«گفت‌وگو برای نجات ایران»؛ آغاز برخورد با سخنرانان یک همایش

رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران مانند کیهان، سیاست روز و جوان در روز چهارشنبه، مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور را «دلقک» و شکست خورده خواندند و در داخل کشور نیز دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی تاکنون سه نفر از شرکت کنندگان در همایش مجازی «گفت‌وگو برای نجات ایران» را بازداشت کردند و دو نفر نیز تحت پیگرد قضایی قرار گرفته‌اند.

همایش «گفت‌وگو برای نجات ایران» در دو روز جمعه و شنبه گذشته، اول و دوم اردیبشهت‌ماه به صورت مجازی برگزار شد.

یک روز پیش از برگزاری این همایش، کیوان صمیمی، روزنامه‌نگار، فعال سیاسی و از سخنرانان مراسم بازداشت شد و تا کنون خبری از دلایل بازداشت او منتشر نشده است.

همچنین چهارم اردیبهشت‌ماه علیرضا بهشتی از مشاوران میرحسین موسوی و از سخنرانان این نشست، بازداشت شد وامروز، پنجشنبه نیز عبدالله مومنی فعال سیاسی، دیگر سخنران این مراسم دستگیر شد.

جام جم، رسانه وابسته به تلویزیون دولتی ایران دلیل پیگرد این چهره‎‌های سیاسی را «ارتباط با با اپوزیسیون خارج از کشور و سخنرانی در همایش» عنوان کرده است.

همچنین در پی برگزاری نشست «گفت‌وگو برای نجات ایران» خبرها حکایت از این دارد که میرحسین موسوی با محدودیت‌های بیشتری در حصر ۱۳ ساله روبرو شده است.

منبعی که نخواست نامش فاش شود به بی‌بی‌سی فارسی گفت فشار به نزدیکان و مشاوران موسوی افزایش یافته و فهرستی از افراد نیز در انتظار احضار و بازجویی نیروهای امنیتی و قضایی قرار دارند.

این منبع اضافه کرد: «در روزهای اخیر سایت‌ها و خبرگزاری‌هایی مانند تسنیم، فارس و مشرق نیوز که نزدیک به سپاه پاسداران هستند، تقسیم وظایف کردند و به دنبال دامن زدن به اختلاف بین مخالفان هستند و حتی در بین افراد نزدیک و همفکران میرحسین موسوی نیز خبرسازی و فرافکنی می‌کنند و موجی از اخبار نادرست و دروغ را به نقل از یکدیگر منتشر می‌کنند.»

«گفت‌وگو برای نجات ایران»

نشست مجازی «گفت‌وگو برای نجات ایران» براساس بیانیه سال گذشته میرحسین موسوی، در روزهای جمعه و شنبه هفته گذشته (اول و دوم اردیبهشت‌ماه) برگزار شد

پایه و اساس نشست مجازی «گفت‌وگو برای نجات ایران» براساس بیانیه ۱۵ بهمن‌ماه سال گذشته میرحسین موسوی، از رهبران جنبش سبز بود.

آقای موسوی در این بیانیه با اشاره به جنبش اعتراضی «زن، زندگی، آزادی»، حوادث ایران را «خونبار» توصیف و نوشته بود که از نظر او دیگر اجرای قانون اساسی جمهوری اسلامی جوابگوی مشکلات امروز نیست و «باید گامی فراتر از آن گذاشت».

آخرین نخست وزیر ایران خواستار برگزاری همه‌پرسی «آزاد و سالم» و تدوین قانون اساسی جدید شده بود و گفته بود پیشنهادات او «ابهاماتی» دارد و برای رفع این ابهامات نیاز به «تأمل و همکاری» است.

با توجه به چنین بیانیه‌ای، برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی بیش از ۴۰ نفر از فعالان سیاسی، مدنی، مطالبه‌گران و دادخواهان اعم از مذهبی و سکولار، گرایش‌های مختلف سیاسی در خارج و داخل ایران از جمله هشت نفر که هم اکنون در زندان بسر می‌برند مانند مصطفی تاجزاده و فائزه هاشمی، در نشست مجازی «گفت‌وگو برای نجات ایران» سخنرانی کردند و پیام دادند و راهکارهایی برای «گذار مسالمت‌آمیز از جمهوری اسلامی» مطرح کردند.

نرگس محمدی، حاتم قادری، ابوالفضل قدیانی، سعید مدنی، صدیقه وسمقی، هاشم آغاجری، اردشیر امیرارجمند، علیرضا رجایی و محسن کدیور از جمله کسانی بودند که در این نشست مجازی سخنرانی کردند.

علیرضا بهشتی شیرازی، که دو روز پیش بازداشت شد و در جریان جنبش سبز نیز پنج سال در زندان بود، در این همایش از سخنان علی خامنه‌ای درباره افول آمریکا اظهار تعجب کرده بود و گفته بود سخنان رهبر جمهوری اسلامی شبیه کسی است که «غبار را در چشم دیگران می بینند، اما نیزه را در چشم خودش نمی بینند».

آقای بهشتی شیرازی با اشاره به تحولات ماه‌های گذشته، گفته بود که با وجود آرامش ظاهری در جامعه «تغییر امری قطعی است و ما باید خود را برای آن آماده کنیم».

دبیر هیأت دولت در کابینه میرحسین موسوی «اجماع» نیروهای سیاسی و مدنی «برای نجات ایران» را بسیار با اهمیت دانسته بود و خواهان «از خود گذشتگی» برای رسیدن به اتحاد و هماهنگی شده بود.

کیوان صمیمی روزنامه‌نگار و فعال ملی مذهبی پیش از بازداشت، پیامی به شرکت کنندگان در این نشست ارسال کرده بود و خواهان تشکیل «جبهه ملی نجات ایران» با حضور همه فعالان و کنشگران سیاسی و مدنی شده بود و گفته بود «ایجاد این جبهه می‌تواند بیشترین تعداد معترضان را حول یک محور جمع کند».

او در این پیام گفته بود با تشکیل «جبهه فراگیر نجات ایران» می توان به سوی انسجام ملی حرکت کرد و از این طریق «در مقابل قدرت حاکم و برای رهایی از استبداد اقدام کرد».

آقای صمیمی تاکید کرده بود که در این راه «باکی از فشارها، تهدید و بازداشت» نخواهد بود.

عبدالله مومنی، فعال پیشین دانشجویی که امروز بازداشت شد، در همایش مجازی، در توصیف زمامداری در ایران از عبارت «حکومت علیل» استفاده کرده بود و گفته بود: «حکومت ، مثل جسمی علیل است که دیگر، اندام هایش از مغز او پیروی نمی کنند، حتی به فرض محال که در ذهن خودش به نتیجه برسد که اندکی از عفونت فساد و خودکامگی را از خود دور کند؛ دست و پاهایش چنین فرمانی را نمی برند.»

مهدی نصیری، پژوهشگر دینی و از شاگردان پیشین علی خامنه‌ای نیز در همایش «گفت‌وگو برای نجات ایران» تاکید کرده بود که «جمهوری اسلامی با بحران مشروعیت روبروست و با نظامی روبرو هستیم که نه جمهوری است و نه اسلامی».

مدیر مسئول پیشین کیهان تاکید داشت که «قانون اساسی باعث شده که با نظامی تمامیت خواه و سرکوبگر مواجه باشیم و گریزی نداریم که از این نظام عبور کنیم».

او گفت ایران باید به سمت یک نظام جمهوری عرفی حرکت کند که همه چیز به خواست مردم ارجاع داده شود و به علی خامنه‌‌ای پیشنهاد کرد که خودش مبتکر و برگزار کننده همین رفراندوم باشد و مدل حکمرانی را به رای بگذارد.

بازداشت‌های اخیر نشان می‌دهد که برگزاری چنین همایشی در داخل کشور، تا چه اندازه موجب نگرانی جدی حکومت و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی شده است.

چنانکه در اسفندماه سال ۹۸ نیز حکومت با بیانیه ۱۴ نفر از فعالان سیاسی که خواهان استعفای علی خامنه‌ای شدند برخورد کرد و احکام سنگین زندان برای نوشتن یک نامه صادر کرد و نشان داد که دستگاه حکمرانی تحمل چنین نامه‌نگاری‌هایی را ندارد.

از سوی دیگر اگر در گذشته برخوردهایی به شکل مجزا با گروه‌ها و احزاب سیاسی مانند اعضای نهضت آزادی می‌شد و اعضای آنها صرفا به خاطر سخنرانی یا امضای بیاینه، روانه زندان شدند و با سکوت بقیه گروه‌های سیاسی مواجه می‌شدند، حالا با جمع و گروهی در نشست اخیر روبرو هستیم که هرکدام بخشی از جامعه ایران را نمایندگی می‌کنند و دست‌کم هزینه چنین برخوردهایی کم نخواهد بود.

شیوه‌های برخورد با معترضان و مخالفان

روزنامه کیهان روز گذشته در یادداشتی با عنوان «جدیدترین سکانس از سیرک اپوزیسیون، دلقک‌ها باز هم به جان هم افتادند»، از مخالفان به عنوان کسانی نام برد که هیچ برنامه برای ایران ندارند و به دنبال تجزیه کشور هستند.

نوشته‌ها و جهت‌گیری روزنامه‌های نزدیک به حکومت و سپاه پاسداران در روزهای اخیر نشان می‌دهد که آنها بر روی مخالفان خارج از ایران تمرکز کرده‌اند.

روز دوشنبه گذشته روزنامه وطن امروز در یادداشتی با عنوان «یک دلقک کمتر» نوشت: «اپوزیسیون ایرانی اکنون روزهای خفت‌‌باری را سپری می‌کند.»

موضوع کناره‌گیری حامد اسماعیلیون از «منشور مهسا» با گذشت چند روز، تا همین امروز چهارشنبه هنوز دست‌مایه مطالبی علیه اپوزیسیون خارج از کشور بوده است.

روزنامه کیهان در یادداشتی با عنوان «جدیدترین سکانس از سیرک اپوزیسیون، دلقک‌ها باز هم به جان هم افتادند»، از مخالفان به عنوان کسانی نام برد که هیچ برنامه برای ایران ندارند و به دنبال تجزیه کشور هستند.

روزنامه سیاست روز، نزدیک به گروه‌های محافظه‌کار نیز با تیتر «اپوزیسیون پر» از ائتلاف شش چهره مخالف جمهوری اسلامی به عنوان «رقیب سبک‌وزن جمهوری اسلامی» یاد کرد و از قول محمدکاظم انبارلویی، روزنامه نگار اصولگر و فعال سیاسی مدعی شد: «یکی از نعمات بزرگی که خدا به ملت ما داده است، وجود اپوزیسیون روسیاه، بدسابقه و احمق هست. ما در برابر اپوزیسیونی قرار داریم که نه تنها کم‌ترین ریشه اجتماعی و سیاسی در داخل ایران را ندارند؛ بلکه با کارنامه ننگین خود به عنوان منفورترین چهره‌ها شناخته می‌شوند.»

«جبهه ملی نجات ایران» از حرف تا عمل

برخی ناظران سیاسی معتقدند که اعتراض‌های اخیر به نزدیکی و اتحاد طیف گسترده‌ای از نیروهای سیاسی در داخل ایران و خارج از کشور انجامیده و در مقابل موجب شده تا در بین نیروهای طرفدار حکومت، ریزش‌ها و تردیدهای جدی شکل بگیرد.

اما رهبر جمهوری اسلامی به طور کلی باوری به بحرانی بودن شرایط یا حتی احتمال سقوط جمهوری اسلامی، دستکم در ظاهر ندارد. او اسفندماه سال گذشته در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری از کسانی که جمهوری اسلامی را «در معرض ویرانی» می‌بینند انتقاد کرد و گفت این افراد خودشان در معرض «نابودی» هستند.

با وجود بی‌اعتنایی ظاهری حکومت به اعتراضات ماه‌های اخیر و تحولات عمیق سیاسی در ایران، از زمان آغاز جنبش اعتراضی تاکنون، چندین کنفرانس و نشست و ائتلاف سیاسی در خارج وداخل کشور برگزار شده است.

همایش «گفت‌گو برای نجات ایران» نیز یکی از مهمترین نشست‌ها از این دست بود که با اتکا به نیروها و فعالان سیاسی و مدنی در داخل ایران برگزار شد و فضایی فراهم کرد تا نیروهای داخل و خارج از کشور بتوانند با هم همفکری کنند.

بی بی سی