آبادگران در صدر مجلس

گزارشى از تاثير انتخابات رياست جمهورى بر صف بندى هاى سياسى مجلس

اگرچه ۲۰۷ نماينده مجلس با صدور بيانيه اى حمايت خود را از محمود احمدى نژاد اعلام كرده اند و به تبع آن انتظار مى رود كابينه معرفى شده از سوى وى راى اعتماد لازم را از مجلس اصولگرايان بگيرد ولى نوع موضع گيرى تعدادى از نمايندگان شاخص مجلس نشان مى دهد تحولاتى در دسته بندى هاى سياسى كشور در حال وقوع است كه در آينده اى نه چندان دور آثار آن به خوبى قابل مشاهده خواهد بود. پيروزى غيرمترقبه احمدى نژاد حاوى اين پيام است كه پس از اين طيفى از نمايندگان عضو ائتلاف آبادگران در مجلس از اقبال بيشترى برخوردار خواهند شد و درست به همين دليل است كه اين گروه پس از پيروزى احمدى نژاد احساس مى كند قدرت و وه آنها ميان نمايندگان مجلس به صورت چشمگيرى افزايش پيدا كرده است. البته آنان به قدرت نمايى هم پرداختند و در اولين جلسه علنى مجلس پس از اعلام پيروزى احمدى نژاد، در روز يكشنبه هفته جارى ابتكار عمل را به دست گرفتند و چند نطق انتقادى و تند را عليه هاشمى رفسنجانى و اصلاح طلبان خواندند. اين تحول در شرايطى رخ داد كه نظرسنجى ها از نمايندگان مجلس پيش از برگزارى انتخابات رياست جمهورى نشان مى داد تعداد نمايندگان حامى احمدى نژاد كمتر از ۱۰ نفر بوده و بنابر گفته يكى از نمايندگان تنها دو نفر حمايت خود را از وى اعلام كردند. اما اكنون اين معادله به هم ريخته است و اكثريت نمايندگان كه حاضر نبودند مواضع خود را در قبال كانديداهاى رياست جمهورى اعلام كنند اكنون به صف حاميان احمدى نژاد پيوسته اند و حتى غلامعلى حدادعادل رئيس مجلس در اقدامى كه با انتقاد برخى از نمايندگان هم مواجه شد به دفتر احمدى نژاد رفت تا حضوراً انتخاب وى به مقام رياست جمهورى را تبريك بگويد. نمايندگان منتقد كه در جلسه علنى مجلس هفتم تذكر آئين نامه اى دادند شأن مجلس را به عنوان قوه مقننه هم و با شأن رئيس جمهور و دولت مى دانستند و به همين دليل رفتن به دفتر رئيس جمهورى منتخب را كه هنوز حكم تنفذيش هم صادر نشده است به صلاح ندانستند. به اين ترتيب به نظر مى رسد اگرچه اكثريت مجلس همراهى خود را با رئيس جمهور منتخب اعلام كرده اند ولى در فراكسيون بندى هاى مجلس تغييرات مهمى رخ بدهد. اين تغييرات به ويژه در فراكسيون ۲۰۰ نفره اصولگرايان بيشتر مشهود خواهد بود.

• جابه جايى در قدرت
روزى كه بالاخره هاشمى رفسنجانى از ترديد به در آمد و كانديداتورى خود را براى انتخابات رياست جمهورى اعلام كرد يكى از اعضاى شاخص ائتلاف آبادگران در مجلس كه مخالفتش را با كانديداتورى هاشمى رفسنجانى از پيش اعلام كرده بود بيان داشت اگر هاشمى رفسنجانى رئيس جمهور ايران شود آنگاه گروه ما _ طيف آبادگران- به يك اقليت قدرتمند تبديل خواهد شد. شايد آن روز اين عضو ائتلاف آبادگران گمان نمى برد پس از برگزارى انتخابات رياست جمهورى نه به يك اقليت قدرتمند بلكه به مركز اصلى و قدرتمند فراكسيون اصولگرايان تبديل خواهند شد به گونه اى كه حداقل پنج وزير را از بين خود به كابينه دولت جديد تزريق خواهند كرد. اكنون ائتلاف آبادگران كه عمدتاً شامل نمايندگان تهران هستند، به مركز اصلى فراكسيون اصولگرايان تبديل شده اند و طيف هاى سنتى تر اين فراكسيون كه از كانديداتورى على لاريجانى يا بعضاً محمدباقر قاليباف حمايت مى كردند نقش محورى خود را از دست داده اند. اين طيف از اين به بعد براى گرفتن سهم در دولت آينده بايد تابع سياست هاى آبادگران باشد. اما اين تنها تغيير صورت است زيرا آبادگران كه از نخستين روزهاى تشكيل مجلس هفتم سياست هاى متفاوتى را در زمينه هاى اقتصادى، اجتماعى، فرهنگى و سياسى دنبال مى كردند تاكنون فرصت لازم را نيافته اند تا منويات خود را به صورت قانون در بياورند اما اكنون به نظر مى رسد تسلط آنان به قوه مجريه وه سياسى شان را در مجلس افزايش داده و بعد از اين راحت تر خواهند توانست طرح هاى مورد نظر خود را پيش ببرند. اما در اين ميان محافظه كاران سنتى به رهبرى محمدرضا باهنر در مجلس با افت قدرت مواجه خواهند شد. در واقع افول قدرت محافظه كاران كه از انتخابات دوم خرداد ۷۶ شروع شد همچنان ادامه دارد و به رغم اينكه در انتخابات شوراها، مجلس هفتم و رياست جمهورى نهم توانستند مانع از پيروزى جناح چپ شوند ولى اين حوادث به معناى پيروزى آنان نبود به گونه اى كه كانديداى اختصاصى شان يعنى لاريجانى نتوانست رتبه اى بهتر از شش از بين ۷ كانديداى رياست جمهورى كسب كند. همين مسئله باعث شد تا برخى از اعضاى ائتلاف آبادگران پيش از برگزارى مرحله دوم انتخابات رياست جمهورى اعلام كنند به آراى يك ميليونى محافظه كاران سنتى نياز ندارند. به اين ترتيب محافظه كاران سنتى حال و روزى خوش تر از فرداى دوم خرداد ۷۶ ندارند. اما در اين ميان بيشترين تاثير پيروزى احمدى نژاد بر نمايندگانى است كه در يك اقدام ناهماهنگ با بزرگان مجلس، به حمايت آشكار از كانديداتورى هاشمى رفسنجانى پرداختند. اين گروه بيشترين تاوان را پرداخت خواهند كرد به همين دليل حركت آنان به سمت انسجام، بيشتر تقويت مى شود. انتظار مى رود نمايندگان حامى هاشمى رفسنجانى در فراكسيون اصولگرايان به تدريج فاصله خود را با هسته مركزى اين فراكسيون بيشتر كنند و به نمايندگان نزديك به حزب كارگزاران سادگى بپيوندند.

• فراكسيون وفاق در انتظار
اما در اين ميان فراكسيون وفاق و كارآمدى در انتظار عملكرد دولت آينده است. آنگونه كه از سخنان اعضاى شاخص اين فراكسيون از جمله سيدمحمد ميرمحمدى نماينده قم و رضا طلايى نيك نماينده بهار و كبودرآهنگ برمى آيد مخالفت با افراط و تفريط سياست اصلى آنان است. ميرمحمدى رئيس اين فراكسيون واكنش تندى را نسبت به حملات تخريبى عليه هاشمى رفسنجانى از خود نشان داد و روز يكشنبه هم در جمع خبرنگاران پارلمانى از اينكه چند عضو ائتلاف آبادگران در نطق پيش از دستورشان هاشمى را اشراف زاده خواندند به شدت انتقاد كرد. ظاهراً بنا بر همين مسائل است كه اعضاى اين فراكسيون به محسن رضايى توصيه كرده اند وارد كابينه احمدى نژاد نشود. فراكسيون وفاق و كارآمدى از آنجا كه به محسن رضايى نزديك است لذا توصيه ياد شده را به وى كرده اند. طلايى نيك گفت: سياست فراكسيون وفاق و كارآمدى در مجلس هفتم بر مبناى مقابله با تندروى و خارج شدن از مسير اعتدال تنظيم شده است. وى گفت: فراكسيون وفاق متناسب با كارآمدى و تركيب دولت آينده موضعگيرى خواهد كرد. طلايى نيك گفت: كارآمدى را به گرايش سياسى ترجيح مى دهيم ولى اگر افراد يكدستى بدون اينكه از كارآمدى لازم برخوردار باشند، انتخاب شوند آنگاه چنين كابينه اى نمى تواند از مجلس راى اعتماد قوى بگيرد.

• فراكسيون اقليت در تلاش
اما در اين ميان وضعيت فراكسيون اقليت نسبت به گذشته باز هم تغيير بيشترى پيدا خواهد كرد. اين فراكسيون كه سال گذشته توانسته بود «سيدحسين هاشمى» نماينده ميانه و عضو حزب كارگزاران سادگى را به سمت رياست كميسيون صنايع و معادن مجلس برساند اما امسال همين يك كرسى را از دست داد و همزمان با وى چند نماينده ديگر هم كه به ميانه روى مشهور بودند رياست كميسيون هاى خود را از دست دادند. اگرچه در اين ميان «اسماعيل جبارزاده» ديگر عضو كارگزاران به نايب رئيس كميسيون برنامه و بودجه رسيد ولى اين انتخابات بيشتر از تسلط جبارزاده بر مسائل فنى بودجه و ضعف نمايندگان اصولگرا از فهم ساختار بودجه كشور نشات گرفته است. آنان سال گذشته نمره قابل قبولى را از تصويب روند بودجه كشور از خود به دست ندادند و به همين دليل به اجبار به يك عضو باتجربه فراكسيون اقليت تمايل نشان دادند. با اين وجود به نظر مى رسد ستاره اقبال فراكسيون اقليت به پايين ترين حد ممكن رسيده است. فراكسيون اقليت كه تنها نمود اصلاح طلبان و گروه هاى چپ باقى مانده در حاكميت به شمار مى رود ديگر حتى نمى تواند به مدد همسو بودن دولت خاتمى با خود به چانه ى بپردازد و به همين دليل سعى خواهد كرد تا با جذب نيروهاى رانده شده از فراكسيون اصولگرايان و يا احياناً ائتلاف تاكتيكى با فراكسيون وفاق و كارآمدى به ايفاى نقش بپردازد و به اميد آينده بنشيند.
منبع: روزنامه شرق