واکنش به توقيف روزنامه ايران و اعتراض به بازداشت کاريکاتوريست و سردبير ايران جمعه

گروه خبر – 25 ماه مه 2006 – در مقابل اعتراضات گسترده مردم در روزهای گذشته که با واکنش به انتشار يک کاريکاتور در شهرهای آذربايجان آغاز شد، مقامات جمهوری اسلامی بلافاصله دست به بازداشت سردبير و کاريکاتوريست ايران جمعه، و توقيف روزنامه ايران زدند تا با مقصر جلوه دادن اهل مطبوعات و مجازات هنرمند و روزنامه نگار از خشم مردم معترض بکاهند. اما ادامه اعتراضات روشن کرد که انگيزه های اصلی اين حرکت گسترده بيش از آنکه متوجه يک کاريکاتور در بخش کودکان و نوجوانان يک روزنامه باشد، در اصل عليه سياست های فرهنگی جمهوری اسلامی است که در طول سال ها با انحصارگری و فشار، و تبعيض نسبت به اقليت های قومی ملی و مذهبی هرگونه تنوعی را در جامعه بزرگ و متنوع ايرانی ممنوع کرده و در توهم ایجاد یک نظام بسته و تک صدائی هر روز به انحاء مختلف شکاف های تازه ای در جامعه و امر همبستگی ايرانيان ايجاد کرده است.
مصلحت جويی دولت در توقيف روزنامه و بازداشت روزنامه نگاران اعتراضات تازه ای را برانگيخت و اين اقدام در ميان هنرمندان و اهل مطبوعات با واکنش های اعتراض آميز تازه ای روبرو شد.

گزارشگران بدون مرز: دو روزنامه‌نگار را آزاد كنيد
گزارشگران بدون مرز خواهان آزادی فوری مانا نيستاني کاريکاتوريست و مهرداد قاسم‌فر سردبير ویژه نامه‌ی هفتگی ايران جمعه است. اين دو روزنامه نگار روز گذشته با شکایت وزارت اطلاعات و دستور سعید مرتصوی دادستان تهران روانه زندان اوین شدند. روزنامه دولتي ايران نیز روز گذشته از سوی هيات نظارت بر مطبوعات به اتهام "دامن زدن به اختلافات قومي" توقيف شد. گزارشگران بدون توقیف روزنامه ایران را محکوم می کند.
گزارشگران بدون مرز در این باره اعلام می کند : "جمهوری اسلامی در برابر شدت یافتن دامنه اعتراضات این دو روزنامه نگار را قربانی کرده است. با آنکه انتشار کاریکاتور و طنز در روزنامه ایران جمعه اغازگر اعتراضات بود اما راست این است که در ادامه و به ویژه تظاهرات اخیر در تبریز متوجه عکس العمل مقامات مسئول و سیاست های دولت نسبت به مردم در شهرهای آذربایجان بود. مانا نيستاني کاريکاتوريست و مهرداد قاسم فر به زندان انداخته شدند تا جمهوری اسلامی سیاست های نادرست خود را توجیه کند و چون همیشه در برابر بحران های سیاسی و اجتماعی روزنامه ها و روزنامه نگاران مقصر قلمداد شوند."
در تاريخ ٢٢ ارديبهشت در ویژه نامه ايران جمعه، مطلبی با عنوان "چه کنيم که سوسکها سوسکمان نکنند" چاپ شده بود. در این مطلب چند کاريکاتور وجود دارد که در يکی از آنها کودکی با يک سوسک صحبت می کند و به زبان آذری می پرسد: " چی؟". در پی انتشار این مطلب، در برخی از شهرهای استان آذربایجان تظاهرات اعتراضی برگزار شد روزنامه ایران و ایران جمعه از واقعه پیش آمده پوزش خواسته و حتا کاریکاتوریست روزنامه را نیز از کار برکنار کرده بودند، با آنکه همه ی کسانی که مانا نیستانی را می شناسند و کارهای او را دیده اند به خوبی می دانند که وی کاریکاتوریستی انسان دوست است که قصد توهین به هیچ کس را نداشته است.
در تاریخ اول خرداد ماه چند هزار نفر از مردم تبریز در برابر استانداری این شهر به تظاهرات ضد حکومتی پرداختند که با دخالت نیروی انتظامی این تظاهرات به خشونت کشیده شد و ده ها نفر بازداشت شدند.
با ٨ زنداني، ايران بزرگترين زندان روزنامه نگاران و وبلاگ نويسان در خاورميانه است
محمود احمدی نژاد رئيس جمهور و آيت اله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامي از جمله ٣٧ رهبر و مقام دولتی در جهان هستند که از سوی گزارشگران بدون مرز بعنوان دشمنان آزادی مطبوعات برگزيده شده اند

سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات گفت: توقيف روزنامه ايران خارج از صلاحيت هيات نظارت بر مطبوعات است و وجاهت قانوني ندارد.
ماشاءالله شمس‌‏الواعظين در گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا"، كاريكاتور و متن منتشر شده در روزنامه ايران را قابل دفاع ندانست اما در عين حال گفت: از آنجا كه انگيزه اهانت عمدي در اين كاريكاتور وجود نداشته است, بايد پس از سه بار عذرخواهي روزنامه ايران از خوانندگان، مساله پايان‌‏يافته تلقي مي‌‏شد.
وي تصريح كرد: كاريكاتوريست روزنامه ايران خود آذري‌‏زبان است و قصد اهانت به آذري‌‏زبان‌‏ها را نداشته است اما در جوامعي كه داراي قوميت‌‏ها و فرهنگ‌‏هاي مختلف است, احترام به سنت‌‏ها و آيين‌‏هاي قوميت‌‏ها جز رسالت روزنامه‌‏نگاران است.
شمس‌‏الواعظين تخطي روزنامه‌‏نگاران از اين رسالت را غيرحرفه‌‏اي و غيراخلاقي خواند.
سخنگوي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات بهترين برخورد با روزنامه ايران را احاله تصميم‌‏گيري در مورد آن به اتحاديه‌‏ها و نهادهاي صنفي دانست و گفت: بايد تخلف صورت‌‏گرفته در روزنامه ايران به كميته انضباطي انجمن صنفي روزنامه‌‏نگاران سپرده و قضاوت انجمن پذيرفته شود.
وي افزود: ورود قوه قضاييه به اين ماجرا به جاي حل موضوع، مساله را پيچيده‌‏تر مي‌‏كند، الان 300 روزنامه‌‏نگار در اين روزنامه بيكار شده‌‏اند ضمن اينكه توقيف يك روزنامه آثار سياسي- اجتماعي زيان‌‏باري به همراه دارد.
مدير مسوول روزنامه شرق هم چاپ كاريكاتور توهين‌‏آميز در روزنامه ايران را اشتباهي غيرعمدي خواند و اظهار اميدواري كرد كه هيات نظارت بر مطبوعات با رأفت بيشتري با اين روزنامه برخورد كند.
مهدي رحمانيان در گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا"، گفت: ضمن اينكه اين كاريكاتور را نامناسب مي‌‏دانم، معتقدم اين كار عمدي صورت نگرفته است و طبيعي است كه در روزنامه بزرگي مثل ايران با حجم زياد كارها اشتباه نيز صورت بگيرد.
وي با انتقاد از توقيف روزنامه ايران، گفت: بهتر است به روزنامه ايران اجازه داده شود به خاطر احترام همشهريان آذري‌‏زبان به صورت داوطلبانه يك هفته منتشر نشود و پس از آن مجددا كار را آغاز كند.
رحمانيان تصريح كرد: حجم عظيمي از كاركنان روزنامه ايران كه تعداد زيادي از آنها از هموطنان آذري‌‏زبان هستند، در بلاتكليفي به سر مي‌‏برند در حالي كه توقيف اين روزنامه مشكلي را حل نمي‌‏كند.
مدير مسوول روزنامه شرق پيشنهاد كرد كه عده‌‏اي از روزنامه‌‏نگاران در شهرهاي آذري‌‏زبان حضور يابند و از مردم اين شهرها دلجويي كنند.
رييس انجمن صنفي روزنامه‌‏‏نگاران، استناد هيأت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در توقيف روزنامه ايران را فاقد وجاهت قانوني دانست.
رجبعلي مزروعي در گفت‌‏وگو با خبرنگار "ايلنا" در خصوص توقيف روزنامه‌‏ ايران از سوي هيأت نظارت بر مطبوعات گفت: طبق قانون مطبوعات، هيأت نظارت بر مطبوعات فقط مي‌‏تواند پرونده را جهت رسيدگي به دادگاه ارسال كند و حق توقيف نشريه را ندارد.
وي افزود: به اعتقاد بنده برخوردي كه با روزنامه ايران صورت گرفت، بيشتر جنبه سياسي و مصلحتي دارد تا جنبه حقوقي و قانوني.
مزروعي تصريح كرد: با توجه به سرعت عملي كه در كار روزنامه‌‏نگاري وجود دارد، وقوع اين‌‏گونه تخلفات و اشتباهات قابل تصور است، همان‌‏گونه كه در ساير مشاغل نيز چنين تخلفاتي به وقوع مي‌‏پيونند. ضمن اينكه عذرخواهي مديران روزنامه ايران هم در اين زمينه كفايت مي‌‏كند.
رييس انجمن صنفي روزنامه‌‏نگاران در خصوص اقدامات اين انجمن در حمايت از روزنامه ايران، گفت: در جلسه‌ هيأت مديره انجمن كه روز شنبه برگزار مي‌‏شود، در اين زمينه بحث و بررسي خواهيم كرد و بيانيه‌‏اي نيز صادر مي‌‏كنيم.