شواهد نشان مي دهد که هفته پيش رو تکليف ٢١ ماه مذاکره هسته اي در دور جديد تعيين مي شود. قرار است يا «توافق جامع» اعلام شود يا «اعلام شکست» شود. اين را منابع خبري نزديک به مذاکره کنندگان ايراني مي گويند. گفته شده تا روز سه شنبه تکليف توافق يا عدم توافق مشخص مي شود. دوراهي توافق يا شکست مذاکرات مي تواند نقطه پايان ١٣ سال مذاکره ايران و کشورهاي اروپايي و در مرحله بعد با اعضاي ١+٥ بر سر برنامه هسته اي ايران باشد. اگرچه هنوز سهم توافق يا عدم توافق به نيمي از ليوان مي رسد؛ ليواني که هنوز معلوم نيست از توافق لبريز مي شود يا عدم توافق. خبر در حاشيه مذاکرات هسته اي گاهي هست و گاه همه در بي خبري فرومي روند. مذاکرات ادامه پيدا مي کند و در سطوح مختلف گفت وگوها در جريان است. هنوز دود سفيد از قصر سفيدنماي کوبورگ برنخاسته. اگرچه بخش بزرگي از توان ديپلماسي جهان روي اين نقطه متمرکز شده است، بااين همه مخالفان هم در بوق خود مي دمند.
روز گذشته ششمين ديدار کري و ظريف انجام شد و ظريف در پايان نشست عصر گفت که «هيچ ضرب الاجلي براي مذاکرات تعيين نشده است و ما به کار ادامه مي دهيم. پيشرفت داشته ايم و پيشرفت خواهيم داشت و از هر فرصتي براي پيشرفت کار استفاده مي کنيم». وزير خارجه آمريکا نيز گفت: «از هر فرصتي براي پيشرفت استفاده خواهيم کرد».

الگوي خوب واشنگتن – هاوانا
روز گذشته بازگشايي سفارتخانه هاي آمريکا و کوبا در دو کشور، بهانه اي شد براي خروج جان کري از هتل کوبورگ که در جمع خبرنگاران در اين مورد سخن بگويد. او که هم زمان با باراک اوباما در واشنگتن در مورد ازسرگيري رابطه واشنگتن- هاوانا بعد از ٥٤ سال سخن مي گفت، دگرگوني در روابط واشنگتن – هاوانا را الگوي خوبي براي تغيير در موضوعات مورد مناقشه دانست و اضافه کرد: «وضعيت در مورد ايران هم مي تواند تغيير کند». جان کري يادآوري کرد: «رهبران آمريکا و کوبا معتقدند نبايد در گذشته ماند و بايد به آينده چشم دوخت. تغيير در روابط با کوبا سياست شخصي اوباما بود که به تغيير سياستي ناکارآمد انجاميد. با نگاه به مذاکرات وين هم مي توان نتيجه گرفت که وضعيت مي تواند تغيير کند». کري درباره روند مذاکرات وين هم گفت: «سخت در حال کار هستيم. هنوز موضوعات پيچيده اي پيش رو داريم ولي معتقديم در حال پيشرفتيم».

تهران ميزبان آمانو
خبرهاي آمدورفت وزرا و معاونان به جلسه ها و پايان آن، تنها چيزي است که به صورت رسمي اعلام مي شود، مابقي، خبرهايي درگوشي و شنيده هايي است که برخي از آنها هم از جلسات غيررسمي با خبرنگاران منتشر مي شود.
ساعات اوليه صبح چهارشنبه بود که خبري مبني بر سفر آمانو به تهران منتشر شد. او امروز به تهران مي آيد تا با حسن روحاني رئيس جمهوري و علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي ديدار کند. وزير خارجه ايران عصر ديروز بعد از ششمين نشست با جان کري، درباره سفر آمانو به تهران گفت که ما از مديرکل آژانس براي سفر به تهران دعوت کرديم.
مهم ترين موضوعي که قرار است در اين مذاکره به نتيجه برسد، يافتن راه حلي براي پايان دادن به موضوع پي ام دي (ابعاد نظامي احتمالي) و دسترسي هاست. اين موضوع که در آژانس با عنوان «مطالعات ادعايي» شناخته مي شود، بعد از سال ٢٠٠٦ درباره فعاليت هاي گذشته هسته اي ايران مطرح شده است. در اين قالب، اتهاماتي به برنامه هسته اي ايران منتسب شده و ادعا شده که برنامه ايران به سمت فعاليت نظامي رفته است. اين موضوع به طور مفصل در ضميمه گزارش نوامبر ٢٠١١ يوکيا آمانو آمده است.
علاوه بر يافتن راه حل براي پي ام دي، نحوه راستي آزمايي توافق جامع نيز جزء محورهايي است که در سفر آمانو به تهران مورد بررسي قرار مي گيرد. قرار است راه حل چگونگي رفع پي ام دي در توافق جامع ذکر شود. اگرچه دستيابي به توافق جامع منوط به رفع پي ام دي نيست، اما اجرائي شدن اين توافق منوط به رفع پي ام دي است. مذاکره کنندگان ايراني هم قصد دارند قبل از اجرائي شدن توافق جامع، مسئله پي ام دي حل شود. پيش تر اعلام شده بود که سه روز در جريان توافق جامع؛ تعيين خواهد شد، روز اعلام توافق، روز اجرا و روز عمليات. تاکنون مذاکره کنندگان ايران و ١+٥ بر اين سه روز توافق دارند.

سفر براي شنيدن پيشنهادهاي ايران
اگرچه خبر سفر آمانو به تهران ساعات اوليه صبح چهارشنبه در رسانه هاي فارسي زبان منتشر شده، اما محافظه کاري مسئولان رسانه اي آژانس بين المللي انرژي اتمي موجب شد که آنها خبر سفر را بعدازظهر چهارشنبه روي پايگاه اينترنتي خود قرار دهند. آژانس اعلام کرد که يوکيا آمانو قرار است روز پنجشنبه (امروز) با حسن روحاني، رئيس جمهور ايران، و ديگر مقامات ارشد ايراني ديدار و گفت وگو کند.
آژانس بين المللي انرژي اتمي همچنين اعلام کرد: «انتظار مي رود رايزني هاي آمانو و مقامات ايراني درخصوص ادامه همکاري ها ميان تهران و آژانس، تحت چارچوب همکاري ها و چگونگي تسريع حل مسائل باقي مانده مرتبط با برنامه هسته اي ايران، شامل راستي آزمايي ابعاد نظامي احتمالي باشد». با اينکه مقر آژانس بين المللي انرژي اتمي در وين است و عمده مذاکرات هسته اي در يک سال ونيم گذشته در همين شهر انجام مي شد، اما تا پيش از اين دور، او به محل مذاکرات نيامده بود. اما او در روزهاي اخير هرروز به محل هتل آمده و با برخي از وزراي خارجه مثل فابيوس و جان کري ديدار کرده است. آخرين ديدار او نيز با محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران، انجام شد. برخي منابع خبري گفته اند که سفر آمانو به تهران به دنبال مخالفت ايران با مصاحبه با دانشمندان هسته اي ايران و براي شنيدن پيشنهادهاي جايگزين تهران انجام مي شود.

پي ام دي باقي مانده از دولت قبل
ايران و آژانس آبان ١٣٩٢ توافقي را با عنوان «چارچوبي براي همکاري» امضا کردند که بر اساس آن قرار شد سوالات باقي مانده درباره گذشته و حال طرح و رفع ابهام شود. در همين چارچوب ١٨ سوال از سوي آژانس طي چند مرحله همکاري ميان دو طرف مطرح شد که از اين تعداد ١٦ مورد بررسي و رفع ابهام شده است. دو مورد باقي مانده مربوط به «محاسبات نوتروني» و «انفجارات با قدرت بالا» است که همچنان بحث روي آن باقي است. ايران همواره اتهامات و ادعاهاي مطرح شده در اين چارچوب نسبت به برنامه هسته اي صلح آميز خود را رد کرده و اسناد و مدارک ارائه شده را فاقد وجاهت حقوقي و نامعتبر مي داند.
برخي از موضوعات مطرح شده در قالب پي ام دي از سال هاي ابتدايي دولت نهم باقي مانده که مکانيسم هاي درپيش گرفته شده توسط ايران براي رفع آنها به يکباره از سوي مقامات بالاي اجرائي کشور منع شد. برخي معتقدند اين مشکلات در همان زمان قابل رفع بود.

کوبورگ دوباره ميزبان وزرا
آمانو امروز به تهران مي آيد، اما قرار نيست کوبورگ پنجشنبه خلوتي داشته باشد. امروز وزراي خارجه اروپايي و وزير خارجه چين بار ديگر به مذاکرات هسته اي در وين مي پيوندند. روز چهارشنبه سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه، در کوبورگ با وزير خارجه ايران ديدار کرد و وزراي خارجه اروپايي هم روز يکشنبه با ظريف ديدار کردند. حالاآنها براي آخرين مشورت ها به وين مي آيند و برخي شنيده ها حاکي از اين است که ممکن است جلسات مشورتي اعضاي ١+٥ با يکديگر هم برگزار شود.اما شنبه يا يکشنبه همه وزرا به پايتخت ها بازمي گردند تا آخرين نسخه از توافق به دست آمده را با پايتخت هايشان در ميان گذاشته و نظر نهايي مقامات بالاي کشورهايشان را جويا شوند. احتمال داده مي شود که محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران، نيز شنبه بار ديگر به تهران بازگردد تا نظرات نهايي روي متن توافق را از مقامات عالي کشور بگيرد. عصر يکشنبه نيز ظريف براي گرفتن آخرين نظرات به تهران رفته بود و يک روز بعد که به وين بازگشت، گفت که توافق دست يافتني است.

وزرا روي متن اصلي متمرکزند و معاونان روي ضمائم
با اينکه خبرنگاران از بي خبري، همه دنبال پاسخ گرفتن روي مسائل حاشيه اي هستند، اما کار مذاکرات با شدت پيشين در حال انجام است. وزرا کار بر متن اصلي توافق را آغاز کرده اند و معاونان که تاکنون روي متن اصلي متمرکز بوده اند اين بار سراغ ضمايم رفته اند و چکش کاري روي آن را انجام مي دهند. قرار است توافق نهايي شامل متن اصلي و پنج يا شش ضميمه باشد؛ متني که احتمالا٢٠ صفحه است و با ضمايم به حدود ٦٠ تا ٨٠ صفحه خواهد رسيد.
هنوز سوالاتي در مورد چرايي تمديد يک هفته اي مذاکرات وجود دارد. يک منبع خبري مي گويد با پايان يافتن ضرب الاجل تمديد هفت ماهه (٣٠ ژوئن) تحريم هاي ايران و اقدامات ايران امکان بازگشت داشت، در حالي که طرفين معتقد بودند مذاکره در نقطه اي قرار دارد که مي توان به ادامه آن اميدوار بود. از همين رو تعليق تحريم ها و ادامه اقدامات محدودکننده ايران تا هفتم جولاي تمديد شد. عملاتوافق ژنو به مدت هفت روز ديگر تمديد شده است. آذرماه ٩٢ بود که توافق کوتاه مدت ژنو به دست آمد و بعد از آن سه تاريخ براي دستيابي به توافق جامع تعيين شد. هنوز در اين سه زمان تمديدشده توافق به دست نيامده، حالابايد به هفت روز جديد اميدوار بود.

مجلس مقابل کنگره
خبرها از داخل اتاق مذاکرات حاکي از اين است که تاکنون جدول زماني لغو تحريم ها مشخص شده است. همچنين بر سر لغو سه مرحله اي تحريم ها توافق شده ولي جزئيات آن هنوز در حال مذاکره است. قطع نامه لغو تحريم هاي شوراي امنيت نيز در روز اعلام توافق صادر مي شود.
اگرچه برخي منابع از داخل مذاکرات خبر مي دهند که در جريان لغو تحريم ها، کنگره، تحريم هاي خود را لغو نخواهد کرد و اوباما تنها تحريم ها را تعليق مي کند. در مقابل تا زماني که کنگره تحريم ها را لغو نکند، مجلس شوراي اسلامي نيز پروتکل الحاقي را تصويب نخواهدکرد. بر اين اساس در مرحله اول، توافق توسط مراجع قانوني از جمله سنا و مجلس شوراي اسلامي بررسي و تصويب مي شود. در مرحله دوم تحريم هاي آمريکا و اروپا لغو مي شود اما در روز اجراي تعهدات ايران، لغو تحريم ها اجرائي مي شود. پس از اقدامات مشخص شده براي ايران در جريان توافق و تاييد آن از سوي آژانس، لغو تحريم ها اجرائي مي شود. در همين حال اجراي پروتکل الحاقي تنها پس از تصويب مجلس و در مرحله سوم اجرائي مي شود. بر همين اساس چک ليستي وجود خواهد داشت که ايران و ١+٥ بر اساس آن، اقدامات متوازن انجام دهند. از همين رو توافق بر سر لغو تمام تحريم هاي مالي از روز اجراي توافق، به صورت ريز و بر اساس جدول زمان بندي شده پيش خواهد رفت. با اين حال هنوز بحث بر سر چگونگي لغو تحريم هاي تسليحاتي به قوت خود باقي است. يکي ديگر از بحث هاي مطرح شده از داخل مذاکرات اين است که قرار شده ذخاير اورانيوم غني شده ايران به ٣٠٠ کيلو کاهش يابد. قرار است ايران ذخاير را بفروشد و در مقابل کيک زرد دريافت کند، در فروش مواد به هر کشور محدوديتي وجود ندارد اما درحال حاضر روسيه يکي از کشورهاي بالقوه براي فروش مواد است.

ميز حريف
سخنگوي وزارت خارجه آمريکا: تمديد مذاکرات يک تمديد فني ساده است (ايسنا)
بلومبرگ: براساس سازوکاري که آمريکا و کشورهاي اروپايي بر سر آن توافق کرده اند، قطع نامه برداشته شدن تحريم هاي ايران، به صورت دوره اي بازنگري مي شود. براساس مکانيسم مورد توافق، شوراي امنيت سازمان ملل بايد به صورت دوره اي قطع نامه مربوط به برداشته شدن تحريم ها را بررسي و مجددا تصويب کند. در اين صورت، هريک از اعضاي دائم شوراي امنيت، مي توانند با متهم کردن ايران به نقض تحريم ها، از ادامه تعليق خودکار تحريم هاي ايران، جلوگيري کنند. (فارس)
سخنگوي وزارت خارجه چين با حساس خواندن مذاکرات هسته اي تاکيد کرد اکنون مذاکرات در پيچ آخر يک ماراتن به سر مي برد.
وزارت امور خارجه روسيه با انتشار بيانيه اي با اشاره به ديدار وزيران امور خارجه ايران و روسيه در وين، اعلام کرد: «سرگئي لاوروف» و «محمدجواد ظريف» درباره همکاري هاي دو کشور در سازمان همکاري شانگهاي گفت وگو کردند. اجلاس سران سازمان همکاري شانگهاي دهم جولاي جاري در اوفا پايتخت جمهوري باشقيرستان (واقع در منطقه ولگاي روسيه) برگزار خواهد شد.

ساعت شني
ششمين ديدار وزراي خارجه ايران و آمريکا در چهار روز گذشته؛ ١٥ دقيقه نخست اين ديدار به صورت دوجانبه انجام شد و بعد از آن علي اکبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي و ارنست مونيز، وزير انرژي آمريکا، سيدعباس عراقچي و مجيد تخت روانچي، معاونان وزير امور خارجه، وندي شرمن، وزير خارجه آمريکا و هلگا اشميد، معاون هماهنگ کننده سياست خارجي اتحاديه اروپا، به مذاکره پيوستند.
ديروز جلسات معاونان و کارشناسان به صورت فشرده و با حضور هيات هاي مختلف از صبح در جريان بود.

ميز ايران
عراقچي: بعضي مسائل اختلافي هنوز وجود دارد که درباره آنها توافق به دست نيامده و بعضي از متون هست که هنوز نوشته نشده، حاضر نيستيم به هر قيمتي توافق کنيم. (خبرگزاري صداوسيما)
تخت روانچي در مصاحبه با بولتن دانشمندان اتمي آمريکا: آمريکا هم اجازه بازرسي از تاسيسات نظامي خود را نمي دهد. مشکلي براي اجراي پروتکل الحاقي پيش نمي آيد. مسئله هم زمان اقدامات، قابل حل است. تهران عدم توافق و خودکفايي را به يک توافق بد ترجيح مي دهد.
 زينب اسماعيلي خبرنگار «شرق» از وين 

 روزنامه شرق ، شماره 2339 به تاريخ 11/4/94،

*  *  *Ü

آمانو بعد از سفر به تهران: کار بیشتری نیاز است

یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای درباره سفر دیروزش به تهران از “تفاهم بهتر” بین دو طرف خبر داده اما گفته است که هنوز کار بیشتری باید انجام شود.

آقای آمانو در این بیانیه که امروز جمعه، سوم ژوئیه منتشر شد، هدف از این سفر را “کار بیشتر برای حل و فصل تمام مسائل باقی‌مانده در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران از جمله شفاف‌سازی در زمینه ابعاد احتمالی نظامی” عنوان کرده است.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران امروز گفت در سفر آقای آمانو ایران و آژانس بر لزوم ایجاد یک زمان‌بندی مشخص برای پایان دادن به موضوعاتی که از گذشته مطرح بوده تفاهم کرده‌اند.

دیروز هم رضا نجفی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته بود که دو طرف درباره چارچوب حل مسائل مرتبط با فعالیت‌های گذشته ایران به “تفاهم کلی” رسیده‌اند.

سفر آقای آمانو به تهران هم‌زمان با مذاکرات وین انجام شد که هدف آن رسیدن به توافق جامع در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران است.

آقای آمانو در سفر به تهران با حسن روحانی، رئیس جمهور و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کرد.

‘حرکتی رو به جلو’

او در بیانیه‌اش گفته است که دو طرف درباره مذاکرات جاری در وین و نقشی که آژانس در زمینه نظارت و تایید فعالیت‌های هسته‌ای ایران در توافق جامع احتمالی ایفا می‌کند، صحبت کرده‌اند.

امروز در وین، عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران سفر آقای آمانو را “سفری موفق و حرکتی رو به جلو” توصیف کرده است.

آقای عراقچی گفت: “ما آماده هستیم در موضوع ابعاد نظامی احتمالی با آژانس همکاری کنیم و به این همکاری‌ها سرعت بخشیم تا به یک جمع‌بندی روشن در این خصوص برسیم و عدم صحت تمامی آن ادعاها ثابت شود”.

شیوه بازرسی از تاسیسات ایران، به ویژه مراکز نظامی “مشکوک به فعالیت‌ هسته‌ای” از جمله موارد اختلاف جدی میان ایران و طرف‌های مذاکره است.

رهبر ایران به صراحت با بازدید از مراکز نظامی ایران مخالفت کرده، اما طرف‌های مذاکره در وین خواهان بازدید از مرکز “مشکوک

بی بی سی