عبدالله و غنی برای پایان تنش سیاسی توافق کردند
صدیق صدیقی، سخنگوی محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان گفته است که موافقت‌نامه‌ای میان عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی پیشین و آقای غنی، امروز امضا شده است. با امضای این موافقت‌نامه میان دو رقیب سیاسی، جنجال پس از اعلام نتیجه انتخابات اخیر افغانستان پس از نزدیک به پنج ماه پایان یافت.
کمیسیون انتخابات افغانستان اواخر بهمن/جدی محمد اشرف غنی را پیروز انتخابات ریاست جمهوری این کشور اعلام کرد. عبدالله عبدالله، رقیب انتخاباتی آقای غنی در واکنش به این اعلام آن را “غیرقانونی” خواند و گفت تیم او دولت دیگری تشکیل خواهد داد.
حدود سه هفته پس از اعلام نتیجه انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری افغانستان، محمد اشرف غنی رسما به عنوان رئیس‌جمهوری در “ارگ” سوگند ادا کرد. در عین حال عبدالله عبدالله که خودش را پیروز انتخابات می‌داند، نیز به طور جداگانه در سپیدار (محل کارآقای عبدالله) مراسم تحلیف برگزار کرد.
از این زمان تاکنون تنش سیاسی میان دوتیم حل نشده باقی مانده بود و حتی سفر وزیر خارجه آمریکا به افغانستان و کاهش کمک یک میلیارد دلاری به این کشور نیز نتوانست که بن بست سیاسی در این کشور را حل کند.
اکنون بعد از گذشت ماه‌ها چانه زنی سیاسی آقای غنی و عبدالله توافق نامه سیاسی را با حضور شماری از مقام‌های سیاسی در ارگ امضاء کردند.
در اعلامیه‌ایکه از سوی ارگ ریاست جمهوری منتشر شده آمده است که بر اساس توافق سیاسی عبدالله عبدالله “از نظر تشریفات و پرتوکول در مسایل مربوط به مصالحه ملی جایگاه مقام دوم کشور را دارا می‌باشد”.
قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان مقام دوم کشور را برای معاون اول ریاست جمهوری محفوظ ساخته است.
آقای عبدالله بعد از امضای توافقنامه در رشته از توییت هایی گفت از آنجا که ما متعهد می شویم که یک دولت فراگیر ، پاسخگوتر و شایسته تر تشکیل دهیم ، ما همچنین آزمون های سختی را پشت سر گذاشته ایم تا به قانون احترام بگذاریم و در برابر کرونا , جعل, بی عدالتی و فساد مبارزه کنیم. آقای عبدالله در این پیام خود نوشته است که حالا نیاز داریم تا به مثابه یک ملت متحد شویم و عملا در راه حل مشکلات گام برداریم.
صلاحیت‌های عبدالله عبدالله
براساس متن توافق که توسط مشاور ارشد آقای غنی و تلویزیون ملی افغانستان همرسانی شده است. صلاحیت عبدالله عبدالله که ریاست شورای عالی مصالحه ملی را دارد، موارد ذیل است.
آقای عبدالله براساس این توافق نامه رئیس شورای عالی مصالحه است و صلاحیت دارد تا رهبری روند صلح را به عهده داشته باشد. جلسات شورای عالی مصالحه را رهبری کند و در تعیین و تقرر مقامات و کارمندان اجرائیه و اداری مربوطه، به شمول وزارت دولت در امور صلح صلاحیت دارد.
منابعی به بی‌بی‌سی گفته اند که آقای عبدالله عضو شورای امنیت ملی، کابینه افغانستان و همچنین شورای وزیران این کشور نیست.
صلاحیت شورای عالی مصالحه ملی
در این توافق نامه درباره صلاحیت شورای عالی مصالحه آمده که امور مربوط به روند صلح را تثبیت، تصویب و رهبری می کند.
همچنین تصامیم و تصاویب شورای عالی مصالحه براساس اکثریت آرا با در نظرداشت مصالح کشور اتخاذ می‌شود. در این موافقت نامه آمده که تصامیم و تصویبهای شورای عالی مصالحه نهایی بوده و براساس مفاد قانون اساسی افغانستان لازم الاجرا است.
براساس مفاد موافقت نامه هیأت مذاکره کننده به راهنمایی کمیته رهبری شورای عالی مصالحه ملی کار کرده و مطابق مصوبات و راهنمای آن عمل کرده و به رئیس شورای عالی مصالحه گزراش می دهد.
در صورت لزوم رئیس جمهوری افغانستان صلاحیت دارد تا جلسات مشورتی شورای عالی مصالحه ملی را دعوت کند.
مشارکت در حکومت
براساس مفاد این موافقت نامه ژنرال عبدالرشید دوستم، از متحدان آقای عبدالله در انتخابات در فرمان رئیس جمهور به رتبه مارشالی ارتقاء داده شده و در عین زمان عضو شورای عالی دولت و شورای امنیت را خواهد داشت.
معرفی ۵۰ درصد از اعضای کابینه نیز توسط تیم ثبات و همگرایی به رهبری عبدالله عبدالله است که شامل وزارت خانه های کلیدی است.
والیان نیز براساس یک قاعده مورد توافق دوجانب معرفی خواهند شد. تغییر، تبدیل و عزل اشخاص با دلایل موجه صورت خواهد گرفت و در صورت عزل، تغییر و یا هم تبدیل، معرفی نامزد جدید برای پست مورد نظر مشوره با مرجع معرفی کننده صورت می‌گیرد.
بودجه مصرفی
براساس این موافقت نامه شورای عالی مصالحه ملی (دبیرخانه) واحد بودجوی مستفل خواهد داشت که این بودجه از طرف دولت تامین می شود. علاوه بر آن شورای عالی می تواند از مراجع بین‌المللی نیز کمک بودجه‌ای دریافت کند. اجرا و مصارف بودجه در صلاحیت کامل رئیس شورای عالی مصالحه ملی بوده و از بررسی مستثنی نیست.
- انتخابات افغانستان؛ شماری از طرح ‘حکومت به رهبری عبدالله’ حمایت کردند
- اشرف غنی برنده انتخابات افغانستان اعلام شد، عبدالله: ما پیروزیم، دولت دیگری تشکیل می‌دهیم
- هشدار ژنرال دوستم درباره اعلام ‘حکومت موازی’ در افغانستان
تشکیلات شورای عالی مصالحه
براساس این توافق نامه شورای عالی مصالحه متشکل از رهبران سیاسی، شخصیت‌های ملی، نماینده‌های از شورای ملی، نمایندگان اقشار مختلف سیاسی، اجتماعی، جامعه مدنی، زنان و جوانان است.
شورا دارای دو بخش مجمع عمومی و کمیته رهبری است که کمیته رهبری شورا متشکل از رهبران سیاسی و شخصیت‌های ملی است.
بر علاوه سایر اعضای کمیته رهبری در جلسات رهبری نماینده با صلاحیت رئیس جمهور به عنوان عضو اشتراک می‌کند. این شورا دارای تشکیلات اجرایی خواهد بود که شامل هیأت مذاکره کننده، وزارت دولت در امور صلح( به عنوان دبیرخانه) نیز شامل شورای عالی مصالحه است.
براساس مفاد این موافقت نامه در صورت نیاز تشکیلات شورای عالی مصالحه در مشورت با رئیس جمهور زیاد خواهد شد.
تقدیر از رهبران
در این موافقت نامه آمده که از رهبرانی مانند برهان الدین ربانی، سید احمد گیلانی و محمد کریم خلیلی تقدیر شود
ایجاد اصلاحات
براساس این موافقت نامه زمینه برای برگزاری انتخابات شورای ولایتی و شورای ولسوالی به منظور تکمیل ارگان لویه جرگه در زودترین زمان ممکن انجام خواهد. انتخابات شاروالی ها (شهرداری‌ها) برگزار و هیاتی برای طرح و تعدیل قانون اساسی به منظور تغییر ساختار حکومت بعد از برگزاری شوراهای ولسوالی تعیین خواهدشد.
همچنین اصلاحات انتخاباتی شامل اصلاحات حقوقی، فنی و کادری به شمول استفاده از فناوری بیومتریک در اسرع وقت روی دست گرفته شده و در شیوه انتخابات نیز باید تغییر بیاید. اکنون نظام انتخابات افغانستان رای واحد غیر قابل انتقال است.
راهکار نظارت و اجرای موافقت نامه
در طول پنج سال گذشته یکی از جنجالها عملی نشدن توافقنامه حکومت وحدت ملی بود.
در توافق نامه جدید یک راهکاری برای نظارت و اجرایی شدن این موافقت نامه پیش بینی شده است. در این موافقت نامه آمده که بر بنیاد توافق طرف‌ها به هیأت میانجی صلاحیت داده می‌شود تا جلو نقض توافقنامه را بگیرد.
در این توافقنامه آمده که نمایندگان سازمان ملل می‌توانند در مراسم امضای توافقنامه به عنوان ناظر حضور داشته باشند و یک تیم فنی مشترک از هر دو طرف براس شناسایی موارد نقض توافقنامه با تعداد برابر ایجاد شود.
در این بخش از موافقت نامه آمده که در صورت نقض و تخطی از توافقنامه تیم فنی تلاش می‌کند تا از طریق تفاهم جلو نقض توافقنامه را بگیرد، درصورتیکه تلاش تیم فنی مشترک به نتیجه نرسد، نماینده طرفی که توافق نامه به ضرر آن طرف نقض شده، موضوع را رسما به هیاتی میانجی محول می‌کند.
تصمیم هیأت نظارت و میانجی در مورد موضوع اختلافی به رئیس جمهور و رئیس شورای عالی مصالحه ملی ابلاغ می‌گردد.
مدت اعتبار این توافقنامه سیاسی، الی ختم دوره حکومت اعلام شده است.
واکنش ها
ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در بیانیه‌ای گفته است که از توافق سیاسی رهبران افغانستان و از تصمیم رهبران افغان به خاطر حل تفاوت‌های شان و پیوستن شان برای تشکیل یک دولت فراگیر استقبال می‌کند.
او همچنین گفته است که نیروهای خارجی (ناتو) در افغانستان متعهد به همکاری و حمایت از دولت افغانستان برای یک صلح پایدار است.
*******
واکنشها به توافقنامه غنی و عبدالله؛ آمریکا، سازمان ملل و ایران استقبال کردند
در پی امضای توافقنامه سیاسی میان اشرف غنی رییس جمهور و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی پیشین، شماری از کشورها و برخی از سازمان‌ها از امضای این توافق استقبال کرده‌اند.
مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در توییتی نوشته است که از شنیدن توافق میان محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله بر سر تشکیل دولت فراگیر خوشحال است.
آقای پومپئو همچنین اضافه کرده است که “ما از تعهد آنها برای گام برداشتن در راستای صلح در افغانستان استقبال می‌کنیم.”
دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) نیز با انتشار بیانیه‌ای از توافق سیاسی میان محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی پیشین استقبال کرده است.
در خبرنامه یوناما آمده است که این توافقنامه هر دو رهبر را قادر به پرداختن به حل چالش‌های بزرگتر افغانستان خواهد کرد. سازمان ملل ابراز امیدواری کرده که دولت افغانستان به عنوان یک دولت متحد عمل کرده و از حقوق همه افغان‌ها محافظت خواهد کرد.
با امضای این موافقت‌نامه میان دو رقیب سیاسی، جنجال‌های پس از اعلام نتیجه انتخابات اخیر افغانستان پس از نزدیک به پنج ماه پایان یافت.
حدود سه هفته پس از اعلام نتیجه انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری افغانستان، محمد اشرف غنی رسما به عنوان رئیس‌جمهوری در “ارگ” سوگند ادا کرد. در عین حال عبدالله عبدالله که خودش را پیروز انتخابات می‌داند، نیز به طور جداگانه در سپیدار (محل کارآقای عبدالله) مراسم تحلیف برگزار کرد.
از آن زمان تاکنون تنش سیاسی میان دوتیم حل نشده باقی مانده بود و حتی سفر وزیر خارجه آمریکا به افغانستان و کاهش کمک یک میلیارد دلاری به این کشور نیز نتوانست که بن بست سیاسی در این کشور را حل کند.
استقبال ناتو
ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو، نیز در بیانیه‌ای گفته است که از توافق سیاسی رهبران افغانستان استقبال می‌کند.
آقای استولتنبرگ گفته است از تصمیم رهبران افغان به خاطر حل تفاوت‌های شان و پیوستن شان برای تشکیل یک دولت فراگیر استقبال می‌کند. او همچنین گفته است که نیروهای خارجی (ناتو) در افغانستان متعهد به همکاری و حمایت از دولت افغانستان برای یک صلح پایدار است.
عبدالله عبدالله بعد از امضای توافقنامه در رشته از توییت هایی گفت از آنجا که ما متعهد می شویم که یک دولت فراگیر ، پاسخگوتر و شایسته تر تشکیل دهیم ، ما همچنین آزمون های سختی را پشت سر گذاشته ایم تا به قانون احترام بگذاریم و در برابر کرونا , جعل, بی عدالتی و فساد مبارزه کنیم. آقای عبدالله در این پیام خود نوشته است که حالا نیاز داریم تا به مثابه یک ملت متحد شویم و عملا در راه حل مشکلات گام برداریم.
موضع ایران
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران هم ساعاتی پس از امضای توافق میان محمداشرف غنی و عبدالله عبدالله، در گفتگوی تلفنی با آنها از “پیشرفت حاصل شده در روند مصالحه ملی” استقبال کرد
سخنگوی وزارت خارجه ایران هم از آمادگی کشورش برای “کمک به ادامه روند همسویی میان گروه‌های افغان از جمله طالبان” سخن گفته است.
واکنشهای بین المللی هنوز به امضای این توافقنامه میان رهبران افغان ادامه دارد.
ملک ستیز، تحلیلگر مسایل افغانستان، می‌گوید توافقنامه جدید از نظر برآروده شدن خواستهای امریکا و ناتو در افغانستان مثبت تلقی می شود و تا حدودی نگرانی های مردم افغانستان را نیز رفع می‌کند.
او می‌گوید اما چالشهایی مهمی نیز در برابر این توافق وجود دارد .آقای ستیز به بی بی سی گفت با در نظر داشت اینکه مواد توافقنامه حکومت وحدت ملی در گذشته با تمام وعده های گسترده آن عملی نشد مردم به شدت ناراضی‌اند.
آقای ستیز می گوید مشکل اصلی این است که این دو تیم بیشتر روی اهداف اصلی بحث نمی کنند بلکه هدف آنها این است که در کجای قدرت بتوانند نقشی بازی بکنند و چگونه از منابع قدرت و امتیاز های دولت برای طرفدارن خود استفاده کنند.
به نظر او این باعث می شود که برنامه های اصلی مانند صلح، امنیت، ثبات، رفع فقر، ایجاد شغل و ده ها مشکل دیگر مانند مسایل قومی و زبانی و خدمات عامه در حاشیه قراربگیرد و سبب نارضایتی گسترده مردم شود.
ملک ستیز به این نظر است که اگر شورای عالی صلح با یک سیما و برنامه جدید دست بکار شود و بتواند تلاشهای دیپلماتیک را در سطح جهانی، منطقه ای و بین الافغانی فعال بسازد, این می تواند یک نکته مثبت برای آینده افغانستان باشد.
براساس متن توافق که توسط مشاور ارشد آقای غنی و تلویزیون ملی افغانستان همرسانی شده است آقای عبدالله رئیس شورای عالی مصالحه است و صلاحیت دارد تا رهبری روند صلح را به عهده داشته باشد، جلسات شورای عالی مصالحه را رهبری کند و در تعیین و تقرر مقامات و کارمندان اجرائیه و اداری مربوطه، به شمول وزارت دولت در امور صلح صلاحیت دارد.
بی بی سی
