In an important step to counter the Iranian regime’s terrorism, the U.S. has designated the Islamic Revolutionary Guard Corps, incl. Qods Force, as a Foreign Terrorist Organization. We must help the people of Iran get back their freedom.
آمریکا سپاه پاسداران را در لیست گروههای تروریستی قرار داد
دولت دونالد ترامپ روز دوشنبه ۱۹ فروردین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در لیست گروههای تروریستی قرار داد. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری گفت: «خون سربازان آمریکایی روی دست سپاه است.»
دولت ایالات متحده آمریکا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در لیست گروههای تروریستی قرار داد. این خبر را دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا روز دوشنبه ۱۹ فروردین (۸ مارس) در واشنگتن اعلام کرد. به گفته او سپاه پاسداران ایران از این پس در لیست سیاه گروههای تروریستی قرار دارد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا با اعلام این خبر در کاخ سفید گفت که قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سیاه گروههای تروریستی بدان معناست که سپاه پاسداران “بهطور فعال” از تروریسم به عنوان “ابزار سیاست دولتی” استفاده میکند، از آن حمایت کرده و آن را تأمین مالی میکند.
این نخستین بار است که آمریکا بخشی از یک حکومت و یک سازمان رسمی نظامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار میدهد.
اکنون کنگره آمریکا یک هفته فرصت دارد تا این تصمیم را بررسی کند. اگر کنگره با تصمیم رییس جمهوری آمریکا مخالفت نکند، این تصمیم به مرحله اجرا درخواهد آمد.
دونالد ترامپ گفت: «این نخستین بار است که ایالات متحده بخش دیگری از حکومت را در فهرست تروریستی وزارت امور خارجه قرار میدهد. این اقدام نشاندهنده این واقعیت است که عملکرد ایران به طور بنیادین با دیگر کشورها فرق دارد.»
رییس جمهوری آمریکا افزود: «این تصمیم، پیام روشنی به تهران است تا بداند حمایتش از تروریسم پیامدهایی جدی خواهد داشت. ما بهدلیل حمایت رژیم ایران از اقدامات تروریستی و تا هنگامی که این رژیم از رفتار یاغیگرانه و بدخواهانه خود دست نکشد، ما به فشار مالی خود و افزایش هزینه برای رژیم ایران ادامه میدهیم.»
قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی این امکان را به آمریکا میدهد که تحریمهای بیشتری را علیه جمهوری اسلامی اعمال کند.
دونالد ترامپ در همین باره گفت: «این تصمیم، خطرات معامله تجاری با سپاه پاسداران را آشکار میکند. اگر با سپاه پاسداران معامله کنید، یعنی تروریسم را تامین مالی کردهاید.»
واکنشهای اولیه
در نخستین واکنشها، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل اقدام آمریکا برای قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی را ستود.
بحرین نیز از این اقدام آمریکا استقبال کرده است.
از سوی دیگر، شورای عالی امنیت ملی ایران با انتشار بیانیهای اعلام کرد که “رژیم ایالات متحده را دولت حامی تروریسم و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی” میداند.
پیشتر، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی خواستار مقابله به مثل و تروریست خواندن ارتش آمریکا در غرب آسیا شده بود.
ظریف همچنین روز دوشنبه ۱۹ فروردین (۸ آوریل) در جلسه علنی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شرکت کرد و از ارسال یک یادداشت اعتراضی به سفارت سوئیس در مورد قرار دادن سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی از سوی آمریکا خبر داد.
به گزارش سایت خانه ملت، علی نجفی خوشرودی، نماینده مردم بابل در رابطه با حضور وزیر خارجه در مجلس گفت: «وزیر امور خارجه با اشاره به اعلام آمریکا مبنی بر گنجاندن سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی، این اقدام را محکوم و تاکید نمود چنین اقدامی خطرات زیادی ایجاد میکند. اگرچه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تنش نبوده و نیست، لیکن چنانچه آمریکا چنین تصمیمی بگیرد، جمهوری اسلامی ایران نیز عمل متقابل خواهد نمود.»
طرح تروریستی خواندن ارتش آمریکا
حشمتالله فلاحتپیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز گفت: «در کمتر از چند ساعت نظامیان آمریکا در منطقه در کنار داعش در فهرست گروههای تروریستی قرار خواهند گرفت.»
او گفت: «روش اول اقدام مقابله به مثل با آمریکا اجرای قانون مصوب مجلس در خصوص اقدام متقابل و متناسب در برابر سیاست آمریکاست. اگر کل روح این قانون در این زمینه از نظر مجلس تامین شود، نیازی به لایحه دوفوریتی در مجلس نیست، اما در غیر این صورت طرح دوفوریتی را فردا در مجلس به تصویب میرسانیم.”
پیشتر، فرماندهان سپاه پاسداران هشدار داده بودند که در صورت قرار گرفتن نام سپاه در فهرست سازمانهای تروریستی عواقبی جدی برای نیروهای آمریکایی بهویژه در غرب آسیا خواهد داشت.
همزمان، نمایندگان مجلس شورای اسلامی از وجود طرحی خبر داده بودند که در صورت تروریست خواندن سپاه پاسداران، قانونی را تصویب خواهند کرد که بر اساس آن، ایران نیز ارتش آمریکا را سازمانی تروریستی خواهد دانست.
اتهام به سپاه؛ سرکوب مردم، حمایت از تروریسم
بهدنبال انتشار بیانیه دونالد ترامپ، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری گفت: «خون سربازان آمریکایی روی دست سپاه است.»
پمپئو سپاه و دولت ایران را به انجام اقدامات تروریستی در دنیا متهم کرد و گفت: «اعضای سپاه نه انقلابی، بلکه دزدان و مسئولان فاسدی هستند که از قدرت خود سوءاستفاده کردهاند.»
برایان هوک، رییس گروه ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا نیز که در این کنفرانس خبری حضور داشت گفت: «سپاه در سرکوب مردم ایران نقش موثری دارد و این تصمیم باعث کاهش سرکوبها علیه مردم ایران میشود.»
هوک همچنین گفت: «سپاه بازوی قدرتمند رژیم ایران است. سپاه در نیمی از اقتصاد ایران سهیم است و ما به جهان میگوییم که معامله با سپاه چه مشکلاتی خواهد داشت.»
آمریکا پیش از این شمار زیادی از فرماندهان ارشد سپاه، شرکتهای وابسته به این نهاد و سپاه قدس، شاخه برون مرزی سپاه را تحریم کرده بود، اما اکنون کلیت این تشکیلات یک سازمان تروریستی محسوب میشود و با اعضا و همکارانش به عنوان همدستان فعالیتهای تروریستی برخورد خواهد شد.
برایان هوک گفت که سپاه از زمان تأسیس، تهدید سربازان آمریکایی را در دستور کار داشته و امنیت آنها را به خطر انداخته است.
هوک رژیم جمهوری اسلامی را متهم کرد که آموزش گروههای تروریستی در منطقه را بر عهده دارد و افزود که سپاه پاسداران مجری این سیاستها در منطقه است.
دونالد ترامپ نوروز ۹۷ در پیامی خطاب به ایرانیان ضمن تبریک سال نو، به شدت از سپاه پاسداران انتقاد کرد و سپاه را “نیرویی متخاصم” خواند که به گفته او مردم ایران را سرکوب کرده و اموال آنها را برای حمایت از تروریسم در خارج از مرزها به تاراج میبرد.
وزارت امور خارجه آمریکا تا کنون حدود ۶۰ گروه و سازمان از کشورهای مختلف را، از جمله شبکه القاعده، گروه دولت اسلامی (داعش)، حزبالله لبنان و برخی از گروههای فلسطینی نظیر حماس را در لیست سیاه “سازمانهای تروریستی خارجی” قرار داده است.
تهدید پایگاههای آمریکا در منطقه
مسئولان ایران و فرماندهان نظامی این کشور در سالهای گذشته هر بار زمزمه قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی مطرح شده شروع به تهدید آمریکا به “اقدام متقابل” کردهاند. این تهدیدها در چند روز گذشته نیز تکرار شده است.
تیرماه ۹۶ که بحث تروریستی اعلام کردن و تحریم سپاه پاسداران در سنای آمریکا مطرح شد، فرمانده کل سپاه پاسداران تهدید کرده بود که اگر واشنگتن قصد تحریم این نهاد را داشته باشد باید پایگاههای خود را تا محدوده هزار کیلومتری ایران برچیند.
جعفری چند ماه بعد نیز گفته بود: «در صورتی که اخبار پراکنده موجود در خصوص حماقت دولت آمریکا مبنی بر در نظر گرفتن سپاه به عنوان گروه تروریستی صحیح باشد، سپاه نیز ارتش آمریکا را در سراسر جهان به ویژه منطقه خاورمیانه، همسنگ داعش در نظر خواهد گرفت.»
فرمانده کل سپاه یک روز پیش از اعلام رسمی تروریستی خواندن سپاه از سوی آمریکا این اقدام را “حماقت” خواند و گفت: «در چنین شرایطی ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا از آرامش امروز برخوردار نخواهند بود.»
فلاحتپیشه روز یکشنبه از تهیه یک طرح دو فوریتی برای “مقابله به مثل” با آمریکا خبر داد و به خبرگزاری ایسنا گفت «با توجه به این که آمریکا میخواهد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد، طرح دو فوریتی را تهیه کردهایم که به محض رخ دادن این اتفاق نظامیان آمریکا را در کنار “داعش” در فهرست گروههای تروریستی اعلام میکنیم.»
سپاه پاسداران در ایران نقش یک دولت موازی را بازی میکند و نقش آن حتی از سوی محمود احمدینژاد و حسن روحانی، روسای جمهوری پیشین و فعلی مورد انتقاد قرار گرفته است.
مطابق برخی برآوردها، سپاه بر بخش بسیار بزرگی از اقتصاد ایران تسلط دارد. شرکتهای زیر مجموعه سپاه بزرگترین پیمانکاران طرحهای کلان در تمام حوزهها هستند و حجم بزرگی از صادرات محصولات پتروشیمی و واردات کالا را در اختیار دارند.
با قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی آمریکا، داراییهای مقامات و شرکتهای وابسته به این نهاد در خارج از ایران بلوکه میشود و سپاهیان در سفرهای خارجی با محدودیتها و خطرهای جدی روبهرو خواهند شد.
واکنشها به قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی
شورای عالی امنیت ملی ایران دولت آمریکا را “حامی تروریسم” و فرماندهی نیروهای آمریکا در غرب آسیا را “گروه تروریستی” خواند. این اقدام در واکنش به قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی آمریکا انجام شد.
واکنش مسئولان و نهادهای جمهوری اسلامی به قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست “سازمانهای تروریستی خارجی” از سوی ایالات متحده پیش از اعلام رسمی این تصمیم از سوی کاخ سفید آغاز شده بود و پس از آن با شدت بیشتر ادامه یافت.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، عصر دوشنبه ۱۹ فروردین (هشتم آوریل) و ساعتی پس از اعلام رسمی تصمیم دولت آمریکا در مورد سپاه با انتشار بیانیهای این تصمیم را “غیرقانونی و خطرناک” خواند و نوشت که آن شورا «این اقدام بیاساس را خطر عمدهای برای صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی و نقض آشکار قواعد آمره حقوق بینالملل و منشور ملل متحد میداند.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران در اقدام متقابل در برابر اقدام غیرقانونی و نابخردانه امروز امریکا اعلام مینماید، رژیم ایالات متحده آمریکا را “دولت حامی تروریزم” و “فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام” و تمامی نیروهای وابسته به آن را “گروه تروریستی” میداند.»
شورای عالی امنیت ملی میگوید که فرماندهی مرکزی ایالات متحده مسئولیت اجرای “سیاستهای تروریستی دولت امریکا” در منطقه غرب آسیا را به عهده دارد که امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و جان افراد بیگناه ایرانی و غیرایرانی را برای “تحمیل سیاستهای خصمانه ایالات متحده” به خطر انداخته است.
تروریست خواندن نظامیان آمریکا در منطقه
پیشتر سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده بود که محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی در نامهای به رئیس جمهوری و رئیس شورای عالی امنیت ملی خواسته بود که نام نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا (سنتکام) در فهرست گروههای تروریستی از نظر جمهوری اسلامی ایران قرار داده شود.
تروریستی اعلام کردن ارتش آمریکا اقدام متقابل دیگری است که به گفته حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس قرار است به صورت یک طرح دو فوریتی در مجلس شورای اسلامی به رای گذاشته شود.
فلاحتپیشه روز یکشنبه به خبرگزاری ایسنا گفت «با توجه به این که آمریکا میخواهد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهد، طرح دو فوریتی را تهیه کردهایم که به محض رخ دادن این اتفاق نظامیان آمریکا را در کنار “داعش” در فهرست گروههای تروریستی اعلام میکنیم.»
در کنار این اقدامات فرمانده کل سپاه پاسداران، محمد علی جعفری نیز تهدید کرده که «در چنین شرایطی دیگر ارتش و نیروهای امنیتی آمریکا در منطقه غرب آسیا از آرامش امروز برخوردار نخواهند بود.»
واکنشهای بینالمللی
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل یکی از نخستین سران کشورهای منطقه بود که به تصمیم کاخ سفید واکنش نشان دادن و در یک پیام توئیتری ضمن تشکر از دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای قراردادن سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی خطاب به او نوشت: «شما یک بار دیگر دنیا را از تخاصم و تروریسم ایران در امان نگاه داشتی.» نتانیاهو که روز سهشنبه با یک انتخابات حساس در اسرائیل روبروست از ترامپ به خاطر انجام یکی دیگر از “درخواستهای مهم” خود تشکر کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه بحرین نیز از اقدام دونالد ترامپ علیه سپاه پاسداران استقبال کرده است. بحرین بارها سپاه پاسداران و حکومت ایران را به حمایت از شیعیان مخالف حکومت در این کشور متهم کرده است.
تا کنون از واکنش دیگر کشورهای منطقه به قرار گرفتن سپاه در فهرست گروههای تروریستی آمریکا گزارشی منتشر نشده اما انتظار میرود برخی از این کشورها که با جمهوری اسلامی روابط دوستانهای ندارند، مانند عربستان از تصمیم کاخ سفید ابراز خشنودی کنند.
دویچه وله
*****
رئیسجمهور آمریکا در بیانیهای «سپاه پاسداران» را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد
آخرین تیر ترکش ترامپ
شرق: کاخ سفید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. همانطور که خبرهای درزکرده از چند روز قبل مشخص کرده بود، آمریکا برای اولینبار نیروی نظامی یک کشور را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد. این تصمیم حدود یک سال بعد از خروج ترامپ از برجام انجام شد تا نشانهای باشد از تشدید فشار آمریکا. این بار اما ترامپ در مقابل دوربین و خبرنگاران حاضر نشد و کار را به مایک پمپئو واگذار کرد. وزیر خارجه آمریکا و برایان هوک، رئیس گروه اقدام علیه ایران در جمع خبرنگاران حاضر شدند و تصمیم نهایی را اعلام کردند.
ابعاد نظامی این تصمیم؛ طفرهرفتن مقامات آمریکایی
ابعاد نظامی این تصمیم دولت آمریکا سؤالی بود (و هست) که ذهن بسیاری را درگیر کرد؛ از جمله خبرنگاران حاضر در نشست خبری مایک پمپئو و برایان هوک. این سؤال از هر دو مقام پرسیده شد اما مقامات آمریکایی از پاسخدادن به آن طفره رفتند. بهطور مشخص خبرنگاران پرسیدند آیا از این به بعد سپاه پاسداران از سوی آمریکا همعرض داعش درنظر گرفته میشود، اما مقامات آمریکایی به این سؤال پاسخ ندادند.
ظریف در نامهای به رئیسجمهوری خواستار عمل متقابل شد
اولین مقام رسمی که به اقدام آمریکا واکنش نشان داد، وزیر امور خارجه بود. محمدجواد ظریف در نامهای به رئیسجمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی خواستار قرارگرفتن نام نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا در فهرست گروههای تروریستی از نظر جمهوری اسلامی ایران شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در بیانیهای اعلام کرد: «نظر به حمایت پنهان و آشکار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه از گروههای تروریستی و دخالت مستقیم در انجام فعالیتهای تروریستی توسط نظامیان آن کشور، دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با ارسال نامهای خطاب به دکتر روحانی رئیس شورایعالی امنیت ملی، بر اساس «قانون مقابله با نقض حقوق بشر و اقدامات ماجراجویانه و تروریستی آمریکا در منطقه» مصوب مجلس محترم شورای اسلامی، پیشنهاد کرد شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیروهای نظامی آمریکا در منطقه غرب آسیا موسوم به «سنتکام» را در فهرست گروههای تروریستی از نظر جمهوری اسلامی ایران قرار دهد». محمدجواد ظریف همچنین در حساب توییتر خود این اقدام آمریکا را «هدیهای دم آخر» برای انتخابات اسرائیل به نتانیاهو و همچنین یک «ماجراجویی خطرناک» دیگر از سوی آمریکا اعلام کرد.
هدیه لحظه آخر برای نتانیاهو
امروز انتخابات پارلمان اسرائیل برگزار میشود. دیروز در حالی که بسیاری از رسانههای جهان انتخابات اسرائیل را پوشش میدادند، خبر قرارگرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در فهرست تروریستی کاخ سفید باعث شد رسانهها برای لحظاتی برنامههای خود را قطع کنند و به واشنگتن بروند. همزمانی این دو اتفاق اما تنها شانس نبود؛ به گفته تحلیلگرهای شبکه CNN اسرائیل رقابتیترین انتخابات دهه اخیر خود را تجربه میکند. همین نکته باعث شد تصمیم دیروز کاخ سفید از سوی کارشناسان این رسانه بهعنوان «هدیهای به نتانیاهو» قلمداد شود. نکتهای که با توییت نخستوزیر اسرائیل عریانتر نیز شد. او سعی کرد برای خود نیز نقشی در این تصمیم بتراشد: «دوست گرامیام پرزیدنت ترامپ، از تصمیم شما برای قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروههای تروریستی سپاسگزارم. از شما متشکرم که به یکی دیگر از درخواستهای مهم من پاسخ مثبت دادید، امری که به نفع کشورهای ما و کشورهای منطقه است».
جمهوری اسلامی به دنبال تنش نیست اما…
«اگرچه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تنش نبوده و نیست ولی چنانچه آمریکا چنین تصمیمی بگیرد ایران نیز عمل متقابل خواهد کرد»؛ این جمله منتسب به محمدجواد ظریف در نشست دیروز کمیسیون امنیت ملی مجلس است. او که قبل از قرارگرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریستی وزارت خارجه آمریکا به مجلس رفته بود، با نمایندگان درباره این موضوع گفتوگو کرد. راوی نشست سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بود؛ «در جلسه این کمیسیون وزیر خارجه ضمن محکومکردن اقدام احتمالی آمریکا در گنجاندن نام سپاه در لیست گروههای تروریستی، این اقدام را دارای خطرات زیادی دانست که اگر آمریکا آن را اجرائی کند ایران عمل متقابل انجام میدهد». به گزارش ایسنا، علی نجفیخوشرودی در توضیح جلسه دیروز ادامه داد: «آقای ظریف در این جلسه با اشاره به اعلام آمریکا مبنی بر گنجاندن نام سپاه در لیست گروههای تروریستی، این اقدام احتمالی آمریکا را محکوم و تأکید کرد چنین اقدامی خطرات زیادی ایجاد میکند اگرچه جمهوری اسلامی ایران به دنبال تنش نبوده و نیست ولی چنانچه آمریکا چنین تصمیمی بگیرد ایران نیز عمل متقابل خواهد کرد». ظریف به نمایندگان از اقدامات وزارت خارجه گفته است، از جمله ارسال یادداشت به سفارت سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا.
لاریجانی هم از اقدام متقابل گفت
علی لاریجانی که برای شرکت در نشست اجلاس بینالمجالس از شنبه در رأس هیئتی پارلمانی به قطر سفر کرده است نیز یکشنبهشب در بخشی از گفتوگوي خود با برنامه «لقاءالیوم» شبکه خبری الجزیره قطر هشدار داد اگر آمریکا سپاه را در لیست تروریسم قرار دهد، ایران نیز مقابله به مثل خواهد کرد و ارتش آمریکا و پنتاگون (وزارت دفاع) آن را در لیست تروریسم قرار میدهد. به گفته الجزیره، لاریجانی توضیح نداد که این مسئله در عمل چگونه خواهد شد.
سفیر مسکو در بغداد: قصد آمریکا، عراق است
در میان اظهارنظرها نقطهنظر ماکسیم ماکسیموف، سفیر روسیه در بغداد، عجیبتر و البته متفاوتتر بود. به گزارش ایسنا به نقل از «صحیفه العراق» ماکسیموف، در گفتوگو با یک نشریه روسی، او قبل از اعلام رسمی این تصمیم گفته بود: «هدف اصلی آمریکا از تروریستی اعلامکردن سپاه پاسداران علیه ایران نیست؛ بلکه نگهداشتن عراق بهعنوان میدان اصلی جنگ در خاورمیانه و ممانعت از ایستادن دولت عراق بر روی پاهای خود بعد از ۱۵ سال جنگهای داخلی و مبارزه با تروریسم است».
اواسط بهمن سال گذشته بود که دونالد ترامپ، در یک گفتوگوی تلویزیونی از باقیماندن نیروهای آمریکایی در عراق به منظور «تحت نظر نگهداشتن ایران» سخن به میان آورد. هرچند دامنه واکنشها به گفته ترامپ خیلی زیاد بود و بسیاری از مقامات آمریکایی سعی کردند این گفته را تا حدی تعدیل کنند؛ اما تلاش ترامپ برای خارجکردن نیروهای آمریکایی از سوریه و همزمان تأکید او بر باقیماندن آنها در عراق این گمانه را تشدید میکرد.
بازیهای رسانهای در خدمت فشار حداکثری
تجربه خروج آمریکا از برجام نشان داد تیم ضدایرانی آمریکا از تمام فشاری که رسانهها میتوانند خلق کنند، استفاده میکند. در روزهای منتهی به تصمیم اصلی، خبر از سوی منابع آگاه درز میکند. رسانهها بر آن متمرکز میشوند و همه نگران و چشمانتظار میمانند تا تصمیم چه خواهد بود. افکار عمومی که حسابی درگیر شد، آمریکا تصمیم خود را اعلام میکند.
سه روز پیش بود که رویترز به نقل از سه منبع آگاه نوشت که «ایالات متحده قصد دارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را یک سازمان تروریستی خارجی بنامد». رویترز در گزارش خود به نقل از این مقامات نوشت که انتظار میرود وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه، ۱۹ فروردین، این تصمیم را رسما اعلام کند. پنتاگون از ارائه توضیح دراینباره خودداری کرده و گزارشگران رویترز را به وزارت خارجه آمریکا ارجاع داده است؛ اما وزارت خارجه و کاخ سفید حاضر نشدهاند که دراینباره توضیحی بدهند.
پیشازاین وزارت خزانهداری آمریکا نیز نیروی قدس- شاخه برونمرزی سپاه پاسداران- را در سال ۲۰۰۷ به اتهام «حمایت از تروریسم» در لیست سیاه خود قرار داده و آن را بازوی اجرائی سیاستهای جمهوری اسلامی در «حمایت از تروریسم و گروههای شورشی» دانسته است.
دشوارشدن عادیسازی رابطه با ایران برای رئیسجمهور بعدی
اولین روز کاری کشورهای غربی در حالی شروع شد که بسیاری از رسانهها منتظر خبر قرارگرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی بودند. این موضوع باعث شد تحلیلها و پیشبینیها از صبح دوشنبه منتشر شود. روزنامه انگلیسی گاردین دراینباره نوشت: کارشناسان میگویند هنوز مشخص نیست که چنین اقدامی تا چه اندازه بر رویکرد ایالات متحده در قبال سپاه پاسداران تأثیر میگذارد؛ چراکه این رسته نظامی درحالحاضر تحت اتهامات حمایت از تروریسم هدف تحریمهای گسترده ایالات متحده قرار گرفته است. واشنگتن به طور کلی تهران را کشوری حامی تروریسم میخواند. ریچارد نفیو، معاون سابق هماهنگکننده سیاست تحریمها در وزارت امور خارجه و نویسنده کتاب «هنر تحریمها»، گفته: «بهسختی میتوان تصور کرد که تحریمها از حد کنونی بیشتر شوند. صادقانه بگویم که همچنان فکر میکنم چنین اقدامی مغایر با قانون اساسی است. طبق قوانین موجود، تنها امکان هدفگرفتن بازیگران غیردولتی با تحریمها وجود دارد و نه عناصر دولتی». به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی، گاردین در ادامه نوشت: «احتمالا شرکتهای خارجی درباره تجارت یا سرمایهگذاری در ایران بیشتر دچار وحشت و نگرانی خواهند شد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بخش وسیعی از اقتصاد ایران (طبق ادعای ترامپ، نیمی از آن) را کنترل میکند و وزارت خزانهداری ایالات متحده و وزارت امور خارجه تأکید کردهاند که مسئولیت شناسایی شرکایی که در ایران با آنها کار میکنند و ارتباط آنها با گروههای تحریمشده، با شرکتهای خارجی است. آرین طباطبایی، کارشناس ایران در اندیشکده غیرانتفاعی «شرکت رند»، میگوید: «این یک نشانه است؛ مبنی بر اینکه ایالات متحده برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران آماده میشود؛ اما آنچه این سیاست کم دارد، ضربه نهایی مشخص و پیشبینی پایان بازی است. سردرگمی زیادی درباره ابزار، منظورها و نتیجهها وجود دارد. دولت هرگونه آسیبی را موفقیت قلمداد میکند؛ اما این مبنای درستی برای قضاوت نیست». والاستریت ژورنال پیشتر نوشته بود که مقامات ارشد پنتاگون درباره عواقب این حرکت نگران هستند و میترسند که چنین اقدامی به حمله ایران به نیروهای آمریکایی در منطقه منجر شود.
او در ادامه افزود که این اقدام هم یک نشانه دیگر از تلاشهای مخالفان سرسخت ایران در دولت آمریکا ازجمله مایک پمپئو، وزیر امور خارجه و جان بولتون، مشاور امنیت ملی، برای تأثیرگذاری بر تصمیمهای آتی درباره ایران است: «نکته موجود در همه تلاشهای اینچنینی محدودکردن غریزه ترامپ در دستیابی به توافق تا حد امکان و دشوارکردن شرایط بازگشت از دشمنی با ایران برای رئیسجمهوری بعدی است».
تایم: کنگره 7 روز فرصت بازنگری دارد
به گزارش ایسنا به نوشته نشریه تایم با توجه به جایگاهی که سپاه برای ایران دارد، این اقدامات تنبیهی از سوی آمریکا میتواند تأثیرات محدودی (برای ایران) داشته باشد؛ اما تروریستی اعلامکردن سپاه ممکن است به طور درخورتوجهی فعالیت نظامی و دیپلماتیک آمریکا را بهویژه در عراق پیچیده کند. جایی که نیروهای شیعی عراقی و احزاب سیاسی آن روابط نزدیکی با سپاه دارند.
این اقدام در لبنان میتواند محدودیتهای بیشتری را بهویژه برای افرادی که مقامات آمریکایی با آنها تعامل دارند، در پی داشته باشد. سپاه پاسداران روابط نزدیکی با حزبالله دارد که بخشی از دولت لبنان است. حزبالله درحالحاضر نیز از سوی آمریکا یک سازمان تروریستی خارجی شناخته میشود. حضور آن در پارلمان لبنان و شاخه اجرائی آن سبب شده است تا آمریکا نتواند هیچگونه ارتباطی با اعضای حزبالله داشته باشد؛ هرچند واشنگتن به همکاری و کمک به ارتش لبنان ادامه میدهد. بدون در نظر گرفتن استثنا یا معافیت از این تروریستی اعلامکردن، نیروها و دیپلماتهای آمریکایی میتوانند از تعامل با مقامات لبنانی و عراقی که با مقامات سپاه و جانشینهای آنها تعامل دارند، منع شوند.
پنتاگون و آژانسهای اطلاعاتی نسبت به تأثیرات این اقدام که باعث میشود نتوانند با آن دسته مقامهای خارجی ارتباط برقرار کنند که با اعضای سپاه ملاقات کرده یا تعامل دارند، ابراز نگرانی کردهاند. همین نگرانیها بود که موجب شد دولت آمریکا پیشازاین نیز از چنین اقدامی منصرف شود؛ کاری که بیش از یک دهه است در دولت مطرح است. هنوز مشخص نیست که تروریستی اعلامکردن سپاه شامل این محدودیتها میشود یا نه.
علاوهبر این پیچیدگیها، فرماندهان نظامی آمریکا نگراناند که این کار ایران را به سمت اقدامات تلافیجویانه علیه نیروهای آمریکایی علیه منطقه سوق دهد. به گفته یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، این فرماندهان قصد دارند به نیروهای باقیمانده کشورشان در عراق، سوریه و نقاط دیگر درباره احتمال چنین اقداماتی هشدار دهند. علاوه بر عراق که حدود پنج هزار و ۲۰۰ نیروی آمریکایی در آن حضور دارند و سوریه که تقریبا دو هزار نیرو در آنجا باقی ماندهاند، پنجمین ناو آمریکایی در خلیج فارس است و پایگاه هوایی آمریکا در قطر نیز در معرض خطر است.
دو مقام آمریکایی دیگر گفتهاند که انتظار میرود وزارت امورخارجه آمریکا هم نسبت به اقدامات تلافیجویانه ایران علیه سفارتخانهها و کنسولگریها و همچنین اعتراضات ضدآمریکایی هشدار دهند. در ابتدای جنگ علیه عراق و تصمیم دولت ترامپ برای منتقلکردن سفارت واشنگتن در اراضی اشغالی به قدس نیز هشدارهای مشابهی منتشر شد. وزارت امور خارجه آمریکا درحالحاضر ۶۰ گروه شامل القاعده، داعش و وابستگان آنها بهعلاوه حزبالله و چندین گروه فلسطینی را بهعنوان سازمانهای تروریستی خارجی میشناسد اما هیچیک از آنها یک نهاد نظامی دولتی نیست. هرزمان که وزیر امور خارجه یک گروه را در هماهنگی با وزیر خزانهداری تروریستی اعلام کند، کنگره هفت روز فرصت دارد آن را بازبینی کرده و اگر مخالفتی نباشد، اجرائی خواهد شد.
—— ——–
واکنش شورای عالی امنیت ملی در برابر اقدام آمریکا
سنتکام در برابر سپاه
شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت شدید اقدام غیرقانونی و خطرناک رژیم ایالات متحده آمریکا در قراردادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» در اقدام متقابل، رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و «فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام» و تمامی نیروهای وابسته به آن را «گروه تروریستی» میداند. بیانیه شورای عالی امنیت ملی از این قرار است:
شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ضمن محکومیت شدید اقدام غیرقانونی و خطرناک رژیم ایالات متحده آمریکا در قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی»، این اقدام بیاساس را خطر عمدهای برای صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی و نقض آشکار قواعد آمره حقوق بینالملل و منشورملل متحد میداند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، برخلاف آمریکا و متحدان منطقهای آنکه همواره حامی گروههای افراطی و تروریستها در منطقه غرب آسیا بودهاند، پیوسته در خط مقدم مقابله با تروریسم و افراطیگری در منطقه بوده و نقش این نیروی فداکار و انقلابی در مقابله با القاعده، داعش، النصره و سایر گروههای تروریستی در منطقه توسط مردم و دولتهای آسیبدیده همواره مورد تقدیر است.
جمهوری اسلامی ایران در اقدام متقابل در برابر اقدام غیرقانونی و نابخردانه امروز آمریکا اعلام مینماید، رژیم ایالات متحده آمریکا را «دولت حامی تروریسم» و «فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام» و تمامی نیروهای وابسته به آن را «گروه تروریستی» میداند… .
روزنامه شرق ۲۰ فروردین