زنان فقط تا پای صندوق رأی؟!
در آستانه معرفی کابینه از سوی رئیس‌جمهور، جامعه زنان به تکاپو افتاده تا با برگزاری همایش‌ها و نشست‌های هم‌اندیشی، مطالبه جدی خود یعنی حضور زنان در هیئت وزیران را مطرح و به آقای رئیس‌جمهور یادآوری کنند. یکی از این همایش‌ها به همت مجموعه راز و با حضور خانم‌ها زهرا شجاعی، مشاور زنان رئیس دولت اصلاحات، اشرف بروجردی، معاون رئیس‌جمهوری، پروانه سلحشوری رئیس فراکسیون زنان مجلس، الهام ملک‌زاده فعال زنان در حوزه تاریخ، محمد فاضلی پژوهشگر اجتماعی و فیروزه صابر رئیس انجمن زنان مدیر کارآفرین برگزار شد.
زهرا شجاعی که سابقه ریاست مرکز امور مشارکت زنان در دولت اصلاحات را در کارنامه دارد به ضرورت‌های حضور زنان در سیاست، به قول خودش فارغ از فضای هیجانی و احساسی پرداخت. از نظر او حضور زنان در حوزه سیاست به وزارت محدود نیست و باید نگاه عمیق‌تری به آن داشت. به گفته او واکاوی حضور زنان در قوه مجریه در مرحله اول نیازمند بررسی مباحث نظری است.
شجاعی تأكید کرد در گام اول باید به جایگاه و نقش زنان در حوزه‌های مختلف پرداخت و سپس با بررسی احکام به موضوع مشارکت سیاسی زنان رسید.
شجاعی تأكید داشت برای تغییر باورهای اشتباه مثل عدم توانایی زنان در مدیریت، باید پذیرفت که به زمان نیاز داریم. او در ادامه به ایرادهای ساختاری در فضای سیاسی مثل ضعف کار حزبی اشاره کرد و این را یکی از موانع موجود در مسیر مشارکت سیاسی زنان دانست.
حضور زنان تا پای صندوق رأی شیرین است؟
شجاعی با طرح مسئله مشارکت توده‌ای، از اینکه مشارکت زنان را به‌صورت توده‌ای و تا پای صندوق‌های رأی می‌خواهند، گلایه کرد. شجاعی در ادامه به روند شکل‌گیری دفتر زنان ریاست‌جمهوری اشاره کرد و گفت «تجربه به ما نشان داد که با فعالیت آمار در گوشه و کنار کار پیش نمی‌رود به همین خاطر در دولت اصلاحات خواستیم که عضو کابینه باشیم. سد شکست و با راهیابی زنان به کابینه در آن دوره مدیریت زنان ۶۳ درصد رشد کرد».
به‌گفته او همین زمینه باعث شد که دولت بعدی بتواند وزیر زن معرفی کند. او افزود: «دفاع از حضور زنان در کابینه به معنی بی‌توجهی به شایستگی‌ها نیست». او با بیان اینکه معاونت ریاست‌جمهوری از وزارت مهم‌تر است، گفت: «باید از دادن سه معاونت به زنان تقدیر کرد. اگر صدایمان به آقای رئیس‌جمهور برسد، باید بگوییم که ما مشکلات را درک می‌کنیم اما لطفا این حداقل‌هایی را که به آن قانع هستیم از ما نگیرید».
زنان و مدیریت کلان
اشرف بروجردی رئیس سازمان ثبت اسناد و کتابخانه ملی در ادامه نشست دیروز درباره زنان و مدیریت کلان صحبت کرد. از توسعه‌یافتگی آغاز و تأكید کرد حضور زنان در عرصه سیاسی کشور به‌صورت جریان‌ساز یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی است.
به‌گفته او حزب و سازماندهی سیاسی در کشورهای توسعه‌یافته این بستر را برای زنان فراهم می‌کند.
بروجردی به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و مارگارت تاچر رهبر حزب انگلستان به‌عنوان نمونه دو زن سیاست‌مدار در کشورهای توسعه‌یافته و ایندیرا گاندی و بی‌نظیر بوتو به عنوان دو زن مدیر در کشورهای توسعه‌نیافته اشاره کرد و گفت: بوتو و گاندی به واسطه خانواده‌های بزرگشان و مرکل و تاچر به‌واسطه کار حزبی وارد عرصه سیاست شدند و این تفاوت اصلی کار سیاسی زنان در کشورهای توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته است.
حل یک پارادوکس مهم
او در ادامه به وضعیت زنان ایرانی در دسترسی به قدرت پرداخت و تجمیع مسائل شرع و عرف در ایران را ویژگی منحصربه‌فرد جامعه دانست. او به نظریات آیت‌الله خمینی بعد از انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: «زنان باید در گام اول پارادوکس حضور اجتماعی زنان و زنان در خانواده را حل کنند. زنان برای تقویت کار حزبی باید خودشان وارد عمل شده و حزب ایجاد کنند».
بروجردی داشتن اعتمادبه‌نفس برای ورود به عرصه مدیریتی جامعه را بسیار مهم دانست و گفت: «حضور وزیر یا معاون زن در کابینه از این جهت مهم است که بتوانیم پاسخ‌گوی نیازهای جامعه باشیم».
مجلسی‌ها مدافع معرفی وزیر زن
پروانه سلحشوری رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی در همایشی تحت عنوان واکاوی ضرورت حضور وزیر زن در کابینه دوازدهم از جمع‌آوری امضا و همراهی ۱۵۷ نماینده مجلس برای استقبال از وزرای زن خبر داد. نماینده تهران در مجلس به یکی از نشست‌های پیش از انتخابات با آقای روحانی اشاره کرد و گفت: «در ورزشگاه شیرودی زمانی که خود آقای روحانی از تبعیض‌های جنسیتی صحبت می‌کردند، حضور زنان در کابینه را به عنوان یک مطالبه جدی کردیم».
او افزود: «روشن است که سمت معاونت ریاست‌جمهوری از وزارت بالاتر است اما ما از لزوم حضور وزیر زن صحبت می‌کنیم زیرا وقت آن است که مجلس نیز خود را ثابت کند. برای انتصاب معاونان نیازی به رأی نمایندگان نیست. اکنون در مجلس این مطلب را پیگیری کرده و با مطالبات جامعه زنان همراه هستیم».
تبعیض مثبت برای جامعه زنان ضروری است
سلحشوری در ادامه سیاست را عرصه کمبود منابع تعبیر کرد و گفت: «رقابت برای تصدی ۱۸ وزارتخانه طبیعی است و می‌دانیم در این وادی به زنان مهلت نمی‌دهند. باوجوداین جامعه ما رشد کرده و این مطالبه را دارند تا زنان از فرصت‌های برابر برای تجربه‌اندوزی بهره‌مند شوند».
او ابراز تأسف کرد که منظور از فرصت برابر، دادن ۵۰ درصد وزارتخانه‌ها به زنان نیست؛ چون به مرگ گرفته‌اند و به تب راضی شده‌ایم. از یک سو نگران باقی‌ماندن خانم مولاوردی هستیم و از سوی دیگر، انتظار داریم وزارت به زنان سپرده شود؛ زیرا در دولت قبل و دولت‌های قبل وزرای مردی بودند که خوب عمل نکردند. سلحشوری با تأكید بر اینکه شخصا به شایسته‌سالاری معتقد است، تبعیض مثبت برای زنان را در جوامع جهان سوم ضروری دانست و گفت که در مجلس برای آن تلاش می‌کنند.
الگوی مدیریت زنانه می‌خواهیم
فیروزه صابر از تبعیض‌های مضاعف برای زنان گفت؛ تبعیض‌های جنسیتی و تبعیض در تفکر که احراز صلاحیت را دشوار می‌کند. از مسیری که مردان سیاست‌مدار با آزمون و خطا آن را گذرانده‌اند و زنان که چنین فرصتی ندارند.
محمد فاضلی نیز ضرورت حضور زنان در کابینه را زیر سؤال برد چون اعتقاد داشت مسائل مهم‌تری وجود دارد که ما هنوز در مرحله توجه به آن هستیم. او به تفاوت‌های موجود در جامعه زنان پرداخت و مدعی شد زنان حاضر در کابینه، نماینده اکثریت جامعه نیستند به همین خاطر اگر هدف ارتقای زندگی زنان است، اول باید به این موضوع توجه کرد.
به اعتقاد فاضلی، دانش زنانه، دانش درباره زنان و دانشی که زنان تولید کرده‌اند، بسیار مهم است؛ زیرا اگر اینها را ندانیم، نمی‌توانیم در دستور کار سیاسی قرار دهیم. فاضلی با طرح این سؤال که آیا مدیران زن در جمهوری اسلامی این دانش‌ها را تولید کرده‌اند، ادامه داد: «ما در شرایطی هستیم که مدیریت زنانه تولید کنیم؟ اگر سطح دانش درباره زنان بالا برود، درنهایت مطالبات زنان مثل حضور در کابینه محقق می‌شود؛ اما همان زنان با الگوهای مردانه مدیریت می‌کنند».
او اصرار داشت که فارغ از مسئله جنسیت، به شایستگی فکر شود؛ زیرا مردان شایسته نیز می‌توانند به جامعه زنان کمک کنند. فاضلی عملکرد بیژن زنگنه را به عنوان مدیری که مدیریت پتروشیمی را به یک زن سپرد، با زنانی که در مجموعه مدیریتی خود به زنان میدان نمی‌دهند، مقایسه کرد.
شرق، تهمینه توسی
