دیدار ایران و آژانس اتمی سازمان ملل در وین برای رفع ابهامات

ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در وین گفتگوهایی را به منظور بهبود شفافیت و رفع ابهام از ادعاهای دیرینه در مورد تلاش های گذشته ایران برای توسعه سلاح اتمی انجام داده اند.

گزارش ها حاکیست که دو طرف جزئیاتی از این گفتگوها ارائه نکرده اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه آژانس بین المللی انرژی اتمی دوشنبه شب گفت که در این گفتگوها “این مساله مورد بررسی قرار گرفت که اجرای تدابیر عملی (که ایران باید انجام دهد) و سه ماه قبل مورد توافق قرار گرفت چقدر پیشرفت داشته است.”

در این بیانیه آمده است که “ایران چند قدم برداشته و چند فعالیت مرتبط ادامه دارد. مباحثات در مورد تدابیر عملی تازه که قرار است در مراحل بعدی پیاده شود در جریان است.”

سرپرستی هیات ایرانی را رضا نجفی نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی برعهده داشت. او پس از ترک جلسه با خبرنگاران سخن نگفت.

دو طرف همچنین نگفتند که دور بعدی گفتگوها چه زمانی برگزار خواهد شد.

این جلسه در پایتخت اتریش درحالی برگزار شد که ایران و گروه پنج به علاوه یک (اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) قرار است دور بعدی مذاکراتشان را این هفته در وین شروع کنند.

هدف این مذاکرات رسیدن به یک توافق جامع برای رفع نگرانی در مورد اهداف برنامه اتمی ایران است. این مذاکرات بر توافق شش ماهه ژنو استوار است که در ماه نوامبر امضا و از ژانویه به اجرا گذاشته شد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی مدت هاست از ایران خواسته است توضیحاتی در مورد شواهد “در مجموع معتبری” که حاکیست ایران پیش از سال ۲۰۰۳ و شاید بعد از آن، تحقیقاتی در مورد ساخت سلاح هسته ای انجام داده ارائه کند.

ایران این ادعاها را رد کرده و می گویدکه این شواهد بر اطلاعات غلط دستگاه های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل استوار است.

ایران سال گذشته قول داد از پرسش هایی در مورد چاشنی های “ای بی دبلیو” (Exploding Bridge Wire) رفع ابهام کند، وسایلی که به طور نظری می تواند در ساخت بمب اتمی به کار رود اما کاربردهای غیرنظامی هم دارد.

ضرب الاجل ایران برای ارائه توضیح در این مورد و برداشتن شش گام دیگر برای بهبود شفافیت – از جمله ارائه اطلاعات در مورد طراحی راکتور آب سنگین اراک که در دست ساخت است – پنجشنبه سر می آید.

پاسخگویی به سوالات باقی مانده آژانس اتمی سازمان ملل بخشی از توافق ایران و پنج به علاوه یک است.

‘ایران توضیحات جدیدی ارائه نکرده’

همزمان سه دیپلمات به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته اند که ایران در پاسخ های رسمی اخیرش به آژانس همچنان پافشاری کرده است که چاشنی ها ربطی به برنامه اتمی ندارند.

بنابه این گزارش ایران می گوید که این چاشنی ها را برای انفجارهای متعارف و بعد برای مصارف غیرنظامی ساخته است.

اولی هایننون که تا سال ۲۰۱۰ در آژانس اتمی سازمان ملل مسئول تحقیق درباره برنامه اتمی ایران بود به آسوشیتدپرس گفته است که پاسخ تازه ایران همان چیزی است که این کشور در سال ۲۰۰۸ ارائه کرده بود.

بنابه این گزارش علیرغم نزدیک بودن ضرب الاجل ایران برای توضیح این ابهامات، یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان برای ادامه تحقیقات تلاش می کند.

دو نفر از دیپلمات های آژانس که با خبرگزاری آسوشیتدپرس صحبت کرده اند و از آنها نام برده نشده می گویند که مقام های آژانس روز دوشنبه به مقام های ایرانی فشار آوردند تا آنها را قانع کنند که ایران در سه بخش دیگر از فعالیت های مظنون تسلیحات اتمی برای ارائه توضیح همکاری کند. آنها جزئیاتی در مورد این سه مورد فعالیت ارائه نکردند.

‘کاهش تلاش برای خریداری های نامشروع’

پیشتر در روز دوشنبه خبرگزاری رویترز جزئیاتی از یک گزارش محرمانه هیات کارشناسان سازمان ملل متحد که کار آن نظارت بر پیروی ایران از تحریم های شورای امنیت است منتشر کرد.

در این گزارش “شیوه های ایران برای پرهیز از تحریم ها” – از مخفی کردن لوله های تیتانیوم در داخل لوله های فولادی گرفته تا استفاده از صنایع شیمیایی به عنوان پوششی برای کسب اقلام برای راکتور آب سنگین – تشریح شده است.

در این گزارش آمده است که سرعت تلاش های ایران برای کسب نامشروع مواد لازم برای برنامه اتمی و موشکی اش همزمان با پیشرفت مذاکرات با قدرت ها کاهش یافته است.

اما این گزارش می گوید که علت این تحول همچنین شاید این باشد که تهران یاد گرفته است چطور دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی سایر کشورها را برای به دست آوردن مواد و عناصر حساس دور بزند.

به نوشته رویترز در گزارش هیات کارشناسان سازمان ملل آمده است که در یکی از این موارد یک مجموعه لوله تیتانیومی در داخل محموله ای از لوله های فولادی که در چین ساخته و از آن کشور ارسال شده بود جاسازی شده بود.

البته در این گزارش جزئیات مربوط به کاربردهای بالقوه اتمی لوله های تیتانیوم ارائه نشده است و می گوید “تحقیقات هیات در مورد گزارش این حادثه ادامه دارد.”

در بخش دیگری از این گزارش آمده است که یک مثال دیگر تلاش ایران در دو سال اخیر برای کسب شیر فلکه ساخت آلمان و هند برای راکتور آب سنگین اراک است.

از جمله یکی از این موارد تلاش برای خرید ۱۷۶۷ شیر فلکه برای شرکت صنایع تکنیک مدرن (مایتک) در سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ است. این شرکت از سال ۲۰۱۰ به خاطر نقش داشتن در ساخت راکتور اراک تحت تحریم های سازمان ملل بوده است.

در گزارش هیات کارشناسان آمده که ظاهرا ۱۱۶۳ شیر به دست این شرکت رسیده است.

در این گزارش سندی مرتبط با خریداری شیرها هست که نشان می دهد ایران از صنایع پتروشیمی اش به عنوان پوششی برای خریداری تجهیزت برای راکتور اراک استفاده کرده است، اقدامی که ناقض تحریم های سازمان ملل است.

هیات می گوید که این سند را از “کامپیور یک شهروند ایرانی که مسئول نظارت برای شبکه خریداری” بوده به دست آورده است. دادستان های آلمانی این سند را در اختیار هیات سازمان ملل گذاشته اند.

راکتور اراک از این جهت حساسیت برانگیز است که اگر در شکل فعلی فعال شود می تواند مقدار قابل توجهی پلوتونیوم با خلوص لازم برای ساخت بمب اتمی تولید کند. ایران می گوید این راکتور کاربردهای غیرنظامی دارد.

آمریکا و اروپا خواستار برچیده شدن این راکتور یا تبدیل آن به یک راکتور آب سبک هستند. ایران اشاره کرده است که با تغییر این راکتور مخالف نیست.

در گزارش هیات کارشناسان سازمان ملل آمده است که شیرهای مورد نظر در صنایع شیمی ایران کاربرد دارد.

بی بی سی