اندیشه

در ایران چه می‌گذرد – ۱۲ محمدرضا نیکفر – این نوشته در دفاع از جمهوری‌خواهی،‌ ایده‌ی جمهوری شهروندی را به عنوان ایده‌ای تنظیم گر در فعالیت سیاسی و جهت‌گیری‌ راهبردی پیش می‌گذارد. یادداشت زیر، ادامه‌ی دیگر نوشته‌های‌ مجموعه‌ی “در ایران چه می‌گذرد” است. در ده بخش‌ نخست مجموعه عمدتاً به زمینه، ویژگی‌، و بیم و امید‌ها درباره‌ی جنبش انقلابی آغاز […]

 پرسش تاریخی اینکه اقتصاد سرمایه‌داری و بازاربنیاد، چنانچه مطابق نظریه کلاسیک‌های لیبرال اداره شود، آیا خصلت خودترمیمی، یا خودتنظیم‌گری یا خوداصلاح‌گری دارد یا ندارد در واقع همان پرسش تاریخی است که آیا مداخله دولت در روندهای اقتصادی الزامی است یا خیر؟ این پرسش از زادروز سرمایه داری تا امروز به گونه های متفاوت در دستور نظریه پردازان اقتصاد سیاسی قرار […]

پیش‌گفتار مجموعه فرقه‌ی دموکرات آذربایجان در تابستان سال ۱۳۲۴ ش در تبریز از سوی گروهی از کمونیست‌های کهنه کار با رهبری جعفر پیشه‌وری در تبریز تاسیس شد و در آذر ۱۳۲۵ با مداخله‌ی نظامی حکومت مرکزی شاهنشاهی برافتاد. تاسیس «حکومت ملی» فرقه در آذربایجان و نیز «جمهوری مهاباد» با رهبری قاضی محمد در بخشی از کردستان، به دنبال خلأ قدرت […]

توصیح عسر نو: هدایت سلطان‌زاده، یکی از شناخته‌شده‌ترین شخصیت‌های چپ تاریخ معاصر ایران، در پانزدهم ماه مارس در لندن، در پی چند سال مبارزه با سرطان، درگذشت. او که پیش از انقلاب در جمع “گروه فلسطین” سال‌ها در زندان به سر برد، از جمله نخستین افرادی بود که در شانزده شماره از نشریه “راه کارگر” در نقد و نفی قانون […]

نسخه‌ی پی‌دی‌اف مقاله اشاره: مطلب حاضر را شش ماه پیش‌ از این و قبل از آغاز خیزش اعتراضی «ژینا» دریافت کردیم. با این همه، به‌سبب شرایط خاص آن دوره انتشار آن به تأخیر افتاد. اکنون در بحبوحه‌ی بحران‌های جاری ژئوپلتیک جهانی و منطقه‌ای، ازجمله استمرار جنگ اوکراین و تداوم تنش‌های امریکا و چین، به‌منظور بحث بیش‌تر در این زمینه به […]

گفت‌وگو با جک گلدستون مهراد واعظی‌نژاد جک گلدستون مورخ انقلاب‌هاست. هرچند تخصص اصلی‌اش تاریخ نیست و بیشتر جامعه‌شناس است. یا شاید جمعیت‌شناس. و البته عنوان رسمی‌اش «استاد سیاست‌گذاری عمومی» است. خلاصه آنکه در طبقه‌‌بندی‌های دنیای آکادمیک درست نمی‌شود او را جا داد. اما انبوه نوشته‌هایش را که نگاه کنید، دوسه موضوع پررنگ‌تر و برجسته‌تر است: جنبش‌های اجتماعی، تحولات جمعیتی، توسعه […]

«محتمل است نوعی رهبری اخلاقی-فکری در جامعه مدنی و سلول‌های زندان در شخصیت فعالانی پدیدار شود که تعهد و درایت سیاسی فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهند و از شهرت و احترام گسترده ای برخوردارند. اما اینها نیز به‌ناچار باید بخشی از سازمان رهبری ملی و گسترده باشند. زیرا یک سازمان رهبری فقط هماهنگ‌کننده اقدامات و بیان‌کننده دیدگاه استراتژیک نیست. چنین […]

نسخه‌ی پی‌دی‌اف: Saeed Rahnema – Constitution  در نوشته‌ی پیشین[1] با مرور مختصر نظام‌های سیاسی دموکراتیک، به طرحی کلی برای یک قانون اساسی مترقی در لحظه‌ی حاضر اشاره شد. در نوشته‌ی حاضر به فرایند پیچیده و مراحل تدوین چنین قانونی به‌ویژه در شرایط ایران امروز پرداخته خواهد شد. پرداختن به این موضوع، نیز از‌آن‌رو اهمیت دارد که بلوک‌های سیاسی و مدنی […]