ترامپ رکس تیلرسون را از وزارت خارجه آمریکا برکنار و رئیس سیا را جایگزین او کرد
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در توییتر خود اعلام کرد که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه را از سمت خود برکنار کرده و مایک پمپئو، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) را به عنوان جایگزین او معرفی کرده است.
آقای ترامپ بعد از اعلام برکناری آقای تیلرسون گفت که آن دو در مسائلی مانند پرونده هسته‌ای ایران با هم اختلاف داشتند و او تصور می‌کند که اکنون آقای تیلرسون راضی‌تر باشد.
رئیس جمهور آمریکا درباره اختلاف نظر با آقای تیلرسون بر سر ایران به خبرنگاران گفت: “به نظر من این (توافق) افتضاح است. فکر می‌کنم که به نظر او مناسب است. من می‌خواستم تمامش کنم یا کاری درباره‌اش انجام دهم اما نظر او کمی متفاوت بود. یعنی ما یک جور فکر نمی‌کردیم.”
استیو گلدستین، مشاور وزیر خارجه آمریکا بعد از اعلام خبر برکناری آقای تیلرسون گفت که رئیس جمهور درباره برکناری رکس تیلرسون با او صحبت نکرده و “آقای تیلرسون از دلیل اخراج خود آگاه نیست”. ساعتی بعد از این اظهار نظر، کاخ سفید خود آقای گلدستین هم را از سمتش برکنار کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده است که جان کلی، رئیس کارکنان کاخ سفید روز جمعه نهم مارس به آقای تیلرسون تلفن کرده و به او گفته است که منتظر توییت آقای ترامپ درباره خودش باشد.
آقای ترامپ امروز سه‌شنبه ۱۳ مارس در توییت خود همچنین اعلام کرد که جینا هسپل، از افسران ارشد اطلاعاتی سیا، به عنوان “اولین زن” به ریاست این سازمان منصوب می‌شود.
مخالف سرسخت توافق ایران
رئیس جمهور آمریکا در این توییت از خدمات آقای تیلرسون تشکر کرده و نوشته که مطمئن است آقای پمپئو در سمت جدید خود به عنوان وزیر امور خارجه “کارش را عالی انجام خواهد داد”.
مایک پمپئو از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای ایران (برجام) است و انتصاب او در حالی صورت گرفته که دو ماه دیگر دولت آمریکا باید نظرش را درباره پایبندی ایران به توافق هسته‌ای اعلام کند.
تأیید نکردن این پایبندی به این معنا است که تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی آمریکا ادامه نخواهد یافت. دولت آمریکا می‌گوید اگر برجام “اصلاح” نشود، پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تأیید نخواهد کرد.
اختلاف نظر میان رکس تیلرسون و دونالد ترامپ، رئیس جمهور، بارها بر سر مسائل مختلف از جمله چگونگی برخورد با کرده شمالی رسانه‌ای شده است.
هادی نیلی – بی‌بی‌سی، واشنگتن:
یک سالی هست که اختلاف‌ها بین دونالد ترامپ و رکس تیلرسون علنی شده و در چند ماه اخیر گمانه‌زنی‌ها درباره برکناری وزیرخارجه آمریکا مطرح بوده. رئیس‌جمهور آمریکا می‌توانست او را در یکی از روزهای این چند ماه برکنار کند؛ اما درست ساعاتی بعد از بازگشت رکس تیلرسون از سفر طولانی به آفریقا، این تصمیم را اعلام کرده است.
چند ماه پیش وقتی گزارش شد که رکس تیلرسون گفته دونالد ترامپ “ابله و سبک‌مغز” است، او چنین اظهارنظری را علنا تکذیب نکرد و در مقابل هم دونالد ترامپ در مواردی او را به طور عمومی سرزنش کرده؛ از جمله وقتی که خطاب به وزیرخارجه‌اش توییت کرد “وقتت را با مذاکره با کره شمالی تلف نکن”.
از قضا حالا کاخ سفید می‌گوید رئیس‌جمهوری آمریکا با توجه به گفت‌وگوهای پیش رو با کره شمالی، الآن را وقت مناسبی برای تغییر وزیرخارجه دانسته است. آقای تیلرسون که از یک طرف مواضع آقای ترامپ را با لحنی دیپلماتیک ارائه می‌کرد، از طرف دیگر موردانتقاد شدید کارکنان وزارت خارجه بوده که سیاست کاخ سفید برای کاهش بودجه و کنارگذاشتن کارکنان عالی‌رتبه باقی‌مانده از دولت‌های قبلی را اجرا کرده و الآن این وزارت‌خانه ضعیف‌تر از همیشه شده است.
از آرشیو درباره مایک پمپئو:
- نامزد پیشنهادی ریاست سیا: براطلاع‌رسانى دقیق درمورد برجام تمرکز می‌کنم
- نامزد ریاست سیا درباره ایران چه می‌گوید؟
- عواقب برکناری تیلرسون، تبعات حضور پمپئو
یک مقام ارشد کاخ سفید درباره زمان اعلام برکناری آقای تیلرسون به بی‌بی‌سی گفت: “رئیس جمهور می‌خواست مطمئن شود که پیش از مذاکرات آتی با کره شمالی و همین طور برای مذاکرات جاری تجاری با کشورها، تیم تازه آماده خواهد بود.”
آقای تیلرسون هفته گذشته در آفریقا بود که خبر قرار دیدار آقای ترامپ و رهبر کره شمالی منتشر شد و به گزارش خبرنگاران او را “غافلگیر” کرد.
دیروز دوشنبه هم آقای تیلرسون گفت که با ارزیابی بریتانیا درباره دخالت روسیه در مسموم کردن یک جاسوس سابق روس موافق است و خواهان مجازات عاملان آن شد. این سخنان با موضع‌گیری کاخ سفید درباره این موضوع مغایر بود.
پنج نکته درباره مایک پمپئو:
- مایک پمپئو ۵۴ ساله به عنوان رئیس سیا به طور مرتب دونالد ترامپ را در جریان مسائل اطلاعاتی قرار می‌دهد. او یکی از تندروترین چهره‌ها در زمینه سیاست خارجی در حلقه نزدیک به رئیس جمهور آمریکا است.
- آقای پمپئو مانند خود دونالد ترامپ از مخالفان سرسخت توافق هسته‌ای ایران است و بارها خواهان لغو آن شده است. دولت ترامپ گفته اگر اصلاحات مورد نظر او در برجام اعلام نشود، ادامه پایبندی ایران به این توافق را تأیید نخواهد کرد. آمایک پمپئو چندی پیش درباره ایران گفت که این کشور “دست به اقدامات بی‌رحمانه‌ای می‌زند تا به قدرت برتر در منطقه تبدیل شود”.
- آقای پمپئو موضوع دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا را کم‌اهمیت می‌داند و می‌گوید روسیه دهه‌هاست که در حال دخالت در دوره‌های مختلف انتخابات آمریکا است. درماه فوریه او از گفت‌وگوهای خود با روسای سازمان‌های اطلاعاتی روسیه در ساختمان مرکزی سیا دفاع کرد.
- مایک پمپئو از طرفداران جمع‌آوری گسترده اطلاعات از شهروندان آمریکایی و ارتباطات آنها است. او در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۶ خواهان ازسرگیری جمع‌آوری اطلاعات تلفن‌های داخلی و ترکیب آن با اطلاعات مربوط به شیوه زندگی مردم برای ساختن بانک داده‌‌های قابل جست‌وجو کرد.
- قبل از رسیدن به ریاست سیا آقای پمپئو نماینده کانزاس در مجلس نمایندگان آمریکا و یکی از اعضای محافظه‌کار این مجلس بود. او افسر بازنشسته ارتش، فارغ‌التحصیل آکادمی نظامی آمریکا در وست‌پوینت نیویورک و همین‌طور دانش‌آموخته مدرسه حقوق هاروارد است.
بی بی سی
***
عراقچی: احتمال خروج آمریکا از «برجام» زیاد است
معاون سیاسی وزارت خارجه ایران می‌گوید احتمال خروج دولت ایالات متحده از توافق اتمی «زیاد است». عباس عراقچی افزوده تهران به طرف‌های اروپایی گفته در صورت خروج آمریکا، ایران نیز از «برجام» خارج می‌شود.
عباس عراقچی، ۲۳ اسفند، در جلسه‌ای در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، گفته «در حال حاضر چالش اصلی، برجام و نحوه تعامل غربی‌ها با برجام است».
این مقام ارشد وزارت خارجه ایران، تغییرات اخیر در وزارت خارجه آمریکا را نیز با این موضوع در رابطه می‌بیند و می‌گوید «تغییر وزارت خارجه این کشور هم در همین راستا صورت گرفته یا اینکه حداقل یکی از دلایلش این است».
رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، ۲۲ اسفند پس از ماه‌ها گمانه‌زنی، از سمت خود در مقام وزیر خارجه برکنار شد و مایک پومپئو، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی، به‌جای او از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، معرفی شد.
دونالد ترامپ، خود روز سه‌شنبه گفته بود «در مورد رکس تیلرسون، خیلی وقت است در مورد آن صحبت داشتیم. ما در مواردی اختلاف‌نظر داشتیم، مثل توافق اتمی ایران. ما مثل هم فکر نمی‌کنیم ولی با مایک پمپئو در یک خط فکری هستیم».
عباس عراقچی در جلسه کمیسیون امنیتی مجلس ایران اظهار داشت در صورت خروج آمریکا از برجام، «دو راه» پیش پای تهران است: «اولین راه ادامه برجام بدون آمریکا و راه دیگر خروج ایران از برجام و پایان بخشیدن به آن است». معاون سیاسی وزارت خارجه ایران در ادامه افزوده «موضوع ما این است که اگر آمریکا خارج شود ما هم خارج می‌شویم، این را به اروپایی‌ها هم گفتیم که اگر نتوانند آمریکا را در برجام حفظ کنند ایران هم از برجام خارج خواهد شد».
دونالد ترامپ، چه در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۲۰۱۶ و چه پس از پیروزی در این مقام، سخت و شدید از توافق اتمی دولت باراک اوباما، پنج قدرت جهانی و ایران انتقاد کرده بود.
مایک پومپئو از دیگر منتقدان سرسخت توافق اتمی است.
ترامپ، ۲۲ دی ماه، اعلام کرد که برای آخرین بار دستور به تمدید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران می‌دهد و اگر آنچه او کاستی‌ها و ایرادهای این توافق می‌داند، برطرف نشود، تعلیق تحریم‌ها هم پایان می‌یابد.
رئیس‌جمهوری آمریکا چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده که عبارت هستند از: «دسترسی فوری» بازرسان بین‌المللی به تمامی مکان‌ها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هسته‌ای، و محدودیت برنامه موشک‌های دوربرد ایران؛ زیرا به گفته آقای ترامپ، برنامه موشک‌های دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران «جدانشدنی هستند».
مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا، نیز در میانه اسفند ماه تاکید کرده بود «چنانچه توافق اتمی با ایران در ماه‌های پیش‌رو اصلاح نشود، آمریکا فورا از آن بیرون خواهد آمد».
آقای ترامپ در عین حال حکومت ایران را «بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان» و عامل ایجاد «حزب‌الله لبنان، حماس و بسیاری از تروریست‌های دیگر» و «هرج و مرج» در منطقه توصیف کرده‌است.
ایران حمایت از تروریسم و دخالت در امور کشورهای منطقه را رد کرده‌است. تهران مذاکره دوباره درباره برجام و اضافه‌کردن موضوعات خارج از آن را نپذیرفته است
ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا همراه با آلمان در تیرماه سال ۱۳۹۴ بر سر محدودیت‌ها و یا پایان بخش‌های مختلفی از فعالیت‌های اتمی از یک سو، و برداشتن تحریم‌های بین‌المللی علیه آن از سوی دیگر، به توافق رسیدند.
رادیو فردا
