رسمیت تحریمها و بودجه دولت
مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا در گفتگو با برنامه افق صدای آمریکا، با پرداختی واقع گرایانه و دقیق به تاثیر بسیار سنگین تحریمهای مدیریت شده از سوی اتحادیه اروپا بر صنعت نفت ایران و اقتصاد اشاره کرد و از دخالت سپاه در پروژههای نفتی و تاثیر منفی آن در بازسازی پالایشگاههای نفتی و کاهش توان فنی صنعت نفت انتقاد کرد
عمادی در پاسخ به پرسش این برنامه در ارتباط با رسمیت تحریم نفتی ایران و وضع واردات اتحادیه اروپا، با توجه به شرایط یونان و حذف حدود ۴۵۰،۰۰۰ بشکه، گفت:” هر گاه یونان را از کمپ اتحادیه اروپا برداریم، در بقیه اتحادیه اروپا این برنامه مدیریت شده، حتی در مورد کشورهایی چون اسپانیا هم که اقتصاد بستهای داشتند، موضوع مدیریت شده و در باره یونان هم به دلیل شکنندگی وضعیت اقتصادی موردی استثنائی است و تحریم در بقیه اروپا انجام شده و دیگر صحبت از ارقام کوچک است! این حدود یک پنجم صادرات نفتی ایران است، ولیکن از ۱۸ ماه پیش، اتحادیه اروپا بزرگترین محل و منبع درامد ارزی دولت ایران بود، چون ارز میداد و ارز بینالمللی و محکم بود، و ۳۵ تا ۴۰ درصد درامد ارزی ایران از فروش نفت به اتحادیه اروپا کسب میشد، واگر قطع خرید نفت به یک دفعه انجام میشد، قیمت نفت در بازار جهانی بالا میرفت، ولی مدیریت برنامه تحریم میخواست درآمد ارزی ایران را کم کند و فروش نفت در مرحله دوم قرار داشت، و این عکس هدف تحریمها بود
درآمد ارزی ایران از صدور نفت ۴۰ درصد پایین آمد، و مهلت ۶ ماهه آمریکا به ایران سبب شد ، که ایران در بازار بماند و به کشورهای دیگر فرصت داده شد تا تولید نفت را بالا ببرند و به این شکل به چهار کشور که ۳ نفر از آنان عضو اوپک هستند، فرصت داده شد و بدین شکل قیمت نفت در بازارهای جهانی پایین بیاید و سهم ایران در تولید و فروش نفت هم کم شود، و این اتفاقی بود، که دولت ایران انتظار آن را نمیکشید! و دلیل کاهش قیمت نفت، مسلما اثر تحریمها را پر رنگ تر خواهد کرد، و اگر سناریو ۷۵ دلار قیمت نفت را پیگیری کنیم، و برنامه کشورهای خریدار نفت ایران را، یک مقدار نفت صادراتی پایین میآید، کشورهای خریدار نفت، در حال تحویل کالای خود هستند و تقاضای تخفیف هم میکنند و این تخفیفها در قردادهای نفتی قانونی نیست و اگر ۷۳ دلار به فروش رود و مبلغ تخفیف و بیمه را هم کم کنیم یعنی همان ۵۰ دلار برای هر بشکه به دست ایران میرسد
در آخرین سفر احمدی نژاد به چین ، گفته شد افزایش صادرات نفت ایران به چین صورت خواهد گرفت ، اما اینطور به نظر میرسد که چینیها میخواستند از یک طرف از زیر تحریمها یه آمریکا دربیایند و از طرف دیگر هزینههای صادرات را هم به ایران تحمیل کنند! نفت در بنادر چین تحویل بشود و با بیمه ایرانی! توانایی ایران در بیمه نفت کشهای ایرانی سوال دیگری بود که مهرداد عمادی به آن پاسخ داد و متذکر شد:” نفتکشها ثبت شده اند و میتوانند تردد کنند و مشکلی حقوقی ندارند، اما ظرفیت تانکرها زیر ۱۱ میلیون بشکه است، که یک نفتکش به علت مسافت طولانی کشورهایی چون چین و هند، مدت زمان زیادی خالی خواهند بود و این به صرفه نیست، از طرف دیگر ظرفیت تانکرها جوابگو صادرات نخواهد بود، اگر قرار باشد همه تانکرها ایرانی باشد، از سوی دیگر به بیمه تردد نفت احتیاج داریم، که هیچ شرکت بیمه اروپایی تمام قراردادها را پیش خود نگاه نمیدارد و با دیگر شرکتها سهیم میشود و از طرفی با توجه به حقوق انتقال نفت، و چون بیمه مهر عضو سازمان بیمه جهانی نیست و اگر قرار باشد خود ایران صادرات را هم بیمه کند، قراردادی بدون اعتبار بینالمللی خواهد بست، که احتمال دارد حتی گار یک مورد هم پیش بیاید، و تخلفی ثبت شود، ایران مجبور خواهد بود برای یک مورد کوچک. بالای صدها میلیون دلار جریمه بپردازد آنهم در سطح بینالمللی!
وی در پاسخ به این سوال که ،آیا جایگزین کردن نفت ایران به طور کلّ در بازار جهانی امکان پذیر هست ،گفت:” من همسو هستم با آن کسانی که برای نفت ایران جایگزینی نمیبینند، درکوتاه مدت این حرف و نگرش صحیح است، چرا که نفت ایران،کیفیتی متفاوت دارد و نفتی است میان سولفر و میان سنگین که عرضه این نفت در جهان کمتر است، ولی حالا که بیش از شش ماه از زمان داده سوده گذشته، کشورهایی که به طور تاریخی خریدار نفت ایران بودند، تغیراتی در سیستم تصفیه و پالایش گاههای خود داده اند،تا بتواند خرید نوعی دیگر از محصول را از کشوری دیگر داشته باشند و کشوری که این هزینهها را پرداخت کند، دیگر به عنوان خریدار بر نخواهد گشت تا نفت ایران را بخرد، و گفتنی است در این میان کشوری که از کیفیت نفت صادراتی خیلی نزدیک به ایران است، روسیه است
دولت ایران سه سال فرصت داشت، برای تحریمها برنامه ریزی کند، اما فقط سخنرانی کرد، و به هیچ عنوان این مدیریت در داخل انجام نشد و بودجهای که با نفت هر بشکه ۸۰ دلار بسته شده باید با بشکهای ۵۰ دلار پیش برود! و از علل کاهش صادرات نفت ایران را، کاهش توان فنی و تکنولوژی برای بازسازی پالایشگاهها دانست، خصوصا از زمانی که پروژهها از شرکتهای خارجی گرفته شد و به دست سپاه سپرده شده و فراموش نکنیم بیش از ۳۰۰۰ مهندس از بخش نفتی ما رفتند و اینها بیش از ده سال تجربه کاری داشتند با توجه به محدودیتهای سرمایه گذاری و جمع این دو باعث شده،توان استخراج نفت را از دست بدهیم!! و این پس رفتن توان فنی ما خودش به غیر از تحریم ها، وزنه دوم شده که با ورود سپاه صنعت نفت ما به سمت فرسودگی و کاهش تولید رفته است
سعیده سهرابی
هامبورگ