دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سخنانی که چهارشنبه ۶ دسامبر در واشنگتن ایراد کرد بر اهمیت بیت‌المقدس یا اورشلیم به عنوان مقر دولت اسرائیل تأکید کرد، و با اعلام حمایت از راه حل دو کشور و مذاکرات صلح بین فلسطین و اسرائیل، گفت این حق اسرائیل است که پایتخت خود را تعیین کند.

رئیس جمهور آمریکا چهارشنبه ۶ دسامبر در سخنانی تاریخی گفت:

«وقتش رسیده که اورشلیم را [به عنوان پایتخت اسرائیل] به رسمیت بشناسم.»

رئیس جمهور آمریکا به وزارت خارجه این کشور دستور داد که برنامه‌ای برای انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به اورشلیم تدوین کند.

چکیده‌ای از آنچه که رئیس جمهور آمریکا درباره اورشلیم گفت:

دونالد ترامپ گفت ایالات متحده آمریکا همچنان از توافق صلح بین فلسطین و اسرائیل حمایت می‌کند. توافقی که هم برای فلسطینیان و هم برای اسرائیلی‌ها پذیرفتنی باشد.

رئیس جمهور آمریکا گفت هر آنچه را که در توانش است به کار می‌بندد تا چنین توافقی به دست آید.

ترامپ اختلاف نظرها و دیدگاه‌ها درباره به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل را تأیید کرد اما گفت اکنون وقتش رسیده است که آمریکا این شهر را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد.

به گفته ترامپ این تصمیم گامی‌ست که می‌بایست مدت‌ها پیش برای دستیابی به صلح برداشته می‌شد.

رئیس جمهور آمریکا گفت این حق اسرائیل است که پایتختش را انتخاب کند.

به گفته ترامپ، اورشلیم مقر دولت اسرائیل و مرکز قانون‌گذاری در این کشور است و در همان حال یک شهر مقدس است و همچنان تقدس آن محفوظ خواهد ماند.

ترامپ گفت ایالات متحده آمریکا درباره وضعیت قطعی اورشلیم و مرزهای مورد مناقشه بین اسرائیل و فلسطین نظر نمی‌دهد.

رئیس جمهور آمریکا گفت ایالات متحده از راه حل دو کشور مستقل همچنان حمایت می‌کند، البته اگر فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها هم در پی یافتن چنین راه‌حلی باشند.

دونالد ترامپ طرفین را دعوت به آرامش کرد. او اعلام کرد که مایک پنس معاون‌اش در روزهای آینده به خاورمیانه سفر می‌کند.

کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۵ تصویب کرد که سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل شود اما در سال ۱۹۹۹ به دلیل آنکه تشخیص داده شد که این مصوبه «امنیت ملی» آمریکا را به خطر می‌اندازد به اجرا درنیامد. از آن زمان تاکنون رؤسای جمهور آمریکا هر شش ماه یک بار اجرای مصوبه کنگره را به تعویق انداخته‌اند.

لحظه التهاب‌آور

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای مخالفت خود را با «تصمیم یک‌جانبه‌»‌ای که «صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها را به خطر بیندازد» اعلام کرد:

«اکنون در این لحظه التهاب‌آور تأکید می‌کنم هیچ راه‌حلی به غیر از تشکیل دو کشور مستقل وجود ندارد. راه حل جایگزینی وجود ندارد. موضوع اورشلیم آخرین موضوعی است که باید در جریان مذاکرات میان دو طرف طرح شود.»

مایک پنس معاون رئیس جمهور آمریکا از سخنرانی دونالد ترامپ درباره اورشلیم، به عنوان یک روز تاریخی یاد کرده و گفته است این سخنان نشان داد که ایالات متحده آمریکا پشت متحدانش را خالی نمی‌کند، به ویژه گرامی‌ترین آن‌ها.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز از سخنرانی ترامپ به عنوان یک سخنرانی تاریخی یاد کرد و گفت اورشلیم از سه هزار سال پیش تاکنون پایتخت اسرائیل بود.

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه از تصمیم ترامپ در به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل به عنوان یک تصمیم یک‌جانبه یاد کرد و اعلام کرد که فرانسه از تصمیم آمریکا حمایت نمی‌کند.

قرار است محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در یک نطق تلویزیونی درباره سخنان رئیس جمهور آمریکا نطر دهد. حماس که تأمین امنیت غزه را به عهده دارد اعلام کرده است به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا «در جهنم» را به روی منافع ایالات متحده در منطقه باز می‌کند.

***

سخنان ترامپ درباره بیت‌المقدس: نگرانی اتحادیه اروپا و خشم جهان عرب

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در سخنانی که چهارشنبه ۷ دسامبر در واشنگتن ایراد کرد، اورشلیم (بیت‌المقدس) را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و اعلام کرد که سفارت آمریکا از تل‌آویو به این شهر منتقل می‌شود. جهان عرب یک‌‌صدا، با انتقاد از تصمیم رئیس جمهور آمریکا ، ترامپ را به آتش‌افروزی در یک منطقه بی‌ثبات متهم کرد. فلسطینی‌ها می‌گویند آمریکا با این اقدام نقش راهبردی خود در مذاکرات صلح را از دست می‌دهد.

نگرانی اتحادیه اروپا و سازمان ملل

اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد اظهار نگرانی کرده‌اند که با به رسمیت شناخته شدن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این شهر، راه حل دو کشور مستقل برای دستیابی به یک صلح پایدار بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها به خطر می‌افتد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای مخالفت خود را با «تصمیم یک‌جانبه‌»‌ای که «صلح بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها را به خطر بیندازد» اعلام کرد:

«اکنون در این لحظه التهاب‌آور تأکید می‌کنم هیچ راه‌حلی به غیر از تشکیل دو کشور مستقل وجود ندارد. راه حل جایگزینی وجود ندارد. موضوع اورشلیم آخرین موضوعی است که باید در جریان مذاکرات میان دو طرف طرح شود.»

فرانسه تصمیم ترامپ را به عنوان یک «تصمیم یک‌جانبه» رد کرده است. بریتانیا اعلام کرده که اقدام دولت ترامپ کمکی به صلح نمی‌کند و تنها راه حل مناقشه بیت‌المقدس این است که این شهر را که به دو نام شناخته می‌شود، بر اساس توافقی که سر میز مذاکرات حاصل می شود به دو بخش فلسطینی و اسرائیلی تفکیک کرد.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بلافاصله بعد از سخنرانی ترامپ در یک پیام ویدیویی اعلام کرد که بیت‌المقدس (اورشلیم) همواره پایتخت اسرائیل بوده است و بنابراین مذاکرات صلح بر اساس راه حل دو کشور می‌بایست بر این اساس پیش برود که اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخته باشد. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در یک نطق تلویزیونی در واکنش به سخنان ترامپ گفت به رسمیت شناخته شدن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا به معنای «فاصله گرفتن آمریکا از گفت‌وگوهای صلح»، بی‌اعتبار کردن راه حل دو کشور، «تشویق شهرک‌سازی‌ها» و حمایت از «اشغال بیشتر فلسطین» است.

آخرین مذاکرات بین فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها پیرامون دو کشور مستقل در سال ۲۰۱۴ شکست خورد. یکی از مهم‌ترین دلایل شکست این مذاکرات شهرک‌سازی‌های اسرائیل در کرانه باختری بود که به اعتراض فلسطینی‌ها دامن زد.

خشم و اندوه در جهان عرب

حماس که از سال ۲۰۰۵ کنترل غزه را به دست دارد، با انتشار بیانیه‌ای  اعلام کرده که تصمیم ترامپ تأثیری در این واقعیت که بیت‌المقدس یک شهر «عربی و اسلامی»‌ست ندارد. حماس از جوانان فلسطینی خواسته که «با تمام ابزارهایی که در اختیار دارند» واکنش نشان دهند.

در امان پایتخت اردن شمار زیادی از فلسطینی‌ها زندگی می‌کنند. جوانان فلسطینی در محلات فلسطینی‌نشین امان بلافاصله بعد از سخنرانی ترامپ به خیابان‌ها ریختند و شعارهای ضد آمریکایی سر دادند. در اردوگاه البقعه در شمال امان هزاران فلسطینی در گردهمایی‌های اعتراضی از دولت اردن خواستند که قرارداد صلح ۱۹۹۴ با اسرائیل را لغو کند.

فلسطینی‌های خشمگین در بیت‌لحم، محل تولد عیسی مسیح، در کرانه باختری چراغ‌های درخت کریسمس را در اعتراض به سخنرانی ترامپ درباره بیت‌المقدس خاموش کردند.

همه گروه‌های فلسطینی اعلام کرده‌اند که پنجشنبه ۷ دسامبر در کرانه باختری و در غزه در اعتراض به سخنرانی ترامپ به خیابان‌ها می‌آیند.

پادشاهی سعودی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده که از اقدام ترامپ برای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل عمیقاٌ غمگین است. پادشاهی سعودی نسبت به پیامدهای خطرناک این اقدام به دولت ترامپ هشدار داده است.

مصر که در سال ۱۹۷۹ با اسرائیل توافق صلح امضاء کرد اعلام کرده که تصمیم ترامپ تأثیری در بیت‌المقدس به عنوان یک شهر عربی و اسلامی ندارد.

اردن نیز اعلام کرده که از نطر حقوقی تصمیم ترامپ معتبر نیست.

میشل عون، رئیس جمهور لبنان اعلام کرده که تصمیم ترامپ برای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل یک «اقدام خطرناک» است که «مشروعیت» آمریکا در میانجیگری بین اسرائیل و فلسطین در مذاکرات صلح را به خطر می اندازد.

وزارت خارجه قطر نیز اعلام کرده که تصمیم ترامپ به معنای «حکم مرگ» همه کسانی‌ست که خواهان دستیابی به صلح‌اند.

ترکیه اقدام ترامپ را «غیرمسئولانه» و «اشتباه» خوانده و از دولت آمریکا خواسته است تا دیر نشده در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل تجدید نظر کند و هویت چند فرهنگی این شهر را به خطر نیندازد.

بعد از سخنرانی ترامپ عده‌ای مقابل کنسولگری آمریکا در استانبول تجمع کردند و شعارهای ضد آمریکایی سر دادند.

رهبران اندونزی نیز اقدام ترامپ برای به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل را یک‌صدا محکوم کرده‌اند. آن‌ها اعلام کرده‌اند که اقدام ترامپ امنیت و ثبات خاورمیانه را به خطر می‌اندازد.

رادیو زمانه