جنش اعتراضی سراسری در ایران، گفتگوی سازمان یافته و ائتلافات سیاسی
خیزش اعتراضی مردم ایران، اکنون به یک جنبش اجتماعی سراسری تبدیل شده است. رخداد آغازکننده این جنبش قتل ددمنشانه مهسا امینی بود. این جنبش با اهداف اصلاحی آغاز، اکنون اما تغییر وضعیت سیاسی در ایران را هدف گرفته است.
جنبش اجتماعی سراسری ایرانیان در لحظه کنونی در ذات و بنیاد خود مانند همه جنبش های اجتماعی دیگر رفتار و عمل جمعی سازمان‌نیافته و غیرنهادی دارد. هم رهبری، هم سازماندهی و هم تجمع افراد بدون یک برنامه از پیش طرح‌شده و مدون صورت می‌گیرد. این جنبش از آنجا که ماهیت خودجوش دارد، دارای ساختار افقی و سیال است، به گونه‌ای که نمی‌توان صدر و ذیل آن، یا رأس و قاعده آن را تشخیص داد. افراد بدون برنامه مشخص، یا فراخوان و دعوت جدی کسی، در این جنبش مشارکت دارند. در لحظه کنونی نهادهای مدنی و سازمان‌های سیاسی در ایران نقشی درکنترل و جهت‌دهی این جنبش ندارند.
با توجه به اینکه هیچ مبارزه سیاسی بدون برنامه و سازماندهی و هدایت موفق نخواهد شد و همچنین با علم بر این که هیچ یک از نیروها و سازمان ها و احزاب موجود به تنهایی توان پیشبرد مبارزه در سطح ملی و جهت دهی و هدایت این جنبش سراسری را ندارند، موضوع ائتلاف نیروها در سطح ملی و در خارج از کشور مسئله حیاتی است.
ائتلاف نیروها در سطح ملی و در خارج از کشور به دلایل متعدد از جمله: بی اعتمادی، ناتوانی در توافق سیاسی حداقل برای همکاری عملی حداکثر، ابهام در قاعده مشارکت سیاسی و… به موضوعی پیچیده و دشوار تبدیل شده است. نتیجه مسلم این است که این مسئله، راه حل ساده ندارد و نمی توان آن را با شتابزدگی حل نمود، به عبارت دیگر راه حل ائتلاف نیروها نیز پیچیده خواهد بود.
با توجه به مجموعه شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و فرهنگی در ایران و با در نظرگرفتن موقعیت ایران در عرصه منطقه ای، بین منطقه ای و بین المللی و مجموعه امکانات و توانائی های اپوزیسیون، خط مشی راهبردی درلحظه کنونی بر محور تغییر فرم قدرت سیاسی در ایران قرار دارد.
تغییر فرم قدرت سیاسی در ایران، بدون ائتلاف دموکراسی خواهان درراستای ایجاد یک “کنگره ملی” ممکن نخواهد بود، مبنای این ائتلاف مجموعه ای از توافقات رسمی و غیررسمی میان رقبای سیاسی در اپوزیسیون خواهد بود.
مسیر سخت و دشوار ائتلاف دموکراسی خواهان چه در داخل و خارج بر دو مولفه می تواند استوار باشد : الف – گفتگوی سازمان یافته ب- ائتلافات سیاسی محدود گروه های هم فکر.
گفتگوی سازمان یافته گام نخست این مبارزه است. در خارج از کشور در شرایط علنی مبارزه سیاسی باید مرکزی برای این گفتگوی سازمان یافته ایجاد نمود. اما در شرایط فعلی درداخل ایران، ایجاد چنین مرکز علنی غیرممکن به نظر می آید، اما می توان گفتگوها را در کانال های رسمی و غیررسمی پیش برد.
گفتگوی سازمان یافته
موضوعات اصلی گفتگوی سازمان یافته را می توان به ترتیب اولویت دسته بندی نمود: الف – بررسی مشکلات و موانع اتئلاف دموکراسی خواهان ایران ب –خط قرمزها ت – توافق های سیاسی حداقلی برای همگامی عملی.
ائتلافات های سیاسی
ائتلافات های سیاسیبه شکل داوطلبانه، اما متحدانه برای تحقق یک هدف مشخص توسط گروه های جداگانه ای از کنشگران سیاسی، ایجاد می گردد. به زبان ساده، چند جریان سیاسی برای یک مدت مشخص و برای یک هدف معین در کنار هم قرار می گیرند، به عبارت دیگر تشکیل یک ائتلاف نه بر اساس اتحاد فکر، بلکه به اتحاد عمل متکی است. در یک ائتلاف در کنار افکار متفاوت و نظرات متتوع و روش های مختلف، باید عمل و کارها همسو شوند.
ائتلاف های سیاسی بر مبانی “انتخاب عقلانی” استوار هستند. شرط موفقیت هر ائتلافی، بازی با حاصل جمع مثبت است که درآن هر یک از بازیگران در بخشی از منافع سیاسی سهیم باشند.
در چارچوب کلی می توان ائتلاف را مدلی از بازی تلقی نمود که در آن تصمیم گیران، بازیگران هستند و هر بازیگری می تواند راهبردهای متعددی را انتخاب کند و انتخاب هر راهبردی حاوی نتایج معین، برای هر بازیگر است و نتایج بازی نیز بازده های این مدل هستند.
سیاست ائتلافی یک بازی سیاسی است که در آن گروه های رقیب به مثابه دو تیم در مقابل هم قرار دارند و برای کسب پیروزی با یکدیگر مبارزه می کنند. پیروزی در بازی هم به مبارزه و هم به همکاری بستگی دارد. بازده و یا حاصل جمع صفر است، زمانی که یک طرف می برد و طرف دیگر می بازد. حاصل جمع مثبت تنها با هماهنگی بیشتر ممکن است. در این حالت هر طرف به یک پیروزی نسبی دست می یابد. حاصل جمع منفی با باخت هر دو طرف حاصل می شود، در این حالت فرصت ها از دست می رود و شرایط برای هردو بدتر از شرایط ما قبل بازی است.
اخبارروز
