عيدی زيبای صلح و دوستی
تلاش ـ آقای مومبينی گرامی با تهنيت نوروزی، حتماً شما هم با خبر شده‌ايد؛ از اکسيونی که يک خانواده جوان اسرائيلی از
طريق فيس بوک آغاز کرده است، درست در نخستين ساعات فرارسيدن عيد نوروز، با پيام صلح و دوستی خطاب به ايرانيان. اين اقدام چه در ميان اسرائيلی‌ها و چه در ميان ايرانيان مورد استقبال گسترده‌يی قرار گرفت. و ما شاهديم در اين دو روز پيام‌های دوستی از سوی مردم دو ملت فيس بوک را به خود اختصاص داده است. پيش از هر چيز می‌‌خواهيم بدانيم تأثير اين اقدام بر شما به عنوان هنرمندِ اهل سياست و طرفدار صلح چيست؟
مومبينی: با سپاس و با آرزوی سالی سرشار از امید و شادی. این حرکت یک عیدی زیبا بود به همه مردم ایران. این که صلح‌دوستان یهودی در اسرائیل با این همه مهر٬ با این همه سخاوت در کلام مهرآمیز٬ ایرانیان را مخاطب قرار داده و به آنان وعده‌ی همکاری برای حفظ صلح داده‌اند٬ و آغوش بروی آنان گشودند٬ باعث شادی و امید است. و این که ایرانیان هم توانستند با همان مهر و صداقت و صمیمیت به سوی عزیزان یهودی دست مهر و دوستی دراز کنند بسیار شادی‌آفرین است. این نشان میدهد که مردم هر دو کشور بیدارند و روی ستیغ تمدن و فرهنگ کهن‌سال خویش ایستاده و به سوی مهر و خرد دست تکان می‌‌دهند. ایرانیان و یهودیان تضاد وستیزی با هم ندارند. آنها در طول تاریخ با هم همکاری داشته‌اند و در کنار عرب‌ها و ترک‌ها و دیگر مردمان منطقه برای پی‌ریزی و تکامل فرهنگ و تمدن مشترک تلاش کردهاند. ترک و عرب و فارس و کرد و یهودی و دیگر اقوام منطقه همه در پی‌ریزی تمدن و فرهنگ منطقه شریک هستند. ما همدیگر را درک میکنیم. ما باید بر بحرانهای سیاسی چیره شویم و راه دوستی و همکاری با همدیگر را بگشاییم. خاورمیانه یک جهان هم‌پیوسته است. خوشبختی هر گروه از مردم ما با وضعیت زندگی دیگر مردم منطقه گره خورده است. هیچ کشوری و هیچ ملتی در محاصره دشمنی نمی‌تواند امنیت خود را حفظ کند. همزیستی مسالمت آمیز و همکاری مردم منطقه بزرگترین ضامن امنیت و آسایش همگی است. ایران و اسرائیل می‌توانند در این جهت نقش مهمی ایفا کنند. اما متأسفانه رژیم‌های هر دو کشور تنش‌آفرین هستند و به بحران‌ها دامن می‌زنند. دولت اسرائیل به جای تهدید دیگران و التیماتوم‌های مداوم باید به نیروهایی بپیوندد که سعی می‌کنند بحرانهای جهانی و منطقه‌ای را مهار کنند. در شرایطی که دولت‌ها وظایف خود را انجام نمی‌دهند مردم وظیفه دارند برای مهار دولت‌ها اقدام کنند. حرکت اخیر شماری از مردم اسرائیل و ایران یک نمونه از اقدام مثبت و مستقل مردم است.
تلاش ـ آبان سال گذشته، در يکی ديگر از فازهای اوج‌گيری خطر حمله نظامی به ايران، و در دلنگرانی نسبت به اين خطر، شما مقاله‌ای منتشر نموديد که در آن آمده است: “در تمام طول تاریخ یهود آنان دوستانی نزدیکتر از ایرانیان نداشته‌اند. تاریخ ما به هم گره خورده است….آزادی‌خواهان ایران در برابر گفته‌های شریرانه‌ی دولتیان ایران در باره‌ی هلوکاست سینه سپر کردند و از خواهران و برادران یهودی خود دفاع کردند. چه می‌گویند این خواهران و برادران در باره‌ی حرف‌های شریرانه‌ی دولتمردان اسرائیل علیه ما؟” آن روزی که اين خطوط را به قلم می‌کشيديد، آيا اميدی داشتيد که تنها چند ماه بعد، “شاهدی ازغيب” ـ آن هم از درون خاک اسرائيل ـ بر درستی سخنانتان برسد و از سوی اسرائيلی‌هايی مهر تأئيد بر اين دوستی گذاشته شود؟
مومبينی: من همواره امید داشته و دارم که خرد یهودی بر برخی کوتاه‌فکری‌های سیاسی چیره شود و یا حداقل بر آن تأثیر جدی بگذارد. من همیشه به جوانان یهودی در اسرائیل٬ به این همه هنرمند و دانشمند و فرهنگ‌ساز یهودی که از بزرگترین زحمتکشان خطه‌ی علم و هنر در جهان هستند امیدوار بوده و هستم. من واقعأ امیدوار بوده و هستم که مردم اسرائیل از دموکراسی داخلی برای مداخله بیشتر در سیاست‌گذاری و به‌سازی سیاست خارجی کشورشان و در پیش گرفتن راه گسترش دوستی با همسایگان استفاده کنند. امروزه در سراسر جهان دولت‌ها فاصله‌ی خود را با خواست‌ها و نیازهای مردم بیشتر می‌کنند. دولت‌ها به مردم دروغ می‌گویند و سعی می‌کنند افکار عمومی را به سود خطی که پیش می‌برند بازسازی کنند. فکر کنید در کشوری بسیار خوشنام و دموکرات مثل سوئد یک باره کشف می‌شود که دولت مخفیانه برای عربستان سعودی که بدترین نوع رژیم سیاسی را در جهان دارد کارخانه اسلحه‌سازی می‌ساخته و به دیکتاتوررها اسلحه فروخته است. این بسیار ترساننده است. محیط زیست را در نظر بگیرید. در حالی که بحران زیست‌بومی کره زمین را غرق می‌کند و در سیبری چاه‌های آتش اززمین بیرون می‌زند همه دولت‌ها در این باره سکوت کرده و مشغول گول زدن مردم خود هستند. کشور ما که جای خود دارد. کسانی با اونیفورم روحانی تمام دین را در خدمت اشاعه دروغ و گول زدن مردم و بسط خرافات و وموهومات قرار داده‌اند. در ایران نیز تنها به مردم آگاه٬ به زحمتکشان فرهنگی و علمی و هنری امید هست که بپاخیزند و بساط جهل را به گونه‌ای برچینند. امروزه یک نظریه‌ای گسترش یافته است که ملت‌ها و دولت‌ها را یکی فرض می‌کند. اما اینگونه نیست. در همه‌ی دنیا مردم ناچار هستند در برابر دولت ها بایستند و به چاره جویی برای نجات زندگی بپردازند.
تلاش ـ اگر اشتباه نکنيم چنين اقدامی تا کنون به اين صورت سابقه نداشته است. جنبش صلح و مخالفت آشکار با جنگ، البته بيشتر در کشورهای دمکراتيک سنت ديرپائی دارد، اما شايد برای نخستين بار باشد که افرادی از دو ملت که سال‌ها سعی شده متخاصم جلوه کنند، مستقيماً و خلاف ميل حکومت‌هايشان، دست دوستی به سوی يکديگر دراز کردهاند. فکر می‌کنيد، از اين پس کار بر دولت‌هائی که به دنبال تخاصم و درگيری نظامی هستند، گران‌تر شود؟ فکر می‌کنيد اکسيون فوق و گسترش آن، بتواند تأثير بازدارنده يا حداقل تعديل کننده‌ای بر رفتار دولت‌های ايران و اسرائيل و ادامه‌ی سياست‌های جنگ طلبانه آنها داشته باشد؟
مومبينی: قطعاً این گونه حرکت‌ها٬ چنانچه گسترش یابند و پیگیری شوند٬ روی دولت‌ها و سیاست‌ها تأثیر خواهند گذاشت. برای تبدیل این گونه حرکت‌ها به یک جنبش باید همگی تلاش کنیم. رژیم‌های اسرائیل و ایران هیچگونه میلی به بهبود روابط دو کشور ندارند و هر دو سعی می‌کنند دو ملت را به جان هم بیندازند. ما باید به مردم رجوع کنیم و از مردم بخواهیم که تلاش کنند. اسرائیل و ایران نه هم مرز هستند٬ نه رقیب اقتصادی هستند٬ نه در جنگی با هم درگیر شدند و نه خاک همدیگر را اشغال کردند. چه دلیلی دارد که این دو دشمن هم باشند؟ چرا در حالی که ترکیه و اکثر کشورهای عرب با اسرائیل روابطه عادی دارند ایران باید پرچم اسرائیل‌ستیزی را بردارد؟ تنش میان دو رژیم ربطی به مردم دو کشور ندارد. از یکسو رژیم ایران برای خودشیرینی در جهان اسلام و ادای رهبری امت اسلامی منافع کشور ۷۰ میلیونی ایران را بپای گروه‌های مثل حماس و حزب الله ریخته است و از سوی دگر دولت اسرائیل فرصت را غنیمت شمرده تا غرب را به جنگ با ایران ترغیب کند و رقیب احتمالی خود را آسیب برساند. تفاوتی که وجود دارد این است که ایران در تاریخ معاصر هرگز به جایی حمله نکرده است بلکه همواره مورد حمله قرار گرفته است. مردم ایران صلح‌دوست هستند و جداً از جنگ و جنگ‌افروز بیزار هستند. ایرانیان صلح‌دوست‌ترین مردم منطقه هستند. رژیم ایران علیرغم رجزخوانی‌های خود به هیچ کجا حمله نخواهد کرد و مردم ایران به آن اجازه شروع هیچ جنگی را نخواهند داد. جنگ این رژیم با آزادی‌خواهان و متجددین ایران است. جنگ آن برای حفظ روحانیون در قدرت است. رسالت رژیم ایران تحمیل افکار قرون وسطایی و سنت‌های جامعه مردسالار به زنان ایران است. جنگ اصلی و اساسی رژیم ایران با زنان ایران است. اما دولت اسرائیل متأسفانه جنگ را خیلی جدی می‌گیرد و تا حالا نیز بارها به آن توسل جسته است. دولت اسرائیل باید متوجه شود که با این آتشبازی‌ها نمی‌تواند امنیت اسرائیل را تأمین کند. صلح و همزیسی است که می‌تواند ضامن امنیت مردم رنجدیده‌ی یهودی گردد. در رابطه با آمریکا هم مردم ما باید به ایجاد چنین جنبشی دست بزنند. ما باید دست مهر و دوستی به سوی مردم آمریکا دراز کنیم و نشان دهیم که آنچه در تبلیغات دولت‌ها می‌آید به کلی با فکر و خواست مردم بیگانه است.
تلاش ـ در همان مقاله آورده‌ايد: “مردم اسرائیل این امکان را دارند که بیندیشند و اندیشیده تصمیم بگیرند و با امکانات دموکراتیکی که در اختیار دارند بر روندهای سیاسی تأثیر بگذارند.” اما پرسش اينجاست که باوجود حکومت اسلامی، و فقدان دمکراسی و آزادی در ايران، کدام امکان برای ما ايرانيان وجود دارد که بتوانيم به پيام خود خطاب اسرائيلی‌ها مبنی بر اين که “ما جنگ نمی‌خواهيم، ما خواهان دمکراسی و صلح هستيم، و شما دوستان ما هستيد” جامه‌ی عمل بپوشانيم؟
مومبينی: حادثه‌ای در دنیا اتفاق افتاده است که تازه ما داریم متوجه آن می‌شویم. پیدایش دنیای مجازی. این دنیای مجازی یک دنیای واقعی و دموکراتیک است. ما در هر لحظه می‌توانیم جمع شویم٬ ميتینگ ترتیب بدهیم٬ اعتصاب راه بیندازیم٬ سازماندهی کنیم٬ نقشه انقلاب و شورش و نافرمانی علیه نیروهای ارتجایی بکشیم و پیام خود را برای جهانیان ارسال کنیم. برای منظور فوق نیز این جهان مجازی در دسترس‌ترین وسیله است. ماباید تابو‌ها را در این جهان مجازی بشکنیم و صاف و روشن دوستی خودمان را با تمام کشورهایی که رژیم آنها را دشمن می‌خواند اعلام کنیم. ما باید سناریوی جهانی را که می‌خواهیم ساخته شود در این جهان مجازی بنویسیم و تمرین کنیم. باید با شعار مرگ علیه هر کشوری که باشد مخالفت کنیم. اگر ما در این جهان مجازی نظری روشن و فراگیر داشته باشیم تدریجا این نظر مادیت پیدا می‌کند و به حرکت عملی تبدیل می‌شود. در همین راستا لازم است ما از جنبش‌های آزادیخواهانه‌ای که جزء آنها هستم و به یاری آنها مبارزه میکنیم بخواهیم که برای رعایت رژیم اصول دموکراسی را منسی نکنند بلکه صریح و روشن دشمن‌زدایی کنند. ما هنوز نمی‌دانیم که بخش مذهبی سیاسی جنبش سبز چه تغییراتی در بنيانهای ایدئولوژیک جنبش اسلامی میدهد. وقتی به سیاست خارجی می‌رسد این بخش از جنبش هنوز حرف روشنی ندارد. از صلح دفاع می‌کند اما هنوز فرهنگ و زبان و گویش سیاسی لازم را به کار نگرفته است. لازم است که این تغییر صورت بگیرد. دو سال پیش در سفر به مصر با یک شخص آگاه به مسایل سیاسی گفتگویی داشتم. می‌گفت٬ سادات برای حل بحران پس از جنگ سریع به شاه ایران رجوع کرد و از او کمک خواست. شاه به سادات گفت مشکل اسرائیل را از طریق حل مشکل آمریکا می‌توانی حل کنی و بس. سادات برای حل مشکل آمریکا از شاه ایران و پادشاه اردن و چند نفر دیگر کمک خواست و سرانجام توانست به تخاصم و تنش با آمریکا نسبتأ پایان دهد و متعاقب آن سینا را پس گیرد. مسأله ایران نیز همین گونه است. ایران بدون حل مشکل آمریکا نمی‌تواند مشکل اسرائیل و برخی دیگر از کشورها را حل کند. جنبش سبز باید بداند که حل مشکل آمریکا اگر با حفظ رابطه‌ی دوستانه با روسیه همراه نباشد دشواری دیگر پیش خواهد آمد. آمریکا٬ روسیه و انگلستان. دوستی و همکاری همه جانبه با این کشورها برای ما ضروری است. آلمان با ما مشکلی ندارد و برای فرانسه هم فقط متأسف هستم. آقای سارکوزی برای تخریب تصویر زیبای فرانسه در ذهن ایرانیان که آن همه فرانسه را دوست دارند چه تلاشی می‌کند. تجربه به من می‌گوید وقتی یک رهبر طراز اول اروپایی خیلی ضد خارجی حرف می‌زند معمولا او برای خارجی نبودن خودش تلاش می‌کند. روانشناسی است دیگر! در پایان باید بگویم که خاورمیانه در شرایط بسیار وحشتناکی بسر می‌برد. خاورمیانه نفت و ثروت بسیاری دارد اما گویا نباید رشد بسیاری داشته باشد. پس نفت باید با یک کشتی خارج شود و جنگ‌افزار با یک کشتی وارد شود. تا تنش و بحران و جنگ نباشد بازار خرید اسلحه داغ نمی‌شود. تنش و بحران و جنگ در خاورمیانه یک رحمت الهی است برای جنگ‌افروزان و تجار اسلحه. علاوه بر این با هر جنگی هرچه در این کشورها ساخته می‌شود ویران می‌گردد و آن وقت باید باز نفت بیشتر و ارزان‌تری بفروشند تا بدهند به شرکت‌هایی وابسته به همان قدرت‌ها تا ویرانی‌ها را بازسازی کنند. و این دور تسلسل تحقیرکننده همچنان ادامه دارد. رحمت الهی دیگر پیدایش بنیادگرایی اسلامی است که دیگر زحمت ایجاد تنش و بحران را هم خود بر عهده گرفته و بازار بحران را داغ کرده است و افکار جهانی را نیز علیه مردم بیچاره منطقه ما شورانده است. ما در منگنه‌ای مرگبار قرار داریم. باید خیلی بیش از اینها تلاش کنیم. و جمله آخر این که٬ خاورمیانه‌ستیزی بر یهودی‌ستیزی نیز دامن می‌زند. دولت اسرائیل می‌تواند با چشم بازتر ببیند که منافع مردم یهود در دوستی با دیگر مردمان این منطقه است.
تلاش: با سپاس فراوان از شما
