در نیروگاه اتمی “الموت قزوین” چه می‌گذرد؟
در ۲۰۰ کیلومتری شمال غربی نیروگاه اتمی پارچین، در دامنه کوه‌های الموت قزوین بعد از روستای معلم‌کلایه و روستای «هنیز» (Haniz) نیروگاه اتمی (الموت) یا (معلم‌کلایه) واقع است که از حدود ۲۴ سال پیش فعالیت آن آغاز و در اواخر دهه هفتاد و ابتدای دهه هشتاد خورشیدی به اوج خود رسید که البته در مقاطعی به خاطر فشار سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و تحریم‌ها فعالیت آن به حالت تعلیق درآمد.مسیر دسترسی به این نیروگاه از طریق یک جاده نیمه آسفالت و خاکی به طول ۷۰ کیلومتر است که قزوین را به معلم کلایه و از آنجا به روستای هنیز وصل می‌کند. گذرگاهی با دره‌‌های عمیق و خطرناک که تنها امکان عبور یک خودرو از آن میسر است و در فصل زمستان بارها به علت ریزش برف و سقوط بهمن و یخبندان مسدود است و مسیری برای کوهنوردان محلی برای صعود به قله «سیالان» است. همچنین از حدود پنج سال پیش وزارت راه در صدد است جاده‌ای به طول ۴۰ کیلومتر از منطقه الموت به تنکابن ایجاد کند تا دسترسی به این نیروگاه از مسیر شمالی نیز میسر شود.
ادعای وجود تاسیسات اتمی در اطراف قزوین ۱۹ شهریور سال ۱۳۸۹ توسط سازمان مجاهدین خلق و به دنبال آن تعدادی از مقامات امریکایی مطرح شد. این گزارش‌ها از کشف یک مرکز تازه تاسیسات هسته ای در نزدیکی قزوین خبر می‌داد که ایران اقدام به فعالیت‌های اتمی از جمله غنی‌سازی اورانیوم می‌کند.[۱] نبود مستندات کافی و همین طور اشتباه محاسباتی در خصوص منطقه اصلی فعالیت نیروگاه سبب شد که در این گزارش از تاسیسات نیمه ساخته آبیک قزوین در نزدیکی روستای «بهجت آباد» در حاشیه بزرگراه تهران قزوین یاد شود.
به دنبال آن نیز موسسه علم و امنیت بین المللی که در واشنگتن مستقر است با صدور بیانیه ای اعلام کرد سازمان مجاهدین به جز «منابع گمنام» مدرک دیگری که ثابت کند این سایت زیر زمینی برای غنی سازی اورانیوم ساخته شده ارائه نکرده است.
ساعاتی بعد علی اکبر صالحی، رئیس وقت سازمان انرژی اتمی ایران، وجود هرگونه سایت مخفی زیرزمینی هسته‌ای در نزدیکی قزوین را که در آن به صورت مخفیانه عملیات غنی‌سازی اورانیوم صورت می گیرد را تکذیب کرد. او اظهار داشت، ایران تاسیسات بسیاری در اختیار دارد که در آن‌ها از انرژی هسته‌ای استفاده می‌شود که از آن جمله می‌توان به مراکزی برای استریلیزه کردن محصولات کشاورزی به وسیله پرتودهی اشاره کرد که شامل این تعریف نمی‌شود. [۲]
اما این موضوع نیمه پنهانی هم داشت، در همان زمان که ایران منکر هرگونه فعالیت اتمی در اطراف قزوین شده بود فعالیت نیروگاه اتمی معلم کلایه در دامنه الموت آنقدر گسترده شد که سازمان انرژی اتمی برای متخصصان داخلی و خارجی این نیروگاه در همان ارتفاعات سرگرم ساخت هتل و بازسازی مهمانسرای قدیمی انرژی اتمی بودند. دوم شهریور سال ۱۳۸۹ خورشیدی اصغر حمزه‌ای، معاون استاندار قزوین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «طبق آخرین توافق صورت گرفته در خصوص پروژه میهمانسرا و هتل سایت انرژی اتمی، بودجه‌ای که برای هتل توسط دکتر صالحی اختصاص داده شده است، ۱۰ میلیارد تومان است».
همانطور که در تصاویر هوایی مشخص است نقطه (A) محل نیروگاه اتمی معلم کلایه و نقطه (B) تاسیسات مورد اشاره آبیک قزوین است که در نقشه‌های هوایی با نام (Islamic Republic Of Iran’s Nuclear Facilities) از آن نام برده شده است و در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب از الموت قرار دارد.
بخش عمده اراضی منطقه معلم‌کلایه و آبادی هنیز در اختیار سپاه پاسداران و سازمان انرژی اتمی قرار دارد و منطقه ممنوعه قلمداد می شود که عکس برداری از آن ممنوع است.
ژئوپلتیک منطقه
محلی که تاسیسات نیروگاه اتمی معلم‌کلایه در آن واقع است به دلیل محصور شدن در ارتفاعات کوه‌های الموت و سیالان با ارتفاع نزدیک به ۴۲۰۰ متر از سطح دریا آن را از تیرس حملات هوایی احتمالی دور نگه می‌دارد و از سوی دیگر نزدیک‌ترین نیروگاه اتمی ایران به دریای خزر و در نهایت مرزهای روسیه است که از برنامه‌های اتمی ایران حمایت می‌کند.
انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی
گرچه ساکنین این منطقه سالهاست به رفت و آمدهای پرسنل وابسته به سایت اتمی عادت کرده اند، اما گزارش ها حکایت از تاثیر منفی فعالیت‌ها بر اکولوژی منطقه به خصوص اطراف نیروگاه دارد. نابودی انواع گونه گیاهی و جانوری اطراف نیروگاه موضوعی است که ساکنان بومی منطقه و حتی کوهنوردان مهمان بر آن صحه می‌گذارند.
این در حالی است که هشدار برخی کارشناسان سازمان محیط زیست نسبت به تخریب منطقه شکار ممنوع الموت برای ایجاد مسیر ۴۰ کیلومتری شمالی محل زیست گونه های جانوری کمیابی همچون خرس قهوه‌ای، هوبره، پلنگ و انواع گربه سانان است نادیده گرفته شده و گزارش تعدادی از فعالان محیط زیست نیز مهر تایید بر عزم جدی برای احداث این جاده استراتژیک است.
اظهارات متناقض مسئولان محیط زیست
اوایل شهریور ماه سال ۱۳۸۹ علی فرهادی، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان قزوین هشدار داد که به دلیل عدم محافظت و «مسائل مدیریتی» پنج نوع گونه جانوری در این منطقه در معرض خطر تهدید و نابودی قرار دارند. [۳] اما کمتر از شش ماه بعد همین مقام مسئول در گفت و گو با خبرگزاری فارس خبر داد که «خوشبختانه در استان قزوین هیچ گونه‌ای از جانوران در حال انقراض نداریم.» [۴]
گزارش ساکنین محلی مبنی بر فعالیت شبانه روزی نیروگاه، رفت و آمد متخصصان و پرسنل و خودروهای سازمان انرژی اتمی است و همین‌طور تهدید و اثرات منفی بر حیات گونه‌های گیاهی و جانوری از جمله دلایلی است که فعالیت این نیروگاه را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد و، اما تا امروز جمهوری اسلامی واکنشی در قبال آن صورت نداده است.
راه دیگر چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۱ – ۶ فوریه ۲۰۱۳
