سازمان شفافیت بینالملل: فساد مرگبار در دو سوم کشورهای جهان
شفافیت بینالملل گزارش سالانه خود را منتشر کرده است. بر اساس این گزارش شیوع کرونا به فساد مالی در جهان دامن زده است. جمهوری اسلامی ایران، در کنار لبنان، یمن و سوریه در شمار فاسدترین کشورهای جهان از منظر مالی قرار دارد.
شیوع ویروس کرونا در و دروازه را بر روی فساد مالی و رشوهخواری گشوده است. در گزارش سال ۲۰۲۰ سازمان شفافیت بینالملل به نقش بحران کرونا در افزایش فساد مالی در جهان توجه خاصی مبذول شده است. در این گزارش آمده است که بیش از دو سوم کشورهای جهان از منظر مالی فاسد هستند.
در مقابله با بحران کرونا، دولتها در کشورهای مختلف جهان نقش ویژهای یافتهاند. مدیریت محدودیتهای کرونایی برعهده دولتها قرار دارد.
افزون بر آن تهیه ماسک، واکسن کرونا، گردآوری کمکهای مالی و تقسیم و توزیع پول در بین افراد و شرکتهایی که در اثر محدودیتهای کرونایی آسیب دیدهاند، نیز در شمار وظایف دولتها قرار دارد.
دانیل اریکسون، مدیر سازمان شفافیت بینالملل بر این باور است که بحران کرونا عملا راه را برای سوءاستفاده مالی دولتهای فاسد در کشورهای عمدتا دیکتاتوری هموار کرده است.
اریکسون در گفتوگوی خود با دویچهوله تصریح کرد که “رابطهای مستقیم بین سطح فساد مالی و مدیریت بحران بهداشت در اثر شیوع ویروس کرونا وجود دارد”.
فساد در دوسوم کشورهای جهان
دولتها در کشورهای استبدادی در عرصه تهیه ماسک، لوازم پزشکی و واکسن شفاف عمل نمیکنند. انحصار مدیریت مقابله با کرونا در کشورهای غیردموکراتیک عملا امکان ثروتاندوزی غیرقانونی را برای دولتمردان فراهم ساخته است.
این موضوع بهویژه در کشورهای آسیایی و آفریقایی با توجه به ناکارآمد بودن سامانه درمانی و پزشکی شدیدتر است. از این منظر غرب اروپا از حیث میزان فساد مالی، “پاکتر” از سایر نقاط جهان است.
دانیل اریکسون با اشاره به رابطه بین فساد مالی و شیوع کرونا میگوید: «این چنین است که میتوانیم به طور مشخص و آشکار بگوییم که فساد مالی مرگبار است.»
به باور او پولی که باید صرف دارو و درمان بیماران کرونایی بشود و مقابله بهتر با شیوع ویروس کرونا را ممکن سازد، به جیب صاحبان قدرت سرازیر میشود.
نحوه محاسبه فساد مالی
سازمان شفافیت بینالملل از سال ۲۰۰۴ به این سو، همه ساله گزارشی درباره فساد مالی در کشورهای مختلف جهان منتشر میکند.
ردهبندی کشورها از منظر فساد مالی بر اساس دادن امتیاز بین یک تا ۱۰۰ به کشورها است. در این بین کشوری که از امتیاز کمتری برخوردار باشد، از منظر مالی فاسدتر از کشورهایی است که امتیازات بیشتری کسب میکنند.
کشوری که کمتر از ۵۰ امتیاز کسب کند، بر اساس ارزیابی سازمان شفافیت بینالملل در شمار کشورهای فاسد قرار میگیرد.
همین گزارش حکایت از آن دارد که در سال ۲۰۲۰، بیش از دوسوم کشورهای جهان امتیازی کمتر از ۵۰ داشته و در شمار کشورهای فاسد بودهاند.
ایران در رده ۱۴۹
کمترین میزان فساد مالی در کشورهای دانمارک، نیوزلند، فنلاند، سنگاپور، سوئد و سوئیس گزارش شده است. کشور آلمان نیز با کسب ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز در رده هشتم قرار دارد.
این در حالی است که وضعیت فساد مالی در کشورهای سودان جنوبی، سومالی، ونزوئلا، یمن و سوریه وخیمتر از سایر کشورهای جهان است.
جمهوری اسلامی ایران با ۲۵ امتیاز همراه با کشورهای لبنان و گواتمالا در رده ۱۴۹ از مجموع ۱۸۰ کشور تحت محاسبه قرار دارد.
بر اساس این گزارش وضعیت فساد مالی در ایران نسبت به سال ۲۰۱۲، آغاز دوره زمامداری حسن روحانی وخیمتر شده و ایران سه پله در جدول نزول کرده است.
به این ترتیب وضعیت فساد مالی در ایران بدتر از وضعیت حاکم بر کشورهایی همچون ترکیه، بحرین، کویت، پاکستان و عربستان است.
عربستان سعودی در سال ۲۰۲۰ موفق شده است نه پله جایگاه خود را در جدول بهبود بخشیده و با کسب ۵۲ امتیاز از رده کشورهای فاسد خارج شود.
در بین کشورهای همسایه ایران، قطر موقعیت ممتازی دارد. این کشور با کسب ۶۳ امتیاز رده ۳۰ را به خود اختصاص داده است.
دویچه وله