ايران، سوریه،‌ ترکمنستان، و کره شمالی قهرمانان مداخله دولت در امور اقتصادی

دولت ایران از لحاظ دخالت در اقتصاد در جهان اول شد

گروه خبر – 30 ماه مه 2006 – بنیاد تحقیقاتی هریتیج اعلام کرد، دولت ایران طی سال‌های 2003 تا 2006 بالاترین سطح مداخله در اقتصاد را در میان نزدیک به 160 کشور جهان داشته است.
بنیاد هریتیج شاخص دخالت دولت ایران را در اقتصاد طی مدت فوق 5 ( از شاخص کل 5 ) اعلام کرده است که نشانگر بیشترین سطح دخالت دولت در اقتصاد است.

بر اساس این گزارش، سطح مداخله دولت ایران در اقتصاد طی 10 سال گذشته همواره بالا بوده و فقط در سال 1999با پیشرفتی چشمگیر ایران توانست شاخص دخالت دولت را به 3 بهبود دهد اما پس از آن مجددا دخالت دولت در اقتصاد افزایش یافت.

بر اساس گزارش بنیاد هریتیج، شاخص دخالت دولت ایران در اقتصاد طی سال‌های 1996، 1997، 1998، 2001، و 2003 تا 2006 برابر با 5 بوده و فقط در سال‌ 2002 شاخص ایران به 4.5، در سال 2000 به 4، و در سال 1999 به 3 رسید.

هریتیج علت شاخص بالای مداخله دولت ایران در اقتصاد را سهم 14 درصدی مصارف دولت از تولید ناخالص داخلی ایران می‌داند. همچنین ایران بیش از 50 درصد کل درآمدهای خود را از شرکت‌های دولتی و وابسته‌ به دولت و همینطور مستغلات وابسته به دولت تامین می‌کند.

افزون بر این، بخش‌های اصلی اقتصادی همچون نفت و گاز، حمل و نقل، ارتباطات، صنایع، بانکداری و امور مالی، همچنان تحت کنترل دولت و شرکت‌های تابعه آن قرار دارند.

دولت ایران به طور مستقیم بیش از 500 شرکت را تحت تملک دارد و بیش از 1000 شرکت نیمه‌دولتی نیز در اقتصاد ایران وجود دارند. همچنین آمارها و ارقام اقتصادی مربوط به فعالیت‌های اقتصادی دولت ایران کاملا شفاف نیست و مثلا میزان فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌های تابعه‌ای موسوم به بنیادها شفاف نمی‌باشد.

به گزارش مهر، شاخص‌های مورد بررسی بنیاد هریتیج برای تعیین شاخص مداخله دولت‌ در اقتصاد عبارتند از: درصد مصرف دولت نسبت به کل اقتصاد؛ مالکیت دولت در تجارت و صنایع؛ نسبت درآمدهای دولت از محل شرکت‌های وابسته و همچنین مستغلات تحت تملیک؛ و بازده اقتصادی ایجاد شده توسط دولت.

بنابر گزارش سال 2006 هریتیج،‌ کشور گواتمالا با شاخص 1 کمترین میزان مداخله دولت در اقتصاد را داشته است و پس از آن کشورهای هنگ کنگ، ماداگاسکار، گرجستان، ساحل عاج، رومانی، اکوادور، دومینیکن، و گینه به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

هریتیج همچنین استرالیا را از لحاظ شاخص مداخله دولت در اقتصاد در رتبه 11، آمریکا 12، کانادا 13، سوئیس 14، ژاپن، 15، انگلستان 66، کره جنوبی 67، و هندوستان را در رتبه 96 جهان جای داده است.

افزون بر این،‌ کشورهای سوریه،‌ ترکمنستان، و کره شمالی نیز از لحاظ مداخله دولت در اقتصاد همسایه ایران هستند و در رتبه آخر قرار گرفته‌اند.