محاکمۀ اسرائیل به درخواست آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی رفتار اسرائیل با فلسطینی ها را با شرایط آپارتاید در عالی ترین دادگاه سازمان ملل مقایسه می کند.
آفریقای جنوبی روز سه‌شنبه در برابر عالی‌ترین دادگاه سازمان ملل متحد استدلال کرد که اسرائیل مسئول آپارتاید علیه فلسطینی‌ها است و اشغال سرزمین‌هایی فلسطینی «ذاتاً و اساساً غیرقانونی» است.
نمایندگان آفریقای جنوبی در دومین روز جلسات استماع، در دیوان بین المللی دادگستری، درباره درخواست مجمع عمومی برای ارائه نظر مشورتی غیرالزام آور، درباره قانونی بودن سیاست اسرائیل در سرزمین های اشغالی، صحبت می کردند.
اسرائیل اتهامات آپارتاید را رد می کند. کشوری که معمولا سازمان ملل و دادگاه های بین المللی را ناعادلانه و مغرضانه می بیند، در جلسات دادگاه های جهانی اظهارنظری نخواهد کرد. اسرائیل سال گذشته یک نامه کتبی ارسال کرد که در آن تاکید کرد که سؤالات مطرح شده از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد مغرضانه بوده و “حق و وظیفه اسرائیل برای محافظت از شهروندان خود را به رسمیت نمی شناسد.”
اسرائیل کرانه باختری، بیت‌المقدس شرقی و نوار غزه را در جنگ خاورمیانه در سال ۱۹۶۷ تصرف کرد. فلسطینی‌ها به دنبال این سه منطقه برای یک کشور مستقل هستند. اسرائیل کرانه باختری را به عنوان سرزمین مورد مناقشه می داند که آینده آن باید در مذاکرات تعیین شود.
استدلال‌های حقوقی آفریقای جنوبی همان استدلال‌هایی بود که روز قبل از سوی نمایندگان فلسطین در آغاز جلسه شش روزه مطرح شد. احتمالا ماه ها طول می کشد تا دادگاه نظر مشورتی خود را صادر کند. فلسطینی‌ها استدلال می‌کنند که اسرائیل با الحاق مناطق وسیعی از سرزمین‌های اشغالی، ممنوعیت تسخیر اراضی و حق فلسطینیان برای تعیین سرنوشت خود را نقض کرد و یک سیستم تبعیض نژادی و آپارتاید را تحمیل کرد.
آفریقای جنوبی سابقه طولانی در حمایت از فلسطینی ها دارد. حزب حاکم آن، کنگره ملی آفریقا، مدت‌هاست که سیاست‌های اسرائیل در غزه و کرانه باختری را با تاریخ خود تحت رژیم آپارتاید اقلیت سفیدپوست مقایسه می‌کند، رژیمی که بیشتر سیاه‌پوستان را قبل از پایان در سال ۱۹۹۴ محدود به «وطن» می‌کرد.
این امر باعث شد آفریقای جنوبی شکایتی را به دیوان بین المللی دادگستری ارائه کند و اسرائیل را به نسل کشی در حمله به غزه که پس از حملات مرگبار حماس در ۷ اکتبر در جنوب اسرائیل متهم کرد. در جریان جلسات ژانویه، اسرائیل به شدت این ادعا را رد کرد. تال بکر، مشاور حقوقی اسرائیل گفت که این کشور در حال جنگیدن در “جنگی است که آن را آغاز نکرده و نمی خواست.”
تصمیم نهایی در این پرونده احتمالاً سال‌ها وقت میخواهد. اما دادگاه با صدور یک حکم اولیه به اسرائیل دستور داد تا هر آنچه در توان دارد برای جلوگیری از مرگ، ویرانی و هرگونه اقدام نسل‌کشی در طول لشکرکشی به غزه انجام دهد.
ووسیموزی مادونسلا، سفیر آفریقای جنوبی در هلند:
اشغال اسرائیل با بی‌اعتنایی عمیق به قوانین بین‌المللی و صدها قطعنامه سازمان ملل، با مقاومت کمی از سوی جامعه بین‌المللی مواجه شد. بنابراین، آقای رئیس، این سرپیچی اسرائیل قبلاً منجر به کشته شدن ده ها هزار فلسطینی از جمله حدود ۳۰۰۰۰ نفر در چهار ماه گذشته شده است. اینها فقط آمار نیست آقای رئیس. این گوشت و خون مردم فلسطین است. بنابراین، ما باید از خود بپرسیم، اگر نه اکنون، چه زمانی مصونیت اسرائیل در نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر پایان خواهد یافت؟
ما سیاست‌ها و عملکردهای غیرانسانی و تبعیض‌آمیز رژیم اسرائیل را به‌عنوان شکلی شدیدتر از آپارتاید نهادینه شده علیه سیاه‌پوستان در آفریقای جنوبی می‌بینیم، می‌شنویم و عمیقاً احساس می‌کنیم. آپارتایدی که بین سال ۱۹۴۸ و تا سال ۱۹۹۴ ادامه یافت.
واضح است که اشغال اراضی با آپارتاید انجام می شود. که با استعمار فرقی ندارد. آپارتاید اسرائیل باید پایان یابد. مسئلۀ فلسطین، آخرین مأموریت مقدس و ناتمام که جامعه بین المللی در قبال آن مسئولیت دارد، اکنون باید به انجام برسد. باید به مردم فلسطین اجازه داده شود تا از حق مسلم خود برای تعیین سرنوشت خود استفاده کنند. آقای رئیس، آفریقای جنوبی هم در قبال مردم خود و هم در قبال جامعه بین المللی تعهد ویژه ای دارد تا اطمینان حاصل کند که هر جا که اعمال آشکار و توهین آمیز آپارتاید اتفاق می افتد، محکوم شود و به آنها پایان داده شود. و عاملان چنین نقض آشکار هنجارهای جاری حقوق بین الملل باید پاسخگو باشند.
پیتر آندریاس استمت، سرپرست مشاور حقوقی ایالت آفریقای جنوبی:
آقای رئیس، اعضای محترم دادگاه، اغلب گفته می شود که حق حیات منبعی است که سایر حقوق از آن سرچشمه می گیرد. همین را می توان در مورد حق تعیین سرنوشت گفت. در صورت عدم تعیین سرنوشت، «ممکن است مردم از انبوهی از حقوق دیگر برخوردار شوند. این اقدامات مشورتی این فرصت را برای این دادگاه محترم فراهم می کند تا در پایان دادن فوری و بدون قید و شرط به نقض مداوم و غیرقانونی حق تعیین سرنوشت فلسطینیان کمک کند.
دیوان بین‌المللی دادگستری پیامدهای اشغالگری اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی را بررسی می‌کند
دیوان بین‌المللی دادگستری امروز دوشنبه ۳۰ بهمن جلسات دادرسی تاریخی درباره بررسی پیامدهای حقوقی اشغالگری اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی از سال ۱۹۶۷ را آغاز کرد. قرار است پنجاه و دو کشور و سه سازمان بین‌المللی از مواضع خود درباره این موضوع دفاع کنند.
جنگ شش روزه‌ای دیگر، اما این بار در عرصه حقوقی، خبرنگار رادیو بین‌المللی فرانسه در لاهه مطلب خود درباره این دادرسی را که از امروز در این شهر هلند آغاز شد، با این کلمات شروع کرد. قرار است وزیران، دیپلمات‌ها و وکلای پنجاه و دو کشور و سه سازمان بین المللی (اتحادیه آفریقا، اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی) از ۱۹ تا ۲۶ فوریه در کاخ صلح در لاهه دفاعیات خود را ارائه کنند.
ریاض المالکی، وزیر امور خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین که اولین سخنران این دادگاه بود، گفت که فلسطینیان تحت اشغال اسرائیل از «استعمار و آپارتاید» رنج می‌برند.
دادگاهی که امروز در لاهه آغاز شد، جدای از پرونده‌ای ایت که در پایان دسامبر توسط آفریقای جنوبی مطرح شد و اسرائیل را به نسل‌کشی فلسطینیان غزه متهم می‌کرد. کشورهایی که انتظار میرود در جلسات استماع شرکت کنند شامل ایالات متحده، بزرگترین حامی اسرائیل، چین، روسیه، آفریقای جنوبی و مصر می‌شود.
اسرائیل در لاهه حضور نمی‌یابد
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته شد تا «نظر مشورتی» غیرالزام‌آور خود درباره «پیامدهای قانونی ناشی از سیاست‌ها و عملکردهای اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، از جمله بیت‌المقدس- شرقی» را بیان کند. مجمع عمومی از دیوان بین‌المللی دادگستری خواست تا «پیامدهای حقوقی» آنچه را که در قطعنامه «تداوم نقض حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین توسط اسرائیل» خوانده شده است، بررسی کند.
اما اسرائیل با اعلام مخالفت خود با این رویه، گفته است که در کاخ صلح حضور نخواهد یافت. اما نظرات خود را به صورت کتبی به دادگاه ارسال کرده است. همزمان چندین کشور از جمله ایالات متحده، بریتانیا و کانادا از مواضع تل‌آویو دفاع خواهند کرد. این سه متحد اسرائیل تاکید کردند که این جلسات می‌تواند به مذاکرات درباره آینده سرزمین‌های اشغالی آسیب برساند. آنها از ۱۵ قاضی دیوان بین‌المللی دادگستری می‌خواهند که چه در مورد وضعیت این سرزمین‌ها و چه در مورد مرزهای آن پاسخ‌های جزئی ندهند. اما در مقابل فلسطینی‌ها و متحدانشان که تعدادشان از طرف مقابل در لاهه بیشتر خواهد بود، از قضات پاسخ دقیق می‌خواهند.
دیوان بین المللی دادگستری از زمان تأسیس در سال ۱۹۴۶ میلادی، ۳۰ رأی حقوقی صادر کرده است و قضات آن حداقل در دو نوبت در مورد اشغال اعلام نظر کرده‌اند. یک بار در پرونده بین جمهوری دموکراتیک کنگو و اوگاندا، در سال ۲۰۰۵. و بار دیگر در ژوئیه ۲۰۰۴ دیوان بین‌المللی دادگستری حکم داد که دیوار ساخته شده توسط اسرائیل در کرانه باختری ناقض قوانین بین‌المللی است و باید برچیده شود. این دیوار تا به امروز همچنان پابرجاست.
رادیو فرانسه
