هدف جنبش دادخواهی عدم فراموشی و جلوگیری از تکرارچنین جنایاتی است

سخنم را با یاد و خاطره تمامی جانباختگان راه آزادی، دمکراسی و عدالت اجتماعی در میهنم به ویژه جانباختگان تابستان ٦٧ آغاز می کنم. جان های شیفته ای که جز عشق به مردم میهن شان و جز وفاداری به کرامت و حرمت انسان ها، چیزی در پرونده روشن و زیبایی زندگی کوتاه اما پربار خود نداشتند . در این جا من به عنوان یک از اعضای خانواده های جانباختگان دهه شصت بویژه تابستان ٦٧ از پارلمان کشور کانادا به خاطر محکوم کردن فاجعه ملی کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ٦٧ و اعلام روز اول سپتامبر (١٠ شهریور) به عنوان “روز همبستگی با زندانیان سیاسی ایران” تشکر ویژه دارم و آن را بارقه‌ی امید و مایه‌ی دلگرمی برای تمامی خانواده های دادخواه میهنم می‌دانم و همچنین ممنون از تلاش‌های فعالان کمپین «کارزار قتل عام٨٨» به خاطر کوشش در شناسایی و افشای این جنایت و باز شناساندن آن به جوامع بین المللی و به ویژه کشور کانادا هستم . از نمایندگان مجلس کانادا، جان بیرد، وزیر امور خارجه و جیسون کنی وزیر مهاجرت و امور شهروندی کانادا برای ارسال پیام و نامه همدردی با خانواده‌های قربانیان اعدام‌شدگان سال ۱۳۶۷ در ایران ممنونم . همچنین از انتخاب روز ١٠ شهریور که به طور سمبلیک برای حضور خانواده ها در گلزار خاوران و پاسداشت یاد و خاطره جانباختگان فاجعه ملی تابستان ٦٧ ، نام گذاری شده بود، کمال تشکر و قدردانی خود را إبراز می‌دارم .

در اینجا جا دارد از مادران خاوران که از جانشان برای روشنگری و افشای این جنایت در تیره ترین سال‌های تاریخ میهنمان شمعی ساختنند و نهال دادخواهی را در دل خاک خونین خاوران کاشتند و در زیر سخت‌ترین فشارها، زیر مشت و لگد مأموران حکومتی از آرمان، نام و خاطرات عزیزانشان، دفاع کردند، راز مرگ عزیزان را باز گفتن و رودی را جاری کردند که هنوز بعد از گذشت ٢٩ سال از آن جنایت و نسل کشی، جنبش دادخواهی میهنمان را آبیاری و زنده نگه داشته‌است، یاد کنیم.

اما به‌راستی مگر می‌شود از جنایت جمهوری اسلامی در چهل سال گذشته سخن گفت، اما از مقاومت و پایداری خانواده هایشان از درد و رنج و بغض فرو خورده‌ی آنان، حرف نزد، مگر می شود از اعدام و پر پر شدن اندیشه‌ی انسانی حرف زد و از چشمان همیشه منتظر مادر، پدر، همسر و فرزند، سخن نگفت. امروز ما درد و رنج چند خانواده را که عزیزانشان فقط به جرم دگر اندیشی توسط جمهوری انسان کش اسلامی به جوخه اعدام سپرده شدند، را شنیدیم. اما آیا فقط از درد و رنج سخن گفتن کافی‌ست؟ آیا بر پایی مراسم آن هم فقط در سالگردها، می‌تواند جوابگویی خواسته های به‌حق خانواده ها و رساندن آن به‌گوش جوامع و یا حتی نیمی از مردم بی خبر میهن خودمان باشد؟ درد مشترک، کار و همت مشترک می‌طلبد. هم اکنون و بعد از ٢٩ سال از گذشت قتل عام زندانیان سیاسی در سال ٦٧، دستاورد واقعی و خارج از چهارچوب مراسم های درون گروهی و گزینشی، چه بوده؟ چندین نهاد و سازمان فعالانه در عرصه‌ی بین المللی خواسته و یا توانسته اند این جنایت را افشا و شناسایی کنند، چند ارگان، سازمان و یا حتی چند تن توانسته اند توجه دولت‌ها و احزاب عدالتجو و صلح طلب دنیا را به این جنایت علیه بشریت، جلب کنند؟ به‌راستی دستاورد جنبش دادخواهی را اگر مورد بررسی قرار دهیم، چند درصد از سازمان ها و گروه های سیاسی که اعضای فعال و مفید خود را در این کشتار از دست داده، توانسته و یا خواسته اند در باز شدن این پرونده با مجامع حقوق بشری دنیا همکاری داشته باشند و یا حتی در شناسایی نام و زندگینامه‌ی این عزیزان، فعال باشند، به‌راستی عملکردشان در این رابطه چه بوده؟ چند نفر از خود ما و از اعضای خانواده های جانباختگان بدون توجه به اندیشه و نظر برگزار کنندگان و توجه به بحث و مسایل مطرح شده در مراسم‌ها در این مراسم ها شرکت می‌کنیم و یا اگر از ما درخواست کمک می‌شود، همکار و همراه می‌شویم. چند نفر حاضر به همکاری برای پخش اخبار مربوط به اقدامات خانواده ها و نامه و تقاضا نامه های آنان در سطح جامعه و یا انعکاس آن در خارج از کشور و رساندن آن‌ها به گوش دولت‌ها و مجامع حقوق بشری کشورهای محل سکونت خود بوده ایم؟ چند نفر از شما حاضرین در این مراسم از این موضوع که خانواده‌های پنجاه نفر از جان باختگان دهه‌ی شصت در تهران و شهرستان‌ها در تداوم تلاش‌هائی که برای دادخواهی در ایران انجام می‌دهند، چند ماه پیش دادخواستی را به گزارش‌گر ویژه‌ی سازمان ملل برای وضعیت حقوق بشر در ایران سپرده‌اند و رونوشتی از این دادخواست به همراه امضاکنندگان آن و دیگر سندهائی که همراه نامه به خانم عاصمه جهانگیر و دیگر نهادهای بین‌المللی حقوق بشری فرستاده شده است، اطلاع دارید و یا از این دادخواست اعلام حمایت و همکاری کرده اید؟ حال خوشبختانه در پاسخ به همین نامه و تلاش کوشندگان در انعکاس آن، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر ایران به جمهوری اسلامی ایران توصیه جدی کرد که یک تحقیق مستقل و همه‌جانبه درباره‌ی کشتار ۶۷ انجام دهد و خانم عاصمه جهانگیر در تازه‌ترین گزارش خود و پیرو همین نامه می نویسد: «خانواده های قربانیان باید از حق دانستن حقیقت درباره‌ی این واقعه و سرنوشت عزیزانشان، بدون ترس از تلافی‌جویی دولتی برخوردار شوند. آن‌ها حق برخورداری از اقدامات ترمیمی از جمله انجام یک تحقیق موثر درباره حقایق و افشای عمومی آن‌ها و همچنین حق جبران خسارت را دارند.

باز این پرسش را با شما عزیزانم در میان می‌گذارم آیا قتل عام نزدیک به ٥٠٠٠ هزار زندانی دست بسته و در سلول های در بسته که تقریبا همگی در حال گذراندن حکم های ناعادلانه دادگاهای همان رژیم بودند، می‌تواند موضوع ساده و در حد برگزاری مراسم های محفلی باشد، آیا کمک به تسریع پروسه دادخواهی پرونده نزدیک به ٥٠٠٠ زندانی که با حداکثر سرعت ممکن و در یک دادگاه سه دقیقه ای محاکمه می‌شوند و در عرض کمتر از ٣ روز به شنیع ترین شکل ممکن اعدام و شبانه در گورهای جمعی مدفون می‌گردند، نباید موضوع اصلی و اولویت اولیه فعالان و کنشگران حقوق بشر و فعالان سیاسی، مدنی جامعه ما باشد ؟ دوستان عزیز درد و رنج آن روزهای خود را با شما که دل در گرو آزادی و عدالت در میهنمان دارید، در میان گذاشتیم، از زبان من و دیگر اعضای خانواده جانباختگان، رنج آن روزها گفته شد ، مادران، پدران و تک تک اعضای خانواده های ما زیر بار فشار این جنایت خاموش و دردناک، کمر خم کرد و داغ بر دل نهادیم و زندگی روزمره ما دستخوش دگرگونی و تلخی گشته و هنوز بعد از گذشت این‌همه سال، قلبی خون چکان و چشمانی اشکبار به یاد عزیزترین هایمان داریم. اما این بار نمی خواهم از رنج خود و خانواده هایمان بگویم، هر چند که یک از هزاران آن باز گو نشده، این بار خواهان کمک و تقاضای همکاری برای طی کردن راه سخت و دشوار دادخواهی و شناسایی آمران و عاملین این جنایت را داریم . ما که صدایمان سال ها در گلو خفه شده بود با تمام فشارها و سختی هایش آن‌ را به فریاد تبدیل کردیم و خواستیم که هر آن کس دل در گرو عشق به آزادی دارد با ما همراه شود. خواستیم ما را یاری دهید تا فریاد دادخواهی و طرح خواسته های هایمان را به گوش جوامع بین المللی و دنیا برسانیم و از چهارچوب تنگ سازمانی و گروهی خارج و آن را به عنوان جنایت علیه بشریت عمومی و فراگیر کنیم، اما دریغا هر سال این عرصه تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌شود و مراسم ها محفلی تر و محدود تر و جمهوری اسلامی هم هر سال مسئله ای جدیدی به آن می‌افزاید و با تحریک کسانی که خود را جزوی از اپوزیسیون می‌دانند ، سئوال این که «چرا باید فقط به این قسمت از جنایات رژیم پرداخت» را طرح می‌کنند . یعنی درست زمانی که بعد از این همه سال جنبش دادخواهی به همت کوشندگان واقعی به نتایجی چون محکوم کردن قتل عام تابستان ٦٧‌ی از طرف دولت کانادا و یا دستور بررسی این جنایت از طرف نماینده‌ی ویژه‌ی سازمان ملل، دست می یابند . سدی و انحرافی جدید و نو پرداخته و آراسته می شود و این را من به حساب کم کاری تمامی فعالین حقوق بشر و دادخواهی می دانم که به اندازه‌ی کافی روی ویژگی های این نسل کشی و این قتل عام تاریخی کار نکرده و ابعاد آن باز و شناسایی نشده و این روزنه برای کسانی ایجاد می شود که در طول تاریخ مبارزات و جنبش دادخواهی میهنمان همواره سد و دیوار ایجاد کرده و می کنند . دقیقا در زمانی که باید حلقه همکاری و همگامی ما تنگ تر و محکم تر شود باز صدای ناساز کسانی به گوش می رسد که فقط فعالیت و حیطه کار و فعالیت شان از صفحه کلید کامپیوتر هایشان فرا نمی رود و گاها با نام مستعار و تنها زمانی حرکتی و فعالیتی و یا کوشش دیگران، به نتیجه می رسد، زبان به انتقاد و افترا باز می کنند که این ها دردی ست روی همه دردها.

به‌هرحال به‌عنوان جعمبندی صحبتم، اصرار بر خارج کردن جنبش دادخواهی از حوزه و محدوده سیاسی و تنگ سازمانی و تبدیل آن به کارزاری بین المللی و تاثیر گذار دارم و پیشنهاد می‌کنم تمامی کسانی که در این عرصه تلاش، تحقیق و کار سیتماتیک و آکادمیک انجام داده اند، ما را از تجارب و اندیشه های سازنده و ثمر بخششان بهره مند کنند. تقاضا دارم کسانی که توانایی کار در این عرصه را دارند، پیشنهاد تجارب و نظرات خود را باز پخش و نشر کنند تا همه بتوانند از آن بهره مند شوند. من به‌عنوان مثال از تمامی عزیزان که صدای مرا می شنوند خواهش دارم اگر عضو هر سازمان و یا حزب خارجی هستند، با ارسال نامه ، چاپ بروشور و انعکاس اخبار مربوط به خانواده ها و خواسته های آنان در جهت افشا و جلب همکاری و همیاری دولت ها برای محکوم کردن این جنایت و فشار به جمهوری اسلامی برای روشن شدن زوایای تاریک این فاجعه ملی، بکوشند. از تجارب دوستانی که در این راه موافق بوده اند فارغ از تفکر و نظر شخصی شان، کمک بگیریم از جدا سازی و تفرقه در صفوف خود جلوگیری و افرادی که دانسته یا نادانسته به این امر دامن می‌زنند و باعث هدر رفتن انرژی و توان ما می‌شوند، حذر کنیم. جنبش دادخواهی اگر در همین راه سخت و دشوار خود تا به این جا دوام آورده نه به‌خاطر کین خواهی و پراکندن تخم نفرت و خشم در جامعه بوده ، بلکه به‌خاطر داشتن ظرفیت و پتانسیل بالای صلح جویی و عدالت خواهی اش توانسته بماند و تکثیر شود. تلاش مستمر و هدفمند کنشگران این راه در جهت جلوگیری از تکرار دوباره جنایاتی از این دست، دغدغه اصلی و راز پایداری جنبش دادخواهی است. هدف تلاش برای عدم فراموشی برای عدم تکرار آن است.

بسیاری از دوستان عزیزمان هستند که از مبارزه و خصوصیات اخلاقی جانباختگان تجلیل و ستایش می کنند ولی در عمل ذره ای به اندیشه پاک و انسانی آن انسان های شریف اهمیت نداده و بر طبل نفرت و حتی فراتر صدور احکام غیر انسانی مانند بر پایی دار اعدام ، مبادرات می ورزند. نمی توان از شرف و کرامت انسانی این مبارزان سخن به میان آورد، اما برای دادخواهی، پرچم خون خواهی و چشم در برابر چشم و خون در برابر خون اسلامی و دینی را علم کرد. وَ یَا به بحث های منحرف کننده و وقت گیر که گاها برای فرار از کار و فعالیت و خود توجیه بی عملی نیز می تواند باشد مانند بحث بخشش و عدم بخشش پرداخت که زمان طولانی را به خود اختصاص داد و در نهایت برای خود من هم معلوم نشد چطور و چگونه می شود روی بخشش تصمیم گرفت، زمانی که هنوز دادگاهی صالح در این مورد قضاوت نکرده و هنوز حتی هیچ مجرم و مجرمانی شناسایی و یا طلب بخشش نکرده اند، حال روی این که ببخشیم و یا نبخشیم در صورتی که صورت مسئله مبهم و نامشخص و معلوم نیست که چه چیزی را باید بخشید و چه چیزی قابل بخشش است، باید کلی قلم زده شود و انرژی و وقت گرفته شود!

به‌نظر م تا زمانی که به کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ٦٧ به‌عنوان یک فاجعه ملی و یک نسل کشی نگاه نکنیم و پرداختن به افشای حقیقت و ابعاد مختلف و پنهان آن را از ضرورت های کاری خود و فعالیت خود نگذاریم، وضیعت ما همین خواهد بود که هست و فردای پس از این نیز جمهوری اسلامی احتمالا از ما به مجامع بین الملی شکایت خواهد برد و دوستانی نادان هم که نفهمیده اند که مبارزه در راه آزادی، دمکراسی و عدالت نمی تواند جدا از مخالفت با خشونت و اعدام باشد، هم به‌طور یقین همراه خواهند شد و با خط کش های اندازه گیری حد مرز مبارزه از دید خودشان و تکرار همان تهمت ها و افتراها که فقط نام عوض می شود و نه سیستم منجمد فکریشان، در این راه همراه جمهوری اسلامی بر علیه خانواده ها و اهداف آنان، خواهند ایستاد و کار کوشندگان جنبش دادخواهی را سخت‌تر و سخت‌تر خواهند کرد .

در شرایطی که هنوز خانواده ها ی ما برای رفتن به گلزار خاوران تهدید، بازداشت، تحقیر و از کار اخراج می‌شوند، وظیفه هر انسان آزاده و دمکراسی خواه است که با این جنبش در هر حد توان همراه شود تا شاید در سال آینده و در سی أمین سالگرد جانباختن این جان های شیفته بتوانیم ناظر حمایت تعداد بیشتری از احزاب و دولت‌ها خارجی و در جهت محکوم کردن این جنایت باشیم و دل‌های داغدار و دادخواه، گامی بیش از پیش نزدیک‌تر به اهدافشان، بیابند .

از این فرصت استفاده می‌کنم و به‌سهم خود از تمامی کسانی که صدای درد و رنج ما را در ایران شنیدن و پیام مهر و حمایت خود را از هر طریق ممکن به دست ما رسانده اند، ممنونم . از نوجوان‌ها و جوان‌های که نیم بیشتر آنان در هنگام وقوع این فاجعه ملی، کودک بوده اند، اما در خیابان‌ها کشورمان دادخواه این جنایت شدند و قاتل و عضو هیئت مرگ در زندان‌ها «رئیسی» را افشا کردند، ممنون و سپاسگزارم ، بیش باد همت و تلاش تمامی پویندگان و رهروان راه آزادی و دمکراسی در میهنمان.

* متن سخنرانی خاطره معینی در چهارمین برنامه عدالت ٨٨ در تورونتو – ٢٠١٧

برگرفته از عصرنو