لباس ملی نوروز 1384 می آید

آغاز ماجرا

لباس ملى و لباس ما

ماجراى «طرح لباس ملى» در ايران از سفر مقام رهبرى به همدان و سخنرانى ايشان در جمع مردم اين شهر آغاز شد. رهبرى در آن گردهمايى با اشاره به نابسامانى هاى پوشش اجتماعى، مسئولان را به طراحى لباسى ملى فراخواندند پيرو سخنرانى رهبرى و فعاليت مسئولان قرار شد با جمع آورى نظر صاحب نظران و اهل فن، نخستين همايش لباس ملى ايرانى نيز به همت پژوهشكده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهى در دى ماه سال جارى برگزار شود. مركز پژوهش هاى مجلس هم به موازات اين فعاليت ها به مطالعه و جمع آورى نظر افراد و كارشناسان حوزه هاى مختلف در اين زمينه پرداخت. فعاليتى كه هم اكنون نيز جريان دارد. اما از سوى ديگر براى عملياتى كردن اين ايده برخى مشكلات نظرى رخ نمود. در گفت وگو با كارشناسانى از حوزه هاى مختلف، از جامعه شناس و مردم شناس گرفته تا مورخ و طراح لباس همه بر اين عقيده بودند كه طراحى لباس براى ايرانيان مقوله اى نيست كه بتوان به سادگى از روى آن گذشت. در يك سو ماجراى تنوع و تعدد اقوام و اقليت هاى ايرانى مطرح است و تكثرى كه در پوشاك آنها ديده مى شود. در هر كدام از مناطق ايران قومى دگى مى كند كه به هيچ عنوان حاضر نيست لباس بومى و محلى خود را با هيچ لباس ديگرى معاوضه كند و اين قضيه را نوعى توهين به حيثيت خود تلقى مى كند. از سوى ديگر نيز پذيرش و مقبوليت عمومى جامعه بايد مد نظر قرار بگيرد كه در مقابل تندباد جهانى شدن و يكسان سازى جوامع كه از سوى قدرت هاى بزرگ و غالب جهانى اعمال مى شود به چه تدابيرى نياز است تا جوان امروز ايرانى كه غرق در جريان آزاد اطلاعات است به اين لباس جديد روى خوش نشان بدهد. نمايندگان مجلس هفتم و مخصوصاً اعضاى كميسيون فرهنگى آن كه از فعال ترين نهادهاى درگير اين طرح بودند در گفت وگو با رسانه ها سعى كردند از نكات مبهم ماجرا، ابهام زدايى كنند. فاطمه آليا در گفت وگويى بر دو نكته كليدى انگشت گذارد. نخست اينكه با توجه به پيشينه فرهنگى چند هزار ساله ايران طرح لباس ملى نبايد محدود به دوره اسلامى شود و حتماً بايد از دوران پيش از اسلام نيز ايده گرفته شود. اين مسئله نكته بسيار مهمى بود كه بيشتر صاحب نظران بر آن پاى مى فشردند. دوم اينكه پوشيدن اين لباس اجبارى نيست و قرار نيست به عنوان لباس رايج مردم در جامعه مورد استفاده قرار بگيرد بلكه در نهايت مقرر شده لباسى با استفاده از نشانه ها و الگوهايى كه ايرانى و مسلمان بودن را به ذهن متبادر مى كند طراحى شود تا در كنفرانس ها، همايش ها و سفرهاى خارجى مسئولان و دست اندركاران نشان دهنده ايرانى بودن آنها باشد. مانند همان لباسى كه هندى ها، مالزيايى ها، عرب ها و... به تن مى كنند و نشان دهنده هويت و مليت آنهاست. ناگفته نماند كه پس از انقلاب زمانى كه مسئولان كراوات ها را باز كردند و با يقه پيراهنى مواجه شدند كه چون براى كراوات طراحى شده بود، خوب نمى ايستاد و شكل بدى پيدا مى كرد، برخى از آنها به فكر استفاده از نوع خاصى از لباس افتادند كه بيشتر از همه به تن ميرسليم وزير فرهنگ و ارشاد دولت هاشمى رفسنجانى براده بود. آن پيراهن يقه بسته كه به يقه آخوندى مشهور شد با كت نسبتاً بلندى كه وزير فرهنگ و ارشاد وقت هميشه به تن مى كرد در گذشته اى نه چندان دور براى ميزبانان خارجى، لباس اسلامى - ايرانى را تداعى مى كرد. در اين ميان چند همايش هم در شهرستان ها برگزار شد و تعدادى از طراحان لباس، ايده هاى خود را در اين حوزه به معرض تماشاى عموم گذاردند. يكى از آنها نيز الملوك بهروزين بود كه در همايش ترمه نگار شيراز كه در مهر ماه برگزار شد طرح تازه اى از چادر كمرى ارائه كرد كه سنگينى چادر به جاى سر، روى شانه ها بود و اين از نظر طبى مسئله جالب توجهى بود. آيت الله حائرى شيرازى كه در اين همايش شركت داشت هنگام بازديد از اين همايش، اين طرح را پسنديد و گفت در صورت موافقت ساير علما و مراجع اين چادر مى تواند به عنوان يكى از طرح هاى لباس ملى معرفى شود. به هر حال كميسيون فرهنگى مجلس در پى جمع آورى نظرات، طرح ها و مصاديق لباس ملى است و براى رسيدن به نتيجه مطلوب مرتب جلساتى تشكيل مى دهد. از سوى ديگر اين كميسيون قصد دارد تا اسفندماه سال جارى طرح «ساماندهى لباس و مد در ايران» را به ارگان هاى اجرايى ابلاغ كند.
منبع: روزنامه شرق