ستيز ديپلماتيك ايران و آمريكا در نيويورك

• كنفرانس يك ماهه باگرى در معاهده منع گسترش سلاح هاى اتمى كه از روز دوشنبه در نيويورك و مقر سازمان ملل متحد آغاز شده به محل ستيز ديپلماتيك تهران و واشينگتن بر سر برنامه هاى اتمى ايران بدل شده است. از نيويورك خبر مى رسد كه كوچكترين موضع گيرى هر يك از مقام هاى ايرانى و آمريكايى با واكنش سريع ديپلمات ها و مقام هاى تهران و واشينگتن و طرفداران آن دو روبه رو مى شود

«شرق»: كنفرانس يك ماهه باگرى در معاهده منع گسترش سلاح هاى اتمى كه از روز دوشنبه در نيويورك و مقر سازمان ملل متحد آغاز شده به محل ستيز ديپلماتيك تهران و واشينگتن بر سر برنامه هاى اتمى ايران بدل شده است. از نيويورك خبر مى رسد كه كوچكترين موضع گيرى هر يك از مقام هاى ايرانى و آمريكايى با واكنش سريع ديپلمات ها و مقام هاى تهران و واشينگتن و طرفداران آن دو روبه رو مى شود. واپسين اين كنش و واكنش ها سخنرانى كمال خرازى و عكس العمل وزرات خارجه ايالات متحده نسبت به آن بود. شامگاه سه شنبه به وقت تهران در نخستين ساعات كارى سازمان ملل در شهر نيويورك كمال خرازى وزير خارجه ايران كه رياست هيات ايرانى شركت كننده در كنفرانس باگرى معاهده منع گسترش سلاح هاى اتمى را به عهده دارد سخنرانى خود را در اين اجلاس ايراد كرد و نسبت به بى اعتبار شدن معاهده هشدار داد. وزير خارجه ايران كه هشت سال پيش خود نماينده دايم تهران در سازمان ملل بود در اين سخنرانى در حضور مقام هاى بين المللى، مديران آژانس انرژى اتمى و برخى از وزراى خارجه كشور هاى عضو معاهده زنان پى تى گفت كه تهران كليه زمينه هاى مجاز فناورى هسته اى را براى مقاصد صلح آميز دنبال خواهد كرد. وى گفت كه تهران مايل است اطمينان و تضمينى بدهد كه اين برنامه ها به طور دائم صلح آميز باقى خواهد ماند. كمال خرازى در تشريح موضع تهران در خصوص اعتمادسازى گفت هيچ كس نبايد تصور اشتباهى داشته باشد كه تضمين هايى در تئورى و عمل برابر با توقف يا حتى تعليق درازمدت فعاليت هاى اتمى ايران است كه تحت كامل ترين و دقيق ترين نظارت آژانس قرار دارد. خرازى در سالن مجمع عمومى سازمان ملل هشدار داده كه توقف فعاليت قانونى، تضمين عينى در مقابل خروج از معاهده نيست، بلكه تجربه تاريخى نشان داده است كه عملاً به چنين وضعيتى منجر خواهد شد. وى يادآورى كرده كه سيستم پادمان جامع آژانس پايه و مبناى اصلى جلوگيرى از انحراف فناورى هسته اى صلح آميز به تسليحات هسته اى يا ساير ادوات انفجارى هسته اى است. وزير خارجه ايران در اين سخنرانى كه پيشتر محمدجواد ظريف نماينده دايم ايران در سازمان ملل آن را دقيق و كارشناسى شده و پاسخ مستدل و حقوقى تهران براى ادامه فعاليت هاى هسته اى جمهورى اسلامى خوانده بود گفت كه آژانس جهانى انرژى اتمى براساس كنفرانس هاى قبلى معاهده عدم اشاعه به عنوان «مرجع صلاحيت دار براى راستى آزمايى و اطمينان از پايبندى به موافقتنامه هاى پادمان و بررسى و تحقيق در زمينه نگرانى هاى عدم پايبندى» شناخته شده است. تهران از زبان ارشدترين ديپلمات خود توضيح داد غير از اعضاى معاهده كه قرار است تحت تحريم هاى ويژه اى باشند، اعضاى معاهده نيز، تحت محدوديت هاى گسترده اى قرار دارند. در حالى كه هنوز از آغاز اين كنفرانس يك ماهه ۲ روز بيشتر سپرى نشده، اختلافات عميق ايران و ايالات متحده بر سر برنامه اتمى تهران در آن بسيار پررنگ شده است. كمال خرازى بدون اشاره مستقيم به ناكامى هاى احتمالى كنفرانس نيويورك گفته اين كنفرانس در صورتى موفق خواهد شد كه با هم اقدام كنيم و تلاش هاى مان متمركز به موضوعات اصلى شود كه داراى اهميت والايى است. وى عدم اشاعه، خلع سلاح و استفاده صلح آميز از انرژى هسته اى را پايه هاى اين توافق اعلام كرده است. خرازى در اين سخنرانى كه بلافاصله بر روى خروجى اكثر تلكس هاى معتبر خبرى دنيا قرار گرفت، گفت كه جامعه بين المللى اين مسئوليت را به ما محول كرده كه تماميت معاهده را حفظ كرده و اجراى آن را ارتقا بخشيم. وى اين موضوع را در صورتى قابل حصول دانست كه تصميمات مناسبى در كنفرانس اتخاذ شود. در همين حال لحظاتى پس از سخنرانى خرازى، ريچارد بوچر سخنگوى وزارت خارجه آمريكا اعلام كرد واشينگتن از ايران مى خواهد برنامه غنى سازى اورانيوم خود را متوقف كند. سخنگوى وزارت امور خارجه آمريكا درباره دلايل اتخاذ چنين تصميمى اظهار داشت كه دليلى وجود ندارد ايران برنامه غنى سازى و بازفرآورى داشته باشد. اظهارات سخنگوى وزارت امور خارجه آمريكا واكنشى به سخنان وزير امور خارجه ايران در كنفرانس باگرى پيمان منع گسترش تسليحات هسته اى در نيويورك بود. در همين حال وزير امور خارجه فرانسه خبر داده كه در ديدار با جورج بوش رئيس جمهورى آمريكا اعلام كرده تهديد ايران مبنى بر ازسرگيرى غنى سازى اورانيوم با توجه به اوضاع و احوال كنونى جدى است. در سفر بارنيه به واشينگتن ديدار با بوش برنامه ريزى نشده بود اما وى بعد از ديدار با «استفن هادلى» مشاور امنيت ملى آمريكا به طور غيرمنتظره اى به دفتر بيضى شكل كاخ سفيد كه مقر رئيس جمهورى آمريكا است، هدايت شد و با بوش به طور مستقيم ديدار و گفت وگو كرد. منابع ديپلماتيك در واشينگتن مى گويند بوش در دوره دوم رياست جمهورى اش به اطرافيانش براى اطلاع رسانى كمتر اعتماد دارد و براى مطلع شدن از خبرها و مواضع كشورهاى مختلف نه از طريق واسطه ها كه رودررو با آنها به مذاكره مى نشيند.«ميشل بارنيه» در پايان اين ديدار در پاسخ به سئوال خبرنگاران درباره محتواى مذاكراتش با بوش گفته تهديد ايران مبنى بر ازسرگيرى غنى سازى اورانيوم با توجه به اوضاع و احوال كنونى موضوعيت دارد. به گفته وى بوش نيز در همين راستا سخن مى گفت و بر مفيد بودن گفت وگوها تاكيد داشت. بارنيه مى گويد آمريكايى ها به ابتكار اروپايى ها براى ادامه گفت وگوها با ايران بى اعتماد نيستند بلكه بيشتر محتاط و هوشيار هستند. آن طور كه بارنيه مى گويد اروپايى ها معتقدند تا قبل از انتخابات رياست جمهورى ايران اوضاع سياسى در اين كشور چندان تغييرى نمى كند پس بنابراين براى استفاده از اين زمان بايد آماده بود. روزنامه واشينگتن پست نيز به نقل از مقامات آمريكايى خبر داده كه ميشل بارنيه وزير امور خارجه فرانسه در ديدار با كاندوليزا رايس همتاى آمريكايى اش در واشينگتن به وى اطمينان داده است در صورتى كه ايران به وعده هايش عمل نكند، فرانسه از ارجاع پرونده تهران به شوراى امنيت حمايت خواهد كرد.
به نوشته اين روزنامه بارنيه همچنين گفت: فرانسه معتقد است كه مى توان از رويارويى نهايى جلوگيرى كرد. اما يك مقام آمريكايى گفت كه واشينگتن از روز سه شنبه فعاليت بر روى گزينه هاى مربوط به شوراى امنيت را كه هشدار به ايران و يا تهديد به اعمال تحريم عليه اين كشور در صورت تداوم برنامه هسته اى اش را شامل مى شود، آغاز كرده است. بر اساس گزارش اين روزنامه آمريكايى بارنيه در جمع سردبيران و خبرنگاران روزنامه واشينگتن پست درخصوص مذاكرات اروپا با ايران گفته ما با چشمان كاملاً باز اين مذاكرات را دنبال مى كنيم. مذاكرات از نظر فرانسه شكننده و مشكل است. وى گفته كه احساس من اين است كه گزينه سياسى و ديپلماتيكى كه ما دنبال كرده ايم بهتر از هر گزينه ا ى است. در همين حال مسئول سياست خارجى اتحاديه اروپا نيز در واكنش به تصميم ايران مبنى بر ازسرگيرى غنى سازى اورانيوم، پس از ديدار با وزير خارجه آمريكا گفت كه ايران مى داند اگر فعاليت هاى هسته اى را از سر گيرد چه عواقبى در انتظار است. «خاوير سولانا» همراه با «كاندوليزا رايس» وزير امور خارجه آمريكا در كنفرانسى خبرى سخن مى گفت. كارشناسان مى گويند منظور سولانا از «عواقب» ارجاع پرونده هسته اى ايران به شوراى امنيت سازمان ملل بوده است. كاندوليزا رايس نيز در اين كنفرانس خبرى كه در پايتخت ايالات متحده برگزار شد گفت: ايران بايد تعهد بسيار روشنى بسپارد كه به الزامات بين المللى پايبند است و تحت پوشش برق هسته اى غير نظامى برنامه سلاح هاى هسته اى را دنبال نمى كند. وى گفت كه ما هم چنان معتقديم براى ايران اين تنها راه حل و تنها راهى است كه جامعه بين المللى قادر است آن را راستى آزمايى كرده و از آن حمايت كند. رايس در اين جلسه ابراز اميدوارى نيز كرده كه بسيار اميدوار است مذاكرات ايران و اروپا كه در حال جريان است به موفقيت منجر شود. رايس مى گويد ايرانى ها لازم است از فرصتى كه اروپا در اختيارشان قرار مى دهد، استفاده كنند. ستيز لفظى ديپلمات هاى ايران و آمريكا در حالى در پايتخت اقتصادى ايالات متحده در جريان است كه در نشست باگرى معاهده منع گسترش تسليحات اتمى كه كنفرانس بزرگ آينده هسته اى جهان لقب گرفته، كوچكترين عبارت ها اختلاف آفرين است.
خبرگزارى آمريكايى آسوشيتدپرس نيز در گزارشى از دو روز نخست كنفرانس باگرى زنان پى تى، ستيز ديپلماتيك واشينگتن و تهران را باعث كند شدن روند جلسات خوانده است. در اين كنفرانس يك ماهه ۱۸۰ كشور جهان، معاهده منع گسترش سلاح هاى اتمى را مورد بررسى قرار خواهند داد، كنفرانسى كه نتوانسته اختلاف هاى ايران و آمريكا را كاهش دهد، چرا كه آمريكا در روز آغازين از ايران خواست كه تكنولوژى پيشرفته هسته اى خود را جمع كند و كمال خرازى وزير امور خارجه ايران روز بعد از آن با رد اين درخواست آمريكا گفت، ايران مصمم به ادامه غنى سازى اورانيوم است. با اين حال مقام هاى تهران و آمريكا تمايل خود را براى ادامه مذاكرات جارى هسته اى ميان تهران و سه كشور بزرگ اروپايى اعلام كردند. با وجود تلاش هايى كه ماه هاى قبل از كنفرانس زنان پى تى صورت گرفت، مشاجرات و نزاع پشت پرده درباره آن باعث شد آمادگى متناسبى براى برگزارى اين كنفرانس حاصل نشود و ديپلمات هاى كشورهاى مختلف در حالى گرد هم مى آيند كه دستور كار مشخصى براى آن تدوين نشده است. همين امر كافى بود تا «سرجيو دى كويه روز دوارته» رييس برزيلى اين كنفرانس از شركت كنندگان در اين نشست و نمايندگان شركت ها بخواهد در اظهارات خود خرد و بخشندگى را مدنظر قرار دهند.