محمدجواد محمدیزاده، رئيس سازمان محيط زيست ايران، گفته است که برنامه توسعه و عمران ملل متحد برای حل مشکلات محيط زيستی در ايران و از جمله درياچه اروميه ۱۳۵ ميليون دلار کمک مالی اختصاص داده است.
به گزارش روز دوشنبه، ۸ آبان، خبرگزاری مهر، وی گفته است که مشکل اصلی تالابهای کشور ما از جمله درياچه اروميه، تالار پريشان، گاوخونی و هامون در حال حاضر تامين نشدن حقابه اين تالابها يا به عبارتی بهرهبرداریهای بیرويه و ناصحيح در بالادست اين تالابهاست که اجازه ورود آب به آنها را نمیدهد.
بر اساس اين گزارش، پيش از اين سرپرست برنامه توسعه و عمران ملل متحد گفته بود اين برنامه ظرف پنج سال از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ ، ۲۳۵ میلیون دلار بودجه برای برنامههای توسعهای در ايران اختصاص داده که از اين ميزان ۵۷ درصد يعنی ۱۳۵ ميليون دلار به رفع چالشهای زيست محيطی از جمله احيای درياچه اروميه اختصاص میيابد.
از سوی دیگر حسن عباسنژاد، مديرکل محيط زيست آذربايجان غربی، گفته است که ۷۰ درصد مساحت اين درياچه خشک شده و به عبارت ديگر ۳۰۰ هزار هکتار از مساحت آن به شورهزار تبديل شده است.
همزمان با اظهارات آقای محمدیزاده درباره اختصاص کمک مالی سازمان ملل، نادر قاضیپور نماينده مجلس، نيز با اشاره به انباشت نمک در مناطق خشک شده درياچه اروميه هشدار داد که «به طور حتم بعد از فراگيری توفان نمک دراستان آذربايجان شرقی و غربی به ترتيب کردستان٬ اردبيل٬ زنجان٬ قزوين و در نهايت تهران با اين پديده روبهرو میشوند».
وی با اعلام اينکه بخش جنوبی درياچه اروميه تا دو سال آينده خشک میشود٬ يادآور شد: هماکنون غلظت آب در بخش جنوبی درياچه حدود ۴۰۰ ميلیگرم در يکصد سیسی است و اين به معنای خشکی درياچه اروميه است.
اشاره قاضیپور به «بخش جنوبی» درياچه اروميه، قسمتی از درياچه است که در جنوب جاده خاکی ميانگذر اين درياچه قرار دارد. در دوران رياست جمهوری محمود احمدینژاد اين جاده ميانگذر به رغم هشدارهای بسياری از کارشناسان برای اتصال ساحل شرقی درياچه به غرب آن احداث شد و عملا درياچه را به دو قسمت تقسيم کرد.
به غير از جاده ميانگذر مذکور، ايجاد سدهای آبی در مسير رودخانه های منتهی به درياچه اروميه و کاهش بارندگی، استفاده بیرويه از آبهای جاری منطقه و حفر صدها حلقه چاه آب برای مصارف کشاورزی از جمله عواملی است که برای خشک شدن درياچه اروميه که زمانی «نگين ايران» ناميده میشد، گزارش شده است.
۱۴ اسفند سال گذشته، برنامه زيست محيطی سازمان ملل متحد، «يونپ» با انتشار گزارشی با هشدار نسبت به عواقب خشک شدن درياچه اروميه که «منجر به ايجاد طوفان نمک در شعاع ۵۰۰ کيلومتری درياچه خزر که محل سکونت ۷۶ ميليون انسان است»، گفته بود ارتفاع سطح آب درياچه از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۱ به ميزان ۷ متر پايين افتاده و بر اساس تصاوير ماهوارهای مساحت آن در اين بازه زمانی از ۶۱۰۰ کيلومتر مربع به ۲۳۶۶ کيلومتر مربع کاهش يافته است و اين کاهش ادامه دارد.
بر اساس مطالعات اين سازمان، کاهش حجم آبهای ورودی به اين درياچه به خاطر تغييرات آب و هوايی، همچنين بهرهبرداری بيش از حد آبهای حوضه آبخيز برای مصارف کشاورزی بيشترين سهم (۶۵ درصد) و ساخت و ساز سدها در بستر رودخانه نيز دومين عامل (۲۵ درصد) در خشک شدن درياچه بوده است.
بر اساس اين گزارش، عامل کاهش بارندگی تنها ۱۰ درصد در خشک شدن اين درياچه نقش داشته است. اين درحالی است که آقای احمدینژاد به دفعات موضوع «دستکاری غربيها برای جلوگيری از بارور شدن ابرهايی که به ايران می آيند» اشاره کرده و همچنين تابستان سال گذشته در سفر به استان اردبيل اعلام کرد که «بر اساس ارزيابیها درياچه اروميه هر ۵۰۰ سال با چنين شرايطی روبه رو میشود».
بر اساس گفتههای مقامات ايران، سالانه بيش از سه ميليارد متر مکعب حقآبه درياچه اروميه بايد باشد. شهريور ماه سال گذشته دولت محمود احمدینژاد ۸۵۰ ميليارد تومان بودجه برای انتقال آب رودخانه ارس و چند رودخانه در کردستان به درياچه اروميه اختصاص داد. اقدامی که پس از اعتراضات مردمی در اروميه و تبريز به رد طرح دوفوريتی در مجلس شورای اسلامی ايران برای نجات درياچه اروميه انجام شد، اما، بنابر گزارشها، تاکنون اقدامی چندانی در اين زمينه انجام نشده است.
