خشونتي‌ كه‌ پنهان‌ مي‌شود


فريبا داودي‌ مهاجر

دوشنبه ٥ بهمن ١٣٨٣


به‌ اين‌ اخبار توجه‌ كنيد:
طي‌ روز و شب‌ گذشته‌ دو مورد در دو شهر مختلف‌ كشور همسرانشان‌ را به‌ قتل‌ رساندند. بنابراين‌ گزارش‌ عصر روز شنبه‌ مردي‌ در شهرستان‌ بندرعباس‌ همسر خود را به‌ قتل‌ رساند و در شهرستان‌ بندرانزلي‌ مردي‌ ديگر با چاقو به‌ سمت‌ همسرش‌ حمله‌ور شد و او را با ضربات‌ متعدد به‌ خون‌ كشيد.
به‌ گزارش‌ فرمانده‌ انتظامي‌ شيراز، پس‌ از آنكه‌ ماموران‌ كلانتري‌ 20 گلسرخ‌ از وقوع‌ يك‌ قتل‌ در محله‌ «پورنگ‌» شيراز مطلع‌ شدند، به‌ صحنه‌ حادثه‌ رفتند و با جسد ي‌ كه‌ پس‌ از مشاجره‌ با همسرش‌ با شليك‌ چند گلوله‌ به‌ قتل‌ رسيده‌ بود، مواجه‌ شدند.
به‌ گزارش‌ همشهري‌ مرد جواني‌ پس‌ از مشاجره‌ با همسرش‌ او را بشدت‌ با ضربات‌ تير مجروح‌ كرد. اين‌ مرد 34 ساله‌، روز گذشته‌ با سر و صورت‌ خون‌آلود به‌ كلانتري‌ 12 ساري‌ مراجعه‌ و خود را معرفي‌ كرد.
به‌ گزارش‌ روزنامه‌ ايران‌ پدري‌ دختر 9 ساله‌ خود را بخاطر مظنونيت‌ به‌ ارتباط‌ نامشروع‌ به‌ زيرزمين‌ خانه‌اش‌ برده‌ و به‌ شكل‌ هولناكي‌ او را به‌ قتل‌ رساند.
شليك‌ 8 گلوله‌ از سوي‌ يك‌ خواستگار كينه‌جو به‌ سوي‌ 2 ‌ و قتل‌عام‌ سه‌ عضو يك‌ خانواده‌ در جنوب‌ تهران‌.
به‌ نقل‌ از روزنامه‌ ابتكار، ماموران‌ كلانتري‌ غياؤي‌ از مرگ‌ ي‌ 42 ساله‌ به‌ نام‌ طاهره‌ به‌ دست‌ همسرش‌ مطلع‌ شدند. جواد كه‌ معتاد به‌ مواد مخدر بود، پس‌ از جر و بحث‌ با همسرش‌ او را خفه‌ كرد و براي‌ اطمينان‌ يك‌ ضربه‌ چاقو به‌ او وارد و از خانه‌ فرار كرد.
مرد بابلسري‌، دختر جوانش‌ را به‌ دليل‌ شك‌، با ضربات‌ چاقو و چكش‌ و سيم‌ جاروبرقي‌ به‌ قتل‌ رساند. اين‌ دختر كه‌ افسانه‌ نام‌ داشت‌ در تاريخ‌ يازدهم‌ شهريور ماه‌ به‌ طرز فجيعي‌ به‌ قتل‌ رسيد. پدر دختر گفت‌: بخاطر حفظ‌ آبروي‌ خانوادگي‌ وي‌ را به‌ قتل‌ رساندم‌.
مرد جواني‌ كه‌ همسر 19 ساله‌اش‌ را در آپارتمان‌ محل‌ دگي‌شان‌ در مشيريه‌ تهران‌ كشته‌ و به‌ سوي‌ مرز ايران‌ و عراق‌ فرار كرده‌ بود، در مرز مريوان‌ دستگير شد. وي‌ روي‌ جسد نوشته‌ بود «مرجان‌ مرد» و روي‌ آينه‌ ميز توالت‌ هم‌ با روژلب‌ نوشته‌ بود «سزاي‌ ‌ خيانتكار مرگ‌ است‌».
‌ 23 ساله‌ آملي‌ با يك‌ جير آهني‌ سفيدرنگ‌ به‌ طول‌ بيش‌ از سه‌ متر و آؤار ضرب‌خوردگي‌ بر روي‌ پيشاني‌ و بالاي‌ زانوي‌ پاي‌ راست‌ و آؤار كبودي‌ بر روي‌ كتف‌، پهلوي‌ راست‌ و چپ‌ به‌ قتل‌ رسيد. پدر مقتوله‌ از همسر سپيده‌ كه‌ او را هميشه‌ مورد آزار و اذيت‌ قرار مي‌داد شكايت‌ كرد.

براي‌ درك‌ خشونت‌ خانگي‌ بايد ‌ بود
هر روز كه‌ روزنامه‌ها را ورق‌ مي‌يم‌ بعيد است‌ كه‌ از مرگ‌ يا شكنجه‌ ي‌ به‌ وسيله‌ همسرش‌ يا برادر و پدر خبري‌ نخوانيم‌.
خبرهايي‌ كوتاه‌ و بدون‌ تفسير. اني‌ جوان‌، پير، دختربچه‌ كه‌ تاوان‌ ‌ بودن‌ را پس‌ مي‌دهند.و خانه‌هايي‌ كه‌ به‌ جاي‌ محل‌ امن‌ و آرامش‌ تبديل‌ به‌ جولانگاه‌ ترس‌ و وحشت‌ شده‌ است‌.براي‌ درك‌ خشونت‌ خانگي‌ تنها بايد با ان‌ خشونت‌ ديده‌ يا در معرض‌ خشونت‌ گفت‌وگو كرد تا معني‌ واقعي‌ ترس‌ دايمي‌ و هميشگي‌ را درك‌ كرد و براي‌ درك‌ واقعي‌ تنها بايد ‌ بود.
افسانه‌ مي‌گويد: هميشه‌ قلب‌ من‌ مي‌د. هر كاري‌ مي‌كنم‌ منتظرم‌ تا سعيد با آن‌ حالت‌هاي‌ عصبي‌ شروع‌ به‌ فحاشي‌ و كتك‌ زدن‌ من‌ بكند. من‌ هر بار به‌ دلايل‌ واهي‌ كتك‌ مي‌خورم‌ و گاهي‌ روزها بستري‌ مي‌شوم‌. بچه‌هايم‌ مريض‌، تنبل‌ و ترسو هستند. به‌ محض‌ آمدن‌ پدرشان‌ قايم‌ مي‌شوند و آنها هم‌ مثل‌ من‌ اين‌ ترس‌ هميشگي‌ را حس‌ كرده‌اند. من‌ مطمئنم‌ يك‌ روز زير كتك‌هاي‌ او خواهم‌ مرد.
چندي‌ پيش‌ هادي‌ معتمدي‌، مديركل‌ دفتر آسيب‌ديدگان‌ اجتماعي‌ سازمان‌ بهزيستي‌ كشور اعلام‌ كرد سال‌ گذشته‌ 8 هزار و 332 مورد خشونت‌ خانگي‌ به‌ ؤبت‌ رسيد. وي‌ سياسي‌ كاري‌ و پنهان‌ كاري‌ را از جمله‌ آفت‌هاي‌ عمده‌ برخورد با آسيب‌هاي‌ اجتماعي‌ دانست‌ و گفت‌: ما همه‌ ساله‌ با رشد 15 درصدي‌ آسيب‌هاي‌ اجتماعي‌ روبرو هستيم‌.
اين‌ در حالي‌ است‌ كه‌ بسياري‌ از خشونت‌هاي‌ خانگي‌ پنهاني‌ و پشت‌ درهاي‌ بسته‌ صورت‌ مي‌پذيرد و هرگز گزارشي‌ از آن‌ در هيچ‌ كجا ثبت‌ نمي‌شود. البته‌ اكثر افرادي‌ كه‌ صحبت‌ از خشونت‌ خانگي‌ مي‌كنند تنها خشونت‌ جسمي‌ را در نظر گرفته‌ و به‌ كلي‌ خشونت‌هاي‌ رواني‌ و جنسي‌ را از آمارها يا تحقيقات‌ حذف‌ مي‌كنند.

يك‌ سال‌ اول‌ ازدواج‌، پرخشونت‌ترين‌ سال‌ها
سيما ي‌ 50 ساله‌ است‌. او مي‌گويد: در طول‌ 30 سال‌ دگي‌ مشترك‌ بيش‌ از سه‌ چهار بار كتك‌ نخوردم‌ اما هميشه‌ همسرم‌ مرا تحقير مي‌كرد و به‌ من‌ ناسزا مي‌گفت‌. او هميشه‌ مدعي‌ بود كه‌ من‌ ي‌ ناسالم‌ هستم‌ و به‌ من‌ شك‌ داشت‌. او مرا فاسد خطاب‌ مي‌كرد و از هيچ‌ القابي‌ عليه‌ من‌ دريغ‌ نمي‌كرد. كاش‌ طلاق‌ مي‌گرفتم‌ و اين‌ خفت‌ هر روز را تحمل‌ نمي‌كردم‌.
شايد به‌ دليل‌ عدم‌ برخورد مسوولان‌ با خشونت‌هاي‌ خانگي‌ و خصوصي‌ پنداشتن‌ اين‌ قبيل‌ رفتارها امروز ما شاهد آمار نگران‌كننده‌يي‌ از قتل‌ ان‌ توسط‌ مردان‌ هستيم‌.
دكتر سهراب‌ فتحي‌ در مصاحبه‌يي‌ اعلام‌ كرد 49 درصد مراجعان‌ به‌ مركز پزشكي‌ قانوني‌ شمال‌ تهران‌ كه‌ بر اؤر ضرب‌ و جرح‌ آسيب‌ ديده‌اند همسرآزاري‌ و كودك‌آزاري‌ بوده‌ است‌.
همچنين‌ بر اساس‌ نتايج‌ طرح‌ ملي‌ بررسي‌ ميزان‌ خشونت‌ خانگي‌ بر ان‌ و عوامل‌ موؤر بر آن‌ يك‌ سال‌ اول‌ ازدواج‌ و ميانسالي‌، پرخشونت‌ترين‌ دوره‌ دگي‌ ان‌ محسوب‌ مي‌شود و66 درصد خانواده‌هاي‌ مورد مطالعه‌ از اول‌ دگي‌ مشترك‌ حداقل‌ يك‌ بار تجربه‌ خشونت‌ خانگي‌ را با تعريف‌ عام‌ آن‌ داشته‌اند. در اين‌ تحقيق‌ آمده‌ است‌ دوره‌هاي‌ تنگناي‌ مالي‌، پس‌ از تولد فردان‌ و حتي‌ دوران‌ بارداري‌ از پرخشونت‌ترين‌ دوره‌هاي‌ دگي‌ ان‌ است‌.
بر اساس‌ اين‌ تحقيق‌، بهانه‌گيري‌هاي‌ پي‌درپي‌، داد و فرياد و بداخلاقي‌ با ‌ )4\38 درصد(، قهر و صحبت‌ نكردن‌ شوهر با همسر و خودداري‌ از ارايه‌ بحث‌ در مورد مسائل‌ فيمابين‌ )9\37 درصد(، به‌ كار گرفتن‌ كلمات‌ ركيك‌ و صحبت‌هاي‌ خارج‌ از نزاكت‌ و دشنام‌ )8\30 درصد(، سيلي‌ زدن‌ )6\22 درصد(، ايجاد فشارهاي‌ روحي‌ و رواني‌ با رفتار آمرانه‌ و تحكم‌آميز )7\20 درصد(، تحقير و خجالت‌ زده‌ كردن‌ )5\17 درصد(، كشيدن‌ و هل‌ دادن‌ )8\16 درصد(، ايجاد محدوديت‌ در ادامه‌ تحصيل‌، محكم‌ كوبيدن‌ به‌ در، به‌ هم‌ زدن‌ سفره‌ )25 درصد(، ممانعت‌ از شغل‌ )8\16 درصد(، محدوديت‌ در ارتباط‌ فاميلي‌ )6\16 درصد( و انواع‌ و اقسام‌ خشونت‌ها به‌ شكل‌ گسترده‌ وجود دارد.
برآورد كلي‌ انجام‌ شده‌ مربوط‌ به‌ گستره‌ خشونت‌ خانگي‌ در 28 مركز استان‌ كشور نشان‌ مي‌دهد 66 درصد خانواده‌هاي‌ مورد مطالعه‌ از اول‌ دگي‌ مشترك‌ تاكنون‌ حداقل‌ يك‌ بار تجربه‌ خشونت‌ خانگي‌ با تعريف‌ عام‌ آن‌ داشته‌اند و حداقل‌ يك‌ بار در طول‌ دگي‌ مشترك‌ حدود 30 درصد خانوارها، خشونت‌هاي‌ فيزيكي‌ جدي‌ و حاد در 10 درصد خانوارها خشونت‌هاي‌ منجر به‌ صدمات‌ موقت‌ يا دايم‌ و جدي‌ گزارش‌ شده‌ است‌. بر اساس‌ يافته‌هاي‌ اين‌ طرح‌ ملي‌ بررسي‌ ميزان‌ خشونت‌ خانگي‌ از ديدگاه‌ ان‌ در مقياس‌ شاخا كلي‌ خشونت‌ )45 مورد خشونت‌ رايج‌ و كم‌ رواج‌( از اول‌ دگي‌ مشترك‌ تاكنون‌ افراد درگير با خشونت‌، شهرهاي‌ زاهدان‌ و سمنان‌ در شدت‌ صدمات‌ ناشي‌ از خشونت‌ خانگي‌ )كبود كردن‌، لق‌ كردن‌ دندان‌ها، شكستن‌ دست‌ و پا يا پاره‌ كردن‌ پرده‌ گوش‌ و...( زاهدان‌ و شهركرد، در استفاده‌ از تهديدات‌ متفاوت‌ و ايجاد مخاطره‌ )تهديد به‌ ترك‌ خانه‌، اقدام‌ به‌ خودكشي‌، تهديد به‌ آزار، تهديد به‌ شكايت‌ و...( زاهدان‌ و ساري‌ در خشونت‌ فيزيكي‌ نوع‌ اول‌ )گاز گرفتن‌، بستن‌، داني‌ كردن‌، چنگ‌ گرفتن‌، كشيدن‌ مو، اخراج‌ از خانه‌ و...( زاهدان‌ و يزد، در خشونت‌ فيزيكي‌ نوع‌ دوم‌ )سيلي‌ زدن‌، زدن‌ با مشت‌، لگد زدن‌، كشيدن‌، هل‌ دادن‌ و ...( خرم‌آباد و ياسوج‌ در خشونت‌ رواني‌ و كلامي‌ )به‌ كار بردن‌ كلمات‌ ركيك‌، بهانه‌گيري‌، قهر، بداخلاقي‌، دشنام‌ دادن‌ و...( زاهدان‌ و ساري‌ در خشونت‌ جنسي‌ و ناموسي‌ )مجبور كردن‌ به‌ ديدن‌ عكس‌هاي‌ مبتذل‌، اجبار به‌ اشويي‌ ناخواسته‌ و نامتعارف‌ و...( اراك‌ و ياسوج‌ در خشونت‌ اقتصادي‌ و مالي‌ )ندادن‌ خرجي‌، پول‌ كافي‌، ايجاد مضيقه‌ مالي‌، اجبار به‌ درخواست‌ پول‌ و...( زاهدان‌ و بوشهر، در خشونت‌ حقوقي‌ و مربوط‌ به‌ طلاق‌ )امتناع‌ از طلاق‌ به‌ رغم‌ اصرار ‌ به‌ متاركه‌، ازدواج‌ مجدد بدون‌ اجازه‌، آوردن‌ هوو، جلوگيري‌ از ديدن‌ فردان‌ در زمان‌ متاركه‌ و...( خرم‌آباد و مشهد، در خشونت‌ ممانعت‌ از رشد اجتماعي‌، فكري‌ و آموزشي‌ )ايجاد محدوديت‌ در ارتباطات‌ فاميلي‌، دوستانه‌ و اجتماعي‌، رفتن‌ به‌ خانه‌ پدري‌، خويشاوندان‌ و...( زاهدان‌ و سمنان‌، بالاترين‌ و پايين‌ترين‌ موارد وقوع‌ خشونت‌ را شاهد بوده‌اند.

مرداني‌ كه‌ ‌ را ملك‌ خود مي‌دانند
به‌ نظر مي‌رسد امروز در ايران‌ فشارهاي‌ اقتصادي‌، اجتماعي‌ و محدوديت‌ درآمد مردم‌ مي‌تواند فشار زيادي‌ ايجاد كند. فشاري‌ كه‌ موجب‌ عصبيت‌ و خشونت‌ ناشي‌ از آن‌ شود. مريم‌ در مراجعه‌ به‌ يك‌ روانپزشك‌ مي‌گويد: كرايه‌ خانه‌ سنگين‌، دو شخصيت‌ كاري‌ براي‌ من‌ و همسرم‌، كار خانه‌ و مشكلات‌ 3 پسربچه‌ دگي‌ ما را سياه‌ كرده‌ است‌. ما هميشه‌ سر پول‌ دعوا مي‌كنيم‌ و همسرم‌ من‌ و بچه‌ها را كتك‌ مي‌د. من‌ بشدت‌ دچار افسردگي‌ شده‌ام‌ و دارو مصرف‌ مي‌كنم‌ اما همسرم‌ حاضر نيست‌ به‌ دكتر مراجعه‌ كند. او به‌ دليل‌ استرس‌ بالا نمي‌تواند خود را كنترل‌ كند و هميشه‌ از بيكاري‌ مي‌ترسد. دكتر معتقد است‌ كه‌ آستانه‌ مقاومت‌ رواني‌ او و من‌ كاهش‌ پيدا كرده‌ و به‌ همين‌ دليل‌ ما نمي‌توانيم‌ حتي‌ حرفهاي‌ عادي‌ يكديگر را تحمل‌ كنيم‌. همسرم‌ مرتب‌ فرياد مي‌كشد و همه‌ مشكلات‌ را به‌ من‌ و بچه‌ها منتقل‌ مي‌كند.
بديهي‌ است‌ فقر، بيكاري‌، مشكلات‌ اقتصادي‌ مي‌تواند از موارد عمده‌ خشونت‌ خانگي‌ شود. خشونتي‌ كه‌ در سراسر جهان‌ به‌ عنوان‌ يك‌ پديده‌ خطرآفرين‌ مطرح‌ شده‌ و در تمامي‌ كنفرانس‌هاي‌ مربوط‌ به‌ ان‌ مطرح‌ مي‌شود. اگر چه‌ از عمده‌ترين‌ دلايل‌ خشونت‌گرايي‌ مردان‌ فرهنگ‌ حاكم‌ بر جامعه‌يي‌ است‌ كه‌ ان‌ را دارايي‌ و حتي‌ جزو مايملك‌ خود مي‌دانند و به‌ همين‌ دليل‌ از هر خشونتي‌ بر حفظ‌ يا تربيت‌ يا كنترل‌ او دريغ‌ نمي‌كنند. فرهنگي‌ كه‌ بايد با آموزش‌ و آگاهي‌ و تبليغات‌ تغيير پيدا كرده‌ و در مسير درست‌ و منطقي‌ قرار گيرد. بخصوص‌ كه‌ در آموزه‌هاي‌ ديني‌ ما همواره‌ سفارش‌ به‌ اخلاق‌ و مهرباني‌ شده‌ و اصولا يكي‌ از اهداف‌ دين‌ را توسعه‌ اخلاق‌ در جامعه‌ مي‌داند.
خشونت‌ عليه‌ ان‌ و دختران‌ از موارد نقض‌ حقوق‌ بشر است‌. در امريكا در هر 9 ؤانيه‌ يك‌ ‌ از نظر جنسي‌ مورد بدرفتاري‌ قرار مي‌گيرد. در هند، هر سال‌ بيش‌ از 5 هزار ‌ مورد خشونت‌ و حتي‌ در معرض‌ مرگ‌ قرار مي‌گيرند. در برخي‌ از كشورهاي‌ خاورميانه‌ و امريكاي‌ لاتين‌ شوهران‌ غالبا از كشتن‌ همسر خيانتكار، نافرمان‌ و خودراي‌ به‌ بهانه‌ «حفظ‌ شرف‌» تبرئه‌ مي‌شوند. تجاوز به‌ عنف‌ يكي‌ از حربه‌هاي‌ جنگ‌ در سال‌هاي‌ اخير گزارش‌ شده‌ است‌ و پاشيدن‌ اسيد براي‌ زشت‌ كردن‌ چهره‌ ‌ در بنگلادش‌ معمول‌ است‌. هر سال‌ 2 ميليون‌ دختر تنبيه‌ مي‌شوند. و هر سال‌ ميلون‌ها دختربچه‌ به‌ روسپي‌گري‌ مجبور مي‌شوند. و ما نمي‌دانيم‌ در آغاز قرن‌ 21 كه‌ بشر به‌ مدنيت‌ افتخار مي‌كند چه‌ زماني‌ اين‌ فاجعه‌ تلخ‌ انساني‌ به‌ پايان‌ مي‌رسد.
منبع: روزنامه اعتماد