حمله محلی به کرونا
یکی از مهم‌ترین درس‌هایی که در جریان #گزارش_ملی_سیلاب‌ها از بررسی عملکرد سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد) و داوطلبان مردمی در کمک به سیل‌زدگان آموختم، کاملاً به‌کار مقابله با ویروس کرونا می‌آید. امیدوارم ستاد ملی مقابله با کرونا به این نکات توجه کند.
یک. کرونا عین آب سیلاب، متر به متر جلو می‌رود و خانه به خانه را تهدید می‌کند.
دو. سمن‌ها و داوطلبان وقتی وارد کمک به سیل‌زدگان برای امداد و نجات شدند، چند مشکل داشتند:
اطلاعاتی درباره خانواده‌های درگیر سیلاب نداشتند. معلوم نبود هر خانواده چند نفر است، چند زن و کودک یا فرد آسیب‌پذیر در هر خانه هست و باید چه کمک‌هایی (شیرخشک، پوشک، نوار بهداشتی و …) در بسته‌ها به سیل‌زدگان توزیع کرد.
مناطق تحت تأثیر سیلاب به دقت بین سمن‌ها تقسیم نشده بود و گاه چند سمن به یک منطقه می‌رسیدند و گاه منطقه‌ای بدون امداد باقی می‌ماند.
سمن‌ها مجبور شدند ابتدا آمارگیری و شناخت نیازمندی‌های مناطق تحت تأثیر سیلاب انجام دهند و بعد کمک‌رسانی و امداد را شروع کنند.
مردم سیل‌زده چون اعتماد نداشتند که به آن‌ها مداوم رسیدگی می‌شود، اقلام امداد (آب معدنی، غذا، پتو و …) را زیادتر از نیازشان دریافت می‌کردند. آن‌ها زیاده‌خواه نبودند فقط اعتماد نداشتند.
سه. اگر روند افزایش ابتلا به کرونا ادامه یابد، محلات حاشیه‌ای و کانون اقشار ضعیف‌تر اقتصادی شهرها (به دلیل بهداشت کمتر، نیاز بیشتر به کار در بیرون و عدم امکان ماندن در منزل، دسترسی نداشتن به خودرو شخصی و …) بیشتر در معرض ابتلا قرار می‌گیرند.
چهار. ضروری است هر چه زودتر اطلاعات لازم درباره این مناطق جمع‌آوری شود. اطلاعاتی نظیر هر خانه چند فرد آسیب‌پذیر بالای شصت سال دارد؟ چه کسانی بیشترین رفت و آمد به مناطق آلوده دارند؟ و سایر اطلاعات که حتماً پزشکان و متخصصان اپیدمی‌ها بهتر می‌دانند.
پنج. دولت قادر نیست همه این اطلاعات را جمع کند و کار وزارت بهداشت به تنهایی هم نیست. شهرداری‌ها، نیروهای سمن‌ها، واحدهای بسیج، و … باید کمک کنند. روزهای اول نوشتم که با سمن‌ها هماهنگی کنید. پروتکل هماهنگی با سمن‌ها، بسیج و داوطلبان باید هر چه سریع‌تر تدوین شود.
شش. احتمالاً زمان توزیع بسته‌های امداد کرونا و پیشگیری به زودی فرا می‌رسد (درست عین امداد سیل). اعتماد لازم به تداوم کمک‌رسانی و اطلاعات لازم از هر خانواده را باید فراهم کرد تا کمک‌رسانی هدفمند باشد.
هفت. خانواده‌های فقیرتر بیشتر آسیب‌پذیر هستند. آن‌ها به تغذیه مناسب بیشتر و حمایت مالی برای حفاظت از بیماران‌شان نیاز دارند. اوضاع اقتصادی خوب نیست، اما حمایت هدفمند از فقرای شهری به کمک اطلاعاتی که سمن‌ها جمع می‌کنند، هزینه‌ای بسیار کمتر از شیوع فراگیر کرونا و مرگ و میر احتمالی دارد.
هشت. سمن‌ها، نیروهای بسیج و هر داوطلب سازمانیافته‌ای را باید برای توسعه آموزش در مناطق حاشیه شهری و هر ناحیه نیازمند کمک به‌کار گرفت. اغلب برنامه‌ریزان و مجریان مقابله با کرونا از طبقه متوسط هستند و ممکن است گول بخورند و فکر کنند همه جامعه مثل خودشان هستند و از تلگرام آموزش می‌بینند. نه، باید آموزش محلی را تدارک دید.
نه. طراحی بسته‌های آموزشی قابل ارائه به خانوارها در محل‌هایی که اپیدمی اوج می‌گیرد ضروری است. (عین آموزش به سیل‌زدگان در مناطق بحرانی)
ده. امیدوارم هر چه زودتر متخصصان فناوری اطلاعات امکاناتی فراهم کنند (اگر تاکنون نکرده‌اند) که مردم بتوانند نشانه‌های ابتلای احتمالی خود را به مرکزی ارسال کنند و بر اساس تجمیع اطلاعات دریافتی از مردم بتوان نقاط کانونی و بحرانی تجمیع مبتلایان احتمالی را شناسایی کرد و از گروه‌های سمن و داوطلب (مجهز به لباس‌ها و تجهیزات پیشگیری) برای امداد به آن مناطق کمک گرفت.
یازده. اطلاعاتی که در جریان بررسی‌های هیأت ویژه گزارش ملی سیلاب‌ها جمع‌آوری کردیم نشان می‌داد مردم با فاصله فاحش، به سمن‌ها و نیروهای داوطلب و بسیج، بسیار بیشتر از سازمان‌های رسمی از دولتی تا عمومی غیردولتی، اعتماد دارند. لطفاً زمینه‌سازی برای مداخله مؤثر و توأم با کمترین خطر ابتلا برای خود داوطلبان را جدی بگیرید.
دوازده. نگاه امنیتی به سمن‌ها را هم برای همیشه یا حداقل تا پایان بحران کرونا متوقف کنید.
آن‌چه نوشتم، زمینه «#حمله_محلی_به_کرونا» متناسب با شرایط هر محل و منطقه را فراهم می‌کند.
محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
منبع: تلگرام نویسنده
دغدغه ایران:
@fazeli_mohammad
