قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رد شد
قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران عصر جمعه ۲۴ مرداد (۱۴ اوت) در شورای امنیت سازمان ملل به رأی گذاشته شد.
جلسه ۱۵ عضو شورای امنیت به خاطر محدودیتهای ناشی از پاندمی کرونا به صورت مجازی و در قالب نشستی ویدیویی برگزار گردید.
واشنگتن که در طی هفتههای اخیر به صورت پیگیر در تلاش جلب موافقت اعضا با این قطعنامه بوده، در نهایت با شکست روبرو شد.
قطعنامه پیشنهای آمریکا که پس از بحث و رایزنی به رأی گذاشته شد، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن)، ۱۱ رأی ممتنع و ۲ رأی مخالف (چین و روسیه) دریافت کرد و به این ترتیب رد شد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا که از امضاءکنندگان توافق هستهای با جمهوری اسلامی هستند، از جمله کشورهایی بودند که به قطعنامه آمریکا رأی ممتنع دادند.
آمریکا که در این ارتباط در شورای امنیت منزوی شده، پیشتر تهدید کرده بود که در صورت رد شدن این قطعنامه برجام را کاملا برهم خواهد زد.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که در حال حاضر سرگرم انجام سفر اروپایی خود است، ناتوانی شورای امنیت را مورد انتقاد قرار داد. به گفته او شورای امنیت “در مأموریت خود، یعنی حفظ امنیت جهانی ناکام مانده و نتوانسته است، ایران را در قبال اعمالش پاسخگو کند”.
وزارت خارجه ایالات متحده نیز بیانیهای انتقادآمیز در این رابطه منتشر و سازمان ملل را متهم کرد که به خواستهای کشورهای منطقه و اسرائیل توجهی نکرده است.
بنابر این بیانیه ناکامی قطعنامه آمریکا در شورای امنیت به جمهوری اسلامی اجازه خواهد داد تا خود را مسلحتر کند، امری که از دید وزارت خارجه آمریکا “خطر ویرانی و بیثباتی خاورمیانه را تشدید خواهد کرد”.
کلی کرافت، نمایند آمریکا در سازمان ملل نیز تأکید کرد که ایالات متحده همچنان به تلاش خود برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران ادامه خواهد داد.
مجید تختروانچی، سفیر دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد، چندی پس از پایان رأیگیری پیامی در شبکه توئیتر منتشر کرده و ناکامی قطعنامه پیشنهادی آمریکا را نشانه “انزوای ایالات متحده و شکست یکجانبهگرایی” دانست.
او در توییت خود نوشت: “آمریکا باید از این افتضاح درس بگیرد و بداند که تلاش این کشور برای بازگرداندن فوری تحریمها علیه ایران، اقدامی غیرقانونی است و از سوی جامعه بینالمللی رد شده است. رایگیری امروز گواهی بر این بود.”
در پی توافق هستهای که در سال ۲۰۱۵ میلادی حاصل شد، ایران بخشی از برنامه هستهای خود را متوقف کرد یا کاهش داد. در مقابل بخشی از تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی رفع شد.
مطابق برجام، تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل که از سال ۱۳۸۶ علیه ایران اعمال شده است، ۲۷ مهرماه امسال پس از ۱۳ سال به پایان میرسد. با توجه به پایان این تحریم ایران قادر به خرید تسلیحات و جنگ افزار و صادرات رسمی سلاح به دیگر کشورها خواهد بود.
آمریکا در پی خروج یکطرفه از برجام در سال ۲۰۱۸ و وضع تحریمهای گسترده علیه جمهوری اسلامی سیاست “فشار حداکثری” را پیش گرفته است.
واشنگتن با توجه به ناکامی قطعنامهاش ممکن است به مکانیسم ماشه که از جمله مفاد برجام است متوسل شود تا به این ترتیب تحریمها بار دیگر از سرگرفته شوند.
البته به باور روسیه، چین و بسیاری از دیپلماتهای اروپایی، آمریکا با خروج یکجانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ دیگر اجازه ندارد، مکانیسم ماشه را به کار اندازد.
*******
واکنشهای ایران و جهان به رد شدن قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران
مقامهای جمهوری اسلامی رد شدن قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تسلیحاتی ایران را شکستی بزرگ برای آمریکا دانستند. اسرائیل رفتار شورای امنیت را “ننگین” خواند. آمریکا گفت فشار بر ایران را به هر شیوهای ادامه خواهد داد.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در واکنش به عدم تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران گفت: «برای اولین بار است که در طول تاریخ آمریکا قطعنامهای علیه ایران تهیه کرده و فقط یک رأی آورده است. آن هم یک کشور کوچک! یک جزیره!… ببینید آمریکا کارش به کجا رسیده است که جز خودش فقط یک کشور کوچک با او همراهی میکند».
به گزارش خبرگزاری دانشجویی ایسنا، روحانی که در جلسه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا سخن میگفت، رد قطعنامه علیه ایران را “یک شکست سیاسی بزرگ دیگر برای آمریکا” دانست.
مجید تختروانچی، سفیر دائمی ایران در سازمان ملل متحد، در حساب کاربری خود در توییتر تصویبنشدن قطعنامه پیشنهادی آمریکا در شورای امنیت را نشانه “انزوای ایالات متحده و شکست یکجانبهگرایی” دانست.
او ادامه داده است: «آمریکا باید از این افتضاح درس بگیرد و بداند که تلاش این کشور برای بازگرداندن فوری تحریمها علیه ایران، اقدامی غیرقانونی است و از سوی جامعه بینالمللی رد شده است».
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز رای نیاوردن قطعنامه پیشنهادی آمریکا در مورد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را شکستی “تاریخی” برای ایالات متحده خواند و آن را نتیجه “دیپلماسی فعال” جمهوری اسلامی دانست.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، شنبه ۲۵ مردادماه (برابر ۱۵ اوت) در یک پیام توییتری نوشت: «سابقه نداشته که آمریکا تا این حد منزوی باشد».
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه “دیپلماسی فعال ایران در کنار استحکام حقوقی برجام” باعث شد که قطعنامه پیشنهادی در شورای امنیت رأی نیاورد.
عصر جمعه (۱۴ اوت) قطعنامه پیشنهادی آمریکا به شورای امنیت مبنی بر ادامه تحریم تسلیحاتی ایران با دو رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن)، ۱۱ رأی ممتنع و دو رأی مخالف (چین و روسیه) رد شد.
اسرائیل: گامی ننگین
اسرائیل رد شدن طرح پیشنهادی آمریکا در شورای امنیت را به عنوان اقدامی “ننگین” محکوم کرد.
گیلاد اردان، نماینده تازه اسرائيل در سازمان ملل روز شنبه در پیامی توییتری گفت که با این اقدام شورای امنیت نشان داد که “در ایفای مسئولیت خود در حفظ صلح و امنیت بینالمللی ناکام مانده است”.
به گفته نماینده اسرائیل تصمیم مزبور “ناآرامی بیشتر خاورمیانه و دور خشونت در جهان” را تشدید خواهد کرد.
آمریکا: به تلاش ادامه میدهیم
وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای به شدت از شورای امنیت انتقاد کرد و این نهاد را به بیتوجهی به مطالبات کشورهای منطقه و اسرائیل متهم کرد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفت خودداری شورای امنیت از تمدید تحریم تسلیحاتی ایران “نشانه ناکامی آن در حفظ صلح و امنیت بینالمللی” است.
به گفته وزیر خارجه آمریکا بدین ترتیب شورای امنیت “دست بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان را برای خرید و فروش اسلحه باز گذاشته است”.
در همین راستا کلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد گفت کشورش از تلاش برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران دست بر نخواهد داشت.
واکنش دیگر اعضای شورای امنیت
نمایندگی جمهوری خلق چین در سازمان ملل در واکنش به ناکامی آمریکا در به تصویب رساندن قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در توییتی گفت نتیجه به دست آمده نشان میدهد “یکجانبهگرایی از هیچ حمایتی برخوردار نیست و زورگویی شکست خواهد خورد.”
نمایندگی چین استدلال میکند از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده و دیگر عضو آن نیست، نمیتواند خواهان برگشتن تحریمها علیه ایران باشد. در همین رابطه چین تأکید کرده که همچنان به توافق برجام پایبند و خواهان اجرای کامل آن است.
نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز در بیانیهای گفت که قطعنامه ۲۲۳۱ مدت تحریمها را پنج سال در نظر گرفته بود و این مدت قرار نبود تمدید شود.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پیشنهاد کرده است که برای “ایجاد سازوکاری در منطقه خلیج فارس برای ایجاد امنیت و بنای اعتماد” تمام طرفهای امضاکننده پیمان هستهای با ایران (برجام)، “نشستی مجازی” برگزار کنند و راههای فعال ساختن همکاری برای پیشبرد توافق برجام را بررسی کنند.
علاوه بر چین و روسیه، که از آغاز آشکار بود با قطعنامه پیشنهادی آمریکا مخالف هستند، کشورهای فرانسه و بریتانیا، متحدان اروپایی آمریکا نیز به طرح آمریکا رأی ممتنع دادند.
نمایندگی بریتانیا در سازمان ملل بر نگرانیها از رفتارهای “بیثباتکننده” ایران در خاورمیانه تاکید کرده است.
بریتانیا در کنار آلمان و فرانسه پیشتر گفته بودند نگران رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران هستند اما “اولویت” آنها در شرایط کنونی حفظ توافق هستهای (برجام) با ایران است.
گونتر ساوتر، نماینده آلمان در سازمان ملل، گفت که برای رسیدن به قطعنامهای که برای همه اعضای شورای امنیت پذیرفتنی باشد، “به رایزنیهای بیشتری نیاز است”.
دویچه وله
