از تهديد به طرح «عدم كفايت» تا استفاده از «ظرفيتهاي قانوني مجلس»/ پيش لرزههاي يك ديدار احتمالي
اعتماد: «دلواپسان» گربه را دم حجله کشتند؛ رییسجمهوری تهدید به «برکناری» شد، آن هم به خاطر دیداری که هنوز نه به بار است و نه به دار. دولتیها گفتهاند هیچ برنامهیی برای دیدار روحانی و اوباما در کار نیست، امریکاییها هم همین حرف را زدهاند. «کمیته صیانت از منافع ایران» اما با درخواست طرح «عدم کفایت» رییسجمهور از مجلسیها به استقبال این دیدار غیر محتمل رفته است؛ طرحی که میگوید «حداقل انتظار مردم» است.
آنها یک سال پیش و درست در روز بازگشت رییسجمهور از نخستین سفرش به نیویورک موجودیت خود را در یک تجمع اعتراضی مقابل فرودگاه مهرآباد اعلام کردند و هفت ماه بعد از آن بانی سلسله همایشهایی در نقد سیاست خارجی دولت و توافقنامه ژنو با عنوان «دلواپسیم» شدند. بعد از یک سال، به جز آنها نمایندگان منتقد دولت هم پیشاپیش اخطارهای خود را صادر کردهاند تا بگویند که چندان برای اجرای پیشنهاد «کمیته صیانت از منافع ایران» بیمیل نیستند.
علیرضا زاکانی در نطق پیش از دستور دیروز خود صراحتا نسبت به رفتار دولتیها در نیویورک هشدار داده است و حمید رسایی هم در یادداشتی که سایت رجانیوز، نزدیک به جبهه پایداری آن را منتشر کرده از روحانی خواسته تا مواضع خود را در قبال امریکاییها «اصلاح کند.»
به همین منوال شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی هم وارد گود شده و تاکید کرده هر گونه «تماس تلفنی، دیدار اتفاقی، نشست چند جانبه و دلسوزی برای مسوولان رژیم امریکا از نظر ملت ایران محکوم و غیر قابل قبول است.»
دلواپسیها در خصوص دیدار حسن روحانی با همتای امریکایی خود از آنجا آغاز شد که حسن روحانی در آستانه سفر به نیویورک در گفتوگو با انبیسی در پاسخ به سوالی درباره ملاقات با اوباما گفته بود «فعلا در برنامه من چیزی به عنوان ملاقات با رییسجمهور اوباما وجود ندارد. در دنیای سیاست همهچیز امکانپذیر است» و ادامه داده بود: «اراده دولت من بر این است که سطح تخاصم و تنش را پایین بیاوریم.»
همین تلاشهای دست و پا شکسته روحانی برای پایین آوردن «سطح تخاصم و تنش» با امریکاییها بود که درست یک سال پیش سنگ بنای جریان «دلواپسی» را گذاشت؛ آن هم فقط به بهانه یک تماس تلفنی ۱۵ دقیقهیی. «کمیته صیانت از منافع ایران» که از اردیبهشت سال جاری به عنوان بانی همایشهای «دلواپسی» مطرح شد، درست از همان روزی که رییسجمهوری از سفر نیویورک به کشور بازگشت اعلام موجودیت کرد. نخستین حرکت آنها هم تجمع در مقابل فرودگاه مهرآباد به نشانه اعتراض به اقدامات دولتیها در سفر به نیویورک بود.
حالا همین جماعت در نامه [متن کامل این نامه در پایین این گزارش آمده است] خود به نمایندگان مدعی شده اکنون وقت آن بود که رییسجمهوری «پایان روند مذاکره با امریکا را اعلام کنند و با نواختن زنگ پایان این مسیر بیفایده و پرضرر، مسیر تامین توامان عزت و منافع ملی را با دشمنی با امریکا و تکیه بر ظرفیتهای درونی کشور دنبال کنند.»
این همان حرفی بود که «دلواپسان» از چند ماه پیش در همایشهای رنگارنگ خود که عنوان «حمایت از تیم هستهیی» را هم به آن افزوده بودند، دنبال میکردند. آنها اکنون با تقاضای به جریان انداختن «طرح عدم کفایت» رییسجمهوری توسط نمایندگان در صورت دیدار وی با اوباما، درباره سیاست خارجی دولت یازدهم گفتهاند: «آیا تلاش برای تبدیل کردن رابطهمان با امریکا، از دشمنی به دوستی، معنایی غیراز براندازی نرم جمهوری اسلامی دارد؟»
موضعگیری «کمیته صیانت از منافع ایران» اما به نظر نمیرسد چندان هم بدون حمایت ضمنی چهرهها و جریانهای سیاسی متنفذ انجام شده باشد. چه آنکه هواداران این جریان در مجلس هم در قالبی نرمتر همین خط سیاسی را در پی گرفتهاند. از جمله علیرضا زاکانی که معتقد است تماس تلفنی سال گذشته اوباما با روحانی در واقع «تحقیر رییسجمهوری کشورمان، دولت و ملت ایران» بود.
او دیروز در نطق میان دستور خود با اشاره به اینکه «امروز و در آستانه سفر روحانی به نیویورک شاهد زمزمهها و تحرکات سرپنجههایی در رسانههای کشور هستیم که دانسته یا نادانسته آب به آسیاب دشمن میریزند و نقش ستون پنجم دشمن را ایفا میکنند»، گفت که: «ما ضمن هشدار به رعایت مصالح انقلاب اسلامی و منافع ملی مجدانه از ریاست جمهور خواستاریم احساسات شخصی خود را دخیل در مراودات دستگاه دیپلماسی کشور به نمایندگی از مردم رشید ایران و انقلابی کشورمان ننمایند. »
اما نکته اصلی سخنان دیروز زاکانی جملات پایانی اوست که میتواند تفسیرهای طولانی با خود داشته باشد. آنجا که زاکانی گفته است: «در پایان به صراحت بیان میداریم که مجلس شورای اسلامی در راستای صیانت از حقوق مردم و دستاوردهای انقلاب اسلامی با هر کژی مخالف مصالح انقلاب اسلامی برخورد خواهد کرد و از ظرفیتهای قانونی خود در این راستا بهره خواهد برد. »
با توجه به درخواستی که «کمیته صیانت از منافع ایران» خطاب به نمایندگان مجلس ارایه داده، شاید همان «طرح عدم کفایت» هم یکی از «ظرفیتهای قانونی» باشد که زاکانی تهدید کرده در صورت لزوم مجلسیها از آن «بهره خواهند برد.»
ترس از تجربه یک تماس تلفنی
همزمان حمیدرسایی، دیگر نماینده هوادار جریان «دلواپسی» در سایت رجانیوز که نزدیک به جبهه پایداری است، با انتشار یادداشتی این سوال را مطرح کرده که «روحانی حرکت نابجای سال گذشته را جبران میکند؟» این «حرکت نابجا» از دید حمید رسایی همان تماس تلفنی ۱۵ دقیقهیی باراک اوباما با رییسجمهور کشورمان بود که اکنون او را نگران کرده است. نگرانی از اینکه «قرار است پدرخواندههای دولت با مشاورههای خود از تهران، حرکت نابجای دیگری را برای روحانی رقم بزنند.»
رسایی صراحتا میگوید: «سوال این است که آیا این «عده» در سفر امسال رییسجمهور به سازمان ملل به دنبال تکرار پروژه خود به شکل دیگری نیستند؟»
مشخصا این «شکل دیگر» از دید افرادی چون حمید رسایی دیدار رودر رو با باراک اوباما یا چیز دیگری شبیه آن است. رسایی البته نسبت به «مودب و باهوش» خواندن اوباما توسط روحانی هم معترض است و توصیه کرده که رییسجمهوری این «جمله غیرواقعی خود درباره اوباما» را هم اصلاح کند.
به موازات این موضعگیریها، شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاههای سراسر کشور نیز در آستانه سفر رییسجمهور به نیویورک برای شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل با انتشار نامهیی اعلام کرده: «از آنجایی که تجربه نشان داده امتیازدهی به شیطان بزرگ حتی در حد انجام مذاکره باعث جریتر شدن آن برای گرفتن امتیازات بیشتر میشود، که نمونه آشکار آن در جریان مذاکرات هستهیی یکسال اخیر به خوبی قابل مشاهده است، لذا هرگونه تماس تلفنی، دیدار اتفاقی، نشست چند جانبه و دلسوزی برای مسوولان رژیم امریکا از نظر ملت ایران محکوم و غیر قابل قبول است. »
به اینترتیب پیش از آنکه پای رییسجمهور و هیات همراه او به پلکان هواپیما برسد، منتقدان و رقبای سیاسی دولت جبهه خود را سر و شکل دادهاند و به استقبال تقابلی جدید رفتهاند. آن هم در شرایطی که هیچ برنامه مشترکی با امریکاییها در دستور کار دولت در این سفر قرار ندارد. با این وجود احتمال اینکه با بازگشت روحانی از نیویورک فضای سیاسی کشور در نخستین روزهای پاییز حتی داغتر از تابستان سپری شده، بشود اصلا کم نیست.
