رئیس جمهوری فرانسه: اطمینان ندارم آمریکا در برجام بماند
امانوئل مکرون، نسبت به ادامه عضویت آمریکا در برجام ابراز تردید کرده است.
رئیس جمهوری فرانسه که برای دیداری رسمی به آمریکا سفر کرده، در پایان این دیدار در مورد ادامه عضویت آمریکا در مورد برجام به خبرنگاران گفت: “من نمی‌دانم تصمیم آمریکا در این مورد چه خواهد بود اما تجزیه و تحلیل عقلانی اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، باعث نمی‌شود که اعتقاد داشته باشم که او هرآنچه که را که لازم است انجام خواهد داد تا برجام را حفظ کند.”
آقای مکرون گفت که اگر دونالد ترامپ تصمیم بگیرد که از برجام خارج شود، انگیزه این تصمیم “ملاحظات داخلی” خواهد بود.
رئیس جمهوری فرانسه پیشتر در سخنانی در نشست مشترک سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده از آمریکا خواست تا از برجام خارج نشود. او گفت که این توافق ممکن است “کامل نباشد” اما باید تا زمانی که جایگزین بهتری برای آن یافت شود برجا بماند. وی گفت: “این توافق به تمامی نگرانی‌های ما پاسخ نمی‌دهد اما نباید بدون یافتن چیزی اساسی‌تر و جامع‌تر آن را کنار بگذاریم؛ این موضع من در این مورد است.”
+ مکرون: ما برجام را ترک نمی‌کنیم چون آن را امضاء کرده‌ایم
+ آمریکا: به دنبال توافق مکمل برجام هستیم نه بازنویسی آن
+ روحانی تهدید کرد: تغییر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در صورت لغو برجام
+ مکرون ضمن تاکید بر برجام خواهان توافق تازه با ایران شد
+ دبیر شورای‌عالی امنیت ملی: خروج از ان‌پی‌تی یکی از گزینه‌های ایران است
توافق هسته‌ای بین ایران و پنج قدرت جهانی – آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه و آلمان – در تابستان سال ٢٠١٥ و پس از چند ماه مذاکره بین دو طرف به ریاست اتحادیه اروپا به دست آمد. این توافق برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد و در مقابل، باعث لغو یا تعلیق تحریم‌های هسته‌ای بین‌المللی و یکجانبه علیه این برنامه شد.
در ایالات متحده، به دلیل نگرانی برخی نمایندگان کنگره از این برنامه، قرار شد رئیس جمهوری آن کشور در فواصل ٩٠ روزه گزارشی از عملکرد جمهوری اسلامی به تعهداتش در چارچوب برجام به کنگره ارسال کرده و در مورد تمدید یا عدم تمدید لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد.
آقای ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی، برجام را به شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت که این توافق مانع از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای در بلندمدت نمی‌شود و نگرانی ایالات متحده از سایر جنبه‌های رفتار حکومت ایران، از جمله نقض حقوق بشر، محدودیت آزادی ارتباطات، برنامه موشکی، سیاست منطقه‌ای و “حمایت ایران از تروریسم” را مرتفع نمی‌کند. او وعده داد که برای توافقی بهتر در این زمینه تلاش کند.
به گفته آقای ترامپ، لغو تحریم‌های قبلی تنها باعث شد که حکومت ایران به منابع مالی بیشتری دست یابد که، به گفته او، به جای اینکه برای رفع مشکلات مردم ایران به کار رود، در اختیار دولت سوریه و “گروه‌های تروریستی” قرار گرفت و برای “مداخله در امور داخلی” کشورهای منطقه به کار رفت. آقای ترامپ گفته است که رفع تحریم‌ها، نفعی برای مردم ایران نداشته و تنها فعالیت‌های نامطلوب حکومت ایران را در داخل و خارج امکانپذیر کرده است.
رئیس جمهوری آمریکا در آخرین مورد تمدید این توافق خواستار اصلاحاتی در آن برای پاسخگویی به نگرانی ایالات متحده شد و گفت که در غیر اینصورت نمی‌تواند در موعد بعدی برجام را تمدید کند. قرار است او در روز ١٢ ماه مه نظر خود را در مورد تمدید یا عدم تمدید برجام اعلام دارد. اگرچه بین ایران و آمریکا روابط تجاری قابل توجهی وجود ندارد، اما در صورت تحریم تجاری و اقتصادی ایران از سوی آمریکا، بسیاری از موسسات مالی و تجاری کشورهای ثالث هم از بیم از دست دادن بازارهای تجاری و مالی ایالات متحده عملا از این تحریم‌ها پیروی خواهند کرد.
کشورهای اروپایی به خصوص فرانسه و آلمان خواستار حفظ برجام هستند و مذاکراتی بین نمایندگان آنان و آمریکا در این مورد در جریان بوده است. به گفته برخی منابع، یکی از راه حل‌هایی که مطرح شده حفظ برجام و تلاش برای اصلاح آن از جمله مذاکره با ایران جهت افزودن بندهایی در مورد برنامه موشکی در این سند است. پیشنهاد دیگر حفظ برجام به شکل فعلی و مذاکره جداگانه با ایران در باره سایر موارد نگرانی ایالات متحده، مانند مساله حقوق بشر، برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی همراه با تحریم‌های جداگانه جهت وادار کردن حکومت ایران به قبول این خواسته‌هاست. در چنین صورتی، اگرچه ایران بازهم احتمالا با محدودیت‌های بزرگ اقتصادی و تجاری مواجه می‌شود، اما این محدودیت‌ها ناقض برجام نخواهد بود.
پس از دستیابی به برجام در سال ٢٠١٥، برخی از جناح‌های حکومت جمهوری اسلامی و رسانه‌های وابسته به آنها این توافق را مورد انتقاد قرار داده و از حقوق از دست رفته ایران سخن گفتند. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز بارها این توافق را مورد خرده‌گیری قرار داد و حتی گفت که از بخشی‌هایی از آن رضایت ندارد هر چند، به گفته ناظران، سیاست خارجی و برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی مستقیما زیر نظر آیت‌الله خامنه‌ای قرار داشته و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای نیز گفتند که او مستقیما بر مذاکرات نظارت داشت.
پس از آغاز زمامداری دونالد ترامپ، اکثر مقامات جمهوری اسلامی بر حفظ برجام تاکید نهاده‌اند و آمریکا را به تلاش برای تضعیف این سند و نادیده گرفتن تعهدات خود متهم کرده‌اند.
با سخت‌تر شدن مواضع دولت آمریکا، مقامات جمهوری اسلامی گزینه‌های مختلفی را در واکنش به خروج احتمالی آمریکا از برجام عنوان کرده‌اند. این گزینه‌ها از یکسو شامل عمل به برجام حتی پس از خروج آمریکا و از سوی دیگر، تهدید به خروج از این توافق، از سرگیری و پیشبرد برنامه‌های هسته‌ای به شکلی گسترده‌تر از قبل و حتی خروج از معاهدات بین‌المللی ناظر بر برنامه‌های اتمی بوده است.
آقای ترامپ در نشست خبری مشترک با رئیس جمهوری فرانسه در واکنش به تهدید مقامات ایرانی در مورد از سرگیری برنامه‌های اتمی هشدار داد که در صورتی که جمهوری اسلامی منافع آمریکارا به مخاطره بیندازد چنان با آن برخورد خواهد کرد که، به گفته او، با هیچ کشور دیگری برخورد نشده است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز متقابلا دونالد ترامپ را به ناآگاهی از سیاست متهم کرد.
بی بی سی
***
ماکرون: ما برجام را ترک نمی‌کنیم
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در صحن علنی کنگره آمریکا تاکید کرد که کشورش به دعوت ایالات متحده به مذاکرات برجام پیوست و اکنون که آن را امضاء کرده از آن خارج نخواهد شد مگر یقین یابد جایگزین ارزنده‌تری برای آن وجود دارد.
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در صحن علنی کنگره آمریکا تاکید کرد که کشورش به دعوت ایالات متحده به مذاکرات برجام پیوست و اکنون که آن را امضاء کرده از آن خارج نخواهد شد مگر یقین یابد جایگزین ارزنده‌تری برای آن وجود دارد.
ماکرون که روز چهارشنبه (۲۵ آوریل) در حضور بیش از ۵۰۰ نماینده و سناتور آمریکایی در کنگره این کشور سخن می‌گفت همچنین از «ملی‌گرایی» انتقاد کرد و آن را تهدیدی برای پیشرفت جهان خواند.
او در این سخنرانی ضمن اشاره به اتحاد تاریخی میان فرانسه و آمریکا و ارزش‌های مشترک دو کشور در حفظ آزادی و دموکراسی، به چالش‌هایی که به گفته او جهان در آغاز قرن ۲۱ با آنها روبروست اشاره کرد و در بخشی جداگانه به توافق هسته‌ای با ایران هم پرداخت.
او گفت: «ما هم اکنون بک برنامه کاری برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران داریم به نام برجام. فرانسه برجام را که آمریکا بانی اصلی شکل‌گیری آن بود را امضاء کرد، حالا ما نمی‌توانیم همین‌طوری از آن خارج شویم. این درست است که این توافق‌نامه همه نگرانی‌ها را برطرف نمی‌کند اما ما نباید آن را بدون اطمینان یافتن از دستیابی به جایگزینی ارزشمندتر ترک کنیم. این موضع من است.»
«به همین دلیل هم فرانسه برجام را ترک نخواهد کرد؛ چرا که ما آن را امضاء کرده‌ایم. آمریکا و رئیس‌جمهور شما هم باید آن را قبول کند. آنچه من به دنبالش هستم این است که پس از حصول توافق با رئیس‌جمهور شما، کار را بروی یک توافق جامع‌تر آغاز کنیم که چهار رکن اساسی دارد: اجرای مفاد توافق فعلی؛ گسترش مفاد آن به پس از سال ۲۰۲۵؛ نظارت بر برنامه موشکی ایران و مهار نفوذ نظامی ایران در منطقه… این چهار رکن که من در سخنرانی مجمع عمومی سازمان ملل هم به آنها اشاره کردم مواردی است که نگرانی‌های موجه آمریکا و متحدان ما در منطقه (خاورمیانه) را هم برطرف خواهد کرد.»
ماکرون در ادامه سخنانش برای اعضای کنگره آمریکا تاکید کرد: «ما باید کار بروی این ۴ محور را فارغ از این که تصمیم آمریکا چه خواهد بود، آغاز کنیم و اجازه ندهیم که در خلاء غیاب یک چارچوب قانونی جنگ قدرت‌ها در خاورمیانه شکل بگیرد.»
«نزدیک شدن به توافق در مورد تدابیر تازه»
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از نمایندگان کشورهای غربی گزارش داده است که بریتانیا، فرانسه و آلمان درحال نزدیک شدن به توافق بر سر مجموعه تازه ای از تدابیر علیه ایران هستند تا آقای ترامپ را قانع به ماندن در برجام کنند.
برایان هوک مذاکره کننده ارشد آمریکا با این سه کشور اروپایی به رادیوی ملی آمریکا، ان پی آر، گفت که «ما هنوز به مقصود نرسیده ایم، اما پیشرفت‌هایی داشته‌ایم.»
فرستادگان کشورهای غربی به رویترز گفتند که ملاقات های سه ماهه میان آمریکا و آن سه کشور درحال شکل دادن به مجموعه ای از تدابیر علیه ایران است.
یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا به رویترز گفت: «هدف ما قانع کردن پرزیدنت ترامپ است، ما دنبال توافق تازه ای با ایران نیستیم.»
براساس این گزارش بریتانیا، آلمان و فرانسه تحریم های تازه ای را علیه برنامه موشک های بالستیک ایران و نقش این کشور در سوریه پیشنهاد کرده اند.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه یک روز پیشتر از امکان رسیدن به توافقی تازه در مورد برنامه اتمی ایران صحبت کرده بودند.
رییس جمهوری فرانسه گفت آماده همکاری با آمریکا برای توافق جدیدی با ایران است که علاوه بر فعالیت های هسته ای ایران شامل برنامه موشک های بالستیک این کشور و نفوذ منطقه ای آن باشد.
رئیس جمهور آمریکا هم گفت «فکر می‌کنم شاید شانس زیادی برای انجام یک توافق بزرگتر داشته باشیم.»
دو اظهارنظر متفاوت درباره تصمیم احتمالی ترامپ
در حالیکه تنها دو هفته تا تصمیم نهایی رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا درباره آینده توافق هسته‌ای با ایران باقی مانده است، رئیس جمهوری فرانسه و یک مقام ارشد اسرائیلی دو ارزیابی متفاوت از تصمیم احتمالی پرزیدنت دونالد ترامپ دارند.
چهارشنبه شب ۴ اردیبهشت امانوئل ماکرون در انتهای سفر خود به واشنگتن، در دانشگاه «جرج واشنگتن» در میان دانشجویان پیش‌بینی کرد که پرزیدنت ترامپ دو هفته دیگر از برجام خارج شود. در مقابل این اظهارنظر، «یسرائیل کاتز» وزیر اطلاعات اسرائیل روز چهارشنبه گفت ممکن است پرزیدنت ترامپ به خاطر طرح یک توافق جدید بین آمریکا و کشورهای اروپایی در زمینه برنامه‌های هسته‌ای ایران، از توافق هسته‌ای موجود خارج نشود.
هنوز کاخ سفید به این اظهارنظرها و پیش بینی ها واکنشی نشان نداده است.
رئیس جمهوری فرانسه چهارشنبه شب در پاسخ به سوالی درباره خروج احتمالی پرزیدنت ترامپ از توافق هسته‌ای کشورهای پنج به علاوه یک با ایران گفت: نمی‌دانم رئیس‌جمهور شما چه تصمیمی می‌گیرد اما به نظرم، او به دلایل داخلی از این توافق خلاص خواهد شد.
وی در پاسخ به سوال دانشجوی دیگری گفت: برخی می‌گویند رئیس‌جمهور ترامپ قابل پیش‌بینی کردن نیست اما من برعکس فکر می‌کنم او اتفاقا قابل پیش‌بینی است. به وعده‌های انتخاباتی او نگاه کنید. همین دو روز پیش در دفتر کارش باز گفت کرد که این توافق بدترین بود.
اظهارنظر آقای ماکرون در حالی است که پیشتر رئیس جمهوری آمریکا در نشست‌های مشترک گفته بود ماکرون از تصمیم احتمالی او درباره برجام آگاه است.
با این حال، رئیس جمهوری ایالات متحده و همتای فرانسوی او روز سه شنبه در یک نشست خبری مشترک در کاخ سفید از تلاش برای کاهش اختلاف نظر آمریکا و اروپا در مورد توافق جامع هسته‌ای با ایران، که واشنگتن خواستار اصلاح آن است، گفتند.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ (۲۳ تیر ۱۳۹۴) در وین پایتخت اتریش به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه بحث‌برانگیز هسته‌ای تهران دست یافتند.
رئیس جمهوری ایالات متحده با این استدلال که ایران با ادامه برنامه موشکی بالیستیک و فعالیت‌های بی‌ثبات کننده خود در منطقه روح برجام را نقض می‌کند، پایبندی تهران به توافق را تایید نکرده و تهدید به خروج از آن کرده است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان، که نقش عمده‌ای در حصول این توافق داشتند، در تلاش هستند تا پیش از ضرب الاجل ۱۲ مه – که پرزیدنت ترامپ طبق قانون باید بار دیگر اجرای توافق و پایبندی تهران را تایید یا رد کند – مانع از خروج آمریکا شوند.
دونالد ترامپ در نشست خبری سه شنبه، که پس از گفت‌وگو با امانوئل ماکرون درباره طیف وسیعی از موضوعات دوجانبه و بین‌المللی برگزار شد، همچنان لحن انتقادآمیز خود را در مورد توافق حفظ کرد و آن را «مسخره» خواند.
وی این توافق را که در دولت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین حاصل شد، «وحشتناک» توصیف کرد و گفت در عین حال یک توافق «مسخره» و «احمقانه» است؛ چرا که برنامه موشکی بالیستیک ایران و نقش تهران در یمن و سوریه را در بر ندارد.
مقام اسرائیلی: شاید ترامپ با اروپا همراه شود
در مقابل اظهارنظر رئیس جمهوری فرانسه، چهارشنبه وزیر اطلاعات اسرائیل گفت طرح مربوط به یک توافق جدید بین آمریکا و کشورهای اروپایی در زمینه برنامه‌های موشکی و بی ثبات سازی خاورمیانه توسط ایران، شاید پرزیدنت ترامپ را از خروج از توافق هسته‌ای ایران منصرف کند.
کاتز گفت: هرچند تمایل پرزیدنت ترامپ این است که توافق هسته‌ای ایران را تمدید نکند و تحریم ایران را از سر گیرد، اما پیشنهاد مورد حمایت اروپایی‌ها می تواند نظر او را عوض کند.
به گفته این مقام ارشد اسرائیلی، اقدامات تکمیلی مازاد بر توافق هسته‌ای ایران، می‌تواند اشکالات برجام را رفع کند.
منابع: بی بی سی، صدای آمریکا
ایران امروز
***
“آمریکا به دنبال یک توافق جدید با ایران است”
مشاور وزارت خارجه آمریکا در امور امنیت بین‌الملل گفته که این کشور به دنبال بازنگری در توافق اتمی با ایران نیست. به گفته کریستوفر فورد دولت ترامپ امیدوار است بتواند نقاط ضعف این قرارداد را با یک توافق تکمیلی جبران کند.
کریستوفر فورد، مشاور امنیت ملی وزارت خارجه آمریکا
کریستوفر فورد، مشاور وزارت خارجه آمریکا در امور امنیت بین‌المللی گفته که این کشور در پی آن نیست که توافق اتمی با ایران را مورد بازنگری مجدد قرار دهد یا آن را تغییر دهد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، فورد گفته است: «ما به دنبال یک توافق تکمیلی هستیم که در برخی جنبه‌ها یک سری قوانین اضافی، محدودیت‌ها، پارامترها، یا هر اسمی که می‌خواهید روی آن بگذارید، را در بر بگیرد و بتواند به طور موثرتری به چالش‌های پیش رو پاسخ گوید.»
امانوئل مکرون رئيس‌جمهوری فرانسه نیز که روز چهارشنبه ۲۵ آوریل با ترامپ دیدار کرد، از یک توافق جدید صحبت کرده؛ توافقی که “نگرانی‌های اصلی اروپا و آمریکا درباره ایران و برنامه اتمی‌اش را برطرف خواهد کرد”.
کریستوفر فورد در پاسخ به این پرسش که آیا مکرون طی دیدارش با ترامپ توانسته توافق اتمی با ایران را نجات دهد ابراز امیدواری کرده که اگر بتوان از چالش فعلی عبور کرد و با متحدان به توافق رسید، می‌توان امیدوار بود که ترامپ تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید کند.
بیشتر بخوانید: مکرون: فرانسه از برجام خارج نخواهد شد
برخی تحلیلگران بر این نظرند که هرگونه تغییری در توافق انجام‌شده با ایران می‌تواند تاثیر منفی بر مذاکرات احتمالی با کره شمالی داشته باشد اما کریستوفر فورد معتقد است رفع نقاط ضعف توافق اتمی با ایران می‌تواند الگوی خوبی برای توافق‌های دیگر از جمله با کره شمالی باشد و منجر به از بین بردن غیرقابل‌برگشت هرگونه تهدید اتمی شود.
دونالد ترامپ قرار است روز ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت) نظر خود را درباره ماندن یا خروج از توافق اتمی با ایران (برجام) اعلام کند.
دویچه وله
