تحولات سياسی عراق و احتمال آغاز مذاکرات ايران و آمريکا

گروه خبر – 23 آوريل 2006 – بگزارش خبرگزاری های دولتی، ساعاتى پس از تشكيل دولت جديد عراق، تهران اعلام كرد كه حسن كاظمى قمى به عنوان سفير ايران در عراق تعيين شده است. وى پيش از اين به عنوان سركنسول ايران در هرات و همچنين كاردار جمهورى اسلامى ايران در بغداد مشغول به كار بوده است .اين موضوع از آن جهت قابل توجه است كه زلماى خليل زاد سفير آمريكا در عراق پيش از اين، بر اين نكته تأكيد كرده بود كه او داراى مجوز لازم از سوى رئيس جمهورى آمريكا براى گفت وگو با طرف هاى ايرانى است، اما از طرف ايران معلوم نبود كه چه تيم و گروهى مسؤوليت مذاكره را به عهده خواهد داشت، هرچند پيش از اين صحبت از اعزام معاونان دبيرشوراى عالى امنيت ملى به بغداد براى مذاكره در ميان بود، با اين وجود با حكم جديدى كه ديروز قمى دريافت كرد برخی از منابع آگاه گفته اند كه قمى همتاى خليل زاد در مذاكرات آتى ايران و آمريكا خواهد بود. خليل زاد و قمى هر دو از سابقه خدمت در افغانستان برخوردار هستند، (خليل زاد افغانى الاصل است) حضور اين دو ديپلمات ارشد در افغانستان مقطع مذاكرات و همكارى موردى ايران و آمريكا درباره افغانستان را نيز شامل بوده است.

گروه خبر - 22 آوريل 2006 - بگزارش ايرنا، با انتخاب قطعي جواد المالکی به نخست وزیری، "محمود المشهداني" از جبهه توافق ملي عراق براي تصدي سمت رياست پارلمان و "جلال طالباني" به عنوان رييس جمهور اين كشور، كشمكش‌ها براي انتخاب سران عراق روز جمعه پايان يافت.

تلويزيون عراقي "الفيحاء" جمعه شب در گزارشي گفت: ائتلاف عراق يكپارچه در نشستي كه عصر جمعه در بغداد برگزار كرد، "جواد المالكي" عضو حزب الدعوه را به عنوان نخست وزير عراق انتخاب كرد.

اين سه نفر بعد از ظهر روز شنبه از پارلمان عراق راي اعتماد خواهند گرفت تا هر يك براي انتخاب معاونان و وزراي خود، گام بعدي را در تشكيل دولت دائم عراق بردارند.

"جلال طالباني" بايستي دو معاون خود را انتخاب كند و روز شنبه در جريان نشست پارلمان عراق معرفي شوند، در اين روز همچنين معاونان رييس پارلمان عراق نيز بايستي مشخص شوند.

شرح حال جواد مالکی، نخست وزير جديد عراق
جواد مالکی يکی از اعضای قديمی و وفادار حزب الدعوه، از گروه های سياسی شيعه که برای سال های مديد هدايت يک جنبش مقاومت مسلحانه زيرزمينی عليه حزب بعث به رهبری صدام حسين را به عهده داشت، است.

در زمانی که دولت بعثی عراق مخالفان خود را تعقيب و سرکوب می کرد، آقای مالکی به دنبال ساير رهبران حزب الدعوه به تبعيد رفت. وی در سال 1980 از اين کشور گريخت و در نهايت در سوريه پناه گرفت.

پس از سرنگونی صدام حسين در سال 2003، حزب الدعوه به عنوان يک نيروی عمده سياسی سربرآورد و آقای مالکی از جمله پيشقراولان آن بود.

وی اخيرا به عنوان سخنگوی حزب الدعوه و همچنين ائتلاف گسترده تر احزاب شيعه که در انتخابات پارلمانی دسامبر 2005 صاحب اکثريت کرسی ها شد، خدمت کرده است.

آقای مالکی مشاور ارشد ابراهيم جعفری، رهبر حزب الدعوه و نخست وزير دولت موقت، بوده است.

مخالفت احزاب سنی و کرد با نامزدی ابراهيم جعفری برای ابقا در مقام نخست وزيری پس از انتخابات، نهايتا ائتلاف احزاب شيعه را واداشت روز جمعه (21 آوريل) آقای مالکی را به عنوان نامزد تازه نخست وزيری معرفی کند.

گفته می شود قائم مقام حزب الدعوه در سال 1950 در شهر حله متولد شده است.
وی در دانشگاه بغداد ادبيات عرب خواند. او متاهل و دارای چهار فرزند است.

با اينکه آقای مالکی تاکنون در سطح بين المللی چهره شناخته شده ای نبود، اما نقشی اساسی در شکل دادن به عراق پس از حمله آمريکا ايفا کرد.

وی به تهيه پيش نويس قانون اساسی تازه کشور کمک کرد و عضو کميته ای بود که توسط آمريکا ايجاد شد تا عراق را از ميراث حزب بعث بزدايد.

اقدامات آن کميته به خاطر آنچه تصور می شد تعميم برنامه پاکسازی به مقام هايی است که تنها اسماً بعثی بوده اند مورد انتقاد قرار گرفت.

در پی انتخابات، آقای مالکی به عبارت بندی موافقتنامه هايی بر سر ساختار احتمالی دولتی که می تواند گروه های مختلف سياسی و مذهبی را متحد کند کمک کرد.

وی از منتقدان صريح اللهجه حملات نظامی به گروه های شيعه (مانند سپاه مهدی) و تاکتيک های ارتش آمريکا در مقابله با شورش های سنی ها شناخته می شود.

'عراق کثرت گرا'
ابتدا احتمال داده نمی شد وی نامزد نخست وزيری شود، تا حدودی به اين دليل که به آقای جعفری نزديک است.

به گفته جيمز رينولدز، خبرنگار بی بی سی، اينکه آقای مالکی اکنون بتواند دل برخی از مخالفان آقای جعفری را به دست آورد بيشتر بستگی به شخصيت او دارد تا سياست هايش.

پيش از بازگشت از تبعيد از او سوال شد مايل است عراق به چه نوع کشوری بدل شود.

آقای مالکی در پاسخ گفت او خواهان عراقی کثرت گراست که گروه های گوناگون قومی و فرقه ای در آن همديگر را به چشم برابری می نگرند.

-----------
اخبار قبلی
-----------
مذاکرات حساس ائتلاف يکپارچه برای معرفی نامزد نخست وزيری عراق

گروه خبر - 21 آوريل 2006 - رهبران سياسی شيعه عراق روز جمعه توافق کردند که جوادالملکی را بعنوان نامزد مقام نخست وزيری عراق بجای ابراهيم جعفری معرفی کنند. وی نيز چون جعفری از رهبران حزب الدعوه السلامي است. با اين حال هنوز روشن نيست که معرفی وی بتواند مورد توافق همه گروه های سياسی شيعه قرار گيرد. بگزارش آسويشيتد پرس شورای عالی انقلاب اسلامی عراق پيشتر الاديب را برای مقام نخست وزيری در نظر گرفته بود که مورد پشتيبانی آيت الله سيستانی نيز واقع شده بود. از اينرو نتيجه نهايی مذاکرات گروه ائتلاف يکپارچه هنوز روشن نيست.

فواد معصوم: در دو روز آينده تركيب سران عراق از جمله رييس جمهور، نخست وزير و رييس پارلمان اين كشور روشن خواهد شد
گروه خبر – 21 آوريل 2006 – ديروز در جريان يک سلسله تحولات سريع سياسی در عراق، بگفته رهبران سياسی اين کشور موانع اصلی شکل گيری يک دولت وحدت ملی تا حدود زيادی برطرف شد و به احتمال زياد پارلمان عراق در دومين نشست خود که قرار است روز شنبه اين هفته برگزار شود، امکان اين را خواهد يافت تا گام موثری در جهت تشکيل دولت بردارد. پس از ماه ها پافشاری ابراهيم جعفری با وانهادن نامزدی مقام نخست وزيری بعنوان کانديدای "ائتلاف يکپارچه عراق"، اميدها را به شکسته شدن بن بست سياسی و ايجاد اولين دولت وحدت ملی عراق افزايش داد. در عين حال با توجه به تعويق مذاکرات احتمالی ايران و آمريکا به پس از تشکيل دولت جديد عراق که قرار است در بغداد صورت گيرد، اين تحولات امکان برگزاری اين گفتگو را بيشتر و زمان وقوع آنرا نزديک تر می کند.

ابراهيم جعفری تاکنون اصرار داشت وی گزينه دموکراتيک مقام نخست وزيری است و هرگز کنار نمی رود. اما ديروز وی در يک نطق 20 دقيقه ای گفت: "من انتخاب را به آنها (ائتلاف يکپارچه عراق) محول می کنم، تا هر کاری می خواهند انجام دهند. به اين ترتيب، "ائتلاف شيعيان عراق" که بزرگترين گروه سياسی در پارلمان اين کشور است در تلاشی برای پايان دادن به چهار ماه بحران سياسی، امروز برای نامزد کردن فرد تازه ای جهت احراز پست نخست وزيری تشکيل جلسه خواهد داد.

بگزارش بی بی سی، آقای جعفری - که از اعضای ائتلاف يکپارچه عراق است- با مخالفت شديد کردها، سنی ها و گروه های غيرمذهبی مواجه بود. کوشش برای تشکيل يک دولت ائتلافی تازه به رهبری "ائتلاف يکپارچه عراق" توسط ساير احزابی که آقای جعفری را به نگاه فرقه ای متهم می کنند سد شده بود. در عين حال به گفته بعضی از ناظران رای گيری احتمالی در مورد نخست وزيری جعفری در پارلمان اين کشور، می توانست باعث آن گردد تا در ميان اعضاء ائتلاف يکپارچه چند دستگی ايجاد شود. بعضی از رهبران ائتلاف، از جمله نزديکان به آيت الله حکيم اخيرا خواستار واگذاری نامزدی مورد بحث جعفری شده بودند.

قبلا جلسه پارلمان عراق قرار بود روز پنجشنبه تشکيل شود که اين نشست به روز شنبه موکول شد تا به شيعيان فرصت داده شود در موقعيت آقای جعفری بازنگری کنند. هفت مجموعه اصلي تشكيل دهنده ائتلاف عراق يكپارچه امروز، جمعه، براي كانديداتوري شخص ديگري براي سمت نخست‌‏وزيري گردهم مي‌‏آيند.

جعفری در سخنرانی تلويزيونی خود گفت که به تصميم ائتلاف شيعيان احترام خواهد گذاشت. وي علت اين اقدام را تقويت وحدت ملي و جلوگيري از بحران توصيف كرد.

«ابراهيم جعفري» در گفت‌‏وگوي تلويزيوني كه از شبكه «العراقيه» پخش شد، گفت كه از انتخاب كانديداي ديگري براي سمت نخست‌‏وزيري از سوي ائتلاف عراق يكپارچه حمايت مي‌‏كند و مانعي در اين راه نخواهد بود.

جعفري كه دوره نخست‌‏وزيري موقت وي تا چند روز آينده به پايان مي‌‏رسد، براي نخست‌‏وزير آينده آرزوي اميدواري كرد.
ابراهيم جعفري رئيس حزب الدعوه السلامي از مجموعه‌‏هاي اصلي تشكيل دهنده ائتلاف عراق يكپارچه پس از پيروزي گسترده در انتخابات پارلماني و در رأي‌‏گيري داخلي به عنوان كانديداي اين ائتلاف براي برعهده‌‏گرفتن نخست‌‏وزيري آينده با اختلاف يك رأي در مقابل «عادل عبدالمهدي» نفر دوم مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق به رياست «سيدعبدالعزيز حكيم» معرفي شد.

گفتگو ميان ائتلاف يکپارچه عراق و احزاب کرد و سنی برای چند ماه بی نتيجه مانده بود و پارلمان در همين هفته مجبور شد دو بار جلساتش را عقب بياندازد.

عدنان پاچه چی، رئيس موقت پارلمان، گفت او اکنون مطمئن است امکان تشکيل يک دولت وحدت ملی وجود دارد.

خبرنگاران به نقل از نمايندگان مجلس عراق می گويند که ملاقاتی ميان اشرف غازی، فرستاده سازمان ملل با رهبران مذهبی شيعه عراق در تجديد نظر آقای جعفری نقش کليدی داشته است.

بگزارش ايرنا، يكي از اعضاي مطرح پارلمان عراق از ائتلاف كردها اعلام كرد: در دو روز آينده تركيب سران عراق از جمله رييس جمهور، نخست وزير و رييس پارلمان اين كشور روشن خواهد شد.

تلويزيون عراق سه‌شنبه‌شب به‌ نقل از "فواد معصوم" افزود: رايزني‌هاي فشرده‌اي براي تعيين تكليف كرسي رياست جمهوري، كابينه و پارلمان عراق در حال انجام است و ظرف دو روز آينده اين موضوع خاتمه خواهد يافت.

رياست مجلس عراق
براساس توافقي كه‌بين سه فراكسيون عمده مجلس عراق شامل ائتلاف يكپارچه شيعيان، همبستگي كردستان و جبهه توافق عربهاي سني صورت گرفته بود، پست رياست مجلس به عنوان سهم به جبهه عربهاي سني واگذار می شود. در اين راستا، جبهه توافق عربهاي سني، طارق الهاشمي را به‌عنوان نامزد تصدي پست رياست مجلس معرفي كرد، اما ائتلاف به طور جمعي با نامزدي او مخالفت كرده و وي را فردي متعصب در مواضع سياسي و مذهبي دانسته بود.

"طارق الهاشمي" دبيركل حزب اسلامي عراق نيز روز پنجشنبه درجمع خبرنگاران در بغداد گفت كه به درخواست ائتلاف يكپارچه از نامزدي براي پست رياست مجلس نمايندگان عراق كناره‌گيري كرده است.

طارق الهاشمي گفت: در راستاي گشايش روند سياسي عراق ترجيح داده است به درخواست ائتلاف يكپارچه عراق كنار برود.

جبهه توافق ملي عراق " عدنان الدليمي " رهبر اين فراكسيون را به عنوان نامزد رياست مجلس معرفي كرد كه نامزدي وي موردتوافق ائتلاف نيز قرار گرفته است.

مشاور رييس جمهوري عراق، كناره‌گيري جعفري را مساله داخلي ائتلاف دانست.
"كامران قره داغي" مشاور "جلال طالباني"، رييس جمهوري موقت عراق در يك كنفرانس مطبوعاتي در بغداد گفت: مساله كناره‌گيري "ابراهيم جعفري" هيچ ربطي به گروه‌هاي ديگر ندارد و يك مساله داخلي ائتلاف است.

سخنگوي رسمي رييس جمهور عراق گفت: موضع جديد ائتلاف يكپارچه عراق درخصوص "ابراهيم جعفري" غير منتظره بوده است.

"كامران قره‌داغي" روزپنجشنبه در جمع خبرنگاران در قصر كنفرانس‌ها در بغداد اين اظهارات را در پاسخ نامه جعفري كه ائتلاف يكپارچه عراق را مسوول تصميم‌گيري درباره بقا يا كناره‌گيري وي از نامزدي پست نخست وزيري دانسته بود، عنوان كرد.

مذاکرات احتمالی ايران و آمريکا
بگزارش آفتاب، سمیر الصمیدعی سفیر جدید عراق در آمریکا، علی الادیب را جانشین احتمالی ابراهیم الجعفری در سمت نخست وزیری عراق معرفی کرده است.انتخاب الادیب به جای ابراهیم جعفری از آنجایی حائز اهمیت است که ایران و آمریکا از سرگیری مذاکرات خود در خصوص مسائل داخلی و امنیتی عراق را به بعد از تشکیل دولت وحدت ملی عراق موکول کرده اند بنابراین در صورت انتخاب االادیب به عنوان نخست وزیرعراق مذاکرات ایران و آمریکا به زودی آغاز خواهد شد.

هوشیار زیباری وزیر امور خارجه عراق نیز در مصاحبه با روزنامه الحیات عربستان با اشاره به از سرگیری مذاکرات ایران و آمریکا بعد از تشکیل دولت وحدت ملی این کشور گفته است ما در این مذاکرات بر دخالت نکردن در امور داخلی عراق تأکید داریم و مخالفت خود را با تبدیل عراق به عرصه تصفیه حساب های ایران و آمریکا اعلام خواهیم کرد زیرا این امر بسیار حیاتی محسوب می شود.

الحیات در ادامه به نقل از یکی از مقام های سفارت ایران در بغداد که به نام وی اشاره نکرده نوشته است که تشکیل دولت جدید در عراق پیش از انجام مذاکرات احتمالی در اولویت است و هیچ گونه تماسی با سفارت آمریکا برای تعیین زمان دیدار و یا جدول کاری این نشست انجام نشده است.