کنجکاوی در مریخ

 

سازمان فضا‌نوردی آمریکا “ناسا” در اقدامی که “تلاش بلندپروازانه” برای کشف مریخ برآن گذارده شد، موفق شد روز دوشنبه (۶اوت/ ۱۶ مرداد) یک کاوشگر با نام “کنجکاوی” را بر سطح این سیاره فرود آورد.

“کنجکاوی” یک آزمایشگاه سیار است که توسط ۵ هزار دانشمند و محقق از ۳۷ کشور ساخته شده است. ساخت آن ۱۰ سال طول کشید، ۹۰۰ کیلو وزن و سه متر طول آن است. ساخت آزمایشگاه “کنجکاوی” نزدیک به ۲ و نیم میلیارد دلار هزینه‌ برداشته است.

مریخ نورد «کنجکاوی» در ماه نوامبر ۲۰۱۱ از پایگاه «کیپ کاناورال» ایالت فلوریدا پرتاب شد و سفر هشت ماه و نیمه و شیوه فرود آن بر مریخ از سوی ناسا به عنوان «پیچیده‌ترین سفر و فرود فضاپیماها تاکنون» توصیف شده‌است.

“کنجکاوی” با سرعت ۲۲ هزار کیلومتر در ساعت مسافت ۲۵۰ میلیون کیلومتری را طی کرد. کاهش این سرعت و رساندن آن به صفر برای فرود این ربات ۹۰۰ کیلویی، یکی از دشواری‌های عمده‌ی مهندسان ناسا بود. این گروه، بارها با نمونه‌ی مشابه مریخ‌نورد “کیوراسیتی”، در مرکز علمی فناوری ناسا در پاسادنای آمریکا تمرین کرده بودند.

فرود این آزمایشگاه شش‌چرخه توسط یک «جرثقیل هوایی» و بزرگ‌ترین «چتر مافوق صوت» جهان صورت گرفت. این مجموعه پس از هفت دقیقه عبور سخت از جو سیاره مریخ به سطح آن نزدیک شد. پس از قرار گرفتن کنجکاوی بر سطح مریخ، ۷۰ کپسول انفجاری باعث قطع کابل‌های جرثقیل شده و کاوشگر به آرامی بر سطح کره فرود آمد.

فرود “کنجکاوی” می توانست با دشواری‌های بسیاری همراه باشد. روب ماینینگ رئیس پروژه ناسا (عکس)، از این رو زمان فرود “کیوریاسیتی” را که ۷ دقیقه‌ به طول انجامید، “۷ دقیقه‌ی وحشت” خواند.

هدف از اعزام “کنجکاوی” به مریخ بررسی احتمال وجود حیات در گذشته این سیاره و هم‌چنین تجزیه و تحلیل جو این کره به منظور آماده شدن برای پروژه‌های سکونت انسانی در این سیاره در آینده نزدیک اعلام شده‌است.

پس از فرود، ارسال تصاویری خاک‌آلود از قرار گرفتن چرخ‌های مریخ‌نورد “کنجکاوی” بر روی سطح که توسط دوربینی در قسمت عقب آن گرفته شده، موفقیت‌آمیز بودن ماموریت فرود را تأیید کرد و شادمانی کارکنان ناسا در پایگاه هوافضای مستقر در لس‌آنجلس را به همراه داشت.

مریخ‌نورد “کنجکاوی” قرار است به مدت دو سال بر سطح مریخ بماند و طی این مدت در محل فرود خود که در “دهانه گِیل” در نزدیکی استوای مریخ است آزمایش‌های مختلفی را انجام دهد. بررسی‌های پیشین نشان داده‌است در کوهی پنج کیلومتری که در میان این دهانه واقع شده مواد معدنی زیادی وجود دارد که وجود آب در گذشته باعث ایجاد آنها شده‌است.

این آزمایشگاه سیار با خود ۱۰ شاهکار فن‌آوری را حمل می‌کند. یکی از آنها لیزری است که از فاصله ۲۰ متری بسوی سنگ‌های مریخ شلیک و آن را بصورت مذاب در می‌آورد. کنجکاوی سپس با نور حاصله از این پلاسما می‌تواند ترکیب شیمیایی مواد سنگ‌ها را تشخیص دهد.

در دماغه کاوشگر کنجکاوی مته مخصوصی بر روی یک بازوی ربات نصب شده که می‌تواند با نمونه برداری اولین آزمایش‌ها را بر روی خاک مریخ انجام دهد. زمان ارسال فرمان‌های زمینی کنترل به “کیوراسیتی”، ۱۴ دقیقه به‌طول می‌انجامد. در این مدت، این ربات هوشمند به‌طور خودکار عمل می‌کند. نیروی موتور آزمایشگاه کنجکاوی از طریق یک نیروگاه هسته‌ای با سوخت “پلوتونیوم دی‌اکسید” تامین می‌شود. هرچند مدت ماموریت “کنجکاوی” یک سال مریخی برابر با ۶۸۷ روز کره زمین است، اما نیروی ذخیره در نیروگاه برای ۱۰ سال کفایت می‌کند.

فرود مریخ‌نورد “کیوریاسیتی”، پیروزی بزرگی برای مهندسان ناسا به شمار می‌رود. از ۱۴ فضاپیمای بدون سرنشینی که تا کنون از این مرکز فضانوردی به مریخ فرستاده شده، تنها ۶ فروند با موفقیت بر سطح آن نشسته‌اند. کوشش‌های بین‌المللی برای دست‌یابی به مریخ از سال ۱۹۶۰ آغاز شده و شمار زیادی مدارگرد، فضاپیماهای کوچک و دیگر دستگاه‌ها تاکنون به سوی مریخ اعزام شده‌اند که میزان موفقیت این مأموریت‌ها تاکنون ۴۰ درصد بوده‌است. ناسا در این اقدامات بیشترین درصد موفقیت‌ها را داشته‌ است.

دویچه وله