دور تازه مذاکرات احیای برجام در قطر از سر گرفته شد
مقام آمریکایی: ایران در مذاکرات دوحه به ابتکار اروپا پاسخ مثبت نداد
معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی برای شرکت در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا وارد قطر شد. هدف از این مذاکرات نجات توافق هسته‌ای است. رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز به قطر رفته است.
به گزارش رسانه‌های خبری علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی روز سه‌شنبه ۷ تیرماه (۲۸ ژوئن) وارد دوحه، پایتخت قطر شد.
حمیدرضا دهقانی پوده سفیر جمهوری اسلامی با انتشار پیامی در توییتر ورود باقری را خوش‌آمد گفته و برای او مأموریتی “موفقیت‌آمیز” آرزو کرده است. سفیر ایران در قطر در توییت خود همچنین تاکید کرده که این سخنان را به دور از “هرگونه پیش‌داوری، بدبینی و یا خوش‌بینی غیرواقعی” ابراز کرده است.
علی باقری در رأس هیاتی راهی قطر شده که قرار است در مذاکراتی غیرمستقیم با آمریکا برای نجات توافق هسته‌ای شرکت جوید.
رابرت مالی نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران هم که به این منظور شامگاه گذشته وارد دوحه شده است، امروز سه‌شنبه با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر دیدار و گفت‌وگو کرد.
سفارت آمریکا در قطر در ارتباط با این دیدار توییتی منتشر کرد که طبق آن “مناسبات تنگاتنگ دو کشور و همچنین تلاش‌های دیپلماتیک قطر در راستای نجات برجام” از موضوعات محوری گفت‌وگوی مالی با وزیر خارجه قطر بوده است.
وزارت خارجه قطر ابراز امیدواری کرده که نقش میانجی‌گرانه و میزبانی این کشور در راستای نجات توافق هسته‌ای نتیجه‌بخش باشد.
مذاکرات ایران و آمریکا به طور غیرمستقیم برگزار می‌شود. به گزارش خبرگزاری فرانسه هیأت‌های مذاکره‌کننده دو کشور در سالن‌هایی جداگانه حضور دارند و از طریق “میانجی” با یکدیگر در تماس و گفت‌وگو هستند.
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز پیشتر اعلام کرده بود که این گفت‌وگوها به صورت غیرمستقیم و با میانجیگری اتحادیه اروپا انجام خواهد شد.
او دیروز دوشنبه ۶ تیرماه (۲۷ ژوئن) در نشست هفتگی خود با خبرنگاران گفته بود: «ما با این تعهد [به قطر] می‌رویم که در کوتاه‌ترین زمان ممکن این چند موضوع باقیمانده را به سرانجام برسانیم و امیدواریم پیام‌هایی که بورل (هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا) آورد در عمل نیز مشاهده شود.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز دیروز دوشنبه در کنفرانس خبری در واشنگتن به مذاکرات غیرمستقیم درپیش میان ایالات متحده و ایران در قطر اشاره کرد و گفت: «ما فکر می‌کنیم که بازگشت دوجانبه به برجام به نفع ایالات متحده و شرکای ما است.»
او در عین حال ضمن تأکید بر دیدگاه “صریح” ایالات متحده آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران، خاطرنشان ساخت: «ما مصمم هستیم اطمینان حاصل کنیم که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند. ما فکر می‌کنیم یک توافق دیپلماتیک بهترین راه برای انجام این کار است.»
به گفته سالیوان، “توافقی روی میز برای ایران وجود دارد و این به ایران بستگی دارد که تصمیم بگیرد که آیا آن را قبول کند یا نه”.
مذاکرات احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ که در وین، پایتخت اتریش در جریان بود، از فروردین سال جاری بدون رسیدن به نتیجه، متوقف شد و در این مدت تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران نیز افزایش یافت.
صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران به دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران در غیرفعال کردن دوربین‌های نظارتی آژانس از پیامد این تنش‌ها بود.
علیرغم تمایل و تلاش‌های هر دو طرف برای احیای برجام اختلاف نظر بر سر ضمانت‌های مربوط به عدم تکرار خروج آمریکا از برجام و حذف یا ماندن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی ایالات متحده از یک سو و تلاش آمریکا برای آن که احیای برجام با گشایش‌هایی در گفت‌وگو با ایران در باره سیاست‌های موشکی و منطقه‌ای‌اش همراه باشد مذاکرات را با چالش روبرو کرده است.
دویچه وله
برجام ورق خورد
سرعت در تغییر وضعیت برنامه جامع اقدام مشترک و خروج از اخبار مربوط به توقف 3ماهه گفت‌وگوها
قرار است یخ مذاکرات برجامی این بار نه در وین که در دوحه قطر با حضور علی باقری‌کنی نماینده ایران، رابرت مالی نماینده آمریکا و انریکه مورا آب شود. اگر این مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد امضای احیای برجام در وین خواهد بود.
قرار است یخ مذاکرات برجامی این بار نه در وین که در دوحه قطر با حضور علی باقری‌کنی نماینده ایران، رابرت مالی نماینده آمریکا و انریکه مورا آب شود. اگر این مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد امضای احیای برجام در وین خواهد بود. پایان چند ماه وقفه در مذاکرات وین و آغاز مجدد مذاکرات به روشی جدید در قطر، این نوید را می‌دهد که مذاکرات بار دیگر در ریل درست خود قرار گرفته و همچنان امکان رفع مشکلات، علیرغم برخی فعل و انفعالات جدید وجود دارد. رابرت مالی عازم قطر شده و احتمالا تا زمان انتشار این گزارش به دوحه خواهد رسید. به‌زودی علی باقری‌کنی هم قرار است عازم دوحه شود. در همین رابطه رویترز نوشته است که انتظار می‌رود رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران روز دوشنبه (دیروز) وارد دوحه شود و با وزیر خارجه قطر دیدار کند. این خبرگزاری همچنین به نقل از یک مقام ایرانی مدعی شده «علی باقری» مذاکره‌کننده ارشد ایران هفتم و هشتم تیر در دوحه خواهد بود. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز هم یک مقام دولتی فرانسه روز یکشنبه گفت رهبران کشورهای گروه جی 7 در پی سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران، درباره چشم‌انداز احیای توافق هسته‌ای (برجام) گفت‌وگو کرده‌اند. این مقام فرانسوی با گفتن اینکه «مذاکرات میان تیم‌های ما تشدید یافته است»، مطرح کرد که احیای توافق به دلیل مزایای آن در زمینه عدم اشاعه تسلیحات اتمی، امنیت منطقه‌ای و دیدن اینکه احیای آن چه تأثیری می‌تواند بر مسئله قیمت بالای نفت بگذارد، اهمیت دارد.جوزپ بورل روز شنبه پس از دیدار طولانی با امیرعبداللهیان، با اشاره به دیدار چهارساعته خود با حسین امیرعبداللهیان در صفحه توییترش نوشته بود با وزیر خارجه ایران توافق کردیم که مذاکرات میان ایران و آمریکا در روزهای آتی با تسهیلگری تیم من از سر گرفته شود تا آخرین مسائل باقیمانده را حل کنیم. وی در توییتی هدف از سفرش به تهران را «دادن نیروی محرکه‌ای جدید به مذاکرات و بازگرداندن توافق هسته‌ای (برجام) به مسیر خود» عنوان کرد و گفت: ما باید رویه فعلی گسترش تنش‌ها را از بین ببریم و کارمان را سرعت ببخشیم. باید الان توافق را نهایی کنیم. بورل همچنین در نشست خبری با امیرعبداللهیان تصریح کرد: تصمیم برای ازسرگیری مذاکرات در روزهای آتی در واشنگتن و تهران گرفته شده است. بنا بر این گزارش، حسین امیرعبداللهیان در نشست خبری با جوزپ بورل اعلام کرد گفت‌وگوها به‌زودی از سر گرفته می‌شود و امیدواریم طرف آمریکایی این بار واقع‌بینانه و منصفانه در مسیر مذاکرات و رسیدن به نقطه پایانی توافق، اقدامات مسئولانه انجام دهد و به تعهداتش عمل کند. او گفت: برای ایران مهم است که نفع کامل اقتصادی از توافقی را که در سال ۲۰۱۵ ایجاد شده، به دست بیاورد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران از این توافق کامل شود. حال روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری خود با اصحاب رسانه با بیان این جمله که «آمریکا وعده داده انتفاع اقتصادی ایران از برجام را تضمین کند» افزود: زمان قطعی برگزاری مذاکرات رفع تحریم‌ها قطعی شده و مکان آن نیز تقریبا مشخص است و ان‌شاء‌الله در چند ساعت آتی تصمیمات نهایی در این زمینه اعلام خواهد شد. خطیب‌زاده ادامه داد: ان‌شاء‌الله یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس میزبان این گفت‌وگوها خواهد بود و این گفت‌وگوها طی روزهای آتی و در همین هفته انجام می‌شود و شاید مکان برگزاری این مذاکرات با توجه به رایزنی و گفت‌وگوهایی که در حال انجام است، تا پایان امروز به صورت دقیق مشخص و اعلام شود. خطیب‌زاده همچنین با بیان اینکه آقای بورل تلاش جدی کرد که مذاکرات ادامه پیدا کند و ما از نقش تسهیلگری اتحادیه اروپا و آقای بورل در این زمینه قدردانی می‌کنیم، افزود: بعد از قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس آقای بورل در تماس‌هایی که داشتند تلاش جدی کردند که این مذاکرات ادامه پیدا کند. در تماسی که آقای بورل هفته پیش با آقای امیرعبداللهیان داشتند، این درخواست را مطرح کردند که گفت‌وگوها بر اساس بسته پیشنهادی ایران که قبل از قطعنامه شورای حکام ارائه کرده بودیم، پیش برود.
وی گفت: وزیر خارجه در همین چارچوب از آقای بورل دعوت کرد که به تهران بیایند تا در این سفر پاسخ واشنگتن به این بسته مورد بررسی قرار بگیرد. در سفر آقای بورل به تهران گفت‌وگوهای مفصلی بین ایران و ایشان انجام گرفت. آقای بورل نظر طرف آمریکایی را منتقل کرده است و ایشان گفتند که آمریکا تعهد داده در چارچوب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل عمل کند، به تعهدات خود در این زمینه پایبند باشد و چرخه انتفاع اقتصادی ایران از احیای برجام را تضمین کند و موضوعات اختلافی نیز مورد بررسی قرار بگیرد. هرچند خطیب‌زاده از دوحه به عنوان محل مذاکرات اسم نبرده اما سفر خبرنگاران خارجی که مذاکرات برجام را پوشش می‌دادند و نماینده آمریکا گزینه قطر را قطعی کرده است. همچنین به گزارش تسنیم هم منبعی آگاه در وزارت خارجه قطر به میدل‌ایست‌نیوز گفته که دوحه میزبان ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای ایران خواهد بود. خطیب‌زاده در آخرین جلسه خود با خبرنگاران (که قرار است بعد از این کنعانی در مقام سخنگو قرار بگیرد) در ادامه نشست در مورد اخذ تضامین از آمریکا در مسیر مذاکرات احیای برجام تأکید کرد: آمریکایی‌ها بارها نشان دادند که تا چه میزان قابل اعتماد هستند. آنها بارها نشان دادند که از همه ابزارها استفاده می‌کنند تا به تعهداتشان عمل نکنند و محتوای مذاکرات را خالی کنند. خطیب‌زاده با بیان اینکه ما با قاطعیت و جدیت این مذاکرات را با فرض عدم اعتماد قطعی به آمریکایی‌ها جلو بردیم، تصریح کرد: بزرگ‌ترین تضمین برای ملت ایران توانمندی‌های خودش است. طرف مقابل یک بار از برجام خارج شد و در مقابل نیز دید که ما در هیچ حوزه‌ای یک گام هم عقب نمی‌نشینیم و اگر امروز قدم‌های بیشتری را بر‌نمی‌داریم از باب نتوانستن نیست، از باب نخواستن است و ما می‌توانیم قدم‌های بیشتری برداریم. وی افزود: آنچه تضمین ذاتی است، توانمندی‌های ملت ایران است؛ البته تضامین مختلف در این توافق دیده شده، ما در مورد آنها حساس هستیم و اینها باید جمع‌بندی و نهایی شوند.
شرق ۷ تیر
مقام آمریکایی: ایران در مذاکرات دوحه به ابتکار اروپا پاسخ مثبت نداد
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه هشتم تیرماه از این که ایران بار دیگر به ابتکار اتحادیه اروپا برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام پاسخ مثبت نداده، ابراز تاسف کرد.
دور جدید مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با هدف احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام، روز چهارشنبه هشتم تیر بدون هیچ پیشرفتی در دوحه، پایتخت قطر، پایان یافت.
در واکنش به «بی‌نتیجه ماندن» مذاکرات در دوحه، یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا که نامش را بیان نکرده «از تلاش‌های اتحادیه اروپا» برای حل مناقشه هسته‌ای ایران تشکر کرد.
وی اضافه کرده است: «ما از اینکه ایران بار دیگر نتوانست به ابتکار اتحادیه اروپا پاسخ مثبت دهد و در نتیجه هیچ پیشرفتی حاصل نشد، مایوس شدیم.»
این مقام وزارت امور خارجه آمریکا در ادامه تصریح کرد که واشینگتن به صراحت اعلام کرده که آماده است «به سرعت به توافق» با ایران بازگردد.
او افزوده است: «با این حال، ایران مانند گذشته در دوحه موضوعاتی را مطرح کرد که کاملاً با برجام نامرتبط بود و ظاهراً ایران آماده تصمیم‌گیری اساسی در مورد اینکه آیا می‌خواهد برجام را احیا یا دفن کند، نیست.»
انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و نماینده هیئت اروپایی در گفت‌وگوهای احیای برجام، نیز ساعاتی پیش از این، با ابراز تاسف از «بی‌نتیجه ماندن» مذاکرات در دوحه تاکید کرد که تیم اتحادیه اروپا با «فوریت بیشتری» به تلاش‌ها برای بازگرداندن یک توافق کلیدی در راستای عدم اشاعه [تسلیحات اتمی] و ثبات منطقه‌ای ادامه خواهد داد.
انریکه مورا در توییتی گفته است: «دو روز مذاکرات فشرده درباره برجام در دوحه داشتیم. متاسفانه، هنوز پیشرفتی که اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده (این مذاکرات) به آن امید داشت، حاصل نشده است.»
ایران از زمان آغاز مذاکرات احیای برجام از سال گذشته حاضر نشده است به صورت مستقیم با آمریکا بر سر این توافق هسته‌ای مذاکره کند.
با این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پس از پایان مذاکرات دوحه در توئیتی اعلام کرد که علی باقری کنی و انریکه مورا در مرحله بعدی گفت‌وگوها در تماس خواهند بود.
در همین زمینه، لورنس نورمن، خبرنگار وال استریت جورنال هم در حساب کاربری خود در توییتر نوشته است که ایران در مذاکرات دوحه خواسته‌های غیر برجامی مطرح کرده است.
لورنس نورمن به نقل از دو دیپلمات غربی نوشت، ایران در این مذاکرات خوستار آن شده است در صورت بازگشت به برجام، تحقیقات پادمان‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف شود.
این خواسته ایران سه هفته پس از تصویب قطعنامه شورای حکام است که در آن از پاسخگو نبودن تهران به پرسش‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هسته‌ای اعلام نشده خود انتقاد کرد.
درهمین زمینه خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران به نقل از «منابع آگاه» «پافشاری آمریکا بر طرح پیشنهادی در دور هفتم مذاکرات وین است» را عامل بدون نتیجه ماندن مذاکرات دوحه اعلام کرد.
به دنبال سفر جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در شامگاه جمعه اعلام شد که مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا برای احیای برجام در قطر برگزار می‌شود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز دوشنبه گفته بود، توافق برای احیای برجام روی میز و قابل دسترسی است و این بستگی به تصمیم ایران دارد که آن را قبول یا رد کند.
مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام بین ایران و کشورهای باقیمانده در برجام همراه با آمریکا در وین به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن آغاز شد، اما این مذاکرات از سه ماه پیش متوقف شده بود.
از زمان توقف مذاکرات احیای برجام تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران افزایش یافته که نشانه‌های آن از جمله صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران به دلیل عدم همکاری با آژانس و واکنش ایران در غیرفعال کردن دوربین‌های نظارتی آژانس است.
رادیو فردا پنجشنبه ۹ تیر
