تهران به‌دنبال قدرت و رفع انزوا
برگزاری اجلاس شانزدهم سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در تهران، تنها در ایران بازتاب نداشته؛ رسانه های عربی نیز این نشست را از زاویه ی خود مورد ارزیابی قرار داده اند. در زیر برخی از واکنش ها و ارزیابی ها و نگاه تحلیل گران و ناظران سیاسی عرب مورد اشاره قرار گرفته است.روزنامه الشرق الاوسط، چاپ لندن، روز سه‌شنبه در خبری به مساله بازدید سران عدم تعهد از مرکز هسته‌ای پارچین، در نزدیکی تهران پرداخته است.این روزنامه در مطلبی با عنوان “احتمال بازدید اعضای عدم تعهد، از سایت بحث برانگیز پارچین” نوشته: انتظار می‌رود مقامات ایرانی به بان کی مون نیز اجازه دیدار از مرکز هسته‌ای نطنز را بدهند.
این روزنامه همچنین به سخنان محمد مهدی آخوندزاده اشاره می‌کند که یکشنبه این هفته اعلام کرد در صورت صلاحدید مسئولان جمهوری اسلامی، امکان بازدید دبیر کل سازمان ملل از مراکز هسته‌ای وجود دارد.
روزنامه الشرق الاوسط می‌نویسد: “ایران در زمانی پذیرای اعضای جنبش عدم تعهد شده که در انزوای شدیدی به سر می‌برد. انزوایی ایجاد شده از سوی غرب و به دلیل سعی ایران در بدست آوردن قدرت نظامی هسته‌ای.”
در این مطلب روزنامه عربی الشرق الاوسط همچنین آمده است: “هرچند ایران همواره تاکید کرده که انرژی هسته‌ای را تنها برای مصالح صلح آمیز می‌خواهد، اما بسیاری از دیپلمات‌ها و اهالی سیاست معتقدند تصاویر ماهواره‌ای گرفته شده، نشان از پاکسازی سایت هسته‌ای پارچین در ماه‌های گذشته دارد و ایران در شرایطی بان کی مون و اعضای جنبش عدم تعهد را به بازدید از این سایت دعوت می‌کند که شواهد چندانی مبنی بر فعالیت‌های هسته‌ای غیرقانونی در آنجا باقی نمانده است.”
الشرق الاوسط می‌نویسد: “آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای معتقد است که ایران آزمایشات هسته‌ای برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای غیر قانونی را در این سایت انجام داده است.”
این روزنامه در ادامه به گزارش موسسه علوم و امنیت بین الملل اشاره می‌کند که پیش از این اعلام کرده بود تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ایران در حال حاضر مشغول پاک کردن مواد هسته‌ای به جا مانده سایت پارچین است.
تعهد یا عدم تعهد؟
عمادالدین ادیب، یادداشت‌نویس روزنامه الشرق الاوسط نیز در مطلبی با عنوان “اجلاس تعهد به ایران” که در نشریه آراء منتشر شده می‌نویسد: “ایران در اجلاس تهران سعی در رسیدن به مقاصد ویژه و در واقع نوعی بازاریابی سیاسی و منطقه‌ای دارد.”
به عقیده وی، این اصلا تعجب‌آور نیست که ایران به دنبال ایجاد پلی برای ارتباط با بحرین و نیز در تلاش برای بهبود زخم‌های روابط خود با عربستان سعودی باشد، چرا که این کشور در اجلاس شانزدهم کشورهای عضو عدم تعهد درصدد بدست آوردن یار برای خروج از حصار سیاسی و اقتصادی است که برایش به وجود آمده است.
ولی فقیه به دنبال قدرت بیشتر
مدیر مسوول روزنامه الشرق العربی، چاپ لندن هم روز سه‌شنبه در یادداشتی با بررسی وضع جنبش عدم تعهد می‌نویسد: “جنبش عدم تعهد که با پایان جنگ جهانی دوم شکل گرفت، اکنون معنای خود را بعد از سقوط شوروی و از بین رفتن دو قطب شرق و غرب از دست داده است. به همین دلیل به نظر می‌رسد اجلاس سران جنبش عدم تعهد هم پس از اثبات ناتوانی دولت‌های مسئول در حل مشکل سوریه به طور کامل رنگ ببازد.”
اما زهیر سالم در ادامه مساله دیگری را مطرح کرده و به آن می‌پردازد: “شاید اتفاق جدید در منطقه خاورمیانه، ظهور یک قطب منطقه‌ای جدید برای گسترش نفوذ و قدرت خود در میان کشورهای عربی باشد که تلاش می‌کند با خرید وفاداری برخی کشورهای عربی از جمله مصر و یا اجبار اخلاقی و مادی برای برخی کشورها مثل یمن، عراق، لبنان و سوریه خود را قدرتمندتر کند.”
وی می‌نویسد: “ولی فقیه (در ایران) از بین رفتن جان انسان‌ها و خراب و نابود شدن ساختمان‌ها در سوریه را مباح می‌داند، چرا که نگران کم شدن پیروان خود در این کشور است. این را می‌توان به بی اهمیت شمردن پیمان ورشو از سوی شوروی و حمله به چک و اشغال این کشور تشبیه کرد.”
به عقیده مدیرمسئول الشرق العربی، “وقتی می‌بینیم ولی فقیه با نقض آشکار همه هنجارهای سیاسی، اجازه سقوط بشار اسد را نمی‌دهد، به این نتیجه می‌رسیم که تهران خود را به عنوان بازیکنی کلیدی به جنگ مردم سوریه و دولت این کشور تحمیل کرده است.”
این روزنامه نگار ادامه می‌دهد: “تهران می‌خواهد خود را به عنوان یک قطب جدید به منطقه تحمیل کند و از میزبانی در اجلاس عدم تعهد هم به دنبال رسیدن به این هدف است.”
وی می‌نویسد: “حتی اگر موضوع انقلاب مردم سوریه و تلاش ایران برای دخالت در سرنوشت آن را هم نادیده بگیریم، کافی است نگاهی به سابقه ایران و شعارهای خمینی پس از انقلاب این کشور بیندازیم که همواره به دنبال صدور انقلاب‌شان به کشورهای دیگر بوده‌اند و این تلاش ایران، تهدیدی است برای امنیت کشورهای عربی در همه سطوح سیاسی، فرهنگی و جمعیتی.”
مدیرمسئول روزنامه الشرق العربی همچنین تاکید می‌کند: “مردم بی گناه به دلیل دخالت ایران در مسائل مختلف دمشق یا بیروت، امنیت‌شان تهدید می‌شود و ایران می‌گوید به دنبال حل و فصل منازعات در منطقه است اما همه این را می‌دانند که در واقع ایران به دنبال بدست آوردن پیروان بیشتر برای ولی فقیه است.”
دعوت غیر متعهدها به بازدید از سایت پاکسازی شده
روزنامه القدس هم در مطلبی با عنوان “غرب حماس را تروریست می‌داند” به موضوع دعوت ایران از اسماعیل هنیه اشاره کرده و در ادامه بر تلاش ایران برای نزدیکی به اعراب در این اجلاس برای رفع مشکلات اقتصادی و انزوای دیپلماتیک خود تاکید می‌کند.
این روزنامه به نقل از یک استاد حقوق بین الملل غربی می‌نویسد: “ایران به دنبال استفاده از این فرصت برای بدست آوردن حمایت اعضای جنبش عدم تعهد است و حتی قصد دارد برای بدست آوردن این جمایت زمینه بازدید سران دعوت شده به اجلاس از سایت هسته‌ای پارچین را که براساس تصاویر ماهواره‌ای پیش از این پاکسازی شده را هم فراهم آورد.”
رغید الصلح هم روزنامه نگار دیگری است که در مطلبی با عنوان “در مسیر عدم تعهد” که در نشریه الخلیج الاماراتیه منتشر شده به ادعاهای حکومت ایران و به ویژه احمدی‌نژاد در هدایت غرب و اصلاح وضعیت بین المللی و مدیریت جهانی اشاره کرده و میزبانی دوره شانزدهم این اجلاس از سوی ایران را در راستای رسیدن به این هدف ارزیابی می‌کند.
قابل اشاره است که جنبش کشورهای غیرمتعهد در سال ۱۹۶۱ میلادی در اوج جنگ سرد و فضای دوقطبی بین غرب و شرق با هدف وحدت میان کشورهایی که نه در اردوگاه کمونیسم و نه در اردوگاه سرمایه‌داری قرار داشتند، تشکیل شد. ایران نیز که به دلیل عضویت در پیمان نظامی مرکزی سنتو از عضویت در این جنبش محروم مانده بود در سال ۱۹۷۹ پس از انقلاب به جنبش عدم تعهد پیوست.
مقام های جمهوری اسلامی در چند ماه گذشته همواره اعلام کرده‌اند که این اجلاس برای آنان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. به همین دلیل تمام سعی خود را برای حضور سران کشورهای عضو غیرمتعهدها به‌کار بستند و درنهایت توانستند رضایت برخی شخصیت‌ها و مقامات مهم عضو از جمله محمد مرسی، رئیس جمهور مصر را برای شرکت در این اجلاس جلب کنند.
ندای سبز آزادی چهارشنبه 29 اوت 2012 – 08 شهریور 1391
