نوربخش: تنها جرم محمد توسلی نهضتی بودن اوست

 مهندس محمد توسلی بارها پس از انقلاب بازداشت و در بدترین شرایط و فشارها در زندان بسر برد. در آخرین بازداشت غیرقانونی خود در آبان ماه سال 90  پس از هفت ماه نگهداری در سلولهای بند امنیتی با قرار وثیقه آزاد شد.

 دکتر مهدی نوربخش از اعضای نهضت آزادی ایران و داماد دکتر ابراهیم یزدی و از اقوام نزدیک مهندس محمد توسلی است.

جرس با او در خصوص دادگاه مهندس توسلی و فشارها بر روی اعضای نهضت آزادی ایران به گفتگو پرداخته که متن آن در پی می آید:

آقای نوربخش روز دوشنبه دادگاهی برای آقای مهندس توسلی برگزار شد که ایشان حاضر به دفاع از خود در آن دادگاه نشدند. این دادگاه مربوط به کدام پرونده و مربوط به چه اتهاماتی بود؟

این دادگاه مربوط به دستگیری آقای توسلی در آبان سال 90 و اتهام ایشان در خصوص جعل امضای بیانیه 143 نفر بود، اما چیزی که الان خیلی نامشخص است و آقای توسلی نسبت به آن به شدت معترض هستند این است که بازداشت ایشان در آبان 1390 هیچ ارتباطی به پرونده ی سال 1380 ندارد، اما دادگاه دارد به پرونده ای که قبلا مختومه اعلام شده باز می گردد.

پرونده سال 80 که مربوط به بازداشت و محاکمه جمعی از اعضای نهضت آزادی و فعالان ملی‑مذهبی می شود چه زمانی مختومه اعلام شد؟

در سال 1380 بسیاری از نهضتی ها و ملی مذهبی ها را دادگاه بردند. دادستانی انقلاب در سال 1389 اعلام کرد این پرونده مشمول مرور زمان شده و مختومه است.این جای سوال است که چطور قاضی دادگاه به خود اجازه می دهد که به پرونده ی سال هشتاد برگردد؟

گویا پرونده سال 88 مهندس توسلی هم مختومه اعلام شده است؟

بله، سال 1388 که مهندس توسلی چهل و سه روز در سلول انفرادی بودند قاضی پرونده یعنی آقای حیدری (که به تازگی از زندان آزاد شده است) آن پرونده را مختومه اعلام کردند. در حقیقت دادگاه هیچ دلیل و مدرکی ندارد و اتهام جدید آقای توسلی مربوط به بازداشت ایشان به جرم جعل امضای بیانیه ی صد و چهل و سه نفر در آبان ماه سال 1391 است. این اتهام هم بی اساس است زیرا دادستان انقلاب تمام کسانی را که نامه را امضا کرده بودند احضار کرد اما هیچکدام از آنها امضای خود را پس نگرفتند.

لطفا به دلایل سکوت مهندس توسلی در دادگاه اشاره بفرمایید.

آقای توسلی دادگاه را به رسمیت نمی شناسند. در حقیقت این نهاد، شکل نهاد و این روش را قانونی نمی دانند همانند دکتر یزدی که دادگاه خود را به رسمیت نمی شناختند و حاضر به دفاع نشدند. این دادگاه (مطابق با آنچه در قانون اساسی آمده است) علنی و با حضور هیئت منصفه تشکیل نشده است بنابراین مهندس توسلی دادگاه را غیر رسمی و غیر قانونی می دانند. از دلایل دیگر مهندس توسلی که در این دادگاه صحبت نکردند این است که بعد از بازداشت خود یک نامه ای به رئیس قوه قضاییه نوشتند اما هیچ پاسخی به این نامه داده نشد. بر همین اساس مهندس توسلی امیدوار نیست که قوه قضاییه فکری در مورد پرونده اش کند.

مهندس توسلی به انتشار نامه ی جدیدی اشاره کردند شما از محتوای نامه ی ایشان باخبرید؟

این نامه در خصوص نحوه ی برخورد و فشارهای بر روی آقای توسلی و فشارهایی که الان بر روی نهضت آزادی است و همچنین دلایل عدم به رسمیت شناختن دادگاه و … است.

این نکته را اشاره کنم که مهندس توسلی پنجمین باری است که بعد از انقلاب به زندان می روند. در سال 1367، 1369، 1380، 1388 بارها به زندان رفته اند و آخرین بار هم از آبان 1390 تا اردیبهشت 1391 در زندان بسر برده اند. تنها جرم مهندس هم نهضتی بودن و فکر، عقیده و مخالفت این حزب سیاسی با دستگاه و دولت است، وگرنه هیچ جرم خاص دیگری وجود ندارد.

وضعیت دکتر یزدی چگونه است؟

 الان دکتر یزدی خانه نشین شده است. تمام مکالمات تلفنی و رفت و آمدهای دکتر یزدی زیر نظر و کنترل کامل است.

فعالیت نهضت آزادی ایران که در آذرماه سال 88 متوقف شده است پس علت این فشارها بر روی اعضای نهضت چیست؟

نهضت آزادی از آذر 1388 فعالیتش متوقف شده است اما اینکه چرا دوباره این بحثها در مورد نهضت آزادی مطرح می شود جای سوال دارد! از بچه های نهضت الان در زندان کم نیستند از جمله عماد بهاور و فرید طاهری داماد مهندس توسلی. فشار زیادی هم بر روی دو دختر مهندس است که جایی بحث نکنند. در مجموع فشارها بر روی اعضا و طرفداران نهضت به شدت زیاد است و در حقیقت تمام ادعای اینها این است که نهضت آزادی یک حزب غیرقانونی است.

آقای نوربخش طی سالهای اخیر فشارهای زیادی بر روی اعضای تمام احزاب مخالف و منتقد حکومت بوده است بطوریکه الان تعداد زیادی از اعضای سازمان مشارکت و مجاهدین انقلاب اسلامی در زندان بسر می برند اما نهضتی ها و ملی‑مذهبی ها بیشترین فشارها و تهدیدها را متحمل شدند. به نظر شما علت حساسیت زیاد حکومت بر روی این طیف فکری چیست؟

نهضت یک رقیب فکری و آلترناتیو فکری است. اگر به بچه های مشارکت و مجاهدین انقلاب و خود آقای خاتمی نگاه کنید در یک لایه ای از آنها ولایت فقیه را قبول دارند و مخالف این نیستند که اساس و بنیان این تشکیلات به هم بریزد. در حالیکه نهضت آزادی ولایت فقیه را مرادف با استبداد می داند و یک رقیب کاملا فکری محسوب می شوند و به عبارتی اینها دو سر طیف هستند. بارها بازجویان به نهضتی ها و خود دکتر یزدی گفته اند که شما بنیانگذار اینگونه مخالفت با ما بودید. یکی از کارهای بزرگ نهضت آزادی کتاب دویست و چند صفحه ای “ولایت فقیه” است که زمان آقای خمینی این کتاب چاپ شد. چندی پیش هم مطلبی منتشر شد که نهضت آزادی ها نامه ای را در زمانیکه کشتار 1368 رخ داد نوشتند. همانطور که می دانید در سالهای 67 و 68 غیر از بچه های نهضت آزادی و تعدادی از ملی مذهبی ها (نه همه ی آنها) بعد از گرفتن سفارت یک حزب مخالف این تشکیلات شدند. نهضت آزادی در حقیقت حزبی است که بنیانگذار اینگونه مخالفتها با رژیم بود و به همین علت الان بیشترین فشار بر روی آنهاست. نکته ی دیگر هم اینکه بسیاری از مخالفان دستگاه مانند اصلاح طلبان سالها در دولت بودند و بعضی از آنها مانند آقای عبدی بدشان نمی آید که دوباره به دولت بازگردند اما نهضتی ها با این رژیم بر سر اصول مخالف هستند و بر سر قدرت با رژیم دعوایی ندارند. کسیکه بر سر قدرت با اینها دعوا دارد مسلما می تواند معامله هم بکند. به همین دلیل نهضتی ها به عنوان یک حزب با بنیان اصولی فکری با رژیم مخالفند که کمتر در گروههای مخالف دیگر دیده می شود.

 آیا الان فعالیت نهضت آزادی به طور کامل متوقف شده است؟

در داخل کشور بله، اما بیرون از کشور طرفداران نهضت آزادی همچنان مشغول فعالیت هستند.

 موضع نهضت در مقابل بحرانهای داخلی و بین المللی که کشور با آن روبروست چیست؟

بچه های نهضتی و ملی مذهبی های خارج از کشور دقیقا همان مواضع نهضت آزادی را دارند. خود من شخصا فکر می کنم که دولت در این مناقشه هسته ای طرف مردم را نگرفته است. دولتی است که بیشتر از اینکه به فکر منافع مردم باشد به فکر منافع خود و بر سر قدرت ماندن است. در حقیقت دولتی که در زمینه ی مسائل سیاسی و مدیریت موفق نبوده راهی جز این ندارد که توجه را به یک دشمن نامرئی یا مرئی خارجی معطوف کند که کار خود را انجام دهد. در رابطه با انرژی هسته ای هم فکر نمی کنیم که به نفع مردم باشد و در این رابطه به شدت مخالف حمله به ایران و تحریمها هستیم زیرا بیش از اینکه به دولت ضربه زده شود به مردم ضربه وارد می شود. در این مسائل نوشته ها و بحثهایمان هم وجود دارد. گاهی اوقات با خود می گویم امثال بازرگان ها در تاریخ ما یکتا بودند اما تاریخ ما آنها را نشناخت و نفهمید و متاسفانه آنها را ازدست دادیم بدون اینکه بتوانیم از زندگی آنها بهره بگیریم واقعا جای تاسف است!

جـــــــــرس           پنج شنبه 20 سپتامبر 2012 – 30 شهریور 1391