زمستان «خيابان خواب» هاي تهران
Sat, Dec 10, 2005 - شنبه ۱۹ آذر ۱۳۸۴
براساس آمارهاي موجود بين 1500 تا 2000 كارتن خواب و بيخانمان با مشخصات كامل در تهران وجود دارد كه براي نجات جان آنها از سرماي شديد زمستان، ستادي از سالهاي گذشته با عضويت حدود 10 وزارتخانه و سازمان تشكيل شده است اما اين مهم نيز نتوانسته ساماندهي همين تعداد شهروند را عهده دار باشد كه اين موضوع باعث شده همچنان شاهد پديدهيي به نام خيابان خواب باشيم.
بهرغم تبليغات شديد دستگاههاي مسوول )البته در اين بينمسووليت برخي ازدستگاههاي متولي امر ساماندهي وبازتواني آسيب ديدگان اجتماعي از قبيل بهزيستي، كميته امداد و... بيشتر است زيرا هرگونه كم كاري از سوي اين نهادها موجب مي شودكاركرد شهرداري و نيروي انتظاميبه عنوان نهادهاي مسوول در امر جمعآوري بي نتيجه بماند( همچنانشاهد دورتسلسل باطل در زمينه جمعآوري خيابان خوابها هستيم.
برخي از سازمانها و دستگاههاي متولي امر ساماندهي آسيب ديدگان اجتماعي از يك سو با فرافكني مسووليتها اعلام مي كنند كه از 16 آذرماه جمعآوري كارتن خواب ها در تهران آغاز ميشود و از سوي ديگر به رغم حضور صدها كارتن خواب و بيخانمان مراكزشان با ظرفيت 400 تا600 نفر در گوشهيي افتاده و فقط 50 40 نفر در هر يك از اين مراكز بيتوته مي كنند .وقتيعلت اين امر را جويا ميشويم مي گويندبراي ساماندهي هر كارتن خواب به 100هزار تومان بودجه نياز استدر نتيجه بااعلامعجز و ناتواني از مسووليت خود سر باز ميزنند.
به دنبال مرگ و مير تعدادي كارتن خواب در يخبندان زمستان سال گذشتهكه افكار عمومي رانيز متاؤر ساخت ، اعتراضات جدي دانشجويان به اين وضعيت، موجب شد ستادي به رياست استانداري با عضويت چندين دستگاه عريض و طويل اعم از دادگستري، سازمان زندانها، كميته امداد، شهرداري، هلال احمر ، بهزيستي، وزارت رفاه ، وزارت بهداشت و درمان، نيروي انتظامي و... تشكيل و هر يك از سازمان ها و دستگاهها موظف به پيگيري بخشي از امور مربوط به ساماندهي خيابان خواب ها شوند و دولت وقتنيز 2 ميليارد تومان براي جمع آوري و ساماندهي كارتن خوابهاي كشور اختصاص داد.
براساس اين تصميم، نيروي انتظامي وشهرداري تهران كار جمع آوري و نگهداري موقت را انجام داده و سازمان بهزيستي و كميته امداد نيز موظف به نگهداري دايم و كمك به توانمند سازي مددجويان تحت حمايت شان شده و مجرمين نيز با حكم مراجع قضايي تحويل سازمان زندانها ميشدند. البته وزارت بهداشت نيز در حيطه مسووليت اش ميبايست خدمات درماني لازم را به اين افراد ارايه مي داد. در پي فراهم سازي مقدمات كار و ايجاد مراكز مورد نياز ، ساماندهي بي خانمان ها در تهران آغاز شد و با انتقال حدود 1500 كارتن خواب به مراكز نگهداري موقت و دايم تقريبا غايله مرگ كارتن خواب ها در آن مقطع خاتمه يافت.
با گرم شدن هوا و كاهش حساسيت هاي افكار عمومي متاسفانه اين اقدام فصلي مجددا از سوي برخي از دستگاههاي مسوول به فراموشي سپرده شد و نه تنها ديگر كارتن خوابي جمع آوري نشد بلكه250 بي خانمان نيز در مركز موقت اسلامشهر شهرداري از آن زمان تاكنون كه حدود هشت ماه از آن ميگذرد در اين مركز رسوب كردهاند. در حالي كه 207 نفر از اين كارتنخواب ها بايد تحويل سازمان بهزيستي مي شدند ولي ظاهراص اين سازمان به بهانه كمبود بودجه از سرويس دهي به اين مدد جويان سر باز زد و در مقابل، وزارت بهداشت نيز خدمات خود را به اين افراد براساس آخرين گزارش ها 72 نفر آنها به ايدز و هپاتيت مبتلا هستند قطع كرد.
اين در حالي است كه بر اساس طرح اوليه هر يكاز كارتن خواب هاي جمع آوري شده پس از 20الي 25 روز اقامت موقت در مركز اسلامشهر مي بايست به مراكز مرتبط و مسوول ساماندهي اين افراد در بهزيستي ، كميته امداد و سازمان زندانها تحويل داده ميشدند تا امكان جمع آوري و ساماندهي افراد جديد در مركز موقت اسلامشهر وجود داشته باشداما عملا شهرداري سرويس دهي به 250 نفر رسوب شده را طي 8 ماه گذشته ادامه داد.
البته معاون اجتماعي سازمان بهزيستي اخيرا عنوان كرد كه كار جمعآوري خيابان خواب ها در تمام فصول سال انجام مي شود. در ظاهر مسووليت بهزيستي نگهداري دايم و تعيين تكليف مددجوياني است كه توسط شهرداري جمع آوري شده اند لذا با توجه به اينكه سازمان بهزيستي هنوز مددجويان خود را از مركز موقت شهرداري در اسلامشهر پس از گذشت بيش ازهشت ماه تحويل نگرفته است قبول چنين چيزي دور از عقل است.
رسول خادم رييس كميسيون فرهنگي اجتماعيشوراي اسلامي شهر تهران با اشاره به اقدامات صورت گرفته از سوي شهرداري تهران براي جمع آوري و تحويل كارتن خواب ها به دستگاههاي مسوول از جمله بهزيستي ، كميته امداد ، سازمان زندانها و غيره ، اظهار داشت: شهرداري تهران ازاول آبان ماه امسال با ايجاد سه گرمخانه جديد نسبت به جمعآوري خيابان خواب ها اقدام كرده است.
مديركل آسيب هاي اجتماعي شهرداري تهران نيز با تاكيد بر اينكه زمستان امسال هيچ كارتن خوابي در سطح خيابان ها نمي خوابد تصريح كرد: بزودي شهرداري تهران چندين مركز نگهداري موقتوگرمخانه با سازه ؤابت ايجاد كرده و به عنوان مديريت شهر با همكاري ديگر دستگاهها و نهادها امر ساماندهي كارتن خواب ها را سرعت خواهد بخشيد.
وي اضافهكرد:مديريت شهري در اين دوره كار سازماندهي شده و منسجمي را در خصوص موضوع كارتن خوابها ارايه كرده و حتي اقدامات بعدي در زمينه توانمند سازي كارتن خواب ها را نيز بطور جد پيگيري ميكند تا ديگر شاهد بازگشت مجدد خيابان خواب ها پس از اتمامفصل سرما به سطح خيابان نباشيم.
اما در اين ميان سازمان بهزيستي به عنوان متولي اصلي امرساماندهي و توانمند سازي آسيب ديدگانكه كارتن خواب ها نيز جزو آنها هستند بنابر اعلام رياست اين سازمان با مشكلمالي روبرو استو به نظر مي رسد كه با اين وضعيت تا زماني كهدولت اعتبار لازم را به سازمان بهزيستياختصاص ندهد و ستادهاي استاني و بويژه بهزيستي استانهافعال نشوند،تمام اقدامات بي ؤمر مانده يا حداقل اينكه سازمان هاي ديگر در اين بخش تنها بمانند.
همانطور كه در خبرها نيز آمده معاون اجتماعي سازمان بهزيستي در حالي جمع آوري ضربتي كارتن خوابها از 16 آذرماه امسال را اعلام ميكند كههنوز اين سازمان موفق به خروج و تحويل گرفتن مددجويان خود از مركز موقت اسلامشهر نشده است و به گفته وي بهزيستي براي ساماندهي تعداد بيشتري از كارتنخوابها نيازمند اعتبار بيشتري استأ زيرا اعتبارات فعلي پاسخگوي نياز شان نيست.
با توجه به محدود بودن تعداد كارتن خواب ها و اينكه شهرداري تهران ملزم به نگهداري موقت بين 20 تا 25 روز خيابان خواب ها بوده و سپس بايد آنها را تحويل سازمان هاي ذيربط دهد نقش
سازمان هاي حمايتي وتوانبخشي از اهميت بالايي برخوردار است چون فرد كارتن خواب بايد از طريق سازمان بهزيستي ، كميته امداد و وزارت رفاه و ... توانمند شده و ديگر خيابان را براي زندگي انتخاب نكرده و سرپناه مناسبي براي خود ايجاد كند.
در چنين شرايطي هر دستگاه و سازماني بايد با قبول مسووليت و احساس دين نسبت به اين افراد به دور از هر گونه جنجال و تبليغات صرف رسانهيي، اقدامات عملي را براي نجات جان اين انسانهاي آسيب ديدهانجام دهد.