بهارِ پلي تكنيك: گشايش انجمن اسلامي بعد از ١٠ سال

انجمن هاي اسلامي يکي يکي سر بلند مي کنند. بعد از انحلال، تعطيلي و محدوديت هايي که در دولت هشت ساله «احمدي نژاد» بر انجمن هاي اسلامي رفت، حالادوباره انتخابي ها به جاي انتصابي ها مي نشينند. بهار جنبش دانشجويي دو سال بعد از آمدن دولت «روحاني» بالاخره کم کم فرامي رسد. اين را مي توان از سالن آمفي تئاتر دانشگاه که جاي سوزن انداختن نداشت، فهميد، از نواي سرود يار دبستاني و همان شوروهيجاني که نوستالژي سال هاي بعد از دوم خرداد را زنده مي کرد. بعد از دانشگاه شريف و يکي، دو دانشگاه ديگر، ديروز دانشگاه اميرکبير (پلي تکنيک) شاهد مراسم گشايش دوباره انجمن اسلامي دانشجويان خود همراه با «ابراهيم اصغرزاده» و «محمدرضا خاتمي» بود. هيجان فضاي آمفي تئاتر اما مختص به دانشجويان نبود. «اصغرزاده» و «خاتمي» هم دچارش بودند. تا جايي که برادر رئيس جمهوري سابق موقعي که مي خواست سخن خود را آغاز کند، پيشاپيش هشدار داد که اگر هول کند و دچار پرت وپلاگويي شود، تقصيري ندارد: «آخر هفت، هشت سال مي شد که در جمع دانشجو و دانشگاهيان صحبت نکرده بودم.» اصغرزاده هم موقع صحبت آنچنان به هيجان آمده بود که فرياد مي زد و گاه با مشت روي ميز مي کوبيد. مراسم ديروز دانشجويان يادآور وعده هاي روحاني بود و مطالبه هايي که مطرح شده بود. اين را، هم از فحواي نامه اي که نماينده انجمن از پشت تريبون خواند، مي شد فهميد و هم از متن پلاکاردهاي در دست دانشجويان. نماينده دانشجويان باوجود تشکر از روحاني و ظريف و اعلام حمايت بدنه جنبش دانشجويي از رويکرد هسته اي دولت، گفت: «هر زمان شما مي گوييد ما به وعده هاي خود با مردم پايبنديم، ما هم دوباره يادمان مي آيد اينکه شما دغدغه نان مردم را داريد درست اما ما هنوز دلمان تنگ است». نماينده دانشجويان ديروز حامل گلايه هايي هم بود؛ گلايه هايي از آنچه در هشت سال دولت قبل بر جنبش دانشجويي و انجمن هاي اسلامي و دانشجويان رفته بود.

جنبش دانشجويي احياگر کرسي هاي آزاد انديشي
سخنران اول محمدرضا خاتمي بود. او از رويکردي جديد و نگاهي نو به دانشگاه و جنبش دانشجويي گفت و اينکه بايد سياست ورزي عملي را به بيرون از دانشگاه وانهاد و حوزه نظري سياست را به دانشگاه سپرد. به نظر مي رسيد که خاتمي نگاهي به تجربه گذشته و آسيب هايي که متوجه جنبش دانشجويي شده بود، داشت که گفت: «امروز در کشور با وضعيت جديدي مواجه هستيم. نهادهاي مدني و احزابي ايجاد شده و رشد کرده اند که تا حدي توانسته اند مسئوليت هاي مدني خود را ايفا کنند. روزنامه ها و رسانه ها نيز توانسته اند نقش خود را ايفا کنند. اگر زماني سياست ورزي عملي در کنار نظريه پردازي از جمله مسئوليت هاي دانشگاه ها بود، امروز به دليل آنکه درون جامعه شاهد سياست ورزي عملي هستيم، زمان آن رسيده است که در دانشگاه ها به صورت عميق تر به مسئله سياست ورزي بپردازيم؛ چراکه خوشبختانه يا متاسفانه جامعه ما به قدري سياست زده شده است که راه حل همه مشکلات ما از درون سياست مي گذرد. همان گونه که در زمان هايي که هيچ نهاد مدني در کشور وجود نداشت، جامعه دانشگاهي جور آن را مي کشيد، امروز نيز با توجه به اينکه هنوز هم جامعه ما از جهت نظريه پردازي ضعيف است، اين انتظار از جامعه دانشجويي وجود دارد که به مسئله نظريه پردازي توجه بيشتري داشته باشد. تعصبات حزبي و جناحي و همچنين دعواهاي سياسي بيشتر مربوط به خارج از دانشگاه هاست». «خاتمي» با اشاره به مفهوم کرسي آزادانديشي گفت: کرسي هاي آزادانديشي به اين معناست که فارغ از هرگونه تعصب و هراس از هر تحت تعقيب قرارگرفتن در دانشگاه ها فضايي ايجاد شود که بتوانيم به اهداف عاليه اي که کشور به دنبال آن است، دست يابيم. به اين بينديشيم که علت عقب افتادگي کشورهاي مسلمان چيست؟ مي توان دليل عقب افتادگي موجود در کشورهاي اسلامي را به استعمار سلطه گران و استکبار جهاني نسبت داد؛ چراکه اينها نمي گذارند کشوري رشد کند اما بيان اين علل براي عقب افتادگي کشورهاي مسلمان کافي است؟ در کشور ما عده اي مي گويند نفت علت عقب افتادگي کشور است. برخي ديگر نيز ايدئولوژي را مانع پيشرفت کشور مي دانند. اما آيا محل پرداختن به اين امور جز در دانشگاه هاست؟» او ادامه داد: «آيا کسي در کشور ما بررسي کرده است که ايران به لحاظ فساد و ناکارآمدي در رده چندم دنيا قرار دارد؟ چگونه است در کشور ما معاون اول رئيس جمهور به عنوان فاسد اقتصادي به زندان مي افتد؟» او در پايان وظيفه دانشگاه ها را در دوران جديد، آسيب شناسي، شفاف سازي عالمانه و کارشناسانه از حوادث و اتفاقات و همچنين نظريه پردازي و گفتمان سازي دانست.

شرمندگي دانشجوي انقلابي
«ابراهيم اصغرزاده» بعد از «خاتمي» پشت تريبون رفت از کميته هاي انضباطي در دانشگاه ها انتقاد کرد و گفت: «کميته هاي انضباطي قرار بود کمک حال دانشجويان باشد، اما حالاخود به نهادي براي کنترل و فشار بر جنبش دانشجويي بدل شده اند. من به عنوان يک دانشجوي انقلابي شرمنده دانشجوها و خانواده هايي هستم که به علت فعاليت در دانشگاه از تحصيل محروم و ستاره دار شدند». شاکله سخنان اصغرزاده در ادامه، تاکيد بر ويژگي خودانتقادي جنبش دانشجويي بود و آن را از گذشته خود شروع کرد. او با تاکيد بر اينکه «جنبش دانشجويي در طول زمان هيچ گاه مخالف فکرکردن نبود» ادامه داد: «حق نداريم به خاطر اينکه يک دانشجو مثل ما فکر نمي کند او را از تحصيل محروم کنيم. اين جنبش خودش، خودش را نقد مي کند. جنبش دانشجويي اي که من جزء آن بودم آرمان گرا بود، سال ها بعد خودمان آن را نقد کرديم. فکر مي کرديم پشت شعاردادن هاي مان بهشت است. جنبش دانشجويي نسبت به گذشته خود رويه انتقادي دارد و اين روشي درست است. انتظار نداشته باشيد همه دانشجوها چيزي را که مسئولان مي خواهند، بپذيرند در زمان دولت آقاي احمدي نژاد انحلال جنبش دانشجويي شروع شد. ايشان تصور مي کردند همه دانشجوها بايد مثل ايشان فکر کنند. من امروز افتتاح اين انجمن را تلويحا آشتي جنبش دانشجويي با جامعه مي دانم. جنبش دانشجويي مانند ديده بان جامعه مدني به کمک مردم مي آيد و براي طرح مطالبات مردمي نقش مهمي را بر عهده دارد. جنبش دانشجويي در سال ٨٨ دچار فرسايش شد، اما در سال ٩٢ درحالي که بسياري از فعالان خسته شده بودند به کمک مردم آمد و آقاي روحاني را انتخاب کرد تا کشورش با دنيا تعامل داشته باشد؛ چراکه مردم و جنبش دانشجويي از انزوا و تحريم هاي غرب خسته شده بودند. از دولتي که براي مديريت جهاني نقشه مي کشيد، خسته بودند». «اصغرزاده» با انتقاد از عملکرد تيم مذاکرات هسته اي در دولت گذشته ادامه داد: «جنبش دانشجويي زماني که همه خسته بودند، گفت من برانداز نيستم و قصد انحلال ندارم و پاي صندوق هاي راي رفت و برنده انتخابات شد». او با اشاره به وعده هاي رئيس دولت يازدهم در دوران کانديداتوري اش و همچنين نتايج احتمال به نتيجه نرسيدن مذاکرات، افزود: «حالاتندروها از جزئيات توافق نامه حرف مي زنند درحالي که آنها بايد به ما پاسخ دهند چه دليلي باعث شد که پرونده ايران به شوراي امنيت برود». دلواپسان از آقاي روحاني بايد تشکر کنند، آنها زماني که گفته مي شد آن قدر قطع نامه بدهيد تا قطع نامه دانتان پاره شود، بايد اعتراض مي کردند». او خطاب به رئيس جمهوري و با تاکيد بر ضرورت برداشته شدن تحريم ها افزود: «علم هسته اي نبايد عقيم شود. همچنين نبايد نظارت هاي طرفين مذاکره کننده با منافع ملي مان در تضاد باشد. ١٢ سال قدرت و فرصت را از دست داديم ولي امروز مسئولان بدانند که مردم پشت آنها خواهند بود». اصغرزاده در انتها گفت: «جنبش دانشجويي خواستار استقلال است. در هيچ کشوري در دنيا فعاليت دانشجويي تا اين اندازه هزينه بردار نبوده است. جنبش دانشجويي نه قصد براندازي دارد و نه نماينده اي براي ارسال به مجلس دارد. فقط توقع دارد به آنها احترام گذاشته شود و از آزادي آکادميک برخوردار شود. جنبش دانشجويي مي خواهد حقوق افراد به رسميت شناخته شود».