خصوصيات هواپيماهای C-130
Dec. 9, 2005
اين هواپيماهاي ترابري كه براي نخستين بار، چهار فروند از آنها در خرداد ماه سال 42 و با نام مستعار «هركولس» به خدمت نيروي هوايي ارتش ايران درآمد، اولين هواپيماي چهارموتوره و نخستين هواپيماي جت ملخدار ترابري به شمار مي‌رود كه وارد خدمت نيروي هوايي شده‌اند. موتورهاي اين هواپيما از نوع توربوپراپ (جت ملخدار) و داراي گنجايش 93 نفر سرباز با تجهيزات كامل يا 64 نفر چترباز با تمام وسايل و يا 73 بيمار با برانكارد و دو نفر پرستار بوده و قادر به حمل حداكثر 22 تن بار و به طور عادي 18 تن بار و مجهز به دستگاه تهويه كامل داخلي و تأمين فشار هوا در ارتفاع بالاست. حداكثر وزن قابل تحمل هنگام برخاستن، 61.234 كيلوگرم بار و وزن عملياتي آن 31.433 كيلوگرم است. شعاع عملش با حداكثر بارگيري 3420 كيلومتر و با 1134 كيلوگرم بار، 4988 كيلومتر است. طول باند لازم براي فرود هواپيما با بارگيري كامل در ارتفاع سطح دريا، تنها 2/1 كيلومتر است.
هواپيماي «C-130» در ارتش آمريكا در عمليات‌هاي صلحي و جنگي كارآيي زيادي دارد و براي مأموريت‌هاي مختلف در شرايط آب‌وهوايي متفاوت و در قطب جنوب از آن استفاده مي‌شود.
طراحي قابل انعطاف هركولس‌ها باعث تناسب آنها با انجام مأموريت‌هاي مختلف است و به اين هواپيما اجازه مي‌دهد تا نقش چند هواپيما را ايفا كند.
«C-130j» آخرين مدل طراحي‌شده اين هواپيماست كه نسبت به مدل‌هاي پيشين آن سريع‌تر و پرقدرت‌تر است.
پس از طراحي نخستين مدل اين هواپيما (C130A) به تعداد 219 فروند، حدود چهار دهه پيش تاكنون مدل‌هاي زيادي از آن توليد شده است. «C130B»، دومين مدل آن بود كه در مي 1959 (1338) وارد خدمت نيروي هوايي آمريكا شد و سپس چهار سال بعد به خدمت نيروي هوايي ارتش ايران نيز درآمد.
بعدها نيروي هوايي با مدل‌هاي جديد و نيرومندتري از اين نوع هواپيما تجهيز شد. اين هواپيماها كه به خاطر قدرتشان به «هركولس» معروفند، توانايي پرواز با دو موتور (از چهار موتور) را نيز دارند. به اين ويژگي بايد توانايي‌هاي ديگري از جمله فرود با سينه بدون استفاده از چرخ را نيز اضافه كرد.
به اين ترتيب، هواپيماي «C-130» نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي كه ديروز در اثر نقص فني و در مسير بازگشت سقوط كرد، مي‌توانست در مكان‌هايي مانند فرودگاه امام خميني، اتوبان قم و حتي دشت‌هاي اطراف منطقه نيز فرود اضطراري نمايد. كما اين‌كه بارها و در كشورهاي مختلف شاهد فرود آمدن اضطراري هواپيماها در اتوبان‌هاي كشورهاي مختلف بوده‌ايم و به هر حال امكان فرود در مناطق گفته‌شده با توجه به وضعيت اضطراري هواپيما و توانايي‌هاي هواپيماهاي «C-130» گفته‌شده وجود داشته است.
متأسفانه در بيشتر اين حادثه‌ها، خلبان مقصر شناخته مي‌شود در حالي كه در اين‌گونه موارد، خلبان تنها حلقه آخر و كامل‌كننده اشتباهاتي است كه ممكن است پيش از آن رخ داده باشد. هيچ‌گاه در اين موارد نبايد تيم فني، آشيانه هواپيما، برج مراقبت، اتاق كنفرانس مديران شركت يا سازمان مربوطه را فراموش كرد. درواقع خلبان در اين موارد تنها نقش دروازه‌بان را در تيم فوتبال ايفا مي‌كند كه به هر حال چون حلقه آخر اين زنجيره به هم پيوسته است، اكثرا همه اشتباهات به وي نسبت داده مي‌شود.
بازتاب