آیت‌الله خامنه‌ای هم فیس‌بوکی شد
دیروز، و 72 ساعت پس از آنکه صفحه فیس بوک رهبر جمهوری اسلامی تاسیس شد، از طریق صفحه ی توییتر آیت الله خامنه ای، فعالیت آن رسمی گردید. ظاهرا شخص اول نظام و بیت وی، دور جدیدی از حضور در فضای مجازی را کلید زده است. تا پیش از این، سایت چند زبانه ی آیت الله خامنه ای، به شکل فعالی در فضای مجازی حضور داشت. بعد از توییتر و اینستاگرام، حالا فیس بوک هم به این امکان های ارتباطی اضافه شده است. البته مشخص نیست “ادمین”های صفحه چه کسانی و وابسته به کدام نهاد هستند؛ اما بسیار بعید است که بدون اطلاع و هماهنگی با بیت رهبر جمهوری اسلامی، کسی اجازه و امکان تاسیس چنین صفحه ای را داشته باشد.
چند ساعت پس از تاسیس فیس بوک آیت الله خامنه ای، خبر فعالیت آن در رسانه ها و فضای مجازی پیچید. شمار کسانی که این صفحه را “لایک” زدند در بامداد سه شنبه از 5400 نفر فراتر رفت. این همه البته از حامیان و علاقه مندان نفر اول نظام سیاسی در ایران نیستند. شماری از سبزها و اصلاح طلبان و حتی مخالفان رادیکال جمهوری اسلامی و شخص رهبری، زیر اندک استاتوس های وی، کامنت گذاشته اند.
تغییر نگاه به فیس بوک؟
چندی پیش آیت الله خامنه ای در پاسخ به پرسشی در مورد فیس بوک، تصریح کرد که «اگر ورود به فیس‌بوک مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد، نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود، جایز نیست و الا مانعى ندارد.»
مبتنی بر همین دست ارزیابی و البته نگاه امنیتی حاکم بر جمهوری اسلامی بود که اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده کل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و توییتر را ابزار سازماندهی «ناراضیان پراکنده، مجرمان و سرویس‌های خارجی» توصیف کرده بود. فیلتراسیون اینترنت در ایران، که مدتهاست شامل فیس بوک نیز می شود و به خصوص پس از کودتای انتخاباتی محدودیت های فراوانی برای فعالان شبکه های اجتماعی ایجاد کرده، در همین راستا به معضلی عینی برای کاربران اینترنت در ایران تبدیل شده است.
حالا، و در صفحه ی فیس بوک رهبر جمهوری اسلامی، کامنت گذاران، این ملاحظات و ارزیابی ها را به نقد و پرسش کشیده اند. یکی نوشته: «سلام آقا، راستی شما از چه نوع فیلترشکنی استفاده می کنید؟!»
و دیگری کامنت گذاشته که «اینترنت شما فیلتر نداره؟»
شهروند دیگری نیز نوشته: «آیت الله خامنه ای اگر برای حمایت و لایک کردن مطالب صفحه شما عضو فیس بوک بشیم و از فیلترشکن استفاده کنیم حکمش چی هست. باز هم استفاده از فیلترشکن گناهه و یا در این مورد استفاده از فیلتر شکن واجب شرعی و وظیفه ما هست؟»
و البته کاربرانی که به صراحت نقد خود را ابراز می کنند: « آقاي خامنه اي،چطوره که فيس بوک رو بدست عوامل زير دست خود فيلتر مي کنيد براي مردم داخل ايران و حال خود عضو آن شديد و ادعاي آزادي بيان رو هم داريد… به هر حال اميدوارم اين چه چه کنان زير دستت پيامم رو به گوشت سنگين ات برسونن. يا حق، من الله توفيق.»
کامنت هایی که حذف می شود؛ شهروندانی که بلاک می شوند
کامنت های درج شده در صفحه، البته شامل ستایش و تمجید و ابراز وفاداری علاقمندان و سوگندخوردگان آیت الله خامنه ای است؛ اما اضافه بر اینان، برخی با ناسزا و توهین به سراغ این صفحه فیس بوکی رفته اند. برخی از کامنت های این چنینی، توسط “ادمین”های صفحه حذف و “دیلیت” شده و بعضی از منتقدان و مخالفان، “بلوک” شده اند.
یکی از افرادی که “بلاک” شده در صفحه ی شخصی اش توضیح داده: «نوشتم که “میشه از اشعارشون هم منتشر کنید؟ من عاشق شعرهای آغام”؛ و بلاک شدم!»
و یکی دیگر از کابربران فیس‌بوک، در صفحه ی خودش نوشته است: «منم بلاك شدم فقط نوشته بودم: “به خدا حق با شما بود كه اندك آبرويي داري.” حرف خودشم بزنيم بلاك مي شيم!»
البته در واکنش به توهین ها، کامنت های جالبی گذاشته شده است؛ ازجمله اینکه «اونهایی که حرفای زشت می نویسن واقعا باید خجالت بکشن بیایید و از این فرصت استفاده کنید و حرفا و خواسته های خودتون رو مطرح کنید.»
و یک کاربر دیگر نیز نوشته: «انشالله که دوستان ادمین نظرات و انتقادات و حتی توهین های مردم رو به گوش رهبری برسانند! باشد که این صفحه سبب خیر شود!»
و یکی دیگر از کامنت گذاران هم گفته: «تمنا دارم دوستان ادب و اخلاق و انسانیت را رعایت کنند، تا این امکان مختصر از ما کاربران فیس بوک که تا کنون واقعا رنج کشیده ایم در این سالها سلب نشود، ما همه ایرانی هستیم و جدا از گرایش سیاسی و دیگر گرایشهای مان، احترام به دیگران و خصوصا افراد مسن تر واجب است، تمنا می کنم دوستان رعایت کنند.»
افزون بر توهین ها و ناسزاهایی که در صفحه ی مزبور درج شده و به صورت کامنت، علی الحساب (و تا زمان حذف دیلیت توسط ادمین ها) قابل خواندن است، برخی نیز کامنت های انتقادی تندی درج کرده اند؛ ازجمله این ملاحظه: «آنچه تو بر ما کردی به خدا قسم که یزید بر حسین نکرد.»
و شهروند دیگری که خود را این گونه معرفی کرده: «آقای خامنه ای من به عنوان یه جوان ایرانی که در انتخاب مادام العمر شما به عنوان حاکم کشورم نقشی نداشته ام و وجود شما به من تحمیل شده» چند «تقاضا» را مطرح نموده و ازجمله نوشته است: «آزادی های سلب شده رو به ما برگردونید ، ما خواهان آزادی های اجتماعی هستیم، و از زور گویی و شنیدن زور متنفریم. آزادی کامل بیان و عقیده ما رو به رسمیت بشناسید و با توسل به زور این حق رو از ما نگیرید بعد از اینکه آزادی های اجتماعی به مردم داده شد انتخابات آزاد برگزار کنید و بذارید مردم خودشون احزاب داشته باشند و کاندید های خودشون رو خدشون انتخاب کنند لطفا شما دستچین نفرمایید . از ظلم و ستم به مردم دست بکشید که این راه رو بقیه هم رفته اند و سرنوشتشان کاملا مشخص هست .»
کامنت هایی از نام های آشنا
در میان کامنت های روز اول، برخی نام ها برای فعالان سیاسی و مطبوعاتی و شهروندان پیگیر اخبار سیاسی، آشناست؛ ازجمله مسعود بهنود، روزنامه نگار قدیمی که در کامنتی ذیل عکس رهبر فقید و رهبر کنونی جمهوری اسلامی، نوشته: «این عکس را قبلا ندیده بودم. جالب است و کاش همین دستکاری که شده برای انداختن نور، نشده بود تا بتوان آن را به عنوان سندی تاریخی استفاده کرد.»
فاطمه حقیقت جو، نماینده اصلاح طلب مجلس ششم و از فعالان سابق دفتر تحکیم که اینک مقیم آمریکاست نیز در کامنتی نوشته: «پیروز باد موسوی. یا حسین میرحسین.»
و نیک آهنگ کوثر، کاریکاتوریست نام آشنا نیز در ملاحظه ای مختصر، نوشته: «آقا، جون میدی واسه کاریکاتور!»
هر چه هست، تاسیس صفحه ی فیس بوک آیت الله خامنه ای، اتفاق جالب توجهی است. امکانی که شاید برخی از انتقادها و ملاحظات شهروندان، مستقیم و بی واسطه تر، به رأس هرم قدرت در جمهوری اسلامی منتقل شود؛ همان چیزی که یکی از شهروندان در کامنت اش به آن اشاره کرده و نوشته است: «امیدوارم منتقدین ، به جای فحاشی و زشت گویی ، از فرصت پیش آمده درست استفاده کنند و با کلامی انسانی نقدهایشان را بنویسند. این حضور یک فرصت خوب برای تمام ایرانیان ، چه موافق و چه مخالف است. هر چه این ارتباط صمیمانه و نزدیک تر باشد ، انتقال درد و رنج های جامعه به مسئولین با سهولت و اثرگذاری بیشتری انجام خواهد شد. اگر اینجا به مکانی تبدیل شود که همه تفکرات آزادانه و با رعایت ادب و انسانیت ، به بیان دیدگاه ها ، پیشنهادات ، انتقادات خود بپردازند ، آثار و منافع آن برای تمام ملت ایران خواهد بود.»
رهبر جمهوری اسلامی که منتقدان و مخالفان را به زندان و حصر و حبس دچار می کند، شاید با این امکان مدرن، و با فضایی که فیس بوک فراهم می کند، صدای منتقدان را واضح تر و مطالبات مخالفان را بهتر بشنود.
ندای سبز آزادی سه شنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۱ – ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲
