قضیه صلاحیت روحانی و پشت پرده مطرح کردن نام رئیسی

 

نزدیکان ابراهیم رئیسی تولیت آستان قدس رضوی می‌گویند او تصمیم دارد روز ۱۸ فروردین کاندیداتوری خود را اعلام کند. عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان گفته است: «ایشان هر وقت که اراده کرد و اگر قرار بر آمدن داشته باشد باید استعفا دهد.» کدخدایی درباره بررسی صلاحیت‌ روحانی نیز گفته شورای نگهبان به روال معمول بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات، صلاحیت حسن روحانی را هم با این که او هم اکنون رئیس جمهور است، بررسی خواهد کرد. ممکن است طرح قضیه صلاحیت روحانی برای متزلزل کردن او و طرفدارانش باشد. حدس این موضوع ساده است.

موضوع پیچیده‌تر موضوع کاندیداتوری ابراهیم رئیسی است که سابقه اجرایی مهم او این است که از مجریان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ بوده است.

سخنگوی شورای نگهبان با هفته نامه مثلث درباره شیوه کار شورای نگهبان و مسائل زیادی که به این شورا مربوط می‌شود گفت‌وگویی داشته است. در گفت‌وگو  عنوان می‌شود حسن روحانی چندی پیش با رهبر جمهوری اسلامی دیدار داشته و پس از این دیدار  گفته است برای انتخابات نامزد می‌شود.

کدخدایی ضمن اعلام بی‌خبری خود از این دیدار درباره بررسی صلاحیت‌ها می‌گوید روال کار شورا این است که صلاحیت همه را بررسی می‌کند. کدخدایی می‌افزاید تائید یا رد صلاحیت افراد و از جمله روحانی، بستگی به میزان آرای آن‌ها در شورای نگهبان دارد.

سخنان او پیرامون شیوه تائید یا رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی از جمله هاشمی رفسنجانی در سال ۹۲ نشان می‌دهد که این شورا از طریق یک سیستم پیچیده و تو در روی مذاکره، اقناع و بده بستان به تائید یا رد صلاحیت کاندیداها می‌رسند و در مورد ردی‌ها ترجیح می‌دهند آن را اعلام نکنند و از طریق واسطه از فرد مورد نظر می‌خواهند که خود اعلام انصراف کند.

درباره هاشمی رفسنجانی، روحانی و علی لاریجانی مسئول اقناع رفسنجانی به اعلام انصراف بودند اما تلاش آنان به جایی نرسید.

حسن روحانی در پی دیدار با خامنه‌ای گفته است برای انتخابات نامزد می‌شود. کدخدایی اظهار داشته که بررسی صلاحیت او یک بحث کاملا حقوقی است:

«این یک بحث کارشناسی و کاملا حقوقی است ولی دوستان رسانه‌ای این خبر را سیاسی می‌کنند. واقعیت این است که ما هیچکدام قصد این کار را نداریم و من فقط قانون را توضیح می‌دهم. قانون می‌گوید همه کسانی که ثبت‌نام می‌کنند چه برای انتخابات مجلس و چه برای انتخابات مجلس و چه ریاست جمهوری و چه خبرگان، شورای نگهبان باید بررسی صلاحیت شوند.»

رئیسی: نامزد واحد

سایت انتخاب به نقل از «منابع رسانه‌ای نزدیک به حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم رئیسی» نوشته است که رئیسی روز ۱۸ فروردین، یک روز پس از برگزاری مجمع عمومی دوم «جمنا» که قرار است ۵ نامزد نهایی این جریان را معرفی کند، تصمیم خود را برای کاندیداتوری در انتخابات اعلام خواهد کرد.

اگر قضیه طرح کاندیداتوری رئیسی را جدی بگیریم، ظاهر ماجرا این می‌شود:

نامزدی ابراهیم رئیسی از این رو اهمیت دارد که اصولگرایان درپی راهی هستند تا بتوانند به رقابت‌ میان مدعیان متعدد نامزدی این جریان از سرداران سابق مانند قالیباف و رضایی گرفته تا سردار ذوالقدر و چهره‌های فاقد سابقه نظامی نظیر جلیلی پایان دهند. آنان نگرانند  همانند سال ۹۲ تعدادی بصورت منفرد در انتخابات ظاهر شوند و آرای دیگران را در برابر روحانی بشکنند.

آیا اصولگرایان در نهایت بر روی یک نامزد به اجماع خواهند رسید و قادر خواهند شد ابراهیم رئیسی را در کارزار انتخاباتی رودرروی روحانی قرار دهند؟

پاسخ طرفداران رئیسی و  بخش وسیعی از اصولگرایان به این سوال مثبت است. اصولگرایانی که گرد “جمنا” جمع شده‌اند و همچنین اصولگرایان سنتی از قبیل جبهه پایداری و هیات مؤتلفه بر این باورند که با توجه به  وخامت وضع اقتصاد و نارضایتی مردم، اصولگرایان به شرط رسیدن به وحدت انتخاباتی، شانس پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری را دارند. آن‌ها تلاش دارند نیروها را پشت سر یک نامزد انتخاباتی به صف کنند و اغلب معتقدند که این فرد کسی جز ابراهیم رئیسی نمی‌تواند باشد.

چند روز پیش خبر حمایت مصباح یزدی خط دهنده به تشکل اصولگرای «جبهه پایداری» از رئیسی اعلام شد. او از جمنا خواسته بود: «سراغ آقای رئیسی بروید و اگر شرایطی فراهم شد که به صحنه رقابت انتخاباتی ورود پیدا کرد از وی حمایت کنید.» این سخنان در واقع به معنای ترجیح رئیسی بر جلیلی توسط مصباح یزدی و جبهه پایداری است.

خبرگزاری تسنیم روز ۱۴ فروردین به نقل از «یک تحلیلگر سیاسی» نقاط قوت رئیسی را بعنوان کاندیدای برتر چنین برشمرده است:

او توانایی جذب بدنه ایدئولوژیک نیروی منتقد و مخالف روحانی را دارد که در رقابت‌های انتخاباتی حرف اول را می‌زنند. از همین رو می‌تواند شکاف‌های درون جمنا را ترمیم کند و هواداران جلیلی و حتی بخشی از بدنه متعلق به احمدی‌نژاد را نیز به سوی خود بکشاند.

تحلیلگر تسنیم افزوده است که به این ترتیب بطور طبیعی بخش اعظم نامزدهای کنونی از میدان رقابت کنار خواهند رفت. این تحلیل بلندپروازانه حاکی است که رئیسی به این ترتیب: «نه به عنوان یک فرد، بلکه به عنوان یک دولت با دولت روحانی رقابت کند.»

یکی از مسائل مهم برای اصولگرایان در رابطه با رئیسی این است که او در پست‌های دولتی نبوده و برخلاف سایر نامزدها «بکر و مصرف نشده» است و رقیب نمی‌تواند به عملکرد او در حوزه «اقتصاد و فساد» استناد کرده و تصویری منفی از او در جامعه ارائه دهد. استدلال دیگر این است که رئیسی بدلیل مسئولیت کنونی‌اش در آستان قدس «رویکرد مردمی و محرومیت نوازی» دارد و این خصوصیت او را در برابر روحانی که اقشار محروم، «گسترده‌ترین طبقات ناراضی از روحانی را تشکیل می‌دهد.» در موضع قدرت قرار می‌دهد.

پشت قضیه مطرح کردن رئیسی

سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید رئیسی در صورت تصمیم به نامزدی انتخابات باید طبق قانون از پست خود استعفاء کند و  «هرچه زودتر بهتر».  اما می‌افزاید قانون برای انتخابات ریاست جمهوری مهلت زمانی استعفای نامزد مورد نظر از شغل فعلی خود را مشخص نکرده است. از سخنان کدخدایی چنین استنباط می‌شود که برای استعفای رئیسی از تولیت آستان قدس محدودیت قانونی مشخصی وجود ندارد.

آیا رئیسی برای نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری از جایگاه رفیع ریاست آستان قدس پائین خواهد آمد؟

پرسش مهم‌تر به موضوع کاندیداتوری او برای حانشینی خامنه‌ای برمی‌گردد که در یک ساله گذشته مدام در مورد آن گمانه‌پردازی شده است. پرسش این است که: آیا با کاندیداتوری رئیسی برای انتخابات ریاست جمهوری شانس او برای رهبری آینده کاهش نمی‌یابد؟ مشخص است که کاندیداتوری برای ریاست جمهوری فقط در حالتی برای یک کاندیدای رهبری ریسک نیست که مطمئن باشد رأی اکثریت قاطع مردم را به دست می‌آورد، رأیی بالای ۸۰ درصد یا حتا ۹۰ درصد. اما کسی که مثلا ۵۵ درصد آرا را به دست آورد، همواره داغ ۴۵ درصد منفی را بر چهره خود خواهد داشت، چیزی که با هاله قدسی ولایت فقیه در نظام مقدس نمی‌خواند.

نظر قابل تأملی در مورد کاندیداتوری رئیسی وجود دارد که در صحبت‌های درگوشی در تهران می‌توان آن را شنید: می‌گویند همه این موضوع کاندیداتوری رئیسی بازی است، بازی‌ای برای مطرح کردن نام او در میان مردم، نشان دادن عکس‌های او و به نمایش گذاشتن تمایل عمومی اصول‌گرایان و حوزویان به او. او کاندیدا نخواهد شد اما اکنون محافل رهبرساز دارند از فرصت تبلیغات انتخاباتی استفاده می‌کنند تا از او ولیعهد بسازند.

بر همین مبنا گفته می‌شود فاش شدن محتوای فایل صوتی آیت الله منتظری در جلسه‌ای که با هیئت مرگ در تابستان ۱۳۶۷ داشته، برای سوزاندن کارت ابراهیم رئیسی مقام بلندپایه تصمیم‌گیر در قتل عام زندانیان سیاسی بوده است. همین نظر می‌گوید که رنگ و لعاب تبلیغاتی کنونی برای آراستن چهره یک قاتل است. در جریان انقلاب مردم شعارنویسی که می‌کردند نیروهای امنیتی در ابتدا مدام نیرو می‌گذاشتند تا شعارها را پاک کنند. مردم اما دوباره روی دیوارهای رنگ‌شده می‌نوشتند: ننگ با رنگ پاک نمی‌شود.

رادیو زمانه

Print Friendly, PDF & Email