اولین گزارش عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران منتشر شده است. در این گزارش نسبت به موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران از جمله “سطح هشداردهنده” اعدام‌ها، محدودیت آزادی بیان و تبعیض علیه زنان و اقلیت‌های دینی ابراز نگرانی شده است.
در این گزارش آمده است که برای هرگونه تغییر قابل توجه برای بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران لازم است که تغییرات عمیق قانونی و ساختاری در آن کشور اعمال شوند. با این حال، اقدام دولت ایران در انتشار “منشور حقوق شهروندی” اقدامی مثبت در روند اعمال این تغییرات خوانده شده است.
ایران همواره اتهام نقض حقوق بشر را رد کرده و می‌گوید این اتهام‌ها با قصد و انگیره‌های سیاسی مطرح می‌شوند.
عاصمه جهانگیر، شهریور گذشته، جایگزین احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران شد. او در اولین گزارشی که به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کرده، به شرح فعالیت‌هایش از زمان آغاز به کار در این سمت پرداخته است.
+ عاصمه جهانگیر، به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران معرفی شد
او در گزارش خود، از تمایل دولت ایران برای برداشتن گام‌هایی به منظور کاهش تعداد اعدام‌ها خبر داده، ولی همزمان، نسبت به “سطح هشداردهنده” تعداد اعدام‌ها از جمله اعدام نوجوانان، ابراز نگرانی کرده و از دولت ایران خواسته است تا فورا و بدون قید و شرط اعمال مجازات اعدام علیه کودکان را ممنوع کند و روندی جامع در پیش بگیرد تا تمام حکم‌های اعدام افرادی که در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال داشتند، بررسی شوند.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران خواهان توقف اعدام افراد در ملاءعام نیز شده است.
عاصمه جهانگیر در اولین گزارش خود درباره وضعیت حقوق بشر در ایران نوشته است که آزار، دستگیری و بازداشت گسترده افراد به دلیل طرح آزادانه نظرات یا فعالیتهایشان در راستای دفاع از حقوق بشر، نشان می‌دهد که مقامات ایران همچنان به کنترل شدید شهروندان و محدود کردن قابل توجه فضای دموکراتیک ادامه می‌دهند.
در این گزارش آمده است: “آزادی عقیده و آزادی بیان، شروطی ضروری برای رشد کامل هر فرد و همزمان، شروطی حیاتی برای یک جامعه است.”
+ آمریکا: محدودیت شدید آزادی‌های مدنی شاخص‌ترین مورد نقض حقوق بشر در ایران است
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد از دولت ایران خواسته است تا ضمن تضمین آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، تمام افرادی را که به دلیل طرح نظر و عقیده‌شان زندانی شده‌اند، آزاد کند.
عاصمه جهانگیر با تاکید بر ممنوعیت مطلق شکنجه و دیگر گونه‌های بدرفتاری با مجرمان، نوشته است که وجود مجازات‌هایی همچون شلاق، کور کردن، قطع عضو بدن و سنگسار افراد در قانون جزایی ایران ناقض این ممنوعیت است.
در این گزارش نسبت به وجود نهادهای تصمیم‌گیر مختلف قضایی در ایران ابراز نگرانی شده و با اشاره به فعالیت کارگروهی در زمینه “بازداشت خودسرانه” در ایران، بر ضرورت پیگیری توصیه این کارگروه برای “لغو دادگاه‌های انقلاب و دادگاه‌های مذهبی” تاکید شده است.
در گزارش عاصمه جهانگیر با استقبال از اصلاحاتی که در قانون جزا و آیین دادرسی کیفری در ایران اعمال شده، آمده است: “این اصلاحات هنوز به حمایت و حفاظت لازم برای توقف دستگیری و بازداشت‌های خودسرانه‌ای که در این گزارش به تعدادی از آنها اشاره شده، منجر نشده است.”
او نسبت به پیشرفت محدود دولت در رفع تبعیض علیه زنان و دختران هم ابراز نگرانی کرده و خواهان اصلاح و لغو تمام قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و دختران شده است. او همچنین از دولت ایران خواسته شده است تا از تصویب قوانین و مقرراتی که ممکن است زنان را محدود کنند، خودداری کند.
در این گزارش با تاکید بر آزادی افراد در انتخاب مذهب آمده است که وضعیت اقلیت‌های رسمی و غیررسمی دینی در ایران همچنان به شدت نگران‌کننده است و “افراد بهایی همچنان به گونه‌ای سازمان‌یافته مورد تبعیض قرار می‌گیرند.”
در این گزارش آمده است که از زمان آغاز به کار خانم جهانگیر، ایرانی‌های زیادی از داخل و خارج از ایران با او تماس گرفته‌اند و او به شدت نگران میزان ترس و وحشت این افراد از ارتباط با او بوده است؛ اغلب این افراد نگران بودند که در پی تماس آنها با گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، بستگانشان در ایران مورد آزار قرار بگیرند.
عاصمه جهانگیر نوشته است که تعدادی از موضوعات مهم در این گزارش مطرح نشده‌اند، ولی در گزارش‌های آتی به مجمع عمومی و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد به آنها پرداخته خواهد شد.
+ انتشار آخرین گزارش احمد شهید در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران
گزارش پیشین گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران در اکتبر سال ۲۰۱۶ (حدود پنج ماه پیش) ارائه شده بود.
بی بی سی
***
عاصمه جهانگیر: نحوه برخورد با اقلیت‌ها در ایران بسیار نگران‌کننده است
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران با انتشار اولین گزارش جامع خود درباره وضعیت حقوق بشر در ایران از جمهوری اسلامی خواست تا اعدام در ملاء عام افراد را متوقف کند.
در بهمن ماه امسال چهار نفر در یک روز در شهرهای مختلف در ملاء عام اعدام شدند: از بندر عباس تا مشهد: چهار اعدام در ملاء عام در یک روز
دی ماه امسال هم یک سازمان غیر‌دولتی حقوق بشری در فرانسه به دلیل اجرای حکم اعدام در ملاء عام در یک ورزشگاه در نی‌ریز استان فارس در روز اول مهر ماه، خواستار تحریم فوتبال ایران شد. دادگستری استان فارس در واکنش به این موضوع اعلام کرد که این ورزشگاه بلااستفاده بوده است.
در اولین گزارش عاصمه جهانگیر به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران اما به موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران از جمله شمار فزاینده اعدام‌ها، محدودیت آزادی بیان و تبعیض علیه اقلیت‌های دینی و زنان اشاره و درباره ادامه این روند ابراز نگرانی شده است.
در گزارش خانم جهانگیر آمده است که برای ایجاد هر نوع تغییر قابل توجه به منظور بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران، اعمال تغییرات عمیق قانونی و ساختاری در این کشور امری ضروری و لازم است.
او انتشار «منشور حقوق شهروندی» از سوی دولت حسن روحانی را نیز اقدامی مثبت در روند اعمال این تغییرات دانسته است.
جمهوری اسلامی به طور پیوسته اتهام نقض حقوق بشر را رد کرده است و طرح این موضوع را متأثر از انگیزه‌های سیاسی دانسته است. تهران در طول سال‌های گذشته که احمد شهید گزارشگر ویژه سارمان ملل در امور حقوق بشر ایران بود، هرگز مسئولیت او را به رسمیت نشناخت و واکنش‌های تندی به گزارش‌های او نشان داد.
آقای شهید در آخرین گزارش خود از اعدام ۴۰ نفر تنها در سه هفته به شدت انتقاد کرده بود:
عاصمه جهانگیر، شهریور ماه سال ۹۵ جایگزین احمد شهید شد. او در اولین گزارشی که به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه کرده، به تشریح فعالیت‌هایش از زمان آغاز به کار خود در این سمت پرداخته است.
در گزارش او به تمایل دولت ایران برای حرکت به سمت کاهش شمار اعدام‌ها اشاره شده است. در این راستا، برخی مقام‌های جمهوری اسلامی از احتمال تغییر قانون مجازات اعدام در مورد جرایم مربوط به مواد مخدر سخن گفته‌اند اما با وجود به تصویب رسیدن فوریت این طرح در مجلس، هنوز خبری از اصلاح این قانون نیست.
از سوی دیگر اما خانم جهانگیر درباره شمار اعدام‌ها در ایران که در سطح هشداردهنده است (ایران: ۸۷ نفر در اولین ماه سال میلادی اعدام شدند- هر ۹ ساعت یک اعدام) ابراز نگرانی کرده و با توجه به تعدد اجرای احکام اعدام از جمله اعدام نوجوانان جمهوری اسلامی خواسته است تا فوری و بدون قید و شرط اعمال مجازات اعدام علیه کودکان را ممنوع کند و با در پیش گرفتن روندی جامع و فراگیر، تمامی احکام اعدام افرادی را که در زمان وقوع جرم کمتر از ۱۸ سال داشته‌اند، دوباره بررسی کند.
در همین زمینه: انتقاد گزارشگران ویژه سازمان ملل از اعدام افرادی که هنگام انجام جرم کمتر از ۱۸سال داشته‌اند
عاصمه جهانگیر در گزارش خود درباره وضعیت حقوق بشر در ایران به آزار و اذیت، دستگیری و بازداشت گسترده افراد به دلیل طرح نظرات یا فعالیتهایشان در راستای دفاع از حقوق بشر نیز پرداخته و تأکید کرده است که مقام‌های جمهوری اسلامی همچنان به کنترل شدید شهروندان و محدود کردن قابل توجه فضای دموکراتیک ادامه می‌دهند: «آزادی عقیده و آزادی بیان، شرط‌های لازم برای رشد کامل هر فرد و همزمان، ضرورت‌هایی برای ادامه حیات یک جامعه هستند.»
خانم جهانگیر از دولت جمهوری اسلامی خواسته است تا با تضمین آزادی مطبوعات و رسانه‌ها، تمام افرادی را که به دلیل طرح عقیده و نظرشان زندانی هستند، آزاد کند.
او با تأکید بر ممنوعیت مطلق شکنجه و دیگر بدرفتاری‌های ممکن با متهمان و مجرمان، نوشته است که وجود مجازات‌هایی چون شلاق زدن، کور کردن چشم، قطع اعضای بدن و سنگسار افراد که در قوانین جزایی ایران آمده، نقض‌کننده این ممنوعیت و ناقض حقوق افراد است.
در همین زمینه: اعتراض عفو بین‌الملل به مجازات‌های «وحشیانه» همچون شلاق زدن و قطع عضو در ایران
عاصمه جهانگیر درباره وجود نهادهای قضایی پراکنده یا موازی در ایران ابراز نگرانی کرده و با اشاره به فعالیت‌های گروه کاری بازداشت‌های خودسرانه در ایران، بر ضرورت پیگیری توصیه‌های این گروه برای لغو دادگاه‌های انقلاب و دادگاه‌های مذهبی تأکید کرده است.
در این گزارش همچنین بر آزادی افراد در انتخاب مذهب تأکید و درباره وضعیت اقلیت‌های رسمی و غیررسمی دینی در ایران ابراز تأسف و نگرانی شده است.
خانم جهانگیر نحوه برخورد با اقلیت‌ها را به شدت نگران‌کننده خوانده و گفته است: «بهاییان هنوز و همچنان به شکلی سازمان‌یافته مورد تبعیض قرار می‌گیرند.»
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران از اصلاحاتی که در قانون جزا و آیین دادرسی کیفری اعمال شده استقبال کرده اما گفته است که این اصلاحات هنوز به سطح لازم برای توقف دستگیری‌ها و بازداشت‌های خودسرانه که در گزارش به برخی از آنها اشاره شده، نرسیده است.
پیشرفت “محدود” دولت حسن روحانی در رفع تبعیض علیه زنان و دختران نیز با ابراز نگرانی عاصمه جهانگیر روبه‌رو شده است. او خواهان اصلاح و لغو تمام قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان و دختران شده و از دولت ایران خواسته تا مانع از تصویب قوانین و مقرراتی شود که ممکن است زنان را محدودتر کنند.
در این گزارش آمده است که از زمان شروع کار خانم جهانگیر، ایرانی‌های بسیاری از داخل و خارج از کشورشان با او تماس گرفته‌اند و او به شدت نگران میزان ترس و وحشت این افراد از ارتباط با او بوده است. اغلب این افراد نگران بوده‌اند که در پی تماس آنها با گزارشگر ویژه سازمان ملل، بستگانشان در ایران مورد آزار و اذیت قرار بگیرند.
عاصمه جهانگیر نوشته است که مجال طرح برخی موضوعات مهم در این گزارش فراهم نشده است اما در گزارش‌های بعدی به مجمع عمومی و شورای حقوق بشر سازمان ملل به آنها پرداخته خواهد شد.
رادیو زمانه
