فهرست نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران
فهرست تایید صلاحیت‌شدگان در انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد. اما صادق لاریجانی، عضو شورای نگهبان در بیانیه‌ای منسوب به وی با اعتراض به تصمیم شورای نگهبان، آن را “غیرقابل دفاع” خوانده و گفته که “دستگاه‌های امنیتی” در کار این نهاد “دخالت” می‌کنند.
همزمان گفته می‌شود حسن روحانی با ارسال نامه‌ای به آیتالله خامنه‌ای رهبر ایران، “خواستار تغییر فهرست فعلی شده است”.
شورای نگهبان صلاحیت ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، محسن مهرعلیزاده، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضی زاده هاشمی را تایید کرد.
- ناظران می‌گویند؛ چرا تصمیم شورای نگهبان حکومت را انحصاری‌تر و کشور را ضعیف‌تر می‌کند؟
- انتخابات۱۴۰۰؛ همه برای یکی؟
علی لاریجانی (رئیس سابق مجلس)، اسحاق جهانگیری (معاون اول حسن روحانی) و محمود احمدی نژاد (رئیس جمهوری سابق) از جمله داوطلبانی بودند که رد صلاحیت شدند.
رسانه‌های داخل ایران گزارش کرده‌اند که صادق لاریجانی، عضو فقهای شورای نگهبان و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در بیانیه‌ای نوشته که بعد از ۲۰ سال عضویتش در شورای نگهبان ” هیچ گاه تصمیمات شورا را، چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها غیرقابل دفاع” ندیده است.
رئیس سابق قوه قضائيه ادعا کرده که علت آنچه نابسامانی خوانده “دخالت‌های فزایند دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم سازی برای شورای نگهبان” است ” به ویژه اگر عضو مسئولی که باید گزارش‌های محققانه به شورا ارائه کند خود، عامدانه چیزی بر آن بیفزاید.”
آقای لاریجانی بدون اشاره به جزئیات این گزارش‌ها، گفته که ” از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آنکه با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود.”
علی لاریجانی، برادر صادق لاریجانی از جمله کسانی است که صلاحیتش برای این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری رد شده است.
مطابق قانون اساسی، ۱۲ عضو شورای نگهبان با نظارت استصوابی و بعد از استعلام از مراجع چهارگانه، برای “احراز صلاحیت” داوطلبان ریاست جمهوری رای‌گیری می‌کنند. برای احراز صلاحیت حداقل ۷ رای نیاز است.
عملکرد این شورا برای ردصلاحیت‌های گسترده داوطلبان نامزدی در انتخابات، مورد اعتراض گسترده تشکلهای سیاسی و نهادهای بین‌المللی قرار گرفته است.
همزمان رسانه های داخلی در ایران می‌گویند حسن روحانی، رئیس جمهوری در نامه‌ای به رهبر ایران از او خواست تا تغییراتی در لیست اعلام شده از سوی شورای نگهبان انجام گیرد. علی ربیعی سخنگوی دولت در واکنش به این خبر گفته “معمولا آقای رییس جمهور، در موارد مهم نامه‌نگاری می‌کنند؛ از آنجا که از صبح درگیر بحث سخنگویی بودم آخرین اطلاعات را ندارم”. او همچنین هشدار داد که “هیچ گروه سیاسی برنده مشارکت حداقلی نخواهد بود”.
در واکنش دیگر، علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس با انتشار بیانیه‌ای گفته برای رفع مشکلات “عزمی راسخ” داشت اما حال که “روند انتخابات اینگونه رقم زده شد”، “راضی به رضای الهی” است.
پیشتر عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده بود شب گذشته لیستی هفت نفره به وزارت کشور ارسال شده است.
- بی‌طرفی ناظران انتخابات با رئیسی و لاریجانی ممکن است؟
- انتخابات ۱۴۰۰؛ ابراهیم رئیسی از ‘هیات مرگ’ تا ‘هیات دولت’؟
خبرگزاری فارس پیش از اعلام رسمی، این فهرست را منتشر کرده بود.
اما در واکنش روح‌الله جمعه‌ای مشاور وزیر کشور ایران اعلام کرد “اعلام اسامی نامزدهای ریاست جمهوری به رسانه‌ها که توسط شورای نگهبان احراز صلاحیت شده‌اند، فقط به عهده وزارت کشور است”.
شب گذشته رسانه‌های داخلی در ایران از پایان یافتن روند بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در شورای نگهبان خبر داده بودند.
سخنگوی شورای نگهبان امروز گفت: “اعضای شورای نگهبان دیروز درباره برخی داوطلبان ابهاماتی داشتند که با دعوت از این افراد توضیحات آنها را شنیدیم”.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ۲۸ خردادماه ۱۴۰۰ برگزار می‌شود.
چه چیز غیرمنتظره نبود؟
امید منتظری- بی بی سی
در ایران، برای آنهایی که هوادار شرکت در انتخابات هستند، فهرست نامزدهای تایید صلاحیت شده احتمالا شگفتی‌ساز است. برای تحریمی‌ها و مخالفان حکومت ایران اما این رویه، ادامه سیاست مرسوم شورای نگهبان به شمار می‌آید.
با این حال نمی‌توان کتمان کرد، حذف نام برخی نامزدها از جمله علی لاریجانی، طولانی‌ترین رئیس مجلس پس از انقلاب تا حدی غیر منتظره بود. به ویژه آنکه گمان می‌رفت اسحاق جهانگیری که صلاحیت او هم رد شد، به نفع آقای لاریجانی کنار برود تا دو گانه “رئیسی- لاریجانی” به رقابت اصلی این انتخابات تبدیل شود. هر چند، بنابر سنت نانوشته، همچنان احتمال دخالت رهبر ایران و صدور حکم حکومتی وجود دارد.
تا اینجای کار، برای محافظه‌کاران، ابراهیم رئیسی نامزدی وحدت بخش است: او گذشته و آینده جمهوری اسلامی را به هم پیوند می‌زند. نامزدی که به سرکوب مخالفان در دهه شصت شهره است و در عین حال از گزینه‌های اصلی رهبری در دوران جانشینی به شمار می‌آید.
در این میان، خبر رد صلاحیت مصطفی تاجزاده حتی کمتر از آنچه تصور می‌شد موضوع بحث و جدل قرار گرفت؛ گرچه از همان ابتدا هم حضور او نتوانسته بود تنور سرد انتخابات را برای اصلاحطلبان داغ کند.
اعلام نامزدی آقای تاجزاده از همان ابتدا بدعتی در سیاست انتخاباتی اصلاحطلبان نیز به شمار می‌رفت. سیاستی که خود را پراگماتیست (عملگرا) و واقع‌گرا معرفی می‌کرد. بنابر همین سیاست بود که اصلاحطلبان انتقادهای اخلاقی و سیاسی اپوزیسیون را نادیده می‌گرفتند و همواره کاندیدایی را پیش می‌نهادند که شانس بیشتری برای عبور از سد شورای نگهبان داشته باشد. بدین ترتیب، اعلام نامزدی آقای تاجزاده را شاید تنها به دو معنا بتوان تفسیر کرد: یا به معنای تغییر در رویکرد رئال پالتیک (واقع‌گرایی سیاسی) اصلاحطبان یا به معنای عدم وجود کانون واحدی برای تصمیم‌گیری و شکاف در میان آنها.
بی بی سی
******
این هفت نفر
شرق: شایعه‌ای که دوشنبه‌شب در فضای مجازی پیچیده بود، به حقیقت پیوست و با اعلام اسامی نهایی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، مشخص شد شورای نگهبان تنها هفت نفر را برای رقابت تأیید صلاحیت کرده است. شگفت آنکه در بین این هفت نفر، نام اسحاق جهانگیری معاون‌اول رئیس‌جمهور، علی لاریجانی رئیس پیشین مجلس، مسعود پزشکیان نایب‌رئیس مجلس دهم، عزت‌الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صداوسیما، علی مطهری نماینده سابق تهران در مجلس دهم، محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت سابق و… به چشم نمی‌خورد. خبر اسامی تأیید‌صلاحیت‌شدگان، دوشنبه‌شب قبل از آنکه وزارت کشور تحویل نامه شورای نگهبان را اطلاع‌رسانی کند، ابتدا از سوی خبرگزاری فارس منتشر و حوالی عصر روز گذشته از سوی ستاد انتخابات کشور اعلام شد. بر اساس اطلاعیه ستاد انتخابات کشور، اسامی افراد
تأیید‌صلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان به این شرح است:
1. آقای سعید جلیلی- فرزند محمدحسن- کد نامزد ۲۲
2. آقای محسن رضایی‌میرقائد- فرزند نجف- کد نامزد ۴۴
3. آقای سیدابراهیم رئیس‌الساداتی مشهور به رئیسی- فرزند سیدحاجی- کد نامزد ۳۳
4. آقای علیرضا زاکانی– فرزند حسین- کد نامزد ۵۵
5. آقای سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی– فرزند سیدحسن- کد نامزد ۶۶
۶. آقای محسن مهرعلیزاده– فرزند رحیم- کد نامزد ۷۷
۷. آقای عبدالناصر همتی– فرزند احمدعلی- کد نامزد ۸۸
جالب آنکه خبرگزاری فارس، روز گذشته میزان مشارکت مردم در انتخابات و همچنین درصد آرای ابراهیم رئیسی را نیز اعلام کرد. فارس در توییتر خود نوشت: «بر اساس نتایج نظرسنجی یک مرکز معتبر تا تاریخ سوم خرداد، میزان مشارکت مردم در انتخابات ۵۳ درصد است» و «از میان افرادی که گفته‌اند قطعا در انتخابات شرکت می‌کنند، ۷۲.۵ درصد گفته‌اند به ابراهیم رئیسی رأی می‌دهند». البته نامی از مرکزی که این نظرسنجی را انجام داده، برده نشده است.
علی لاریجانی: عزمی راسخ داشتم
با اعلام رسمی نام تأیید‌صلاحیت‌شده‌ها، واکنش‌ها به آن آغاز شد. برخی از نامزدهای رد‌شده بیانیه دادند و برخی سکوت پیشه کردند. علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس، بعد از ردصلاحیت در بیانیه‌ای خطاب به مردم نوشت: «در این دوره از انتخابات، بر حسب وظیفه اسلامی، ملی و انقلابی و بر اساس تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر حضور حداکثری در انتخابات و توصیه مراجع عظام تقلید و برخی صاحب‌نظران دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، لازم دیدم برای خدمتگزاری به ملت، به صحنه انتخابات وارد شوم. با حمایت شما عزیزان به‌خصوص نخبگان جامعه، برای رفع مشکلات پیش‌روی ملت، عزمی راسخ داشتم؛ اما حال آنکه روند انتخابات اینگونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید».
علی مطهری: در حیرتم
علی مطهری، برادر همسر لاریجانی که خود نیز از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شده است، در توییتی به ردصلاحیت لاریجانی واکنش نشان داد و نوشت: «از ردصلاحیت خودم با وجود آنکه می‌دانم دلیل قانع‌کننده‌ای ندارد، می‌گذرم؛ اما از ردصلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گران‌سنگی برای امروز نظام داشت، در حیرتم! استناد به مصوبه شورای عالی امنیت ملی به اقامت یا تحصیل اقوام درجه یک مقامات عالی در کشورهای دیگر پذیرفته نیست؛ زیرا این شورا حق قانون‌گذاری ندارد. قانون‌گذار فقط مجلس است». شایعه شده دلیل عدم تأیید صلاحیت علی لاریجانی به دلیل حضور و اقامت دخترش در آمریکا بوده است. با‌این‌حال حسین مطهری در‌این‌باره توییت کرد: «دختر‌عمه بنده خانم دکتر فاطمه لاریجانی فارغ‌التحصیل پزشکی دانشگاه تهران برای دوره تخصص همراه با همسرش به آمریکا رفته و نه تابعیت دارد نه اقامت. برای یک انتخابات، دین و شرافت خودمان را نفروشیم». با‌این‌حال، مهدی فضائلی، معاون اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنه‌ای، در واکنش به عدم تأیید صلاحیت علی لاریجانی در توییتی نوشت: «ان‌شاءلله از این آزمون سربلند بیرون بیایی».
رایزنی ابراهیم رئیسی
بعد از اعلام رسمی اسامی تأیید‌صلاحیت‌شدگان و نبود نام برخی چهره‌های سرشناس، سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه که خود نامزد انتخابات نیز هست، در توییتی از رایزنی برای تأیید صلاحیت کاندیداهای دیگر خبر داد و نوشت: «از دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم، شاید شماها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند، من تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود». عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان نیز در توییتی از رایزنی‌ها برای تأیید علی لاریجانی خبر داد و نوشت: «شنیدم تلاش‌های ابراهیم رئیسی ازطریق شورای نگهبان و بزرگان نظام برای تجدید‌نظر در صلاحیت علی لاریجانی همچنان ادامه دارد». هر‌چند لاریجانی در بیانیه خود نظر شورای نگهبان را پذیرفته و از انتخابات کنار کشیده است.
واکنش ضرغامی
عزت‌الله ضرغامی، داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، در اینستاگرام خود به خبر عدم احراز صلاحیتش واکنش نشان داد و نوشت: «بخش‌هایی از طرح مسکن، برنامه‌های بدون بودجه، اصلاح نظام بانکی، نظام مالیاتی، گمرک، تجارت خارجی و نظام یارانه‌ها در همین‌جا منتشر شده است. با تشکر از دو سال تلاش شبانه‌روزی مشاوران و کارشناسان و تیم‌های اقتصادی‌ام، به تدریج بقیه طرح‌های آماده‌شده را برای مدیران آینده ارائه خواهم کرد».
پزشکیان: رایزنی نمی‌کنم
مصطفی مولوی، از نزدیکان مسعود پزشکیان، خبر داد او به ردصلاحیتش اعتراضی نخواهد کرد. به گزارش ایلنا او نوشت:
«چه مبارک سحری بود چه فرخنده شبی
ضمن تشکر از اقشار مختلف مردم از تمام استان‌ها، شخصیت‌ها و احزاب که لطف و حمایت خود را از آقای دکتر پزشکیان اعلام کرده‌اند، اعلام می‌کنیم که ایشان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را نداشته و هیچ‌گونه رایزنی جهت احراز صلاحیت خود نکرده و نخواهد کرد؛ چون اعتراض به تصمیم گرفته‌شده مؤثر نیست».
جنجال حامی احمدی‌نژاد
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو نیز در صحن مجلس به دفاع از احمدی‌نژاد که صلاحیتش مانند انتخابات 96 تأیید نشده است، پرداخت و فضا را متشنج کرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، احمد علیرضابیگی که موقع ثبت‌نام احمدی‌نژاد در وزارت کشور در کنار او بود، در نطق خود در مجلس گفته احراز صلاحیت او موجب حضور حداکثری مردم در انتخابات می‌شود. او همچنین دخالت مقام معظم رهبری برای احراز صلاحیت‌ها را خواستار شد و عنایت ایشان را باطل‌السحر یک نقشه شوم خواند؛ سخنانی که باعث شد جو پارلمان کمی متشنج شود.
انتقاد به عدم تأییدصلاحیتها
علی جنتی، فرزند آیتالله جنتی، دبیر شورای نگهبان، به اسامی کاندیداهای تأیید‌صلاحیت‌شده واکنش نشان داد. او در اینستاگرام خود عکسی از سخنگوی شورای نگهبان منتشر کرد و نوشت: «سرانجام پس از 10 روز بحث و مناقشه شورای نگهبان نامزدهای مورد نظر خود را برای ریاست‌جمهوری اعلام کرد؛ یک ضرب‌المثل فارسی می‌گوید «کوه زایید، موش زایید!». بدیهی است با این تعداد کاندیدای پوششی از هم‌اکنون نتیجه انتخابات روشن است و آنچه در این میان با مشارکت اقلیت قربانی می‌شود، جمهوریت نظام خواهد بود». مهدی نصیری، روزنامه نگار و مدیرمسئول سابق روزنامه کیهان، با انتقاد به عدم تأییدصلاحیتها، در توییتی نوشت: اگر ورود آیتالله رئیسی به انتخابات را حاصل یک سناریو برای بی‌اعتبار‌کردن او در افکار عمومی بدانیم، این سناریو با این مدل مهندسی شورای نگهبان هم‌اینک به بار نشسته است. خداحافظ ابراهیم!
محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا نیز در توییتی نوشت: «از دیشب که لیست ۷نفره کاندیداهای مورد قبول شورای نگهبان بیرون آمده، بچه‌های نظام و انقلاب، بیچاره شده‌اند در برابر سؤالات فراوانی که حتی برای خودی‌ها ایجاد شده. آقای کدخدایی! دو صفحه توضیح برایمان بفرستید تا در برابر اعتراضات منطقی در گل نمانیم مااصولگراها». سخنگوی حزب اعتماد ملی نیز در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین گفت: «جبران مافات مشارکت پایین در انتخابات و خسارتی که به بار می‌آورد، هزینه‌های زیادی می‌طلبد. انتخابات کم‌رأی اما برای جریان تندرو که به تحرکات افراطی اصرار و عادت دارد، بسیار مناسب است تا بتواند نهاد ریاست‌جمهوری را در اختیار بگیرد و به همین دلیل، این گروه همواره از حضور پرشور مردم پای صندوق رأی ناخشنود بوده‌اند». اسماعیل گرامی‌مقدم ادامه داد: «در مناسبات میان شورای نگهبان با لایه‌های متنوع حاکمیت، منِ نوعی نمی‌توانم قضاوت دقیقی داشته باشم، اما اینجا یک دوگانگی روشن است؛ یعنی رهبری تأکید بر مشارکت بالا دارند و سخنگوی شورای نگهبان مشارکت پایین را اشکال و ایراد نمی‌داند؛ آن‌هم در شرایطی که کشور به مشارکت بالا احتیاج مبرمی دارد. در واقع آقای کدخدایی و شورای نگهبان به کاهش مشارکت مشروعیت می‌دهند که این فی‌نفسه جای تأمل و تعجب دارد. همین کارهاست که باعث می‌شود شورای نگهبان خودش، خودش را زیر سؤال ببرد. در واقع اگر مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ پایین بیاید، یکی از متهمان و مسببان اصلی شورای نگهبان خواهد بود. رویکرد شورای نگهبان مردم را بی‌اعتماد می‌کند».
شرق ۵ خرداد
