پرونده هسته ای در دوراهی سرنوشت

هيچ تصميمی کسی را متعجب نمی کند

به نظر مي رسد همه در مورد برنامه هسته اي ايران در يك جهت حركت مي كنند و اگر لازم باشد راي كافي براي ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد وجود دارد"...

سه روز مانده به برگزاري اجلاس هيات رييسه آژانس بين المللي انرژي اتمي، با وجود تصويب طرحي در مجلس که به گفته جک استرا وزير خارجه بريتانيا، اروپائي ها آن را به ديده خواهند گرفت، هنوز هيچ نشانه اي مبني بر اين که بحران شدت فوق العاده مي گيرد و يا مهار خواهد شد، به چشم نمي خورد. کارشناسان معتقدند از قرائن بر مي آيد که آمريکا و اروپا به درخواست روسيه باز هم مهلتي براي ايران در نظر خواهند گرفت.
آژانس بين المللي انرژي اتمي وابسته به سازمان ملل متحد قرار است، پنجشنبه همين هفته در پي درخواست آمريکا و اروپا در ارتباط با ارجاع برنامه اتمي ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد تشكيل جلسه دهد. "کاندوليزا رايس" كه عصر روز يكشنبه پس از ملاقات جرج بوش رئيس جمهوري آمريكا با همتاي چينيش در هتل محل اقامت هيات مطبوعاتي همراه رئيس جمهوري آمريكا با آنان سخن مي گفت، اظهار داشت: "موضع چين در قطعنامه اخير شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي اتمي درباره ايران در حقيقت نشانه مهمي از موضع اين كشور به ايران و برنامه اتمي اش بود. من حتي فكر مي كنم ايراني ها بسيار تعجب هم كردند. آنها انتظار حمايت را از برخي كشورها داشتند". وزير امور خارجه آمريكا سپس گفت: "ما همه چيز را تا 24 نوامبر و در چند هفته آينده به دقت دنبال مي كنيم. پرزيدنت بوش پيشنهاد روسيه را به ايران بسيار جالب يافته است. ما با آقاي البرادعي مديركل آژانس بين المللي انرژي اتمي حرف زده ايم. صحبت در اين باره بسيار فشرده است. روسها نيز در رابطه با مساله اتمي ايران حرف مي ند، بنابراين سخن درباره اين مساله همانطور كه گفتم هنوز تمام نشده است. به نظر مي رسد همه در مورد برنامه هسته اي ايران در يك جهت حركت مي كنند و اگر لازم باشد راي كافي براي ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد وجود دارد"...

مقابله مجلس با آژانس

درست در همان زمان كه "رايس" با خبرنگاران گفت و گو مي كرد مجلس شوراي اسلامي در يك راي گيري چهار روز قبل از جلسه آژانس بين المللي انرژي اتمي طرحي را تصويب كرد تا در صورت ارجاع پرونده هسته اي به شوراي امنيت، جلوي بازرسي از تاسيسات اتمي گرفته شود و عضويت ايران در پروتكل الحاقي پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي به حالت تعليق درآيد و اصولا همه آنچه كه در مذاکرات قبلي به عنوان اقدامات داوطلبانه ايران صورت گرفت، منتفي شود.
از 197 نماينده حاضر در روز يكشنبه 183 نفر به اين مصوبه راي مثبت دادند . اين لايحه همچنين به کارشناسان ايراني دستور ميدهد در صورت ارجاع پرونده به شوراي امنيت، عمليات جنجال برانگيز غني سازي اورانيوم را از سر بگيرند...
عبدالقدير خان و شركا
در چند روز گذشته مطرح شدن سندي که در آن گام به گام نحوه دقيق تبديل سنگ اورانيوم طبيعي به فلز قالب گيري شده اورانيوم و تبديل گاز اورانيوم به فلز اورانيوم غني شده تشريح شده است، بر دامنه نگراني هاي غرب درباره برنامه هسته اي ايران افزود.

در سند نحوه قالب گيري و غني سازي اورانيوم طبيعي و تبديل آن به قالب هايي در شكل نيم كره آمده است و مديركل آژانس اين سند را در گزارش محرمانه به نمايندگان 35 كشور عضو هيات مديران آژانس ارائه كرده است. شوراي 35 نفره هيات مديران آژانس در گزارش تداركاتي خود نوشته است: "ايران طرح و جزئيات ساخت بخش مهمي از بمب اتمي را از شبكه عبدالقديرخان پاكستاني دريافت كرده است". كارشناسان مي گويند اين سند ده صفحه اي كه توسط عبدالقديرخان دانشمند هسته اي پاكستان به ايران فروخته شده، رهنمودي است براي توليد بمب اتمي و نه چيز ديگر.

در اين رابطه خبرگزاري فرانسه به نقل از ديپلمات هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي گزارش داد احتمالا جمهوري اسلامي ايران دستورالعمل ساخت بمب اتمي را اشتباها در اختيار آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار داده است. به گفته اين ديپلمات ها كه فرانس پرس نام آنها را فاش نكرد، جمهوري اسلامي ايران دستورالعمل ساخت بمب هسته اي را در ميان مجموع اسنادي در اختيار آژانس قرار داده است كه آن مجموعه ربطي به طرح ساخت بمب هسته اي نداشتند.

تا اين جا معلوم شده است که بازرسان سازمان كه گويا حالا خواهان اسناد ديگري در همين رابطه هستند اين سند را در ميان يك مشت كاغذ ارائه شده كه ربطي به هم نداشته پيدا كرده اند. سند در دو تا سه كارتن پر از كاغذهايي يافت شده كه جمهوري اسلامي تحويل سازمان داده و ده صفحه است. در سند چند نقشه هم هست، اما نقشه اصلي ساخت بمب نيست و چيزي درباره ابعاد مساله نمي گويد...

ادعاي تهران همچنان "حسن نيت و شفافيت هسته اي"
جمهوري اسلامي گفته
است سند ارائه شده بخشي از اسنادي بوده كه در سال 1987 از بازار سياه هسته اي خريداري كرده است. يک سايت نزديک به حکومت ايران مدعي شده است که قرار گرفتن اين سند در دست بازرسان آژانس خطائي بوده است که سيستم اداري مرتکب شده و در حقيقت از دست ها به در رفته است. سايت ديگري فرصت را غنيمت شمرد که مذاکره کنندگان سابق را متهم کند که گشاده دستانه اطلاعات فله اي به طرف هاي مذاکره مي داده اند.

" گري سيمور" كارشناس منع گسترش جنگ افزارهاي هسته اي و از كاركنان كاخ سفيد در دولت كلينتون اينگونه تحليل كرده است كه در غني سازي اورانيوم با غلظت بسيار بالا و قالبگيري آن به صورت نيم كره هيچ هدفي جز توليد بمب اتمي وجود ندارد." سيمور" گفته است: گام نخست اين است كه گاز را به فلز تبديل كنيم، بعد آن را ذوب كنيم و قالب بريزيم، به صورت نيم كره درآوريم و دست آخر هم آن را به قطعه هاي مورد نياز تقسيم كنيم. به گفته او اين سند دقيقا همانند طرحي است كه عبدالقديرخان دانشمند هسته اي پاكستان به ليبي و آفريقاي جنوبي فروخته بود. عبدالقديرخان و شركا به گفته يك ديپلمات ديگر طرح كلي كار را به ايران داده اند. "گرگوري شولت" نماينده آمريكا در سازمان بين المللي انرژي اتمي در وين گفته است: ايران بايد به هيات مديران آژانس توضيح دهد كه چرا اين اسناد را در اختيار داشته، با آنها چه كرده و چرا در گذشته از تحويل آنها خودداري كرده بود. به گفته آقاي شولت اين سند نگراني ها در مورد تلاش ايران در دستيابي به سلاح هاي هسته اي را افزايش داده است اين ديپلمات مي گويد بايد تلاش كنيم بدانيم ايران به جز اين سند چه چيزهايي دريافت كرده است. اما تهران همچنان مي گويد با ارائه سند، حسن نيت و شفافيت در برنامه هاي هسته اي را نشان داده است. محمد سعيدي معاون امور بين الملل سازمان انرژي اتمي ايران گقته است كه با تسليم آن سند ايران حسن نيت خود را نشان داد و با شفافيت كامل برنامه بحث انگيز هسته اي خود را گزارش داده است...
رايانه ربوده شده از ايران
پيشتر روزنامه آمريكايي" نيويورك تايمز" ادعا كرده بود كه مقامات اطلاعاتي آمريكا به روساي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي يك لپ‌تاپ ربوده شده‌از ايران را نشان داده اند كه شامل طرح‌هاي هسته‌اي مخفي اين كشور است. اين روزنامه نوشته بود: مقامات آمريكايي در جريان نشستي كه اواسط ماه جولاي در وين انجام شد، نمونه‌هايي از شبيه‌سازي رايانه‌اي و گزارشهاي آزمايشگاهي نشان داده و گفتند اين مدارك نشان‌دهنده تلاش درازمدت ايران براي طراحي يك كلاهك هسته‌اي است . به نوشته نيويورك تايمز، آمريكاييها اعلام كردند اين اسناد نشان نمي‌دهد كه ايران بمب هسته‌اي در اختيار دارد. بر اساس اين گزارش، نشست مقامات آژانس بين‌المللي انرژي اتمي شامل "محمد البرادعي"، مدير كل آژانس، بخش محرمانه تلاش آمريكا براي افزايش فشار بين‌المللي بر ايران است .

اما در حالي كه اطلاعات جاسوسي در ميان كشورهاي انگليس، فرانسه و آلمان خريداران خوبي دارد و چنين پيداست که آنها اين اسناد را يك سال پيش بررسي كرده بودند، كشورهاي خارج از اين محفل داخلي را بسختي مي‌توان درباره اين اطلاعات متقاعد كرد. مقامات آمريكايي و اروپايي كه اين مواد شامل اطلاعات درباره مواد منفجره‌براي يك انفجار هسته‌اي را مورد بررسي قرار داده‌اند، گفتند اين رايانه شامل مطالعات جنبه‌هاي مهمي از يك كلاهك هسته‌اي است...

اجلاس 24 نوامبر شوراي حكام در راه است . هر چند كه فعلا فعاليتهاي نيروگاه هسته اي يوسي اف اصفهان در تعليق است اما با اسنادي كه بازرسان آژانس بدست آورده اند و اطلاعاتي كه آنان از رايانه مسروقه يافته اند - كه البته ايران آن را تكذيب كرده است - چنانچه آژانس بين المللي انرژي اتمي برنامه اتمي ايران را به شوراي امنيت ارجاع کند مجلس شوراي اسلامي ايران نيز ورود بازرسان خارجي را به مراکز اتمي ايران قدغن خواهد کرد و به کارشناسان اتمي دستور خواهد داد برنامه جنجال برانگيز غني سازي اورانيوم خود را دوباره از سر گيرند.

يكي از درخواست هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي بازرسي از" تاسيسات لويزان" بود كه حميدرضا آصفي سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي با رد اين درخواست به خبرنگاران گفت: تاسيسات لويزان درچارچوب پيمان منع گسترش سلاح هاي هسته اي قرار ندارد.

به اين ترتيب در همان حال که پيشنهاد روسيه، اين دلگرمي را ايجاد کرده که بحران هسته اي از شدت بيفتد و در اجلاس روز پنجشنبه همان طور که حسين شريعتمداري مدير کيهان گمانه ي کرده "پرونده ايران به شوراي امنيت ارجاع نشود" اما نشانه هائي وجود دارد که اسناد منتشر شده و جو تبليغاتي اطراف آن جا را براي خوش بيني تنگ مي کند.

درخواست وزارت ارشاد دولت احمدي نژاد از مطبوعات به اين که جز همان که دولتمردان و مسوولان پرونده مي گويند چيزي ديگري در مورد پرونده هسته اي ننويسند – بدين معنا که سخن اصلاح طلبان و بعضي از باتجربه هاي جناح راست منعکس نشود که خواستار نرمش و جلوگيري از ارجاع پرونده به شوراي امنيت هستند – نشان مي دهد که دولتمردان هم حساسيت موقع را درک کرده اند. مذاکرات سخت و فشرده، همراه با درباغ سبز و تهديد هاي ضمني در کارست. و همه چيز در گرو ميزان فشارها و نتيجه حاصل از گفتگوهاي آمريکا با چين و روسيه، هند و ساير دولت هائي که جمهوري اسلامي اميدي به آن ها بسته است. هيچ نتيجه اي کسي را تعجب زده نخواهد کرد. اما کارشناسان معتقدند از همه اين کشمکش ها بر مي آيد که پنجشنبه هم تصميم قاطع و آخر گرفته نمي شود. و اين خود به خود موفقيتي است براي مذاکره کنندگان ايراني که دو ماه سختي را تجربه کردند.
منبع: روز