انتخابات مجلس یازدهم: پایین‌ترین مشارکت همهٔ انتخابات‌های بعد از انقلاب
در انتخابات دیروز شاهد پایین‌ترین مشارکتِ همهٔ انتخابات‌های بعد از انقلاب در کل کشور (۴۱ درصد) و تهران (۲۲ درصد) بودیم. / صادق زيباكلام: ۷۰ درصد و در برخی شهرهای بزرگ تا ۸۰ درصد مردم شرکت نکردند / درصد مشارکت در کرج ۲۲.۴ درصد بود / مشارکت در قم هم به ۴۰ درصد نرسید / علل رای ندادن مردم: “عدم تاثیرگذاری انتخابات در بهبود وضعیت کشور”، “عدم اعتماد به برگزارکنندگان انتخابات” و “نبودن کاندیدای مورد علاقه”
* خبرگزاری فارس: مشارکت در تهران ۲۰ درصد بود
خبرگزاری فارس: در تهران یک میلیون و ۹۰۰ هزار تهرانی به پای صندوق‌ها رفتند. تعداد شهروندان واجد شرایط رای دادن بنابر گفته استاندار تهران ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بودند.
* درصد مشارکت در کرج ۲۲.۴ درصد بود
نفر اول کلانشهر کرج با ۸۷هزار رای راهی مجلس یازدهم شد!
طبق نتایج اعلامی انتخابات کرج، تعداد آرای ماخوذه: ۳۳۶هزار رای و درصد مشارکت: ۲۲.۴ درصد بوده است. تعداد واجدان شرایط در استان البرز یک میلیون و ۷۵۰ هزار و ۵۹۰ نفر بوده که از این تعداد، یک میلیون و ۴۹۴ هزار و ۵۹۰ نفر واجد شرایط در کرج هستند و ۲۵۴ هزار نفر ساکن شهرستان‌های ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان. نتیجه را هم ملاحظه می‌فرمایید!
* مشارکت در قم هم به ۴۰ درصد نرسید
طبق نتایج اعلامی انتخابات قم، تعداد آرای ماخوذه: ۳۲۲ هزار و ۷۲۹ رای و درصد مشارکت: ۳۹ درصد بوده است. تعداد واجدان شرایط در استان البرز ۸۲۶ هزار و ۲۸۷نفر بوده است. این درحالی بود که در انتخابات قم، رقابتی جدی بین لیست‌های دو طیف سنتی و تندرو جناح راست وجود داشت.
* شكست ليست كارگزاران
قوچانى شكست ليست كارگزاران كه برخلاف احزاب اصلى اصلاح طلب در انتخابات فرمايشى شركت كرده بود را پذيرفت. او بدون توجه به نقش روحانى در نااميد كردن مردم، به عارف و ليست اميد و اصلاح‌طلبانى كه در نمايش حكومت شركت نكردند تاخته است.
* صادق زيباكلام: ۷۰ درصد و در برخی شهرهای بزرگ تا ۸۰ درصد مردم شرکت نکردند
وقتی ۷۰ و در برخی شهرهای بزرگ تا ۸۰ درصد مردم در انتخابات شرکت نکرده‌اند، آیا پیروزی اقلیتی که در خوشبینانه‌ترین حالت حداکثر ۳۰ درصد آرا را توانسته‌اند بالاخص در شهرهای بزرگ کسب نمایند، خیلی جای تبریک و تهنیت و احساس غرور و سربلندی دارد؟
* با کمتر از ۲۰۰هزار رای نماینده شیراز شدند!
طبق نتایج اعلامی انتخابات شیراز، تعداد آرای ماخوذه: ۳۲۰هزار و ۴۲۸رای و درصد مشارکت: ۲۳/۷۳ درصد بوده است. تعداد واجدان شرایط در این کلانشهر، یک میلیون و ۳۵۰هزار نفر بوده است.
* مجلس اقليت
شهربانو امانی (عضو شورای شهر تهران و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران): مجلس باید پژواک صدای اکثریت مردم باشد، امروز اما می‌بینیم نفر اول پیروز مجلس در تهران تعداد رایی کمتر از آخرین نفر لیست شورای شهر تهران دارد. مشخص است که مجلس پیش رو، مجلسی برای دیدگاه‌های اقلیتی از مردم است.
* کاهشِ یک‌سومی مشارکت
مجيد توكلى: کاهشِ یک‌سومی مشارکت به نسبت انتخابات پیشین مجلس، نمودی از پیروزیِ اراده و آگاهیِ مردم است. البته اتفاقی نیست که این انتخابات شکست اصلاحات هم بوده؛ بدترین روزهای ایران در دورانِ مجلس و دولتِ اصلاحی-اعتدالی بوده و بدون سقوطِ مرجعیتِ فکری و رسانه‌ای اصلاحات، فریب و دروغ رسوا نمی‌شد.
حمیدرضا جلائی‌پور: درس‌های دوم اسفند
در انتخابات دیروز شاهد پایین‌ترین مشارکتِ همهٔ انتخابات‌های بعد از انقلاب در کل کشور (۴۱ درصد) و تهران (۲۲ درصد) بودیم و راه‌یافتگان به مجلس مورد حمایت اقلیت کوچکی از شهروندانند. برای مثال، اکثر راه‌یافتگان به مجلس یازدهم از تهران فقط رای کمتر از ۷ درصد تهرانی‌های واجد حق رای را دارند. اینجا صرفا به چند درس اولیهٔ دوم اسفند ۹۸ اشاره می‌کنم:
درس‌هایی برای هستهٔ سخت قدرت:
بر اساس نظرسنجی‌ها مهم‌ترین علل رای ندادن در این انتخابات به ترتیب «عدم تاثیرگذاری انتخابات در بهبود وضعیت کشور»، «عدم اعتماد به برگزارکنندگان انتخابات» و «نبودن کاندیدای مورد علاقه» است. حتی با وجود تهدیدهای ترامپ و تشییع جنازه باشکوه سردار سلیمانی و علی‌رغم دعوت به رای برای «ایران و امنیت‌اش»، اگر مردم احساس کنند مجلس و نهادهای انتخابی تاثیر کافی ندارند و نمایندگان مورد علاقه‌شان در رقابت حضور ندارند، دیگر مشارکت در انتخابات بالا نخواهد بود. امنیت و مصالح ملی برای ایرانیان مهم است، اما این به معنای شرکت در انتخاباتی که برای آن تاثیر کافی قائل نیستند و نمایندگان شایستهٔ جریان‌های متکثر سیاسی در آن حضور ندارند نیست. چو پرده‌دار به شمشیر می‌زند همه را، کسی مقیم حریم حرم نخواهد ماند. نمی‌شود ظرف چند ماه در چند موضوع بااهمیت (اعتراضات آبان‌ماه، هواپیمای ۷۵۲، تشییع جنازهٔ سردار سلیمانی در کرمان و کرونا)، هم سوء حکمرانی داشت و هم پنهانکاری کرد و دروغ گفت و انتظار اعتماد به نهادهای حکمرانی و مشارکت بالا داشت. دروغ‌های پیاپی و عدم شفافیت کمر اعتماد عمومی را می‌شکند. نمی‌شود نامزدهای قوی‌تر مورد حمایت نیروهای سیاسی متکثر را رد صلاحیت کرد و انتظار بسیج‌گری‌شان برای برگزاری انتخابات پرشور داشت. نمی‌شود بدون پرداخت حق بیمه (تاثیرگذاری نهادهای انتخابی و حضور نامزدهای مورد حمایت اکثر شهروندان در رقابت) انتظار بیمه‌شدن نظام توسط انتخابات را داشت. بر اساس نظرسنجی‌ها آنچه می‌تواند به افزایش مشارکت کسانی که رای ندادند بیانجامد هم به ترتیب «افزایش تاثیر نهادهای انتخابی در بهبود وضعیت»، «بهبود شرایط اقتصادی» و «حضور نامزدهای مورد اعتماد و حمایت» در انتخابات است. هر سه مستلزم تن دادن هستهٔ قدرت به اقتضائات افزایش کارایی و تاثیر نهادهای نمایندگی و آزادتر و عادلانه‌تر شدن انتخابات و پذیرش لوازمِ نهادی و سیاستیِ کاهش فقر و فساد و تبعیض، رفع تحریم‌ها و بهبود حکمرانی است.
درس‌هایی برای کارگزاران:
علی‌رغم رد صلاحیت‌های گسترده و فقدان رقابتِ میان‌جبهه‌ای در اکثر کرسی‌های مجلس، حزب کارگزاران و چند حزب اصلاح‌طلب از جمله ندا و شخص محمدرضا عارف (بر خلافِ احزاب پیشروی اصلاح‌طلب و دو سوم تشکل‌های اصلاح‌طلب، شخص محمد خاتمی و شورای عالی سیاست‌گذاری در تهران) لیست نامزدهای مورد حمایت‌شان را با نام «یاران هاشمی» و «ائتلاف برای ایران» منتشر کردند. نتیجهٔ انتخابات نشان داد عملا مهم‌ترین تاثیر انتشار این دو لیست، به وحدت رسیدن اصولگرایان و افزایش رای لیستی اصولگرایان بود. امیدوارم اعضای این چند حزب از این انتخابات این درس را گرفته باشند که بدونِ همراهی و قدرت بسیجگری اصلاح‌طلبان پیشرو و حمایت شخص محمد خاتمی، وزن کافی برای تاثیرگذاری بر نتیجهٔ انتخابات را ندارند و با هر لیست کم‌کیفیتی و در هر شرایط سیاسی (حتی با استفاده از نام هاشمی و برای ایران) نمی‌توان در انتخابات نتیجه گرفت و در انتخاب شیوهٔ حضور در انتخابات باید به موضع هستهٔ بسیجگران رای اصلاح‌طلب (که اغلب دموکراسی‌خواه‌تر و عدالت‌جوتر از این چند حزب‌اند) هم توجه کنند و از نظر شهروندان «خط قرمز» و پایبندی به «پرنسیب‌های اصلاح‌طلبانه» داشته باشند.
درس‌هایی برای اصلاح‌طلبان پیشرو:
توفیق نسبی در انتخابات ۹۴ و رای تاکتیکی جامعه به نامزدهای نه‌چندان قوی با منطق بد و بدتری قابل تداوم نیست. تشکیل فراکسیون ۱۰۲ نفرهٔ امید در مجلس دهم کافی نبود و بعد از انتخابات ۹۴ باید با رصد و تغذیه و پشتیبانیِ عملکرد نمایندگان و رهبری بهتر این فراکسیون توسط احزاب پیشروی اصلاح‌طلب ادامه پیدا می‌کرد و نکرد. بخش بزرگی از شهروندانِ اصلاح‌جو اگر برای مجلس و دولت تاثیر کافی قائل نباشند و نماینده‌های باکیفیت‌شان را در میان نامزدها نبینند مشارکت نمی‌کنند. پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان و امید به اصلاح ریزش داشته است. اگر اصلاح‌طلبان می‌خواهند انتخابات ۹۸ تکرار نشود، باید به «بازسازی» و اصلاحِ خودشان، شفاف و دموکراتیک و کاراتر کردن نهادهایشان، عدالت‌جو و فسادستیز و دموکراسی‌خواه‌تر شدن گفتمانشان، و شناسایی و تربیت نیروهای سیاسی توانا و سالم بپردازند و زور بازوی اصلاح‌طلبی برای افق‌گشایی در میدان واقعی سیاست در ایران را افزایش بدهند.
مواجهه احزاب و جناح ها با انتخابات دوم اسفند
فرهاد قنبری
انتخابات مجلس امسال کمترین میزان مشارکت مردم در میان تمام انتخابات های چهل و یک سال پس از پیروزی انقلاب سال ۵۷ را به نام خود ثبت کرد.
حالا احزاب و گروههای سیاسی هر کدام برداشت و تحلیل های خود را از این حادثه ارائه می دهند و سعی می کنند دیگران را مقصر اصلی این وضعیت قلمداد نمایند.
بسیاری از محافظه کاران علت عدم مشارکت عمومی را به مانند تمام مشکلات سالهای اخیر به گردن دولت روحانی انداختند و ناامیدی مردم از صندوق رای را به ضعف عملکرد دولت نسبت داده‌اند. تحلیلگران این جناح سیاسی از دلایلی مانند “توطئه کرونا” گرفته تا “نقشه استکبار” و رسانه های معاند و مهمتر از همه ضعف عملکرد مجلس فعلی را عامل عدم اقبال عمومی به صندوق رای معرفی کرده‌اند.
اما باید به این بزرگوران چند نکته را یاداوری کرد.
۱- بسیاری از بزرگان فکری و معنوی این جریان سیاسی مشارکت در انتخابات را تکلیف دینی خود می‌دانند و گاهی مرز دینداری و بی‌دینی را در میان مشارکت و عدم مشارکت در انتخابات ترسیم می‌کنند. پس برای کسی که شرکت در انتخابات یک تکلیف شرعی مانند نماز و حج است کرونا نمی تواند مانع به جای آوردن فریضه الهی تلقی شود.
۲- بسیاری از وابستگان به این طیف سالهاست که وضعیت امروز را محصول “انتخاب بد” مردم در چند انتخابات گذشته می‌دانند. به نظر می‌رسد این افراد در مواجهه با صندوق رای دچار سردرگمی و بحران معنایی هستند. آنها نه به رای مردم که مخالف رای آنهاست احترامی قائلند و نه عدم مشارکت مردم را می‌پسندند. در نگاه این افراد مردم کودکان نادان و صغیری هستند که وظیفه‌ای جز شرکت در انتخاباتها و تایید گزینه‌های مورد نظر آنها را ندارند.
۳- عدم مشارکت مردم در انتخابات دوم اسفند به محافظه کاران این واقعیت را دوباره یاداوری کرد که رویگردانی مردم از اصلاح‌طلبان و روحانی به معنای رجعت به آغوش جبهه پایداری و قالیباف و امثالهم نیست، بلکه این توده‌های ناراضی پس از این “شفای قوم خود را در دوای دیگری” جستجو خواهند کرد.
در سوی مقابل بسیاری از تحلیلگران و فعالان سیاسی وابسته به جناح اصلاح‌طلب نگاهی متفاوت به حادثه دوم اسفند داشته و سعی دارند عدم اقبال مردم به مشارکت در انتخابات را به عملکرد شورای نگهبان و رد صلاحیت گسترده کاندیدهای وابسته به جریان اصلاحات معرفی نمایند.
اما این بزرگواران هم ظاهرا چند نکته را فراموش کرده‌اند:
۱- رد صلاحیت گسترده اصلاح‌طلبان مسئله جدیدی نیست و در چند انتخابات قبل هم شورای نگهبان عملکردی به مراتب سختگیرانه تر از امسال داشته است. اما با این حال اصلاح طلبان در دوره گذشته بسیاری از حوزه‌ها از جمله تهران چهره‌های ناشناخته‌ای رو کرده و لیست نسبتا کاملی ارائه دادند.
۲- اصلاح‌طلبان به خوبی به این مسئله که در صورت تایید صلاحیت تمام کاندیداهای خود هم چیزی جز شکست در انتطارشان نبود آگاه بودند اما در تحلیل خود به دنبال انکار این مسئله و پاک کردن صورت مسئله هستند.
۳- برخی از جریان‌های وابسته به جبهه اصلاحات لیست انتخاباتی ارائه کردند و برخی از چهره‌های وابسته به این جریان هم تمام تلاش خود را در تبلیغات به کار گرفتند اما در پایان نتیجه‌ای جز شکست نصیبشان نشد.
۴- تاکید فراوان بر روی رد صلاحیت‌ها به نوعی سلب مسئولیت از خویش و عدم پذیرش واقعیت گذار بخش بزرگی از مردم از دوگانه اصلاح طلب- اصولگراست..
انتخابات دوم اسفند هیچ پیروزی ندارد اما بازنده‌های زیادی را به دنبال داشته است. یکی از عمده این بازنده‌ها هر دو جناح سیاسی محافظه کار و اصلاح‌طلب است.
هر دو جناح سیاسی باید از این انتخابات درس گرفته و بیاموزند که نه می توانند و نه حق دارند که به مردم نگاهی مانند “ارباب و رعیت” و “آقا بالاسر” داشته باشند.
ایران امروز
******
اعلام نتایج انتخابات مجلس یازدهم؛ یکپارچه و مردانه
نتایج قطعی شمارش آرا در رسانه‌ها منتشر شده اما وزارت کشور نرخ مشارکت را اعلام نکرده است. مجلس بعدی در قبضه اصولگرایان خواهد بود. برای اولین مرتبه نیز، یک زن از کردستان و از حوزه انتخابیه مریوان و سروآباد به مجلس می‌رود.
نتایج قطعی شمارش آرا در رسانه‌ها منتشر شده اما وزارت کشور نرخ مشارکت را اعلام نکرده است. از ۳۰ نماینده آتی تهران پنج نفر زن هستند. از حوزه انتخابیه مریوان و سروآباد کردستان برای اولین بار یک کاندیدای زن رای آورده است.
خبرگزاری فارس، نزدیک به اصولگرایان و نظامیان، میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم را ۴۲ درصد اعلام کرده که به معنای ریزش ۱۹ درصدی مشارکت عمومی به نسبت چهار سال قبل است.
فارس همچنین از رفتن یک میلیون و ۹۰۰هزار تهرانی به پای صندوق‌ها خبر داده و این در حالی است که استاندار تهران تعداد شهروندان واجد شرایط رای دادن را ۹میلیون و ۶۰۰ هزار نفر عنوان کرده بود.
رسانه‌های داخلی نتایج قطعی شمارش آرا در تهران و شهرستان‌ها را منتشر کرده‌اند. این نتایج وقتی رسمی خواهند بود که به تایید شورای نگهبان برسند. در عین حال، وزارت کشور که وظیفه اعلام نرخ مشارکت مردم را دارد، در این زمینه سکوت کرده است.
حمیدرضا جلاییپور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در یادداشتی در کانال تلگرام شخصی خود با اشاره به پایین‌ترین نرخ مشارکت در انتخابات پس از انقلاب نوشته است: «راه‌یافتگان به مجلس مورد حمایت اقلیت کوچکی از شهروندانند. برای مثال، اکثر راه‌یافتگان به مجلس یازدهم از تهران فقط رای کمتر از ۷ درصد تهرانی‌های واجد حق رای را دارند.»
عمار ملکی، فعال سیاسی جمهوریخواه نیز در توییتر می‌نویسد: «… در کتاب‌های تاریخ خواهند نوشت جمهوری اسلامی؛ آغاز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ با ۷۵٪ رای “آری” – پایان ۲ اسفند با حدود ۷۵٪ رای “نه”.»
طبق جداول منتشره، همه کرسی‌های نمایندگی تهران در اختیار اصولگرایان خواهد بود. شهردار قبلی تهران که دو مرتبه در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده، نماینده اول شده و در دومین رده، نام مصطفی میرسلیم، دیگر کاندیدای ناکام انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ دیده می‌شود.
به جز تهران و نمایندگان اقلیت‌های دینی، ورود ۱۹۱ اصولگرا، ۱۶ اصلاح طلب و ۳۴ نماینده مستقل به مجلس قطعی شده و تکلیف برخی کرسی‌ها در مرحله دوم مشخص می‌شود. مسعود پزشکیان، وزیر بهداشت دولت خاتمی و نایب رئیس مجلس فعلی، از معدود اصلاح طلبان راه یافته به دور بعدی است. او در صدر آرای شمارش شده تبریز قرار دارد و چهار نماینده دیگر این شهر اصولگرا هستند.
در قم، امیرآبادی، ذوالنور و زاکانی، سه چهره شاخص اصولگرایان وارد مجلس بعدی می‌شوند.
فهرست سایر شهرها مملو از اسامی مردانه است و نام زن‌ها تک و توک به چشم می‌خورد. دو کاندیدای اصولگرا، پروین صالحی از مبارکه و هاجر چنارانی از نیشابور و فیروزه به مجلس می‌روند. در کرج فاطمه آجرلو و علیرضا عباسی به دور دوم رفته‌اند. در میان نامزدهای مستقل، الهام آزاد در نایین و مبارکه، سمیه محمودی در شهرضا، سارا فلاحی در ایلام و معصومه پاشایی از مرند و جلفا رای آورده‌اند.
در میان زنانی که به مجلس یازدهم می‌روند، شیوا قاسمی پور از مریوان و سروآباد نخستین زنی از کردستان لقب گرفته که بعد از انقلاب وارد مجلس می‌شود.
مجلس دهم ۱۷ نماینده زن دارد که ۱۱ نفرشان اصلاح طلب هستند. اگر فهرست اعلام شده رسمی و تایید شود و زنی در دور دوم رای بیاورد، مجلس یازدهم در بهترین حالت ۱۳ نماینده زن با اکثریت اصولگرا خواهد داشت.
*****
انتخابات مجلس؛ اصولگراها پیشتاز، قالیباف در صدر
نتایج مقدماتی تهران نشانگر تصاحب کرسی‌های مجلس از سوی اصولگراهاست. سردار سابق سپاه و شهردار قبلی تهران، کادر مرکزی موتلفه و دبیرکل جبهه پایداری سه نفر اول شده‌اند. خبرگزاری فارس میگوید نرخ مشارکت کشوری ۴۰درصد بوده است.
ائتلاف اصولگرایان و تندروها در شمارش اولیه آرای انتخابات مجلس، دست بالا را دارد. خبرگزاری فارس میگوید نمایندگی ۱۸۳ نفر قطعی شده است؛ ۱۳۵ کرسی به کاندیداهای اصولگرا، ۲۰ کرسی به اصلاح طلبان و ۲۸ کرسی دیگر به افراد مستقل می‌رسد.
فهرست اعلامی ستاد انتخابات کشور از ۴۰ کاندیدای پیشتاز تهران، نشان می‌دهد که محمدباقر قالیباف، مصطفی میرسلیم و مرتضی آقا تهرانی در صدر قرار گرفته‌اند. ترکیب اصولگرایان صدرنشین بی‌سابقه است: نفر نخست، یک سردار سپاه با سابقه فرماندهی نیروی هوایی سپاه، نیروی انتظامی و شهرداری تهران. نفر دوم، کادر شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی و نفر سوم دبیرکل جبهه پایداری، جناح اصولگرایان تندرو.
قالیباف و میرسلیم، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ نیز شرکت داشتند.
متولی اعلام رسمی درصد مشارکت در انتخابات، وزارت کشور است، اما خبرگزاری فارس نرخ مشارکت را در کل کشور ۴۰ درصد و در تهران ۳۰ درصد عنوان کرده است. این در حالی است که قرائن موجود حاکی از مشارکت اندک مردم، به ویژه جوانان و آن دسته از کسانی بود که برای اولین بار حق رای پیدا کرده‌اند. گروه‌ها و تشکل‌های زیادی نیز در داخل و خارج کشور، انتخابات را تحریم کرده بودند. این انتخابات از سوی مخالفان شرکت در آن، پروژه یکدست‌سازی حاکمیت به نفع افراطیون توصیف شده بود.
طبق قانون کسانی می‌توانند وارد مجلس شوند که دستکم ۲۰درصد آرای ماخوذه در حوزه انتخابیه خود را کسب کرده باشند. نرخ مشارکت در انتخابات نیز در طول عمر جمهوری اسلامی، همواره بالای ۵۰درصد عنوان شده است. کمترین میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی، به دور هفتم مجلس باز می‌گردد که ۵۱/۲۱درصد اعلام شد.
اگر نرخ ۴۰درصدی فارس ملاک باشد، انتخابات ۱۳۹۸، کمترین میزان مشارکت مردم در حیات جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد.
این اولین انتخابات در ایران پس از خروج آمریکا از توافق اتمی است. حسن روحانی در سال ۲۰۱۷ با وعده آزادی بیشتر و گشودن درهای کشور در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد. خبرگزاری آلمان می‌نویسد بیش از همه، رای دهندگان از روحانی و وعده‌های عمل نشده‌اش سرخورده‌اند.
انتخابات دوره یازدهم مجلس در حالی برگزار شد که شورای نگهبان نیمی از ۱۶۰۰۰ داوطلب نمایندگی را رد صلاحیت کرد. رای دهندگان به خصوص در پایتخت و شهرهای بزرگ نسبت به این انتخابات بی‌اعتنا ماندند. فشار اقتصادی، سرکوب اعتراضات آبان و دروغگویی درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی، افکار عمومی را نومید و بی‌اعتماد کرده است.
گزارشگر شبکه دوم تلویزیون سراسری آلمان از استانبول می‌نویسد: «رهبر جمهوری اسلامی برای نشان دادن حمایت مردم از حاکمیت به نرخ مشارکت بالا نیاز داشت اما مردم در خانه‌ها ماندند زیرا سرخورده‌اند و نه به اصولگراها باور دارند، نه به اصلاح طلبان.»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، از مردم در پیامی توییتری خواسته بود در انتخابات شرکت کنند و رای دادن را به آخرشب و آخر وقت موکول نسازند. هر چند حوزه‌های رای‌گیری خلوت گزارش شدند اما وزارت کشور زمان رای‌گیری را شش ساعت دیگر تمدید کرد.
در این انتخابات ۵۷میلیون و ۹۱۸هزار نفر واجد حق رای بودند. سخنگوی ستاد انتخابات کشور اعلام کرده که نتایج نهایی تهران تا ساعات پایانی شنبه یا حداکثر صبح یکشنبه اعلام می‌شود.
دویچه وله
******
انتخابات و میزان مشارکت در کلام مقامات
جمعه دوم اسفند، انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در حالی برگزار شد که علاوه بر شدت نارضایتی عمومی به دلیل سرکوب خونین اعتراض‌های آبان و ساقط کردن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران، بحث تحریم فعال انتخابات از هر زمان دیگری داغ‌تر بود. شیوع ویروس کرونا نیز بر جریان انتخابات سایه انداخت. همچنین مدت زمان رأی‌گیری در جریان انتخابات روز گذشته چندین بار تمدید شد و رأی‌گیری در برخی استان‌ها مانند خراسان شمالی تا ساعت ۲۴ شب ادامه داشت. مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند میزان مشارکت بسیار بالا بوده است اما زمزمه‌هایی شنیده می‌شود از اینکه میزان مشارکت در این انتخابات، کمترین در ۴۰ سال گذشته بوده است. هنوز میزان کلی مشارکت در این انتخابات اعلام نشده که موضوعی بی‌سابقه است.
تصویری از انتخابات در تهران، دوم اسفند ــ عکس: تسنیم
در حالی که گزارش‌ها خبر از میزان پایین مشارکت مردم در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی حکایت دارند، عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور، جمعه دوم اسفند در ستاد انتخابات کشور همزمان با اعلام تمدید زمان رأی‌گیری گفت شنبه پس از شمارش نهایی آرا، آمار میزان مشارکت نیز اعلام می‌شود.
از آنجایی که جمهوری اسلامی به مهندسی در انتخابات شهرت دارد و در موارد متعددی آمار واقعی میزان مشارکت را اعلام نکرده است، پیش‌بینی می‌شود این بار نیز آمار واقعی میزان مشارکت مردمی در انتخابات اعلام نشود.
تنها چند روز به برگزاری انتخابات مانده بود که عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در نشستی خبری گفت مقامات نگران میزان مشارکت پایین مردم در انتخابات نیستند و مشارکت کمتر از ۵۰ درصدی هم مشکلی برای دموکراسی ایجاد نخواهد کرد:
«تاکنون مشارکت زیر ۵۰ درصد نداشتیم و بالای ۵۰ درصد بوده، ولی براساس قوانین زیر ۵۰ درصد هم اشکالی در دموکراسی ایجاد نمی‌کند. کما اینکه در اروپا شاهد مشارکت زیر ۵۰ درصد هم بوده‌ایم.»
با این حال سخنگوی شورای نگهبان دیروز در ساعت‌های اولیه آغاز رأی‌گیری، در توییتی نوشت:
«جشن ملی محقق شد. امروز مردم سرفراز ایران اسلامی برای تعیین سرنوشت خود و برای ساختن ایران قوی به پای صندوق‌های رأی رفتند. خبرها حکایت از مشارکت گسترده مردم در شعب اخذ رأی دارد. احسنت به این همت و عزم راسخ ملت سربلند ایران.»
کدخدایی همچنین مدعی شده بود که میزان مشارکت در انتخابات مجلس نسبت به دوره‌های پیشین تفاوتی نداشته است.
عباسعلی کدخدایی در حالی از مشارکت گسترده مردم به عنوان تحقق «جشن ملی» نام برد که تنها چند ساعت بعد از آن محمود علوی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، از نُرم میزان مشارکت در انتخابات ابراز نگرانی نکرد:
«امیدواریم با حضور مردم در ساعات آخر رأی‌گیری، آمار شرکت کنندگان به نُرم قابل قبولی برسد.»
ابوالفضل موسوی، عضو فراکسیون امید و نماینده یزد در مجلس، شنبه سوم اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به تحریم‌های آمریکا، درباره میزان مشارکت مردم و حضور در انتخابات گفت:
«با توجه به جنگ اقتصادی که دشمن به راه انداخته است و شرایط تحریم و وضعیت معیشتی مردم و از طرف دیگر شیوع ویروس کرونا آمار مشارکت در کل کشور قابل قبول است اما با هماهنگی‌های داخلی این امکان وجود داشت تا بهتر از این عمل کرد.»
احسن علوی، عضو فراکسیون مستقلین و نماینده سنندج در مجلس، با اشاره به مشکلات اقتصادی، میزان مشارکت را «بد» ندانست و درباره حضور مردم در انتخابات روز گذشته گفت:
«با توجه به شرایط اقتصادی و تنزل وضعیت معیشتی مردم بعد از افزایش قیمت بنزین، می‌توان گفت که مشارکت مردم در انتخابات به نسبت بد نبود. این انتخابات یک پیام برای دولت و نظام داشت: در جایی که پول نباشد، اندیشه و تعقلی وجود ندارد. امروز حق با مردم و کسانی است که برای امرار معاش خود دچار مشکل بوده و زندگی سختی را سپری می‌کنند. نظام و دولت باید پیام این انتخابات را دریافت کنند.»
اکنون با گذشت بیش از ۱۲ ساعت از پایان رأی‌گیری هنوز میزان مشارکت مردم اعلام نشده است.
انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران، روز گذشته در جریان بازدید از برخی حوزه‌های انتخابیه گفت:
«قرار است آمار مشارکت مردم فقط توسط وزیر کشور و به صورت کشوری اعلام شود.»
تنها آماری که در حال حاضر از میزان مشارکت مردم به صورت رسمی منتشر شده است، متعلق به جمال عرف، رئیس ستاد انتخابات ایران است که روز گذشته، در حالی که سه ساعت به پایان قانونی زمان رأی‌گیری در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی مانده بود، از مشارکت حدود ۱۱ میلیون نفر در انتخابات خبر داد، در حالی که واجدین شرایط شرکت در انتخابات دوم اسفند ماه ۱۳۹۸، ۵۷ میلیون و ۹۱۸ هزار نفر اعلام شده بود.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ساعات اولیه صبح روز گذشته در پیامی در حساب کاربری توییتر خود از مردم خواسته بود در انتخابات شرکت کنند و هرچه زودتر رأی بدهند:
«همه با همت حرکت کنند و بیایند و به اشخاص مورد نظرشان که در انتخابات به آن رسیده‌اند رأی بدهند و این کار را هرچه زودتر انجام بدهند؛ نگذارند آخر شب و آخر وقت، همین اول وقت، اول روز، نیمه اول روز، بیایند رأی بدهند تا جمعیت در پایان روز متراکم نشود. این توصیه همیشگی من است.»
علی خامنه‌ای همچنین هفته گذشته در دیدار با «آحاد مختلف مردم»، در سخنانی از عموم افراد خواست حتی اگر کسی او را دوست ندارد، «به خاطر ایران و امنیت کشور» در انتخابات شرکت کند و رأی بدهد.
فضای بی‌رمق انتخابات اما با وجود تلاش‌های مختلف حاکمیت این بار گرم نشد و گویی از پیش نگرانی‌ای جدی در میان مسئولان و مقامات جمهوری اسلامی درباره میزان مشارکت مردمی وجود داشت.
حال باید دید بعد از شمارش کل صندوق‌ها و اعلام رسمی نتایج، میزان مشارکت مردمی چقدر اعلام خواهد شد.
رادیو زمانه
*****
انتخابات مجلس ایران؛ قالیباف و میرسلیم در صدر فهرست نتایج اولیه تهران
نتایج اولیه انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در تهران اعلام شد. در فهرستی که نام ۴۰ نامزد در آن اعلام شده، محمدباقر قالیباف و مصطفی میرسلیم در صدر قرار دارند.
محمد باقر قالیباف، فرمانده اسبق نیروی هوایی سپاه پاسداران است که فرماندهی نیروی انتظامی و ریاست بر شهرداری پایتخت را هم کارنامه‌اش دارد.
مصطفی میرسلیم هم از چهره‌های اصلی حزب موتلفه اسلامی است و در سالهای ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت اکبر هاشمی رفسنجانی را عهده‌دار بود.
پس از این دو اصولگرا مرتضی آقا تهرانی، دبیرکل جبهه پایداری انقلاب اسلامی و الیاس نادران در فهرست نتایج اولیه تهران هستند. آقای نادران در سه دوره متوالی از مجلس هفتم بر کرسی نمایندگی نشسته بود.
عبدالحسین روح الامینی، پدر محسن روح الامینی از جان باختگان بازداشتگاه کهریزک در جریان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ هم در جمع نامزدهای راه یافته به مجلس است.
از دیگر چهره‌های اصولگرایی که نامشان از حوزه انتخابیه تهران اعلام شده، می‌توان به وحید یامین پور و حمید رسایی اشاره کرد.
- انتخابات مجلس ایران؛ شمارش آرا، نتایج غیررسمی و برآورد ‘مشارکت ۳۰ درصدی’ در تهران
- جنتی انتقادهای روحانی را ‘سروصدای’ پیش از انتخابات توصیف کرد
- انتخابات مجلس؛ رهبر ایران به نویسندگان و مسئولان منتقد شورای نگهبان هشدار داد
علیرضا محجوب، سهیلا جلودارزاده، مجید انصاری و مصطفی کواکبیان هم در انتهای این فهرست ۴۰ نفره هستند. حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس ۳۰ کرسی دارد.
همراهان دولت محمود احمدی‌نژاد در بهارستان
نام هشت تن از استانداران وزارت کشور دو دولت محمود احمدی‌نژاد، در فهرست نتایج اولیه انتخابات مجلس دیده می‌شود. علاوه بر این استانداران پیشین، فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی دولت دهم هم از حوزه انتخابیه کازرون و کوه چنار در کنار سه تن از وزیران دولت‌های نهم و دهم به مجلس آینده راه یافته‌اند.
شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد دولت دوم محمود احمدی‌نژاد از حوزه انتخابیه رامسر، تنکابن، عباس‌آباد، متل‌قو و کلارآباد، حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش دولت دهم از حوزه انتخابیه همدان، عبدالرضا مصری، وزیر رفاه دولت نهم از حوزه انتخابیه کرمانشاه در فهرست نتایج اولیه هستند. اسدالله عباسی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت دهم از حوزه رودسر و املش هم نامش در فهرست اولیه آمده بود که ساعاتی بعد اعلام شد محمد صفری ملک میان، دیگر نماینده اصولگرا با کسب ۲۵ هزار و ۴۷۴ رای وی را شکست داده است.
خبرگزاری فارس: مشارکت حدود ۴۲ درصد بوده
اسماعیل موسوی، سخنگوی ستاد انتخابات کشور از قطعی شدن نتایج ۸۰ حوزه از ۲۰۸ حوزه انتخابیه خبر داده است.
وزارت کشور و مقامات برگزارکننده انتخابات مجلس، هنوز برآورد یا آماری از میزان مشارکت اعلام نکرده‌اند. در حساب توئیتری خبرگزاری فارس نزدیک به اصولگرایان، میزان مشارکت کل واجدان شرایط رای دهی در سراسر کشور “حدود ۴۲ درصد” عنوان شده که نسبت به دور قبل کاهشی ۱۹ درصدی داشته است.
وزارت کشور شمار واجدان شرایط رای دهی در سراسر ایران را ۵۷ میلیون و ۹۱۸ هزار و ۱۵۹ تن اعلام کرده است.
همچنین خبرگزاری فارس درباره مشارکت در پایتخت گزارش کرده که “در شهر تهران یک میلیون و ۹۰۰ هزار نفر در انتخابات شرکت کرده‌اند.” انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران پیش‌تر شمار شهروندان واجد شرایط رای دهی در استان تهران را ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر عنوان کرده و گفته بود که ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تعرفه در این استان توزیع شده است.
یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی روز گذشته (۲ اسفند) در ۵۵ هزار شعبه اخذ رای برگزار شد. هیات اجرایی انتخابات تصمیم گرفته دور دوم این انتخابات را ۲۹ فروردین ماه سال آینده برگزار کند. بر اساس قانون انتخابات که خرداد ۱۳۹۵ اصلاح شده، نامزد منتخب در مرحله اول انتخابات باید حداقل ۲۰ درصد از کل آراء را کسب کند.
برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با رد صلاحیت گسترده داوطلبان از سوی شورای نگهبان قانون اساسی همراه بوده است.
بی بی سی
