هشدار اتحادیه اروپا به ایران: از برجام خارج می‌شویم
اتحادیه اروپا به صورت خصوصی به ایران هشدار داده است که در صورت ادامه کاهش تعهدات از سوی ایران تا ماه نوامبر از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد.
ایران که تاکنون در سه مرحله تعهدات هسته‌ای خود را کاهش داده می‌گوید در صورت عدم رفع تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و یا اقدام عملی اروپا برای فراهم کردن امکان فروش نفت، در ماه نوامبر مرحله چهارم را عملی خواهد کرد.
هشدار به ایران توسط کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان در دیداری در روز چهارشنبه سوم مهر (۲۵ سپتامبر) صورت گرفته است و این کشورها که از امضا کنندگان توافق هسته‌ای هستند به روشنی گفته‌اند، برجام در آستانه فروپاشی قرار گرفته است.
اتحادیه اروپا تصریح کرده است اگر گام بعدی ایران “به شکل چشمگیری” تعهدات ایران را کاهش داد، مساله عدم پایبندی ایران به سازوکار رسمی حل اختلاف ارجاع خواهد شد.
احتمال بازگشت تحریم‌های بین‌المللی
ایران می‌گوید گام‌های برگشت‌پذیر و کاهش تعهدات برجامی خود را در واکنش به تحریم‌های آمریکا و از جمله تحریم صادرات نفت و همچنین ناتوانی اروپا در تجارت با ایران اتخاذ کرده است. گام چهارم قرار است روز ۱۶ آبان (هفتم نوامبر) اعلام شود.
یک منبع به گاردین گفت: «ایران می‌گوید این گام‌ها برگشت‌پذیر هستند اما اگر آنها [ایرانی‌ها] به نحوه ساختن بمب هسته‌ای دست پیدا کنند، این دیگر برگشت‌پذیر نخواهد بود.»
زمانی که سازوکار حل اختلاف در مورد توافق هسته‌ای فعال شود، دو طرف ۳۰ روز فرصت دارند تا نقض فاحش موافقتنامه را اثبات کنند. این فرایند می‌تواند به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی منجر شود.
به نوشته گاردین این اقدام “ضربه بزرگی” به اتحادیه اروپا خواهد زد که در ۱۶ ماه گذشته حاضر نشد درخواست آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای را بپذیرد.
دولت دونالد ترامپ در تلاش است اروپا را متقاعد به خروج از توافق هسته‌ای کند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هفته جاری گفت که حملات ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان، اروپایی‌ها را بیدار کرده است.
شکست طرح مکرون
هشدار اتحادیه اروپا پس از آن مطرح شد که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نتوانست یک توافق جدید میان واشنگتن و تهران را به سرانجام برساند. توافقی که بر اساس آن آمریکا برخی از تحریم‌ها را بر‌می‌داشت و ایران نیز به مذاکره با آمریکا درباره برجام و برنامه موشکی و نیز سیاست‌های منطقه‌ای خود تن می‌داد.
اما واشنگتن هر گونه رفع تحریم‌ها پیش از آغاز گفت‌وگوهای رسمی میان دو طرف را رد کرد. از سوی دیگر تهران نیز دیدار مقام‌های دو کشور را مشروط به لغو کامل تحریم‌ها کرد. شرایطی که به سرانجام رسیدن طرح مورد نظر رئیس‌جمهور فرانسه را غیرممکن ساخت.
در همین حال حسن روحانی روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت راه حل پیشنهادی آقای مکرون همچنان در حال پیگیری است. او از آمریکا خواست تا به سیاست “فشار حداکثری” خود به نفع “گفت‌وگو، منطق و استدلال” پایان دهد.
روحانی افزود: «اگر زمانی برسد که این پیش شرط‌ها محقق شوند امکان گفت‌وگو با امریکا نیز وجود دارد.»
اما کارشناسان تردید دارند که با وجود تاثیر قابل توجه تحریم‌ها بر اقتصاد ایران و عدم توان این کشور در فروش نفت، آمریکا حاضر باشد سیاست افزایش تحریم‌های خود را متوقف کند.
دویچه وله فارسی
*****
موگرینی: حفظ توافق هسته‌ای دشوارتر شده است
یورونیوز: کشورهای باقی مانده در توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی روز چهارشنبه در قالب نشستی در چارچوب کمیسیون مشترک برجام بر حفظ این توافق بین المللی تاکید کردند.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان این نشست که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد به خبرنگاران گفت که طرف های باقی مانده در برنامه جامع اقدام مشترک، برجام همچنان به حفظ این پیمان متعهدند، هر چند که این کار بیش از پیش دشوار به نظر می رسد.
توافق هسته ای وین ایران را در ازای لغو تحریم های بین المللی به محدود کردن برنامه هسته ای ملزم کرد اما این پیمان بین المللی پس از روز هشتم مه ۲۰۱۸، زمان خروج یکجانبه آمریکا از برجام در آستانه فروپاشی فرار گرفت.
تهران بارها به طرف های اروپایی به دلیل عمل نکردن به تعهدات خود در چارچوب برجام انتقاد کرده و تاکنون سه گام عملی برای خروج تدریجی از این توافقنامه بین المللی را به اجرا گذاشته است.
این در حالیست که ایالات متحده آمریکا توافق هسته ای وین را بدترین توافق تاریخ قلمداد می کند و ضمن ترغیب دیگر متحدان به پرهیز از هرگونه معامله تجاری با ایران خواستار توافقی جدید است که نگرانی های بیشتر واشنگتن در خصوص مسائل امنیتی و برنامه موشکی را رفع کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان نشست کمیسیون برجام بار دیگر تاکید کرد که به نفع همه طرف های این توافق است که در جهت حفظ آن تلاش کنند. وی در عین حال تصریح کرد که با توجه به شرایط کنونی این مسئله بسیار دشوارتر از پیش شده است.
خانم موگرینی بدون اشاره به گام های برداشته شده از سوی تهران برای خروج تدریجی از برجام و نیز ناکامی اروپا در اجرایی کردن سازو کار مالی ویژه برای معامله تجاری با تهران، موسوم به اینستکس یادآور شد که فرانسه، بریتانیا، آلمان، روسیه، چین و ایران به تلاش های خود برای اجرای کامل این توافقنامه ادامه خواهند داد.
ایران پس از گام های اخیر در جهت خروج از برجام تاکید کرده است که این اقدامات به سرعت قابل بازگشت است و اگر طرف های اروپایی به وعده های خود عمل کنند باردیگر به نقطه پیشین بازخواهد گشت.
فدریکا موگرینی با اشاره به برگشت پذیر بودن اقدامات ایران ضمن ابراز امیدواری نسبت به حاکم شدن عقلانیت بر روند اجرای برجام خواهان بازنگری تهران در اقدامات پیشین خود شده است.
اتحادیه اروپا به همراه سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا دو هفته پیش با صدور بیانیه ای مشترک ضمن ابراز نگرانی از برداشته شدن گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران این اقدامات را در تضاد با توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ توصیف کرده بودند.
آژانس اتمی: ایران غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفیوژهای پیشرفته را آغاز کرده است
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی به اعضای خود گفته ایران غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفیوژهای پیشرفته را آغاز کرده است.
خبرگزاری رویترز می‌گوید نسخه‌ای از این گزارش محرمانه به رویت این رسانه رسیده است. در این گزارش آمده است: «روز ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، آژانس تأیید کرد که تمامی آبشارهای نصب شده در خطوط ۲ و ۳ تحقیقات و توسعه در حال ذخیره‌سازی اورانیوم غنی‌شده یا در تلاش برای ذخیره‌سازی آن هستند.»
جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته در سه گام گام از تعهدات برجامی خود کاسته است. اولین گام کاهش تعهدات، عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳.۶۷ درصد، عدم فروش آب سنگین و مازاد اورانیوم غنی‌شده بود که در تاریخ هجدهم اردیبهشت اعلام شد. گام دوم روز شانزدهم تیر و با بیانیه‌ای دولت مبنی بر افزایش سطح غنی‌سازی از ۳.۶۷ درصد اجرا شد.
گام سوم ایران برای کاهش و توقف برخی تعهدات ذیل برجام که از ۱۶ شهریور شروع شد، بیشتر مربوط به برداشتن محدودیت‌ها روی فعالیت‌های تحقیق و توسعه (R & D) از جمله توسعه و راه‌اندازی نسل جدید سانتریفیوژها در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم بود.
