بسته پیشنهادی اروپاییها به ترامپ برای حفظ برجام
خبرگزاری رویترز بامداد جمعه جزئیاتی از بسته پیشنهادی طرفهای اروپایی برای رئیسجمهور آمریکا جهت قانع کردن او به ماندن در برجام فراهم کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، ۶ منبع آگاه بامداد جمعه جزئیاتی از آخرین تلاشهای کشورهای اروپایی برای قانع کردن «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا جهت ماندن در توافق هستهای برجام ارائه کردهاند.
این منابع در گفتوگو با خبرگزاری رویترز گفتهاند فرانسه، انگلیس و آلمان به دنبال توافق سیاسی جداگانه با کاخ سفید در خصوص اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران هستند.
چندین نفر از آنها گفتهاند درباره احتمال موفقیتآمیز این طرحها مطمئن نیستند.
یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «یک هفته فرصت داریم گفتوگو با آمریکاییها را ادامه دهیم تا ببینیم میتوانیم در خصوص برجام به توافق برسیم.»
وی در خصوص اینکه آیا این طرح برای نگاه داشتن آمریکا در برجام مثمر ثمر خواهد بود گفت: «فکر نمیکنم دلیلی وجود داشته باشد زیاد خوشبین باشیم.»
به نوشته رویترز، کشورهای ایران، روسیه و چین که سه عضو غیراروپایی برجام هستند در توافق سیاسی جدید مشارکتی نخواهند داشت.
این توافق سیاسی قرار است برنامه کشورهای اروپایی برای مهار برنامه موشکی ایران و نفوذ این کشور در منطقه، نحوه بازرسی بازرسان بینالمللی از سایتهای ایران و چگونگی پرداختن به بندهای زوالپذیر برجام را برای ترامپ تشریح کنند.
در حالی که از اختلافات اروپاییها و آمریکاییها کاسته شده، دو طرف هنوز بر سر نحوه تمدید برخی از محدودیتها علیه برنامه هستهای ایران بدون بازمذاکره در خصوص برجام اختلاف دارند.
یک دیپلمات ارشد دیگر گفت: «به دنبال پیدا کردن فرمولی صحیح برای برآورده کردن انتظارات آمریکاییها و عدم اقدام علیه توافق هستهای هستیم.»
وی اضافه کرد: «شانس رسیدن به توافق را داریم، اما حتی اگر توافق هم حاصل شود، مطمئن نیستم که برای جلوگیری از خروج آمریکا کافی باشد.»
یکی دیگر از چالشهای اروپاییها در بستهای که برای طرف آمریکایی تهیه کردهاند اختلافات بر سر تمایلی است که آمریکاییها برای اشاره مستقیم به حق بازرسان بینالمللی جهت دسترسی به سایتهای نظامی دارند. اروپاییها میگویند که این موضوع در متن اصلی برجام مستتر است.
یک دیپلمات اروپایی گفت: «دیدگاه آمریکا این است که بندهای مربوط به بازرسیها به اندازه کافی قوی نیستند. ما با این دیدگاه موافق نیستیم.»
طرفهای اروپایی از طرف دیگر در حال برنامهریزیهای اقتضائی برای حالت خروج آمریکا از توافق هستهای هستند.
نشریه «فایننشال تایمز» روز پنجشنبه گزارش داده بود با جدیتر شدن احتمال خروج قریبالوقوع آمریکا از توافق هستهای با ایران، اتحادیه اروپا در حال آماده شدن برای حمایت از شرکتهای اروپایی سرمایهگذار در ایران در برابر تحریمهای آمریکا است.
گفته میشود اتحادیه اروپا «طرحهای احتیاطیای» را آماده کرده تا در صورت خروج آمریکا از برجام، از سرمایهگذاری اروپایی در ایران، که سال گذشته به بیش از ۲۰ میلیارد یورو رسید، محافظت کند. هرچند اروپا در این مسیر «تنها چند گزینه مناسب» پیش رو دارد.
یک مقام فرانسوی به رویترز گفت: «اگر نتوانیم ترامپ را قانع کنیم که از برجام خارج نشود، بهترین راه حلی که داریم این است که آمریکاییها را مجاب کنیم تا شرایط تسهیل ادامه تجارت شرکتهای ما در بخش غیرنفتی را حفظ کنند.»
***
رویترز: احتمال باقی ماندن ترامپ در برجام وجود دارد
خبرگزاری رویترز به نقل از مقام های آگاه نوشت که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به تصمیم گیری برای خروج از برجام نزدیک شده است، اما هنوز دقیقا معلوم نیست که چگونه از آن خارج می شود. با این حال، احتمال ماندن ایالات متحده در این توافق هسته ای نیز وجود دارد.
به گزارش ایرنا به نقل از رویترز، یک منبع آگاه اظهار داشت، این احتمال وجود دارد که ترامپ تصمیم به ماندن در این توافق بین المللی بگیرد. این تصمیم تا حدودی به خاطر «حفظ اتحاد» با فرانسه و نگه داشتن احترام امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه است که هفته گذشته در سفر به آمریکا از ترامپ خواست در برجام بماند.
دیپلمات ها می گویند که تصمیم ترامپ برای تمدید نکردن لغو تحریم ها علیه ایران، توافق هسته ای را تقریبا از بین می برد و می تواند با پاسخ ایران مواجه شود. این دیپلمات ها مدعی شدند که ممکن است ایران برنامه تسلیحات هسته ای را از سر بگیرد.
ترامپ باید تا ۱۲ می (۲۲ اردیبهشت) اعلام کند که لغو تحریم ها علیه ایران را تمدید می کند یا نه. یکی از مقام های کاخ سفید که خواست نامش فاش نشود، اظهار داشت که احتمال دارد، ترامپ نهایتا تصمیمی اتخاذ کند که «خروج کامل نباشد.» اما این مقام نتوانست توضیح دهد که این تصمیم چگونه خواهد بود.
این مقام کاخ سفید اظهار داشت که ترامپ «بخش زیادی از مسیر منتهی به خروج توافق را طی کرده اما هنوز تصمیمی نگرفته است» و «به نظر می رسد که این کار را خواهد کرد اما تا زمانی که رئیس جمهوری تصمیم گیری نکند، چیزی نهایی نیست.»
ترامپ تا ۱۲ می به فرانسه، انگلیس و آلمان فرصت داده تا آنچه را که «نقایص» برجام می داند، اصلاح کنند. یکی از موضوعات که آمریکا خواستار اصلاح آن است، بندهای موسوم به غروب است. بر این اساس، آمریکا امیدوار است راهی برای تمدید محدودیت ها بر برنامه هسته ای ایران حتی پس از انقضای تاریخ این محدودیت ها بیابد.
یک منبع آگاه به بحث های داخلی کاخ سفید در مورد برجام اظهار داشت که مذاکره کنندگان آمریکا مستاصل مانده اند زیرا واقعا نمی دانند که «خط قرمز» ترامپ چیست و از این رو نمی توانند به اروپایی ها بگویند که چه چیزی نظر ترامپ را جلب می کند.
این احتمال وجود دارد که ترامپ از تمدید لغو تحریم ها امتناع ورزد اما به مایک پمپئو وزیر امور خارجه جدید آمریکا این فرصت را بدهد که مذاکرات بیشتری با اروپایی ها انجام دهد و پیش از آغاز تاثیرگذاری تحریم ها از مکانیسم های حل اختلاف در توافق استفاده کند.
چندین منبع گفتند که اگر ترامپ از توافق خارج شود، سئوالی که برای اروپایی ها پیش می آید، این است که آیا این آغاز یک رویکرد بسیار شدیدتر آمریکا علیه ایران، مثلا تقابل نظامی، است یا نه.
یک منبع آگاه گفت: اروپایی ها علاقه ای ندارد که توسط آمریکا به یک مناقشه منطقه ای کشیده شوند.
هر چند ترامپ مواضعی افراطی علیه برجام اتخاذ کرده است، فرانسه، انگلیس و آلمان در کنار چین و روسیه بر حفظ برجام تاکید کرده اند.
متحدان اروپایی آمریکا در هفته های اخیر تلاش مضاعفی برای ماندن واشنگتن در برجام داشته اند. امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در روزهای گذشته با سفر به آمریکا کمپینی را برای جلوگیری از لطمه زدن ترامپ به برجام آغاز کردند.
رئیس جمهوری فرانسه روز چهارشنبه در جریان سفرش به استرالیا گفت: من نمی دانم تصمیم رئیس جمهوری آمریکا چه خواهد بود. می خواهم بگویم این تصمیم هر چه باشد، ما نیاز به توافق و مذاکراتی همه جانبه داریم، چرا که هیچ کس نمی خواهد تنش ها در منطقه افزایش یابد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی از روز اجرای برجام در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۶ (۲۷ دی ۱۳۹۴) تاکنون دستکم ۱۰ بار پایبندی کامل ایران به توافق هسته ای را تائید کرده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA ) روز سه شنبه در واکنش به ادعاهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران تاکید کرد: آژانس چنانکه در گزارش سال ۲۰۱۵ بیان کرده، پس از سال ۲۰۰۹ هیچ نشانه ای از فعالیت های هسته ای مرتبط با جنبه های غیرصلح آمیز را در ایران شاهد نبوده است.
***
برجام و اروپا
احمد زیدآبادی
موضع جدید کشورهای اروپایی در مورد لزوم گسترش برجام به سایر موضوعاتِ مورد اختلاف ایران و غرب، عملاً خروج یا عدم خروج آمریکا از برجام را به امری حاشیه ای تبدیل کرده است.
در واقع اروپا بار دیگر در صدد نشاندن ایران به پای میز مذاکره است تا برجام دومی از آن به دست آید. این دقیقاً همان چیزی است که دولت دونالد ترامپ از طریق تهدید به خروج از برجام، آن را دنبال می کند.
روشن است که اگر ایران وارد دور تازه ای از مذاکره نشود؛ برجام محکوم به فناست؛ آن هم نه فقط از جانب آمریکا بلکه از طرف متحدان اروپایی آن!
بنابراین، اصل مسئله این است که آیا ایران وارد دور تازه ای از مذاکره برای اصلاح یا گسترش برجام می شود یا خیر.
مقام های رسمی تا کنون هرگونه مذاکره در مورد برجام و یا گسترش آن به سایر موضوعات مورد اختلاف دو طرف را رد کرده اند؛ اما غربی ها ظاهراً اطمینان دارند که ایران راه دیگری پیش رو ندارد.
طبعاً اگر ایران به رغم میلش مجبور به پذیرش دور تازه ای از مذاکره شود؛ پیامد نهایی آن، به معنای تغییر در رویه های سیاسی فعلی و به عبارتی نوعی دگرگونی بنیادی در ماهیت ساختار موجود خواهد بود.
از این رو، به نظرنمی رسد که ایران به راحتی تن به مذاکرات تازه دهد.
با این حال، آن سوی ماجرا هم بسیار بغرنج به نظر می رسد. اگر فرض را بر عدم ورود ایران به دور تازه ای از مذاکرات بگذاریم؛ در آن صورت ایران می خواهد چه تصمیمی در بارۀ برجام بگیرد؟ آیا در صدد اجرای یک طرفۀ آن، بدون توجه به پایبندی طرف مقابل به آن است؟ یا اینکه قصد خروج از آن را دارد؟
اجرای یک طرفۀ برجام گر چه اوضاع را تا مدتی آرام نگه می داد؛ اما نشانۀ آشکاری از ضعف و ناتوانی است و از همین رو، غیر قابل تداوم به نظر می رسد.
بدین ترتیب، خروج ایران از برجام به تنها گزینه تبدیل می شود. خروج از برجام اما در شرایط فعلی منطقه و جهان، اگر هم به جنگ فوری منجر نشود؛ فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک آن غیر قابل تصور خواهد بود.
از این رو، هر نوع تصمیم گیری بی نهایت سخت و دشوار خواهد شد.
من سالها پیش نسبت به آیندۀ برنامۀ هسته ای و فرجام دردناک آن، در کمال صداقت و صراحت و ادب و احترام هشدار دادم و خدا می داند که قصدی جز خیر و اصلاح نداشتم اما دریغ که….
ایران امروز