جنگ اسرائیل و حزبالله


حبيب پرزين

23 ژوئیه 2006

حزبالله نزدیک به 13 هزار موشک ذخیره کرده، موشکهای کاتیوشا با برد 15 تا 32 کیلومتر، موشکهای فجر3 با برد 32 تا 48 کیلومتر و موشکهای C-802 که ایران آنرا از روی مدل چینی ساخته است، با برد 130 تا 160 کیلومتر. اسرائیل که با نگرانی بسیار شاهد انباشته شدن سلاحهای با برد دور در لبنان بوده به دنبال فرصت مناسبی میگشت تا توان رزمی حزبالله را از میان ببرد. و حزبالله و رهبران ایرانیاش این فرصت را در اختیار او گذاشتند.

حملات هواپیماهای جنگی اسرائیل به جنوب لبنان علاوه بر ویرانی زیرساختهای اقتصادی کشور صدها کشته و هزاران آواره برجای گذاشته است تازه این شروع جنگی است که نه نتیجه آن روشن است و نه زمان پایان یافتن آن. این جنگ با عملیات تحریک آمیز جناح افراطی حماس و حزبالله لبنان، زمانی شروع شد که بهنظر میرسید توافق میان نخست وزیر و رئیس جمهور دولت خودگردان فلسطین اسماعیل هنیه و محمود عباس، در مورد طرحی که باید در 26 ژوئیه به همهپرسی گذاشته میشد، امکانی برای کاهش بحران در این منطقه بوجود آورده است.
شرکت حماس در انتخابات پارلمان در ژانویه گذشته خودش بهمعنی پذیرش ضمنی موافقت نامه اسلو و در نتیجه پذیرش غیر مستقیم حق موجودیت اسرائیل بود، رهبران حماس که میدانستند مردم فلسطین از جنگ خسته شدهاند، تبلیغات انتخاباتی خود را بر روی مسایل اقتصادی و فساد اداری متمرکز کردند. اما پیروزی در انتخابات برای آنها بحران بزرگی بوجود آورد. بودجه دولت خودگردان به کمکهای مالی آمریکا و اتحادیه اروپا وابسته است. و این کشورها تنها بهشرط دست برداشتن حماس از عملیات تروریستی و پذیرش حق موجودیت اسرائیل حاضر به ادامه کمکها هستند. دولت خود گردان ماهها است که توان پرداخت حقوق کارمندان خود را ندارد. با وجود این برسمیت شناختن اسرائیل برای سازمانی که بیش از صد نفر از اعضایش در عملیات انتحاری کشته شدهاند و با هدف نابودکردن اسرائیل تشکیل شده، آسان نیست. عدهای از زندانیان فلسطینی از جمله زندانیان حماس در زندانهای اسرائیل سندی در 18 ماده تهیه کردند که به سند زندانیان شهرت یافته، آنها خواستار تشکیل دولت فلسطینی در سرزمینهای اشغال شده در جنگ 1967 شدهاند، این بهمعنی پذیرفتن موجودیت اسرائیل است. محمود عباس رئیس جمهور دولت خود گردان تصمیم گرفت مضمون این سند را در یک همهپرسی به رای عمومی بگذارد. اسماعیل هنیه نخست وزیر ابتدا با این رفراندم مخالفت کرد و اعلام کرد که شرکت در آن را تحریم خواهد کرد. اما فشار بینالمللی و شرایط بحرانی اقتصاد کشور او را مجبور به مذاکره با رئیس جمهور و پذیرش انجام همهپرسی کرد. ابتدا اعلام شد که مذاکره کنندگان سازمان فتح و حماس بر سر 98 درصد سند زندانیان به توافق رسیدهاند و بند مربوط به تشکیل کشور مستقل فلسطینی در نوار غزه، کرانه باختری و بیتالمقدس شرقی یکی از موارد مورد توافق است، و متن مورد توافق برای همهپرسی بزودی منتشر خواهد شد. اما برخلاف انتظار متن سند مورد توافق احتمالا بدلیل مخالفت رهبران تبعیدی حماس، منتشر نشد. با توجه به اینکه طبق نظرسنجیها بیش از 60 درصد مردم موافق ایجاد کشور فلسطین در کنار کشور اسرائیل هستند، انجام رفراندم میتوانست توافق رسمی مردم فلسطین با موجودیت اسرائیل باشد. با رای مثبت مردم در همهپرسی، علت وجودی سازمانهایی مانند جهاد اسلامی و حماس از میان میرفت و دولتهایی مانند سوریه و ایران نمیتوانستند خود را قیم مردم فلسطین بدانند و خواهان نابودی کشور اسرائیل بشوند. بههمین دلیل جناح افراطی حماس با حمایت ایران و سوریه از ماه ژوئن؛ به آتش بسی که از مارس سال گذشته آغاز شده بود پایان داد و پرتاب موشک به خاک اسرائیل را از سر گرفت، در 25 ژوئن تعدادی از اعضای حماس با گذشتن از تونل ایجاد شده در زیر دیوار مرزی به خاک اسرائیل نفوذ کردند و پس از کشتن دو سرباز اسرائیلی، یک سرجوخه اسرائیلی را به گروگان گرفتند. واکنش اسرائیل بمباران مقر حکومت خودمختار و دستگیری 30 نفر از اعضای پارلمان و چند نفر از اعضای دولت بود که با مخفی شدن 30 نفر دیگر از اعضای پارلمان، دولت فلسطین عملا از کار افتاد و همهپرسی از برنامه خارج شد.
یک هفته بعد افراد حزبالله لبنان در عملی مشابه به خاک اسرائیل نفوذ کردند و دو سرباز اسرائیلی را به اسارت خود درآورند. در مورد علت واقعی این اقدام حزبالله خبر موثقی دردست نیست. خود این سازمان ادعا میکند که برای آزادی زندانیها دست به این عمل زده است. اما اکثر مفسرین سیاسی دست دولت ایران را در پشت این کار میبینند. بخصوص هم زمان شدن این عمل با فرستادن مجدد پرونده اتمی ایران به شورای امنیت، و نشست سران هشت کشور صنعتی در مسکو که قرار بود در مورد ایران هم به مشورت بپردازند این نظر را تقویت می کند.
حزب الله در سال 1982 از طرف ایران سازماندهی شد. و کادرهای آن از سوی سپاه پاسداران تعلیم دیدهاند. و بسیاری از ایرانیانی که برای آموزش و تشکیل این گروه به لبنان رفته بودند در آنجا ماندند و برای خودشان هویت عرب و لبنانی درست کردند. در شورای رهبری حزبالله همیشه دو ایرانی حضور دارند. ایران علاوه بر تامین اسلحه و آموزش افراد، سالانه 200 میلیون دلار به این سازمان میپردازد، و همچنین فرستنده تلویزیونی المنار را هم در اختیار آنها قرار داده است. پس از خروج ارتش اسرائیل از لبنان، حزبالله بعنوان فاتح و شکست دهنده اسرائیل مطرح شد. و رهبر آن سید حسن نصرالله شهرت زیادی پیدا کرد. حزب الله در شش سال پس از خروج ارتش اسرائیل با کمک مالی ایران موسسات عامالمنفعه زیادی برای شیعیان بوجود آورد. پس از ماجرای قتل رفیق حریری بوسیله سازمان امنیت سوریه، و در جریان انقلاب نارنجی لبنان که منجر به خروج نیروهای نظامی سوری از این کشور شد حزبالله طرفدار باقی ماندن ارتش سوریه در لبنان بود و برای نگاه داشتن این ارتش تلاش زیادی انجام داد و تمامی هوادارانش را به راه پیمایی دعوت کرد. در انتخاباتی که منجر به تشکیل دولت جدید لبنان با نخست وزیری فواد سینیوره شد، حزبالله توانست ده نماینده به پارلمان بفرستد و دو پست وزارت در کابینه سینیوره بدست آورد. دولت جدید لبنان از مدتها پیش و بر اساس قطعنامه 1559 شورای امنیت سازمان ملل، مایل به خلع سلاح حزبالله است، اما تاکنون از قدرت کافی برای این کار برخوردار نبوده است. بدین شکل حزبالله بصورت یک دولت مستقل درآمده است. شیعیان لبنان 32 درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند، و حزبالله در انتخابات آزاد نمی تواند اکثریت کرسیهای پارلمان را بدست بیاورد، اما با کمکهای مالی ایران و انباشت ذخایر اسلحه و مهمات و نیروی مسلح خود را ارباب کشور میداند. اکثریت نزدیک به 65 درصد مسیحییان و سنی های لبنان به حزبالله بعنوان عامل ایران و مشکل اصلی در راه رسیدن به صلح و آرامش و دمکراسی پایدار مینگرند. آنها میگویند حزبالله تمام لبنان را به گروگان گرفته است.
حزبالله نزدیک به 13 هزار موشک ذخیره کرده، موشکهای کاتیوشا با برد 15 تا 32 کیلومتر، موشکهای فجر3 با برد 32 تا 48 کیلومتر و موشکهای C-802 که ایران آنرا از روی مدل چینی ساخته است، با برد 130 تا 160 کیلومتر. اسرائیل که با نگرانی بسیار شاهد انباشته شدن سلاحهای با برد دور در لبنان بوده به دنبال فرصت مناسبی میگشت تا توان رزمی حزبالله را از میان ببرد. و حزبالله و رهبران ایرانیاش این فرصت را در اختیار او گذاشتند. آمریکا، اتحادیه اروپا و اکثر کشورهای عربی حمله اسرائیل به حزبالله را محکوم نکردند، پادشاه عربستان سعودی، حسنی مبارک و ملک عبدالله گروگانگیری حماس و حزبالله را به عنوان اعمالی که به اسرائیل بهانه برای حمله داد است، محکوم کردند. کشورهای غربی و همچنین بیانیه کوفی عنان در این مورد، فقط به نامتناسب بودن شدت حملات اسرائیل انتقاد کردهاند و نه نفس حمله به حزبالله. آنها معتقدند که در جنگ با نیروهای حزبالله نباید افراد غیر نظامی کشته شوند و نباید زیر بنای اقتصادی لبنان نابود شود.
در مدت شش سال پس از خروج ارتش اسرائیل از لبنان، حزبالله با ایجاد میدانهای مینگذاری شده، تلههای انفجاری متعدد. انبارهای مخفی تسلیحاتی و تجهیز افراد خود با سلاحهای موثر ضد تانک با هدایت لیزری، خود را برای حمله زمینی اسرائیل آماده کرده است. بهمین دلیل اسرائیل نه علاقهای به اشغال جنوب لبنان دارد و نه توان اینکه بدون دادن تلفات سنگین این کار را به انجام برساند. اسرائیل از شیوه آمریکا در دو جنگ اول با عراق استفاده میکند، بمباران طولانی هدفهای نظامی، مراکز تجمع و مهمات حزبالله همراه با ماموریتهای محدود و هدفدار نیروی زمینی.
دولت ایران با ایجاد بحران و خطر جنگ داخلی در عراق، به حالت تعلیق در آوردن همه پرسی در مورد برسمیت شناخته شدن کشور اسرائیل و بالاخره درگیر کردن اسرائیل در جنگ با حزبالله، میکوشد فشار بینالمللی در مورد مسئله اتمی را کمی کاهش دهد، اما اقدامات او میتواند نتیجه معکوس به بار آورد، با آشکار شدن نقش ایران در بحران آفرینی در منطقه، بحران اتمی حتی برای دولتهای خوشبین هم به مسئلهای قابل تعمق مبدل خواهد شد.