده است. توجه كنيد كه اسراييليها در دهه ۱۹۸۰ مجبور شدند از لبنان عقب‌نشينى كنند. اسراييليها در سال ۲۰۰۰ مجبور شدند زير فشار حزب‌الله حريم امنيتى جنوبى در لبنان را ترك كنند. به نظر من رابطه نزديك سياسى و نظامى ميان علائق ايران،‌ سوريه و حزب‌الله وجود دارد.

دويچه وله: ايران و سوريه در ميانه ماه فوريه اعلام كردند كه مى‌خواهند جبهه‌اى مشترك عليه امريكا برپاكنند. از آن زمان تا كنون اما چيزى ديگر در اين باره نشنيده‌ايم. آيا حرف آنها تنها ادعاى تبليغاتى بود يا چگونه آن را تعبير مى‌كنيد؟

اودو اشتاين‌باخ: طبيعتا اين حرف به نحوى تبليغات بوده است. هر دو كشور زير فشار شديد از طرف امريكا هستند. اما نه ايران و نه سوريه نمى‌خواهند بيش از اين امريكاييها را تحريك كنند. در ايران موضوع بر سر انرژى اتمى ‌است. مهم اين است كه ايرانيها به نحوى با امريكا توافق كنند، دست كم تلاش شود كه امريكاييها در گفتگوهاى مربوط به انرژى هسته‌اى شركت كنند. در اينجا مسائل مهمترى وجود دارد تا اينكه ايران بخواهد با سوريه دست به تحريك امريكا بد. در مورد سوريه هم بايد بگويم كه اين كشور اكنون زير فشار بسيار زيادى است هم براى اينكه نيروهايش را از لبنان خارج كند، هم براى اينكه رژيم را دموكراتيزه كند. بنابراين با توجه به فشارى كه بر سوريه و ايران وجود دارد، در ابتدا دو كشور تصميم گرفتند كه همراه هم حركت كنند، اما ديگر علاقه‌اى به تحريك كردن امريكا ندارند.

دويچه وله: جامعه بين‌الملل جبهه مشترك ميان ايران و سوريه را جدى مى‌گيرد؟

اودو اشتاين‌باخ: نه، فكر نمى‌كنم. به نظر من اين جبهه‌اى است كه اين دو كشور خواسته‌اند تشكيل دهند. جامعه بين‌الملل در رابطه با ايران علائق كاملا گوناگونى دارد. براى اتحاديه اروپا در درجه نخست مسئله آينده ايران مطرح است و در نتيجه موضوع انرژى هسته‌اى در راس مسائل قرار دارد. در اين رابطه موضع‌گيريها و رفتارهاى گوناگونى هست. امريكايى‌ها بيشتر با فشار دست به عمل مى‌ند. اروپاييها مايل به مذاكره‌اند. امريكاييها هنوز تصميم نگرفته‌اند كه مى‌خواهند با اروپا در اين زمينه همكارى كنند يا نه. اما در مورد سوريه اتفاق نظرى ميان اروپا و امريكا وجود دارد. فرانسه و امريكا بر سوريه فشار مى‌آورند كه نيروهايش را از لبنان خارج كند. بنابراين جبهه مشترك ميان ايران و سوريه جبهه‌اى است كه بيشتر در حرف عمل مى‌كند و اهميت سياسى در حال حاضر ندارد.

دويچه وله: در صورت عقب‌نشينى سريع نيروهاى سورى از لبنان چه سرنوشتى در انتظار حزب الله خواهد بود؟

اودو اشتاين باخ: هيچ اتفاقى نخواهد افتاد. حزب‌الله يك گروه شبه‌نظامى نيست. بلكه در طول ۱۵ سال اخير تبديل به حزبى سياسى شده است كه عاملى موثر در سياست داخلى لبنان است. مى‌توانم تصور كنم كه اگر سوريها لبنان را ترك كنند، شايد ديگر ارتباط بى‌واسطه ميان سوريه و حزب‌الله ممكن نباشد. اما به هر حال در آينده ارتباط ميان سوريه، حزب‌الله وايران باقى خواهد ماند. سوريه تلاش خواهد كرد ارتباط خود را با حزب‌الله حفظ كند براى موقعى كه فشار از سوى امريكا بيشتر شود. در آن موقع سوريه از حزب‌الله عليه اسراييل استفاده خواهد كرد. البته در حال حاضر و براى آينده نزديك تصور نمى‌كنم كه سوريه از لبنان خارج شود. اينكه سوريه نيروهاى خود را به دره بقاع مى‌برد هنوز به معناى عقب‌نشينى نيست. فكر مى‌كنم هنوز تا عقب‌نشينى واقعى و كامل نيروهاى سوريه از لبنان زمان زيادى مانده است.