گفت و گو با محمدرضا خاتمی

محمدرضا خاتمى: ردصلاحيت معين دليل ندارد

انتخابات رياست جمهورى بهار ۸۴ فضايى متفاوت با انتخابات چهار سال پيش دارد. چهار سال پيش اين اصلاح طلبان بودند كه با رايى جهت به ميدان آوردن دوباره «سيدمحمد خاتمى» پيروزى خود در انتخابات رياست جمهورى را قطعى مى ديدند. اين در حالى است كه آنان از پس دو تجربه تلخ انتخابات شوراها و مجلس هفتم كه در يكى به خاطر به ميدان نيامدن هواداران خود و در ديگرى به دليل ردصلاحيت كانديداهاى شاخص خود از تكرار پيروزى هاى پيشين خود بازماندند، به اندازه چهار سال پيش اميدوارانه به انتخابات رياست جمهورى نمى نگرند. اين مسئله در ميان گفته هاى «سيدمحمدرضا خاتمى» دبيركل جبهه مشاركت در مصاحبه اش با «شرق» نيز آشكار مى شود. آنجا كه مى گويد: «كارمان دشوار است.» اما اين دشوارى كار اسباب نااميدى اصلاح طلبانى نظير اعضاى جبهه مشاركت نشده است. حزبى كه مهمترين تشكيلات سياسى اصلاح طلبان و يكى از فردان مهم جنبش دوم خرداد به حساب مى آيد، با وجود تمامى مشكلات و از جمله احتمال ردصلاحيت كانديداى خود آماده حضور در انتخابات رياست جمهورى است. خاتمى در اين مصاحبه با تبيين دلايلى كه باعث نامزدى «مصطفى معين» وزير سابق علوم در دولت خاتمى از سوى جبهه مشاركت شد، تاكيد مى كند كه ردصلاحيت معين امرى بعيد است و حزب متبوعش تحملى حداقلى از سوى مسئولان براى برپايى انتخاباتى آزاد را انتظار مى كشد.
•••
•براى رياست جمهورى آينده چه برنامه اى داريد؟
الان يكسرى برنامه براى خودمان داريم و در تعامل با دكتر معين به عنوان كانديداى رئيس جمهورى و تيمى كه مى خواهد معرفى كند و جزئيات برنامه اى كه براى چهار سال دوره رياست جمهورى، لازم است به يك توافقى برسيم و انشاءالله قبل از آن كه وارد انتخابات رسمى رياست جمهورى شويم حتماً با آن برنامه وارد خواهيم شد.
•آيا معرفى آقاى معين از سوى جبهه مشاركت به عنوان نامزد رياست جمهورى قطعى است؟
بله.آقاى معين نامزد اصلى ما هستند. براى ما همواره آقاى معين از همه ارجح بوده است. اما فاكتور ديگرى كه وجود داشت اين بود كه خود آقاى دكتر معين بايد در ارزيابى هاى خود بايد به اين نتيجه مى رسيدندكه حتماً مى خواهند بيايند. خود ايشان همواره مى گفتند كه مايلند اگر امكان داشته باشد همه جبهه دوم خرداد و جبهه اصلاحات به يك كانديداى اجماعى برسند. ما نيز اين نظر را قبول داشتيم و با گروه ها و شخصيت هاى موثر درون جبهه اصلاحات مشغول رايى كرديم تا بتوانيم به كانديداى ائتلافى و اجماعى برسيم در عين حال كه اعتقاد داشتيم بهترين كانديداى اجماعى براى اين جريان آقاى دكتر معين است. به علاوه ايشان حزبى هم نيست تا كسى از اين لحاظ تعصبى داشته باشد.
•يكى از كانديداهايى كه در حوزه دوم خرداد نام و اسمى دارند آقاى كروبى است. اگر غالب احزاب دوم خرداد در مورد آقاى كروبى به نتيجه برسند آيا جبهه مشاركت نيز حمايت خواهد كرد؟
ما در درون دوم خرداد پيشنهاد خود را در دو مرحله پيش مى بريم. يك مرحله اين كه ببينيم كانديداى رياست جمهورى چه معيارهايى بايد داشته باشد (كه الان در اين مرحله هستيم) دوم اين كه براساس آن معيارها، مصاديق را تعيين كنيم. يكى از مهمترين مسائل اين است كه كانديدايى كه از طرف دوم خرداد معرفى مى شود بايد خودش به طور بالقوه امكان راى آورى داشته باشد و بعد كه گروه ها از او پشتيبانى كردند پيروزى او را تضمين كنند. ما براى اينها و اين كه بفهميم افراد چقدر در معرض راى آوردن هستند مكانيسم ها و معيارهايى داريم مانند نظرسنجى از مردم و نظرات نخبگان.
•شايد الان نظرسنجى ها خيلى كفايت نكند.
هيچ اشكالى ندارد، مى توان زمان بيشترى در نظر گرفت.
•آيا در حال حاضر در مورد آقاى معين نظرسنجى يا كار خاصى انجام داده ايد؟
بله، نظرسنجى هايى داريم و حداقل در ميان نخبگان اين كار را انجام داديم. نظرسنجى ها در دو جنبه صورت مى گيرد. يكى جنبه مثبت (اينكه چقدر افراد به شخصى راى خواهند داد) و يكى جنبه منفى(اينكه چه تعداد افراد حتماً به ايشان راى نخواهند داد). بررسى مجموعه شرايط به ما نشان داد كه وضعيت دكتر معين از اين لحاظ از همه بهتر است. دوم اينكه پايگاه اصلى جبهه اصلاحات كه در حقيقت راى را مى سازد (نخبگان) روشنفكران، دانشگاهيان، فرهنگيان و... است.
•همه اينها درست. شما در مورد تائيد يا ردصلاحيت ايشان نيز اطمينانى داريد؟
ما هيچ دليلى نمى بينيم كه صلاحيت آقاى دكتر معين رد بشود.
•مگر رد شدن صلاحيت خود شما و خيلى از نمايندگان ديگر با دليل بود؟
ما خيلى تفاوت داشتيم. زيرا ما وارد عرصه اى شده بوديم كه آنها احساس بدى نسبت به ما داشتند. در حقيقت يك احساس كينه و انتقام بود كه به اينجا كشيده شد.
•آيا اين مسئله نسبت به آقاى معين وجود ندارد؟
به نظرم هيچ دليلى براى اين كار وجود ندارد. چون آقاى دكتر معين در هر جايى كه بوده كار خودش را انجام داده است، نه آدمى حزبى است كه از او بترسند نه آدمى است كه هيچ يك از مشكلات و انگ هايى را كه به ما مى زدند بتوانند به راحتى به ايشان بند و... بنابراين اگر در اين مملكت شخصى مثل آقاى دكتر معين ردصلاحيت شود تبيين مسئله دموكراسى سخت مى شود.
•شايد هم كرده باشد؟
خير، هنوز اين طور نيست.
•در مورد آقاى كروبى چطور؟
همان طور كه گفتم ما براى كانديداى رياست جمهورى معيارهايى داريم. اگر هر كسى آن معيارها را داشته باشد...
•فرض كنيد اكثريت احزاب دوم خرداد از آقاى كروبى حمايت كردند در آن صورت شما چه موضعى خواهيد داشت؟
اگر ما درون دوم خرداد به يك اجماع و وفاقى برسيم كه فقط مشاركت آن اجماع را قبول نداشته باشد، حتماً ما از آن اجماع تبعيت مى كنيم. يعنى در صورتى كه تمام گروه هاى ۱۸گانه كانديداتورى را قبول داشته باشند و فقط نظر مشاركت مخالف باشد ما حاضر هستيم از نظر خودمان بگذريم.
•در مورد آقاى هاشمى چطور؟ ايشان نيز به عنوان يكى از نامزدهاى برخى از گروه هاى دوم خردادى مطرح هستند. در مورد ايشان نيز اگر گروه ها به اجماع برسند...
به نظر من اجماع گروه هاى دوم خرداد براى آقاى هاشمى محال است.
•اكثريت گروه ها چطور؟
اكثريت هم محال است. درون جبهه دوم خرداد چنين چيزى امكان پذير نيست. اما به هر حال آقاى هاشمى شخصيتى است كه خودش كار مى كند و هيچ كس در درون جبهه دوم خرداد نه تنها در مورد آقاى هاشمى حتى در مورد كانديداى جناح راست هم به اين صورت كه آن را رقيبى تلقى كند كه حتماً بايد تخريبش كند، وارد نخواهد شد و فضاى انتخابات (اگر بگذارند) فضايى خواهد بود كه سوابق و برنامه افراد و شناخت مردم نسبت به هر كانديدا حرف اول را خواهد زد.
ما يك حزب هستيم و كنگره تكليف ما را مشخص كرده است. لذا همواره دنبال اين بوده ايم كه روى آقاى معين به عنوان كانديداى اصلح و ارجحمان كار و فعاليت كنيم. هم با خود ايشان صحبت كنيم و ايشان را به آمدن ترغيب كنيم و هم با گروه هاى ديگر صحبت كنيم تا رايى شود و بتوانيم براى ايشان اجماع كنيم. اين مسئله اصلى ما بوده است. اصولاً در جبهه مشاركت كنگره بايد تعيين تكليف كند. اين طور نيست كه ۵ تا ۱۰ نفر يا يك شخص بتواند راجع به اين مسئله تصميم بگيرد و اينكه گفتم امكان پذير نيست برداشت بنده از وضعيتى است كه در درون حزب وجود دارد.
•آيا با ساير گروه هاى ۱۸گانه اين پيشنهاد را مطرح كرديد؟
بله، ما جدا جدا يا گروه گروه با جمعيت هاى دوم خرداد نشست هايى داشتيم حتى با مجمع روحانيون مبارز جلسات و صحبت هايى داشتيم.
•با كارگزاران چطور؟
ظرف يكى دو ماه اخير با كارگزاران صحبتى نداشتيم اما قبل از آنكه با دوستانى كه از كارگزاران بودند و نمايندگى آنها را داشتند چه به صورت رسمى و چه به صورت روابط بعضى از افراد ما با آنها صحبت ها و جلسات مختلفى داشتيم. لذا ما دلايل و معيارهاى خود را براى اكثريت دوستان درون جبهه دوم خرداد توضيح داديم.
•نظر آنها در مورد آقاى معين مثبت بود يا منفى؟
هيچ كس نسبت به آقاى معين نظر منفى ندارد. اما همه نگرانى هاى جبهه دوم خرداد كه خيلى از دوستان عنوان مى كنند اين است كه ما به هر حال بايد به يك كانديدا برسيم. ما هم اعلام آمادگى كرديم كه اگر يك كانديداى مورد اجماع وجود داشته باشد ما هم از او حمايت مى كنيم و اين موضع ما بسيارى از نگرانى هايى را كه در شرايط كنونى در جبهه دوم خرداد وجود داشته را برطرف كرده است.
•آيا جبهه مشاركت روزنامه اى در دست انتشار ندارد؟
خير، هيچ روزنامه اى.
•مجله خودتان چطور؟
«آئين» يك مجله فكرى _ تئوريك است و مجله اى كه وارد مسائل روز سياسى شود، نيست.
•آيا براى گرفتن روزنامه يا نشريه تلاشى هم كرده ايد؟
بسيارى از دوستان ما و حتى خود روزنامه رسمى حزب در نوبت است و همه كارهايش انجام شده و منتظر نظر هيأت نظارت است. در واقع حزب درخواست روزنامه اى رسمى كرده است كه همان طور كه مى دانيد با تركيب جديد هيأت نظارت آقايان به هيچ وجه وظيفه قانونى خود را انجام نمى دهند و همه كارها را معطل گذاشته اند و بدون هيچ بهانه اى اجازه داشتن روزنامه را به ما نمى دهند.
•شما فكر مى كنيد در اين انتخابات چند درصد مردم شركت خواهند كرد؟
پيش بينى انتخابات سخت است. زيرا شرايط كشور در آن زمان قابل پيش بينى نيست تا بتوان گفت مردم چه تصميمى مى گيرند. ولى حدس مى م بالاى ۴۰ درصد مردم در انتخابات شركت خواهند كرد.
برگرفته از: پایگاه اطلاع رسانی پارتیا