با تشدید وضعیت بحرانی کرونا در کشور و تمدید شرایط فاصله اجتماعی مصوب ستاد ملی مدیریت کرونا، براساس اخبار دریافتی و با توجه به مصوبه ستاد ملی مدیریت کرونا مبنی بر تعطیلی چاپخانه‌ها، امکان انتشار نسخه کاغذی روزنامه‌ها تا پایان محدودیت وجود ندارد.  این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده است که حتی در کشورهایی که بحران کرونا در آنها شدیدتر و دستورات قرطنینه و محدودیت رفت‌وآمد نیز با سخت‌گیری‌های بیشتری همراه است، نسخه چابی روزنامه‌ها با توجه به اهمیت بسیار زیاد اطلاع‌رسانی به مردم، به صورت روزانه منتشر و توزیع نیز می‌شود.با این حال اما آن‌گونه که ستاد ملی کرونا در ایران مصوب کرده است، احتمالا توزیع نسخه کاغذی روزنامه‌ها با محدودیت مواجه خواهد شد. این تصمیم البته با انتقاد و مخالفت تعدادی از مدیران مسئول روزنامه‌ها نیز همراه شده است.علیرضا بختیاری، مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد در همین مورد در گفت‌وگویی با «شرق» در این‌باره می‌گوید: به دلیل کرونا طبیعی است که فعالیت‌های اداری، تولیدی و اقتصادی تحت‌الشعاع قرار گیرد اما در اکثر کشورها اصل تولید آسیب ندیده بلکه فاصله‌گذاری اجتماعی و فیزیکی شکل گرفته است و مردم را ترغیب به این فاصله‌گذاری کرده‌اند. همچنین کارهای اداری و سازمانی که امکان دورکاری دارند نیز به این شکل در حال انجام است. اما درباره بحث رسانه‌های مکتوب چند نکته وجود دارد؛ اول اینکه بحث اطلاع‌رسانی حتی در بدترین شرایط هم قابل تعطیل‌کردن نیست، در همان شرایط بد و بحرانی هم بالاخره باید رسانه ای باشد که اطلاع‌رسانی کند و به مردم موضوعات و نکات مهم را برساند.مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد همچنین می‌گوید: در حال حاضر در کشورهای اروپایی و آمریکایی که کرونا در برخی از آنها مثل ایتالیا و اسپانیا شیوع زیادی پیدا کرده، رسانه‌های چاپی و ملی آنها به نشر و توزیع خودشان همچنان ادامه می‌دهند و مشغول به کار هستند. به عنوان مثال همین الان روزنامه‌های سراسری ایتالیا در حال توزیع است. در این کشورها کاری که کیوسک‌های مطبوعاتی ما در ایران انجام می‌دهند از طریق بخشی از سوپرمارکت‌ها انجام می‌شود که وسایل ضروری مردم را توزیع می‌کنند. آنها در این شرایط رسانه‌ها را هم مانند بخشی از مایحتاج ضروری مردم توزیع می‌کنند. البته تعداد زیادی از مخاطبان در این کشورها نیز مشترک روزنامه‌ها هستند و از طریق پست و سیستم توزیع، روزنامه را به دست آنها می‌رسانند.بختیاری در ادامه افزود: نباید فراموش کرد که بخش زیادی از مردم در همه کشورها، و همین‌طور در ایران منبع اصلی خبری‌شان، روزنامه‌ها و مجلات و رسانه‌های چاپی است و نمی‌توان اطلاع‌رسانی به این بخش از مردم را متوقف کرد. در کشور ما که بخش عمده‌ای از محتوای رسانه‌ای و خبری در بخش رسانه‌های مکتوب تولید می‌شود و در ادامه به بخش آنلاین و فضای مجازی می‌رسد، تعطیلی رسانه‌های چاپی می‌تواند فضای اطلاع‌رسانی کشور را با خلأ و مشکل مواجه کند.  بر همین اساس من معتقدم اصل این تصمیم و رویکرد که چاپ و توزیع رسانه‌های مکتوب در این شرایط ممنوع بشود، رویکرد نادرستی است. البته این نکته را هم تأکید کنم که اگر قرار است تصمیمی درباره انتشار گرفته ‌شود، نباید به شکل اجبار باشد. ولی علی‌القاعده روزنامه‌های سراسری و ملی باید با رعایت نکات و اصول ایمنی امکان انتشارشان فراهم باشد.مدیرمسئول دنیای اقتصاد در ادامه گفت: به‌شخصه تصورم این است که در وضعیت کنونی و با شیوع بحران بزرگ کرونا باید از روزنامه‌ها برای آگاهی و فرهنگ‌سازی بیشتر استفاده کرد. از طرفی نباید فراموش کرد که به هر حال خود رسانه هم یک صنعت است و باید به این چشم به آن نگاه کرد و دستور تعطیلی آن را به‌راحتی نداد. هرچند من معتقدم حتی اگر صنایع دیگر هم محدود و تعطیل شوند، این صنعت را که کارش اطلاع‌رسانی است، نباید به دلیل کرونا تعطیل کرد.

روزنامه شرق ۱۱ فروردین

*****

مدیران ۷ روزنامه خواستار لغو دستور توقف چاپ نشریات کاغذی شدند

مدیران مسئول و صاحبان امتیاز هفت روزنامه سراسری ایران در نامه‌ای به حسن روحانی، رئیس جمهوری، از او خواستند که دستور توقف چاپ نشریات کاغذی را لغو کند. این دستور از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا صادر شده است.

مدیران مسئول روزنامه‌های اعتماد، دنیای اقتصاد، ابتکار، مردم‌سالاری، گل، آفتاب یزد و جهان صنعت روز چهارشنبه ۱۳ فروردین (اول آوریل) در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، خواستار اتخاذ تدابیری موثر برای جلوگیری از توقف انتشار نشریات کاغذی شدند.

به گزارش اعتماد آنلاین در این نامه با توجه به اوضاع فعلی کشور از روحانی خواسته شده است: «در این شرایط حساس که حضور پر رنگ رسانه‌ها می‌تواند نقش موثر، آگاهی‌بخش و کمک‌کننده داشته باشد، دستور فرمایید ستاد مقابله با کرونا اجازه چاپ روزنامه‌ها را بصورت کاغذی (با اتخاذ تدابیر بهداشتی و فنی) صادر نماید تا جامعه رسانه‌ای کشور بتواند در این مقطع مهم نقش سازنده و تاریخی خود را برای عبور از بحران با همراه‌سازی عموم مردم ایفا کند.»

این نامه در واکنش به اقدام ستاد ملی مبارزه با کرونا در روز دوشنبه ۱۱ فروردین (۳۰ مارس) بود که با انتشار اطلاعیه‌ای دستور توقف موقت چاپ کاغذی مطبوعات در ایران را صادر کرده است.

بر اساس این تصمیم قرار است که توقف چاپ و توزیع روزنامه‌ها و نشریات کاغذی در ایران از پایان تعطیلات نوروزی، از روز ۱۶ فروردین، اجرایی شود. در اطلاعیه ستاد ملی مقابله با کرونا تصریح شده است که این تصمیم بنا بر توصیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اتخاذ شده است.

مدیران مسئول روزنامه‌های یاد شده در نامه خود گوشزد کرده‌اند که ایران یکی از کشورهایی است که همواره در معرض بحران‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار داشته و “هر جا که بحران وجود دارد به ابزار مدیریت آن و رسانه نیاز است”.

در این نوشته به نقش حساس “اطلاع رسانی و آموزشی رسانه‌های جمعی” در شرایط بحران‌های سیاسی ـ اجتماعی و یا بحران‌های ناشی از بلایای طبیعی اشاره شده، از جمله در این باره که رسانه‌ها در بحران کنونی در زمینه چگونگی مبارزه با کرونا و نحوه مدیریت این بحران “به ویژه در شرایطی که در فضای مجازی اطلاعات نادرستی در حال انتشار است” می‌توانند با “اطلاع‌رسانی صحیح به عموم مردم نقش تعیین‌کننده وکمک‌کننده‌ای” ایفا کنند و “پل ارتباطی قابل اعتمادی بین مردم و مسئولان” باشند.

بحران کرونا و رسانه‌ها در کشورهای دیگر

در نامه مدیران روزنامه‌ها همچنین به نحوه برخورد کشورهای دیگر، از جمله کشورهای اروپایی مانند ایتالیا اشاره شده که در آن “رسانه‌های چاپی تعطیل نشده و با استفاده از دستورالعمل‌های بهداشتی و فنی اجازه داده‌اند تا رسانه‌ها این نقش پل ارتباطی” را بطور موثر ایفا کنند.

مدیران روزنامه‌ها در نامه خود بر این امر تکیه کرده‌اند که “در این روزهای حساس حضور روزنامه‌ها می‌تواند دولت و مردم را برای عبور هرچه سریع‌تر و البته کم‌هزینه‌تر از کرونا یاری کند”. آنان به روحانی هشدار داده‌اند که بستن راه مطبوعات امکان انتشار “اطلاعات غلط” را فراهم می‌کند و می‌تواند “ضربه جبران‌ناپذیری” را در شرایط کنونی به وجود آورد.

تصمیم در باره توقف انتشار و توزیع نسخه‌های کاغذی روزنامه‌ها در شرایطی اتخاذ شده که در بسیاری از حوزه‌های دیگر تولیدی و خدماتی فعالیت‌ها در ایران ادامه دارند و ستاد ملی مبارزه با کرونا مشخص نکرده است که دلیل تصمیم‌گیری برای متوقف کردن انتشار رسانه‌های کاغذی در زمان ادامه فعالیت بخش‌های دیگر اقتصادی چه بوده است.

انتقاد انجمن صنفی روزنامه‌نگاران

تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا انتقاد بسیاری از دست اندرکاران مطبوعاتی و فعالان سیاسی را در پی داشت. تعداد زیادی از آنان نسبت به توقف انتشار و توزیع روزنامه‌ها هشدار داده و آن را به عنوان محدودیتی ‌جدید برای آزادی مطبوعات دانسته‌اند.

از جمله عباس عبدی، رئيس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، توقف نشر و توزیع نسخه‌های چاپی روزنامه‌ها را برای اطلاع‌رسانی مردم پدیده‌ای خطرناک اعلام کرد.

او گفت: «یکی از خطراتی که در شرایط کنونی جامعه وجود دارد، خبرهای فیک و یا نادقیقی است که درباره موضوع کرونا تولید و منتشر می‌شود که این کار در غیبت روزنامه‌ها و بی‌اعتباری صداوسیما تشدید خواهد شد.»

دویچه وله