سازمان ملل: ۹۰۱ اعدام در یک سال در ایران، اعدام را متوقف کنید
کمیسر حقوق بشر سازمان ملل و معاون دبیرکل سازمان ملل میگوید در سال ۲۰۲۴ میلادی دستکم ۹۰۱ نفر در ایران اعدام شدهاند.
فولکر تورک امروز (سهشنبه ۱۸ دی، ۷ ژانویه) اعلام کرد که بر اساس گزارشها، در سال میلادی که گذشت بیش از ۹۰۰ نفر در ایران اعدام شدند.
او میگوید ظرف یک هفته در ماه دسامبر حدود ۴۰ نفر اعدام شدند.
این مقام ارشد سازمان ملل از افزایش آمار اعدامیان سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل ابراز نگرانی کرد: «وقت آن است که ایران موج اعدامها را متوقف کند.»
این تعداد اعدام، بالاترین آمار در ۹ سال گذشته است. شمار اعدامها نسبت به سال گذشته هم شش درصد افزایش یافته است.
به گفته دفتر حقوق بشر سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ میلادی، دستکم ۸۵۳ اعدام شده بودند.
آقای تورک تابستان امسال نیز از بالا رفتن آمار اعدام در ایران انتقاد کرده بود.
مای ساتو گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران، ۱۸ مهر گفته بود از ابتدای سال ۲۰۲۴ بیش از ۵۰۰ نفر در ایران اعدام شده بودند.
جرم اکثر اعدامشدگان با مواد مخدر مرتبط بوده است اما شماری از مخالفان سیاسی که در اعتراضهای سراسری ۱۴۰۱ شرکت داشتند نیز در میان اعدامشدگان بودند.
فولکر تورک از مقامات ایران خواست مجازات اعدام را از قانون حذف و اجرای احکام اعدام دیگر زندانیان را متوقف کنند.
او هشدار داد که «مجازات اعدام با حق بنیادین زندگی ناسازگار است» و این مجازات «خطر غیرقابل قبول اعدام افراد بیگناه را به همراه دارد.»
فولکر تورک تأکید کرد که دفتر او «در هر شرایطی با مجازات اعدام مخالف است.»
فعالان حقوق بشر میگویند جرایم مرتبط با مواد مخدر از جرایمی نیستند که طبق قوانین بینالمللی مجازات اعدام برایشان اعمال شود.
جز انبوهی از زندانیان مرتبط با جرایم مواد مخدر و قتل، هم اکنون چندین زندانی سیاسی و فعال کارگری و حقوق زنان نیز زیر حکم اعدام هستند از جمله وریشه مرادی و پخشان عزیزی، فعالان کرد.
کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» نیز در بیانهای اعلام کرد که در پنجاهمین هفته فعالیتهایش شماری از زندانیان زندانهای اهواز و رامهرمز نیز به این کارزار پیوستهاند و شمار زندانهای شرکتکننده در این اعتراض هفتگی به ۳۰ زندان رسیده است.
در بیانیه این کارزار آمده است که در ۱۲ دیماه همزمان با سال نو میلادی ۲۱ نفر به دار آویخته شدند و از ابتدای دی ماه تا کنون بیش از ۸۰ نفر اعدام شدهاند. این کارزار میگوید که در سال ۲۰۲۴ «هزار نفر در ایران اعدام شدهاند.»
شماری از زندانیان در ایران که به کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» پیوستهاند، از بمهن ۱۴۰۲ هر هفته سهشنبهها در اعتراض به اعدامها در زندانهای شهرهای مختلف ایران اعتصاب غذا میکنند.
آمار اعدام در ایران چگونه محاسبه شده است؟
ایران آمار رسمی اعدام را منتشر نمیکند، اما لیز تروسل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل به خبرنگاران گفت آمار این نهاد مبتنی بر چند مرجع معتبر از جمله سایت خبری مجموعه فعالان حقوق بشر ایران (هرانا)، سازمان حقوق بشر ایران و همچنین ههنگاو تدوین شده است.
لیز تروسل تاکید کرد که «ما از دقت این آمار مطمئنیم.»
ههنگاو گروه حقوق بشری که بر وضعیت کردها در ایران تمرکز دارد گزارش داده است که بیش از نیمی از افراد اعدامشده در سال گذشته از اقلیتها بودند، از جمله ۱۸۳ زندانی کرد.
کمیته حقیقتیاب سازمان ملل پیشتر گفته بود که حکومت ایران اقلیتهای قومی و مذهبی را با مجازاتهایی نامتناسب سرکوب کرده است.
هرانا نیز گزارش داده است که در پنج مورد، افرادی اعدام شدهاند که در زمان وقوع جرم زیر ۱۸ سال بوده است.
قوانین بینالمللی اعمال مجازات اعدام در خصوص افرادی که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشتهاند را ممنوع میکند.
سازمان حقوق بشر ایران که مقرش در نروژ است دیروز گزارش داد تعداد زنانی که در ایران در سال ۲۰۲۴ اعدام شدهاند «بالاترین» در ۱۷ سال گذشته بوده است. در این سال «۳۱ زن اعدام» شدند که سازمان حقوق بشر ایران آن را دو سال بعد از جنبش زن، زندگی، آزادی، «بیسابقه» توصیف کرده است.
به گزارش عفو بینالملل، ۷۴ درصد از تمامی اعدامهای ثبتشده در جهان در سال ۲۰۲۳ در ایران اجرا شده است اگرچه از آنجا که چین آمار اعدامهای خود را منتشر نمیکند، آمار این کشور لحاظ نشده است.
گمان میرود چین بیشترین آمار اعدام را در جهان دارد.
بالاترین تعداد اعدامها در ایران در دهههای اخیر در سال ۲۰۱۵ ثبت شده است که حداقل ۹۷۲ نفر اعدام شدند.
از آن سال به بعد، با اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر در ایران در سال ۲۰۱۷، تعداد اعدامها کاهش یافت.
اما لیز تروسل هشدار داد که «از سال ۲۰۲۲ به بعد، این آمار بهشدت افزایش یافته است و «مشهود است که آمار اعدامهای سال ۲۰۲۴ بهطرز نگرانکنندهای بالاست.»
تاکنون حدود ۱۷۰ کشور یا مجازات اعدام را لغو کردهاند یا اجرای آن را به حالت تعلیق درآوردهاند.
