از شوراي سياستگذاري به سوي پارلمان اصلاحات
از شوراي سياستگذاري به سوي پارلمان اصلاحات
شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان پس از وقفه اي يك ساله آغاز به كار كرد
شوراي سياستگذاري اصلاح طلبان دوشنبه شب پس از وقفه اي يك ساله به رياست محمدرضا عارف تشكيل جلسه داد: جلسه اي كه به گفته علي صوفي از اعضاي اين شورا، اعلام موجوديتي مجدد بود و از همين جهت در حضور سيدمحمد خاتمي، رييس دولت اصلاحات برگزار شد و در اين نشست ٢٨ نفر از احزاب عضو شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات و ٢٨ نفر از اشخاص حقيقي عضو شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان حضور داشتند. تركيب اين شورا اما با سال گذشته متفاوت بود و اصلاح طلباني كه بر روي كرسي هاي يكي از مهم ترين تشكيلات اين جريان فكري تكيه زدند دقيقا همان هايي نبودند كه دست كم در دو سال گذشته تصميمات مهمي براي كنشگري سياسي اصلاح طلبان اتخاذ كردند. صبح ديروز عماد بهاور، از اعضاي نهضت آزادي يكي از اعضاي جديد شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان در صفحه شخصي توييتر خود نوشت «اولين جلسه از دور جديد شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان در حضور خاتمي تشكيل شد. من، پرستو سرمدي و مهدي شيرازد هم در اين جلسه شركت كرديم. خاتمي گفت اين شورا موقت است و توصيه كرد طرح پارلمان اصلاحات كه دموكراتيك تر و انتخابي تر است هرچه زودتر اجراي شود.»
بهاور، شيرزاد و سرمدي از جمله چهره هاي جوان اصلاحات و امضاكنندگان نامه ١٠٠ نفره «اصلاح اصلاحات» خطاب به سيدمحمد خاتمي هستند. نامه اي كه در آن قيد شده بود شوراي سياستگذاري انتصابي ديگر كارگشا نيست و اصلاحات بايد از «فرد محوري» به سمت «نهاد محوري» حركت كند. در نهايت پيشنهاد اصلاح اصلاحات تنها به تغييراتي در اعضا و ورود جوان تر ها شد. علاوه بر سه عضو جوان تر اصلاحات، سيدكاظم اكرمي، وزير آموزش و پرورش دولت اصلاحات و مرتضي الويري عضو شوراي شهر تهران از جمله افراد حاضر در اين جلسه بودند. بنا به گفته صوفي يكي از اعضاي حاضر در جلسه محسن هاشمي، رييس شوراي شهر تهران نيز به اين نشست دعوت شده بوده كه گويا دعوت را نپذيرفته و حضور پيدا نكرده است. همچنين روزنامه سازندگي روز شنبه با انتشار مطلبي تحت عنوان «خون تازه در رگ هاي اصلاحات» خبر داده بود كه در پي تغييرات جديد اين شورا عبدالله نوري، محسن صفايي فراهاني، محسن هاشمي و مصطفي معين به اين تشكيلات اضافه شده اند كه البته ساعاتي بعد از انتشار خبر همه افرادي كه از آنها نام برده شده بود حضورشان در شوراي عالي را تكذيب كردند و البته در جلسه دوشنبه شب اين شورا نيز حضور نيافتند. همچنين بنا به گفته احمد شريف، دبيركل حزب همبستگي دانش آموختگان ايران (هدا) و عضو شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات مصطفي كواكبيان دبيركل حزب مردم سالاري، هادي خامنه اي دبيركل مجمع نيروهاي خط امام، احمد حكيمي پور دبيركل حزب اراده ملت، حسين كمالي، دبيركل حزب اسلامي كار هم از غايبان جلسه دوشنبه بودند.
راهبرد جديد اصلاحات از زبان عارف
محمدرضا عارف در اين جلسه به ارايه گزارشي از عملكرد دوساله اين شورا پرداخته و گفته است كه بعد از انتخابات رياست جمهوري و شوراهاي سال ۹۶ كارگروهي براي ارزيابي عملكرد شوراي عالي تشكيل و فرم هاي ارزيابي براي حدود ۶۰ نفر از نخبگان و منتقدين شوراي عالي ارسال شد كه اكثريت به تداوم فعاليت شورا تاكيد داشتند البته درخصوص سازوكار فعاليت و تعداد اعضاي حقوقي و حقيقي نقطه نظراتي را مطرح كردند. او همچنين تاكيد كرد كه يكي از راهبردهاي اصلي شوراي عالي بايد انسجام بخشي و تقويت و وحدت و همدلي در خانواده اصلاحات باشد و بايد از هرگونه عملي كه وحدت و همبستگي جريان اصلاحات را زير سوال ببرد پرهيز كرد.
در همين جلسه علاوه بر سيدمحمد خاتمي، عارف هم بر تشكيل يك نهاد بالادستي براي شوراي عالي تاكيد كردند و همچنين گفته شد كه دور جديد فعاليت شورا بايد بيش از گذشته در نظارت بر عملكرد نهادهاي برآمده از شوراي عالي براي سنجش ميزان تحقق وعده هاي داده شده جدي باشند.
شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان و چند سوال
پس از انتشار خبر برگزاري اولين جلسه شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان و حضور افراد جديد و گمانه زني ها در مورد چهره هايي ديگر سوالاتي مطرح مي شود. اول بالاخره قرار است چهره هاي شاخص ديگري از اصلاح طلبان به اين مجموعه اضافه شوند يا خير؟ آيا اين تغييرات به راس شوراي عالي يعني رياست كه اتفاقا با انتقادات بسياري نيز مواجه است مي رسد يا صرفا اعضاي حقيقي شورا تغيير خواهند كرد.
نكته بعدي نهاد بالادستي شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان است. موضوعي كه عارف و خاتمي نيز به آن اشاره كرده اند. پارلمان اصلاحات گرچه پيشنهاد تازه اي نيست اما گويي با توافق ميان اصلاح طلبان قرار است اين نهاد جديد به عنوان نهاد بالادستي شوراي عالي و البته نهادي دموكراتيك تر فعاليت خود را آغاز كند. گرچه از چند و چون آن هنوز اطلاعي در دست نيست و مشخص نشده چه زماني اصلاح طلبان خشت اول اين پارلمان را پايه مي گذارند اما سوال اين جا است كه با تشكيل پارلمان اصلاحات آيا تعدد نهادهاي تصميم گيري يعني حضور همزمان شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات، شوراي عالي سياستگذاري اصلاح طلبان و شوراي مشورتي مشكل ساز نخواهد بود؟
اما شايد از همه موضوعات مذكور آن چه از اهميت بيشتري برخوردار است تعيين گفتمان انتخاباتي است. گفتماني كه بايد هر چه زودتر مشخص شود چرا كه زمان زيادي تا برگزاري انتخابات مجلس يازدهم باقي نمانده. گرچه خيلي پيش تر برخي اصلاح طلبان از امتناع براي ائتلاف با اصولگرايان سخن گفتند اما در مقابل طيفي ديگر نيز تصميم گيري در مورد موضوع انتخابات و بحث ائتلاف را به زماني ديگر موكول كردند.
علاوه بر تصميم گيري درمورد اين موضوع اصلاح طلبان مي دانند كه شرايط امروز و نگاه بدنه اجتماعي شان به آنها به نسبت به همين يك سال قبل هم تغيير قابل توجهي داشته است. همچنين عدم دست يابي به اهداف تعريف شده و عملكرد ضعيف دولت و فراكسيون اميد اصلاح طلبان را در موقعيتي ويژه قرار داده كه بايد هر چه سريع تر به آن واكنش نشان داده و فكري به حال آن كنند.
روزنامه اعتماد،۱۴ شهریور،
***
علی تاجرنیا انتقادها به جریان اصلاحات را بررسی کرد: ابهام درشورای عالی اصلاحطلبان
بــا وجــود اینکه بعــد از انتخابــات شــورایهای شــهر و روســتا که موجی از انتقادات به شــورای عالــی سیاســتگذاری را بــه راه انداخت، اصلاحطلبان وعده دادند کــه تغییراتی در ترکیب شــورای عالی اعمــال میکنند اما دوشنبه شب که نخســتین جلسه این شورا با ریاست محمدرضا عارف برگزار شد، تنها چند تغییر کوچک در آن اعمال شــده بود. یکی از این تغییرات حضور ســه عضو جوان در این شورا بود. این در حالی اتفاق افتاد که در تمام این مدت اوج انتقــادات به افرادی مانند محمدرضا عارف و همچنین ساختار انتصابی این شورا بود و به نظر میرسد هیچ کس در میان اصلاحطلبان توجهی به این مسائل نداشته است.
در همیــن خصــوص علی تاجرنیــا، فعال سیاسی اصلاحطلب در گفت و گو با »بهار« عنوان کرد: بــه عقیده من متاســفانه الان دغدغه جامعه ما شورای عالی اصلاحطلبان به معنی یک تشــکیلات نیســت. آنچه که امروز دغدغه جامعه مجســوب میشــود، این اســت کــه اصلاحطلبان بــرای روند آینده حرکتی خودشــان چه اســتراتژی دارند و نسبتشــان با دولت را چگونه تعریف میکنند. لذا هرآنچه که باعث شــود در این روند به ســواالت مطرح شــده، پاسخ دهد، مورد توجه افــکار عمومی قــرار میگیرد. اما بحــث شــورای عالی سیاســتگذاری اصلاحطلبان از آن جهت مورد توجه اســت که این شورا یک تشــکیلات تصمیمگیر در داخل جریان اصلاحات اســت و بایســتی سازوکارهای آن به گونه ای باشد که بازتاب دهنده خواســت احزاب اصلاحطلب باشد. اما آنچــه که اتفــاق افتــاده نمیتواند این مشکل را حل کند
. او تصریح کرد: البتــه در صحبتهای آقای خاتمی هم به این نکته اشــاره شده است که شــورای عالی یک تشــکیلات موقت است تا زمانی کــه پارلمان اصلاحات تشــکیل شــود. لذا اگر ما به عنوان جریان اصلاحات معتقد به تحزب هســتیم، باید فرایندها به گونهای اصلاح شــود که حضور در احزاب و تشکلهای سیاســی نهادینه شود و نقش افراد کم رنگ شــود. اینکه سه نفر جوان به شورای عالی اضافه شده اند درست است که یک قدم رو به جلو اســت اما کافی نیست. ما الان نیاز داریم که به سمت اصلاح فرایندها حرکت کنیم نه اینکه بــا تغییر برخی افراد دنبــال رفع مشــکلات باشــیم. من حتی معتقــدم ورود اشــخاصی کــه هیچ شــخصیت حقوقــی ندارند یــا شــخصیت حقوقــی دارند اما به عنــوان شــخص حقیقی وارد ســاختارهای تصمیمگیــر میشــوند، نه تنها مشــکلات را حل نمیکند بلکه بــر عمق آنها میافزاید. زیرا موجب میشــود فردگرایی نهادینه شود و نوعی تحزب گریزی را شکل دهــد. بنابراین باید فراینــد تصمیمگیری اصلاحطلبان در قالــب شــخصیتهای حقوقی شــکل بگیــرد بنابرایــن باید یک پارلمان اصلاحات تشــکیل شود تا همه در آن سهیم باشند
. وی در پاسخ به این ســوال که چرا با وجود اینکــه اصلاحطلبان تاکید بســیاری بر تحزب دارند امــا در ســاختار داخلی خود خیلــی بــه آن توجــه نمیکننــد، اظهار کرد: به عقیده من ســنگ بنای اولیه برای این حوزه تصمیمگیری اشــتباه گذاشــته شده اســت. زیرا به عنوان مثال در شورای هماهنگی اصلاحات یک حزب گســترده و سراســری تنها یک رای داشــت و احزاب کوچک که فعالیت محــدود دارند هم یک رای داشــتند. چون این سیســتم مشکل داشت منجر به تشــکیل شورای عالی سیاســتگذاری شــد. البته اینجا لازم اســت کــه از تصمیم آقای خاتمی دفاع کنــم. زیرا در ماجرای تشــکیل شــورای عالی سیاستگذاری که به توصیه ایشان انجام شد از ســر ناچاری بود. اگر میتوانستند مشکلات شــورای هماهنگی را اصلاحکنند، قطعا کار به تشکیل شورای عالی نمیکشید
. این نماینده پیشــین مجلس اظهار کرد: بنابراین باید همه ایــن ظرفیتها در کنار یکدیگر به فعالیــت بپردازند تــا بتوانند شرایط را بهبود ببخشند. یعنی اینکه ابتدا پارلمان اصلاحات تشــکیل شود و احزاب با توجه به گستردگی و تاثیرگذاریشان در کشور کرسی به دست بیاورند. اینجا البته جا دارد مــن یک انتقاد جــدی به مجمع روحانیون مبارز داشــته باشــم که آنها با وجود اینکه تمایلــی ندارند در قالبهای اینچنینی قرار بگیرنــد اما اصرار دارند که تاثیرگذار باشند. دوستان روحانی ما باید بدانند که یا بایــد در چارچوبها حرکت کنند و اگــر نمیخواهنــد و میخواهند در حد توصیــه دهندگان باشــند باید به همین حوزه بپردازند و انتظار بیشــتری نداشته باشند. این مســئله برای افرادی مانند آقای عارف یا هر شخص دیگری هم صدق میکند. اگر این دوســتان و بزرگان قصد دارنــد در ســاختارهای تاثیرگذار و تصمیم گیرنده حضور داشــته باشــند، باید در یک قالــب حقوقی و حزبی تعریف شوند
. تاجرنیا در پایان گفــت: یکی از انتقادهای جدی که به شورای عالی وارد میشود این اســت که آنها صرفا یک سری لیست تهیه کردند و بعد هم که کاندیداها وارد مجلس شــدند، بدون هرگونه نظارتــی آنها را رها کردند. به همین دلیل اســت کــه الان ما شاهد نوعی از هم گســیختگی هستیم که مثال نمایندگان مجلس اعلام میکنند که قصد ندارند از آقای روحانی و دولت حمایت کنند یا بر خــلاف تصمیمم فراکســیون استیضاح و ســخنرانی میکنند. این اصلا قابل توجیه نیست و باید شورا سازوکاری را در نظر میگرفت که به عملکرد نمایندگان نظارت داشته باشــد. ما در مجلس ششم حتی اگر با تصمیمی موافــق نبودیم اما با توجه به تصمیم فراکســیون و خرد جمعی تصمیم میگرفتیم. اما در این مجلس اصلا اینگونه نیســت و این از ضعفهای جدی شورای عالی است. نمایندگانی که برآمده از جریــان اصلاحات هســتند نمیتوانند انفرادی تصمیم بگیرنــد که میخواهند از آقــای روحانی حمایت کنند یــا خیر. آنها باید همســو با سیاســتهای جریانی جلو بروند.
فرهــاد کیانفریــد
روزنامه بهار ۱۴ شهریور
***
آیا محمد رضا عارف مانعی بر سر راه اصالحات است؟
بعد از انتخابات ســال گذشــته زمزمه تغییرات در ترکیب شورای عالی سیاســتگذاری اصلاحطلبان شنیده شــد اما به عقیده برخی این تغییرات کافی نبود و باید پارلمان اصلاحات تشکیل شود. با این حال اصلاحطلبــان تصمیم گرفتند که علاوه بــر اینکــه پارلمان را تشــکیل میدهند، شــورای عالی نیز بــا تغییراتی در ترکیب و ســاختار به فعالیت خود ادامه دهند. اما این تنها در حد حــرف باقی ماند تا اینکه مدتی قبل خبــری مبنی بر حضور چهرههــای جدیدی مانند عبــداله نوری، محسن هاشمی، محســن صفایی فراهانی و مصطفی معین در ترکیب جدید شــورای عالی منتشر شد. اما با فاصله کوتاهیعبــداله نوری و مصطفی معین ایــن خبر را تکذیب کردند
. این نخســتین بار نبود کــه اصلاحطلبان تلاش میکردند که ترکیب فعلی شــورای عالــی سیاســتگذاری را تغییــر دهنــد و پیش از آن یک بار اعلام شــد که قرار است شــخصیتهای حقیقی سیاســی از جمله مصطفی معین، محســن صفایی فراهانی و پرســتو ســرمدی به این مجموعه ملحق شوند اما در نهایت اتفاقی نیفتاد تا منتقدان شــورای عالی سیاســت گذاری همچون مصطفــی کواکبیان، احمــد حکیمیپور، محســن رهامی، رســول منتجــب نیا و سیدهادی خامنه ای ایده تشکیل پارلمان اصلاحات را بــه عنوان ســازکار جایگزین مطرح و به جد پیگیری کنند
. بعد از آن غلامحســین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران ســازندگی نــامعبــداله نوری را به عنــوان جایگزیــن محمدرضا عارف مطرح کرد و پیشــنهاد داد که عارف از ترکیب خــارج و نوری جــای او را بگیرد. در همیــن زمان بود کــه مســئله عبور از محمدرضا عارف بر ســر زبانها افتاد. زیرا به نظر میرسید او نه تنها عملکرد مناسبی در ریاســت فراکســیون امیــد در مجلس نداشته است بلکه وی با وجود پیگیریهای ســیدمحمد خاتمی، در پیاده سازی مدل جدید کار تشــکیلاتی جریــان اصلاحات کوتاهی کرد و مانع از اعمال تغییرات شــده اســت. البته این نخســتین بار نیست که او ســاز مخالف خود را کــوک میکند و در روزهایی که نمایندگان مجلس مشــغول بررسی کابینه دولت دوازدهم بودند، برخی نمایندگان عضــو فراکســیون امید اعلام کردند که بهتر اســت در خصوص کابینه با ســیدمحمد خاتمی نیز مشــورتی صورت بگیرد. اما عارف هرچند به صورت مستقیم بــا آن مخالفــت نکرد امــا اعلام کــرد که تصمیم درباره کابینــه در داخل مجلس گرفته میشــود اما هرکه میخواهــد با خاتمی مشــورت کند، مختــار اســت. بنابراین به نظر میرســید که عارف ســعی دارد جایگاه جدیــدی برای خود تعریف کند و ایــن نیازمند برخی تصمیمات از جمله جدا کردن حساب خود از سیدمحمد خاتمی بود. البته این تنها یک مورد از رویکردهای استقلال طلبانه عارف اســت و او در زمان تعیین لیست انتخاباتی شورای شهر تهران نیز زمانی که با مخالفت سیدمحمد خاتمی مواجه شد به جای آنکه سعی در تغییر لیست داشــته باشد ترجیح داد، قهر کند و به کار خود ادامه دهد
. در همین خصوص علی محمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفــت و گو با »بهــار« عنوان کــرد: اگر نگاهی بــه اظهــار نظرات در شــبکه های اجتماعــی یا در ســطح جامعــه بیاندازید میبینید که تقریبا توده مردم از هر دو جناح سیاســی فاصله گرفته اند و با توجه به اینکه اصلاحطلبان از حامیان اصلی دولت و آقای روحانی بودند و حال کشــور در یک بحران اقتصادی قرار گرفته، نارضایتی و شــکاف میان توده مردم و اصلاحطلبان بیشــتر از جریان اصولگرایی است. لذا در این شرایط لازم است که ما هم یک بازنگری در داخــل جریان انجــام دهیم و همانطور که در یــک کارخانه یا تولیدی محصولات خــود را با با توجه به بازخــوردی که از جامعه دریافت میکند، تغییر میدهد، اصلاحطلبان هم بایــد با توجه به رویکردی که این روزهــا در جامعه به وجود آمده است، تغییراتی در خود اعمال کند.
او تصریح کرد: البتــه اصلاحطلبان هم این بازخوردها را دریافت کــرده اند و به همین دلیل خیلی ســریع دســت به کار شــدند تا هرچــه زودتر بــه پارلمــان اصلاحات برســیم و بعد هــم تغییراتی در شــورای عالی سیاســتگذاری اعمال کنیم. بنابراین رایزنیهایی با چهرههای برجســته جریان اصلاحات صورت گرفته اســت کــه از آنها درخواست شده که در ترکیب شورای عالی قرار بگیرند اما خب برخی تمایل نداشــتند و ندارنــد و این حــق آنها اســت و ایرادی ندارد. اتفاقا این نشــان میدهد که جریان اصلاحات به آزادی عقیده اعتقاد راسخ دارد و اینگونه نیست که تصمیمات از یک جایی به دیگران دیکته شــود و آنها هم مجبور به پذیرش آن شــوند. اما به عقیــده من این ماجرا تمام میشــود و اصلاحطلبان به یک جمع بندی مناسب خواهند رسید
وی در پاســخ به این ســوال که آیا درست اســت که محمدرضا عارف مانعی بر ســر راه تغییرات در شــورای عالی سیاتگذاری اســت و اصلاحطلبان در رودربایستی وی قرار گرفته اند، گفت: یک مدتی برای حفظ وحدت و یا دلایل دیگر اظهار نظر نشــد. اما واقعیت این اســت که به عقیــده من آقای عارف با وجود اینکه من بســیار برایشــان احترام قائل هســتم اما احســاس میکنم ایشــان دچار توهم شــده اند و باید متوجه وزن خود در جریان اصلاحات شوند. ایشان معاون اول آقــای خاتمی بودند و پیش از آن هیچ حضور خاصی در سیاســت نداشتند و بعد از دولت آقای خاتمی بود که ایشان وارد عرصه سیاسی شدند و حال که وزن سیاسی افراد مشخص شده است، آقای عارف بیش از وزن سیاســی خود انتظار دارند. اما قطعا کم کــم متوجــه واقعیات خواهند شــد و نمیتوانند مانعی بر سر تغییرات باشند
این فعال سیاسی در پایان گفت: البته ریشه این ماجرا به انتخابات سال 92 برمیگردد. یعنی زمانی کــه از آقای عارف خواســتند که به حمایت از آقای روحانــی از انتخابات کنار بروند. ایشــان هم در کمال متانت و از خودگذشتگی این را پذیرفتند. اما حال که آقای روحانی موفق نشدند به نظر میرسند کــه ایشــان از تصمیم جریــان اصلاحات ناراضی هســتند و معتقدند که بهتر این بود که ایشان در انتخابات میماندند. به همین دلیل ممکن اســت الان کمی ســاز مخالف بزنند امــا به نظر مــن نهایتا ایشــان هم با واقعیات موجود و تغییــرات کنار خواهند آمد و مشکلات فعلی رفع خواهند شد.
فرهــاد کیانفرید
روزنامه بهار ۱۲ شهریور
***
